Demre'nin Kültür Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi - Tam Metin

I. Uluslararası Akdeniz Sempozyumu 1. International Mediterranean Symposium BİLDİRİ TAM METİNLERİ KİTABI SYMPOSIUM FULL TEXT BOOK CİLT 4 / VOLUME 4 EDİTÖR Prof. Dr. Durmuş Ali ARSLAN Editör Yardımcıları Gülten ARSLAN Halil ÇAKIR MERSİN I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium I. Uluslararası Akdeniz Sempozyumu 1. International Mediterranean Symposium BİLDİRİ TAM METİNLERİ KİTABI SYMPOSIUM FULL TEXT BOOK CİLT 4 / VOLUME 4 Editör: Prof. Dr. D. Ali ARSLAN Editör Yardımcısı: Gülten ARSLAN Halil ÇAKIR Kapak Tasarımı: Prof. Dr. D. Ali ARSLAN Mizanpaj-Ofset Hazırlık: Prof. Dr. D. Ali ARSLAN © Durmuş Ali ARSLAN Mer Ak Yayınları 2018 – Mersin ISBN: 978-605-81003-1-2 Mer-Ak Mersin Akademi Yayınları Adres: Çiftlikköy Mahallesi, 34. Cadde, Nisa 1 Evleri, No: 35, 6/12, Yenişehir/MERSİN Tel: 0532 270 81 45 / 0553 666 06 06 Not: Bölümlerin her türlü idari, akademik ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir. 1 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Önsöz Çok Değerli Bilim İnsanları ve Kıymetli Araştırmacılar, Her yıl periyodik olarak düzenlenmesi planlanan Uluslararası Akdeniz Sempozyumu’nun ilki, 1-3 Kasım 2018 tarihleri arasında Mersin’de, Mersin Üniversitesi ve Mersin Akademi Danışmanlık iş birliği ile gerçekleştirildi. Özelde Akdeniz Bölgesi illeri (Adana, Antalya, Burdur, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Mersin, Osmaniye dâhil) ile bu illerimizin ilçeleri ve her türlü yerleşim birimlerini ele alan, genelde ise aşağıdaki alanlara giren her türlü bilimsel araştırma ve akademik çalışmaya sempozyum kapsamında yer verildi. Akdeniz Bölgesi, sahip olduğu zengin tarihsel miras, eşsiz doğa güzellikleri ve zengin kültürel birikimiyle yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın en önemli yaşam alanlarındandır. Mersin Akademi ve Mersin Üniversitesi işbirliği ile bu eşsiz coğrafyaya yönelik olarak düzenlenen bu uluslararası sempozyumda, geçmişten geleceğe Akdeniz Bölgesi’ne, Çukurova’ya, Doğu Akdeniz Havzası’na ilgi duyan, bu güzide coğrafyaya gönül bağı olan siz akademisyen ve araştırmacıları aynı çatı altında, akademik bir ortamda buluşturmaktan onur ve mutluluk duyduk. Akdeniz Bölgesi’ne dair her türlü bilgi ve belgeyi aynı potada toplayıp kayıt altına almak ve güncel bir Akdeniz bilgi platformu oluşturmak temel hedefimizdir. Bu bilgi birikimi, müteakip süreçte, ilgi duyan herkes ile dijital, matbu, sözlü, görsel-işitsel ortamlarda paylaşılacaktır. Akdeniz ve havalisi ile ilgili, çevreden ekonomiye, sağlıktan nükleer enerjiye, tarımdan sanayiye ve ticarete, güzel sanatlardan tarih ve arkeolojiye, sosyolojik yapıdan spor ve sanata, doğa bilimlerinden mühendisliğe her türlü toplumsal, kültürel, ekonomik ve çevresel konuların bilimsel bir ortamda tartışılıp, kayıt altına alınması bu bilgi şöleninin temel amacıdır. Ulusal ve uluslararası bilim otoritelerinin ilgi ve dikkatlerini Akdeniz Bölgesi üzerine çekerek; Yöremize dair her türlü konuyu tartışıp, bilimsel çözüm yolları üretmek de etkinliğin, temel somut hedeflerindendir. Sahip olduğunuz her türlü bilimsel bilgi birikimini, Mersin’in eşsiz tarihsel, doğal, toplumsal ve kültürel ortamında gerçekleştirilen bilgi şöleninde bizlerle paylaştığınız için teşekkür eder, bundan sonraki sempozyumlarda da sizleri aramızda görmekten mutluluk duyarız. 2 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Prof. Dr. Ahmet ÇAMSARI Mersin Üniversitesi Rektörü 3 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER CİLT 1 / VOLUME 1 MAVİ BÜYÜME, ÇEVRESEL KAZANIMLARI VE MERSİN İLİ POTANSİYELİ Ceyhun AKARSU- Habibe Elif GÜLŞEN AKBAY- Halil KUMBUR ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN TOPLUMDAKİ ŞİDDETİN KAYNAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ (MERSİN İLİ ÖRNEĞİ) Sait AKBAŞLI-Lütfi ÜREDİ-Gökhan ÖZMEN DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SULAK ALANLAR: FAYDALARI, YÖNETİMİ, İŞLETİMİ, SORUNLAR VE ÖNERİLER Habibe Elif GÜLŞEN AKBAY-Ceyhun AKARSU-Halil KUMBUR KADIN ÇALIŞANLARIN CAM TAVAN SENDROMU ALGILAMALARI: EGE BÖLGESİNDE BİR ARAŞTIRMA Gürkan AKDAĞ-Umut Haydar ÜÇYILDIZ TRAVMA NEDENİYLE HORİZONTAL KÖK KIRIĞI BULUNAN GENÇ DAİMİ DİŞİN TEDAVİSİ: OLGU SUNUMU Seçkin AKSU İÇ TİCARET HADLERİNİN TARIMSAL ARAZİ SATIŞLARI ÜZERİNE ETKİSİ: ÇUKUROVA ÖRNEĞİ Erkan AKTAŞ-Hakan DOĞAN TÜKETİM VE MUTLULUK ARASINDAKİ İLİŞKİ: ÇUKUROVA ÖRNEĞİ Erkan AKTAŞ-Şahin NAS-Eren Can GÜRBÜZ MERSİN ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖĞRENCİLERİNİN MUTLULUK VE TÜKETİM İLİŞKİSİ Erkan AKTAŞ-Şahin NAS- Eren Can GÜRBÜZ MİKRO BOYUTTA HAVUZ KAYNAMADA BUHAR KABARCIĞI HAREKETİNİN DİNAMİK MODELİ Erdem ALIÇ-Mehmet DAŞ YERLİ MUZUN GELECEĞİ AÇISINDAN ANAMUR MUZU ÜRETİMİ, SORUNLARI VE AKDENİZ BÖLGESİNDEKİ LİDERLİK ROLÜ Mehmet Akif ALTINBIÇAK HATAY’DA HARBİYELİ HEYKELTIRAŞLAR ÜZERİNE BİR İNCELEME Melih APA OLGU SUNUMU: TOTAL KORNEAL ERİME İLE SONLANAN ASPERGİLLUS TERREUS KERATİTİ Çiğdem ARABACI-Rabiye ALTINBAŞ-Serap Ocak YURTTASER MERSİNDE ENDÜSTRİYEL ATIK YÖNETİMİ Ezgi Bezirhan ARIKAN-H. Duygu BİLGEN YEREL SEÇİM SONUÇLARI TEMELİNDE MUT’UN SİYASİ YAPISININ SOSYOLOJİK ANALİZİ D. Ali ARSLAN -Fatma DOĞAN -Gülten ARSLAN- Halil ÇAKIR 4 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium KIRSAL KALKINMADA TARIM VE DESTEKLEME KURUMU (TKDK)’NUN KAHRAMANMARAŞ ÖRNEĞİ KIRSAL KALKINMAYI ROLÜ VE İŞLEVLERİ: D. Ali ARSLAN-Gülten ARSLAN-İbrahim ALBAYRAK-Ahmet ÇAĞRICI- Halil ÇAKIR İNSANİ İLİŞKİLER TEMELİNDE ADANA’DA YAŞAM KALİTESİ D. Ali ARSLAN-Tuğba KAN TAŞIT SÜSPANSİYON SİSTEMLERİ İÇİN TÜP TİPİ DOĞRUSAL JENERATÖR TASARIMI Serdal ARSLAN DİKEY EKSENLİ ZIT DEVİNİMLİ RÜZGAR TÜRBİNLERİ İÇİN EKSENEL AKILI JENERATÖR TASARIMLARI Serdal ARSLAN HETEROJEN KATALİZÖR VARLIĞINDA SOYA YAĞINDAN BİYODİZEL ÜRETİMİ Utku ARSLAN-Özgür SÖNMEZ SAFRAN (CROCUS SATİVUS L.) YETİŞTİRİCİLİĞİNDE YAŞANAN SORUNLAR Hasan ASİL SINIF YÖNETİMİ DERS KİTAPLARINDA YER ALAN SINIF YERLEŞİM DÜZENLERİNİN İNCELENMESİ Mustafa ATAŞ - Serdarhan Musa TAŞKAYA BİR PANGASİUS KÖPEK BALIĞINDA (PANGASİUS PANGASİUS) YÜZME KESESİ GRANÜLOMU Ahmet AYDOĞAN-Hamdi AVCI-Erkmen Tuğrul EPİKMEN- S. Serap BİRİNCİOĞLU BİR KEDİDE ALİMENTER LENFOMA OLGUSU Ahmet AYDOĞAN - Mehmet HALIGÜRSİLİFKE’DE ÖRTÜ ALTI MUZ YETİŞTİRİCİLİĞİ VE ÖNEMİ Aşkın BAHAR- Levent SON AİLELERİN SPOR KULÜPLERİNE GÖNDERDİĞİ ÇOCUKLARINA SPOR YAPTIRMA NEDENLERİ VE BEKLENTİLERİ İbrahim BAHÇİVAN-Levent SANGÜN-Zeynep DİNÇ ADANA İLİNDEKİ AMATÖR SPORCULARIN FAİR PLAY ANLAYIŞI İbrahim BAHÇİVAN- Levent SANGÜN - F. Pervin BİLİR-Yeliz ŞİRİNTEPKİ YÜZEY METODOLOJİSİ VE İSTENİLİRLİK FONKSİYON ANALİZİ KULLANILARAK OPTİMUM PROSES PARAMETRELERİNİN TAHMİN EDİLMESİ Gökhan BAŞAR - Funda KAHRAMAN - Ganime Tuğba ÖNDER ASYA SERVİ KAVAĞI (POPULUS USBEKİSTANİCA) ODUNUNUN BAZI FİZİKSEL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ İbrahim BEKTAŞ-Gonca Düzkale SÖZBİR-Ayşenur Kılıç AK OKALİPTUS DİRİ VE ÖZ ODUNLARININ BOYUT STABİLİTESİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ İbrahim Bektaş-Ahmet TUTUŞ-Gamze GÜLTEKİN KARAKAVAK (POPULUS NİGRA) ODUNUNUN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR İbrahim BEKTAŞ-Ayşenur Kılıç AK AKDENİZ BÖLGESİ’NDEKİ İLLERİN BANKA KREDİSİ KULLANIM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ 5 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Mehmet BEYAZGÜL-Erdinç KARADENİZ ÇİMENTO HARÇLARININ BOHME AŞINMA DİRENCİ ÜZERİNDE ÇELİK LİFLERİN ETKİSİ Cahit BİLİM-İlker Fatih KARA- Yunus Emre AKKAŞ TAEKWONDOCULARDA KAN AKIMI KISITLAMA ANTRENMANLARININ KUVVET GELİŞİMİNE ETKİSİ Ayşe Hazal BOYANMIŞ-Manolya AKIN CİLT 2 / VOLUME 2 GIDA KURUTMA SİSTEMİNDE ARMUT ÜRÜNÜNÜN KURUTULMASI VE KURUMA DEĞERLERİNİN FARKLI REGRESYON ANALİZLERİ Mehmet DAŞ-Ebru KAVAK AKPINAR BİR İKLİMLENDİRME SİSTEMİNDE FAN HIZININ ISITMA VE SOĞUTMA YÜKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ VE BU YÜKLERİN FARKLI HESAPSAL ZEKÂ YÖNTEMLERİ İLE TAHMİNİ Mehmet DAŞ-Erdem ALIÇ GÜNEŞ ENERJİ DESTEKLİ KURUTMA SİSTEMLERİNİN İNCELENMESİ Mehmet DAŞ-Ebru Kavak AKPINAR DOĞU AKDENİZ BÖLGESİNDE YETİŞTİRİLEN BİTKİLER İÇİN STRATEJİK BİR UYGULAMA OLAN MİKORİZANIN ÖNEMİ Ayşin Güzel DEĞER-Sertan ÇEVİK BİR OLGU NEDENİ İLE AMELOGENESİS İMPERFEKTA Ebru DELİKAN ÜÇ FARKLI SPOR ETKİNLİĞİNE KATILAN ÇOCUKLARIN DURUMSAL GÜDÜLENME DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Abdurrahman DEMİR-Ali İlhan BARUT-Manolya AKIN XVII. AKDENİZ OYUNLARININ MERSİN SPOR TURİZMİNE ETKİLERİ Nevzat DEMİRCİ-Yunus YILDIRIM-Pervin Toptaş DEMİRCİ FİZİKSEL AKTİVİTE MUCİZE TEDAVİMİZ OLABİLİR Mİ? Nevzat DEMİRCİ-İrfan YILDIRIM-Pervin Toptaş DEMİRCİ-Yasin ERSÖZ ÇUKURHİSAR NEKROPOL ALANINDAKİ ÖLÜ KÜLTÜ VE MEZAR TİPOLOJİSİ İlbey DÖLEK-Nur İLGÜN SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA GÖRÜLEN KAS VE İSKELET SİSTEMİ BOZUKLUKLARI İLE KİŞİSEL ÖZELLİKLER, KIDEM VE VARDİYALI ÇALIŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİ Ali DUYUM-İrem ERSÖZ KAYA HALK EĞİTİM MERKEZLERİNDE GÖREVLİ EĞİTİCİLERİN VE YÖNETİCİLERİN GÖZÜNDEN YETİŞKİN EĞİTİMİNİN SORUNLARI İbrahim DÜNDAR-Abdullah SAKAR-Erol UYSAL-Cenk AKAY SENUSİYYE TARİKATI’NIN İSLAM BİRLİĞİ GÖRÜŞÜ VE II. ABDÜLHAMİD’İN İTTİHAD-I İSLAM SİYASETİ Nagehan ELEMANA KOLİKLİ ATLARDA AĞRI SKALALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Cenk ER İŞ HAYATINDAKİ STRESİN ÇALIŞANLARIN ÖZEL HAYATINA ETKİSİ Sümeyye ER-Nurcan TEMİZ-İrem ERSÖZ KAYA LAZER KULLANIMINDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE İNOVASYONEL KAVRAMSAL LAZER GÖZ KORUYUCU ÜRÜN TASARIM SÜRECİ Orhan ERDEN-Tuncay ŞİMŞEK 6 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARINI ETKİLEYEN PSİKOSOSYAL RİSK FAKTÖRLERİ (2016-2017-2018 KARŞILAŞTIRMASI) Umut ERGÜN-Funda KAHRAMAN-Uğur EŞME LABORATUVAR TEKNİSYENLERİNİN MARUZ KALDIĞI ERGONOMİK RİSKLERİN OWAS YÖNTEMİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ Umut ERGÜN-Funda KAHRAMAN-Uğur EŞME- Mustafa Kemal KÜLEKÇİ YERALTI SUYU AKIŞ ÖZELLİKLERİNİN ENERJİ KAZIK GRUPLARININ VERİMLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN MODELLENMESİ Özgür Lütfi ERTUĞRUL-Fatma Dülger CANOĞULLARI MERSİN İLİ KENTSEL YERLEŞİM ALANI İÇİN ENERJİ KAZIKLARININ VERİMLİLİĞİNİN İNCELENMESİ Özgür Lütfi ERTUĞRUL-Fatma Dülger CANOĞULLARI Aquifer Thermal Energy Storage İn Mersin Coastal Aquifer: A PreFeasibility Study Nihan Aydın ERTUĞRUL- Zübeyde Hatipoğlu BAĞCI- Özgür Lütfi ERTUĞRUL Kaya Düşmelerine Karşı Koruma Galerilerinin Dinamik Davranış Analizi Özgür L. Ertuğrul- Semih Aşıcı GERİ DÖNÜŞÜM (r-PET) POLİESTER İPLİKLERİN ŞÖNİL İPLİK YAPISINDA KULLANIMI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Bestem ESİ-Pınar Duru BAYKAL MERSİN ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN KADAVRAYA VE KADAVRA BAĞIŞINA YAKLAŞIMLARI İsmail Yağmurhan GİLAN-Vedia Bennu GİLAN-Zeliha Kurtoğlu OLGUNUS TEDAVİ ETKİLİLİĞİ ÇALIŞMALARINA YENİ BİR YAKLAŞIM: YENİDEN SINIFLANDIRMA İNDEKSİ Vedia Bennu GİLAN-Asena Ayça ÖZDEMİR OFİS KOLTUKLARININ ERGONOMİSİNİN İŞ VERİMLİLİĞİNE ETKİSİ İlker GÖKÇE-İrem ERSÖZ KAYA-Mustafa Kemal KÜLEKÇİ FARKLI AMARANT ÇEŞİTLERİNİN ÇUKUROVA BÖLGESİNE ADAPTASYONU Engin GÖNEN-Yeşim Bozkurt ÇOLAK-Attila YAZAR HANEHALKI TASARRUF VE BORÇLULUK DÜZEYLERİNİN AKDENİZ BÖLGESİ İLLERİNDE KARŞILAŞTIRILMASI Fatih GÜNAY-Erdinç KARADENİZ ÇALIŞMA HAYATINDAKİ KADINLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ FARKINDALIKLARININ DEĞERLENDİRİLMES Selen GÜNAYDIN-Hasan Ejder TEMİZ-İrem Ersöz KAYA ÜNİVERSİTE ÇALIŞANLARININ PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİ VE STRESLE BAŞ ETME TARZLARININ İNCELENMESİ (TOROS ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ) Fatma Sema GÜRKAN - Çilen DEMİR - Kerem BEREKETOĞLU CİLT 3 / VOLUME 3 İLETKEN ŞEKİLİN DEĞİŞİMİNE GÖRE ENERJİ HASATLAYICILARIN KARŞILAŞTIRILMASI Mahmut KABAKULAK-Mehmet Tahir GÜLLÜOĞLU-Serdal ARSLAN BARA ÜZERİNDEN ENERJİ HASATLAMA 7 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Mahmut KABAKULAK- Mehmet Tahir GÜLLÜOĞLU-Serdal ARSLAN TARIMSAL DEĞER ZİNCİRİ Esra KADANALI-Şekip YAZGAN KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ HAYVANCILIK POTANSİYELİ Esra KADANALI-Şekip YAZGAN ALATA BAHÇE KÜLTÜRLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ’NDE GELİŞTİRİLEN YENİ TURUNÇGİL ÇEŞİTLERİNİN MEYVE ÖZELLİKLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Güçer KAFA LİMONLARDA GÖRÜLEN RUMPLE (ÇÖKÜNTÜ) ZARARININ YÖNEYLERE GÖRE DAĞILIMI Güçer KAFA-Turgut YEŞİLOĞLU TEPKİ YÜZEYİ METHODOLOJİSİNE DAYANARAK TAŞLAMA PARAMETRELERİNİN TASARIMI Funda KAHRAMAN- -Gökhan BAŞAR - Ganime Tuğba ÖNDER MERSİN VE ADANA İLLERİNİN İHRACATINA DÖVİZ KURUNUN ETKİSİ Fatih KAPLAN-M. Sami SÜYGÜN KOROZYONDAN KORUNMADA DOĞAL İNHİBİTÖR OLARAK BETA VULGARİS L. (KIRMIZI PANCAR)’İN YUMUŞAK ÇELİK ÜZERİNE ETKİSİ Sedef KAPLAN-Gülşen AVCI DENİZ KABUĞU TOZU KATKILI POLİMER MATRİSLİ KOMPOZİT MALZEMELERİN SÜRTÜNME VE AŞINMA DAVRANIŞININ İNCELENMESİ B. Hakan KARAASLAN-Banu SUGÖZÜ AKDENİZ BÖLGESİNDE BULUNAN İLLERİN TURİZM TEŞVİKLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Erdinç KARADENİZ-Cemile ÖCEK ROBOTİK UYGULAMALI STEM ETKİNLİĞİNİN ÖĞRENCİLERİN ÖĞRENME YAKLAŞIMLARINA VE STEM TUTUMLARINA ETKİSİ İlknur KAVACIK-Ahmet AKBAŞ ATÖLYE ORTAMININ ERGONOMİK OLARAK İNCELENMESİ İrem Ersöz KAYA-İlker SUGÖZÜ KIZILCIK MEYVESİ, BİLEŞİM ÖZELLİKLERİ VE KULLANIM ALANLARI Serpil Yalım KAYA – Deniz CANLI KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİMER MATRİSLİ KOMPOZİTLERİN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ Yusuf KEPİR-Banu SUGÖZÜ MERSIN İLINDEKI TÜRKIYE ŞAMPIYONASINA KATILAN RİTMİK CİMNASTİKÇİLERDE LATERALİZASYONA GÖRE DİNAMİK DENGENİN DEĞERLENDİRİLMESİ İnci KESİLMİŞ-Manolya AKIN KERKÜK'TE YAZILAN İLK YERLI TÜRKÇE SÖZLÜK: LUGÂT-I TÜRKIYYE VE KERKÜKLÜ HACI ABDULLAH SÂFÎ Necat KEVSEROĞLU PREDICS YAZILIMI İLE HASSAS RADAR KESİT ALANI BENZETİMİ VE ANALİZİ Özkan KIRIK-Caner ÖZDEMİR PAGET HASTALIĞINDA ÇENE KEMİĞİ BELİRTİLERİ: BİR OLGU SUNUMU Nazan KOÇAK 8 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium MİKROALGAL BİYOTEKNOLOJİ ÇALIŞMALARI VE 2015-2016 DÖNEMİNDE ERDEMLİ SAHİLİNDE MİKROALG TÜR KOMPOZİSYONUNUN VE HAFTALIK DEĞİŞİMİNİN İNCELENMESİ Merve KONUCU-Elif Eker-DEVELİ AKDENİZ BÖLGESİ İLLERİNİN MUHASEBE MESLEĞİ İŞGÜCÜ İHTİYAÇLARI VE MESLEKİ BECERİ BEKLENTİLERİ Levent KOŞAN-Fatih GÜNAY FOTOVOLTAİK SİSTEMLERİN MAKSİMUM GÜÇ NOKTASINDA ÇALIŞTIRILMASI Ercan KÖSE FOTOVOLTAİK SİSTEMLERİN SICAKLIĞA BAĞLI ENERJİ VERİMLİLİĞİ PERFORMANSININ ANALİZ EDİLMESİ Ercan KÖSE HATAY İLİ ORMAN FİDANLARINDA GÖRÜLEN SOLGUNLUK VE KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ ETMENİ FUNGAL PATOJENLERİN KARAKTERİZASYONU Şener KURT-Aysun UYSAL-Soner SOYLU-E. Mine SOYLU-Merve KARA SANAT TERAPİSİ VE KANSER Diğdem LAFCI -Ebru YILDIZ-Fadime TORU KÜLTÜREL ROTALAR BAĞLAMINDA MERSİN İLİNİN İNANÇ TURİZMİ POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yasemin Sarıkaya LEVENT- Meltem UÇAR FARKLI YIKAMA UYGULAMALARININ ELASTAN İÇEREN DENİM KUMAŞLARA ETKİSİNİN İNCELENMESİ Serin MEZARCIÖZ-R. Tuğrul OĞULATA PAIRWISE COMPARISON SCALE FOR ESTIMATING PUBLIC TRANSPORT SUPPLY QUALITY Sarbast MOSLEM-Szabolcs DULEBA YAZLIK KABAKLARDA (Cucurbita pepo L.) MORFOLOJİK VE MOLEKÜLER YÖNTEMLERLE HETEROTİK GRUPLARIN TESPİT EDİLMESİ İLE BAZI BİTKİ VE BAZI MEYVE ÖZELLİKLERİNDE HETEROZİS Çetin NACAR-Nebahat SARI-Nedim MUTLU YAZLIK KABAKLARDA (CUCURBİTA PEPO L.) MELEZLEME YOLUYLA ELDE EDİLMİŞ HİBRİTLER İLE HİBRİTLERİN EBEVENLERİNİN MORFOLOJİK KARAKTERİZASYONU VE AKRABALIK DERECELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Çetin NACAR CİLT 4 / VOLUME 4 BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN KALIP YARGILARI Burhan PARSAK-Leyla SARAÇ BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ OKUL DENEYİMİ/ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI Leyla SARAÇ-Eda MUŞTU ÜÇÜNCÜ BASAMAK BİR HASTANEDE YARA YERİNDEN İZOLE EDİLEN CANDİDA TÜRLERİNİN TANIMLANMASI VE ETEST YÖNTEMİYLE ANTİFUNGAL DUYARLILIĞININ BELİRLENMESİ Hafize SAV TÜRK MUTFAĞINDA KAHVALTI KÜLTÜRÜ 9 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Dilek SAY-Mustafa Kadir ESEN-Nuray GÜZELER GÜLNARDA BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ Levent SON-Aşkın BAHAR TÜRKİYE’DE ASİ NEHRİ’NDE İSTİLACI SU SÜMBÜLÜ EİCHHORNİA CRASSİPES BİTKİSİNDEN İZOLE EDİLEN VE TANILANAN BAKTERİYEL ENDOFİTLERİN BİTKİ GELİŞİMİNİ TEŞVİK EDİCİ ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ Soner SOYLU-Merve KARA-İlhan ÜREMİŞ-Şener KURT-E. Mine SOYLU-Aysun UYSAL DİJİTAL GİRİŞİMCİLİKTE MARKALARIN SAHİP OLMASI GEREKEN DİJİTAL PAZARLAMA YETKİNLİKLERİNİN İNCELENMESİ Hatice Doğan SÜDAŞ - Sedef Şahin GEÇGELMEDİKAL TURİZMDE TR62 BÖLGESİNİN POTANSİYELİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Mehmet Sami SÜYGÜN-Fatih KAPLAN AKDENİZ BÖLGESİNDE YENİLENEBİLİR FONKSİYONEL DOMATES KURUTMA SİSTEMİ TASARIMI VE SWOT ANALİZİ Tuncay ŞİMŞEK - Orhan ERDENÇUKUROVA’DA GELİNCİK ÇİÇEĞİNDEN YAPILAN GELİN OYUNU VE OYUNCAĞI YAPIMININ EĞİTİM AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Serdarhan Musa TAŞKAYA-Esin DÖNMEZLER ERDEMLİ ŞEYKEM CAMİSİ Lokman TAY HEMŞİRELİKTE ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ ALANINDA YAPILAN LİSANSÜSTÜ TEZLERİNİN EĞİLİMLERİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ Sabahattin TEKİNGÜNDÜZ-Mualla YILMAZ-Münevver BOĞAHAN Zeliha YAMAN-Hilal ALTUNDAL INVESTIGATION OF MICRO-DOPPLER SIGNATURES OF VARIOUS HUMAN MOVEMENTS BY THE HELP OF TIME-FREQUENCY ANALYSIS TOOLS Onur TEKİR-Caner ÖZDEMİR YAPAY SİNİR AĞI YÖNTEMİ KULLANILARAK MERSİN İÇİN GÜNLÜK GÜNEŞ RADYASYONUNUN MODELLENMESİ Erdinç TİMOÇİN-Samed ÇETİNKAYA AKDENİZ’E ÖZGÜ BİR KÜLTÜR VE TASARIM ETKİNLİĞİ: MAVİ YOLCULUK VE BODRUM GULETİ Bülent İbrahim TURAN-Ahmet Can ÖZCAN GENETIC STRUCTURING OF BLACK SEA SHAD (ALOSA IMMACULATA BENNETT, 1835) POPULATIONS Cemal TURAN- Funda TURAN GENETİC DİFFERENTİATİON OF TWAİTE SHAD (ALOSA FALLAX NİLOTİCA) POPULATİONS Cemal TURAN- Funda TURAN BUĞDAY SAPLARINDAN ELDE EDİLEN KÂĞITLARIN FİZİKSEL VE OPTİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE POTASYUM BORHİDRÜRÜN ETKİSİ Ahmet TUTUŞ-Mustafa ÇİÇEKLER KAHRAMANMARAŞ KÂĞIT FABRİKASI ATIK SULARININ ARITILMASI Ahmet TUTUŞ-Ahmet LEBLEBİCİ DOĞU AKDENİZ YÖRESİ OKALİPTUS DİRİ VE ÖZ ODUNLARI LİF MORFOLOJİSİNİN KÂĞIT ÜRETİMİNE UYGUNLUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Ahmet TUTUŞ-İbrahim BEKTAŞ-Gamze GÜLTEKİN 10 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium 6. VE 7. SINIF ÖĞRENCİLERİNDE AKADEMİK MOTİVASYON VE SİBER ZORBALIĞIN İNCELENMESİ A. Nasır TÜRK – Fatma Sema GÜRKAN AİLE KURUMUNDAKİ SOSYO-KÜLTÜREL DEĞİŞİM: ANTALYA KALEİÇİ ÖRNEĞİ Fatih USLU ISPANAK ÜRETİM ALANLARINDA SORUN OLAN ÖNEMLİ FUNGAL YAPRAK HASTALIK ETMENLERİ Aysun Uysal- Şener Kurt-Soner Soylu- E . Mine Soylu- Merve Kara ÖĞRETİMDE İNFOGRAFİK UYGULAMALARININ KULLANIMI Erol UYSAL-Abdullah SAKAR-İbrahim DÜNDAR-Cenk AKAY AKDENİZ BÖLGESİ KAPSAMINDAKİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN SUNDUKLARI FİNANSAL BİLGİLERİN ŞEFFAFLIK VE HESAP VEREBİLİRLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ Erkan UZUN ADANA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ FİNANSAL DURUM TABLOSUNUN 2015-2016-2017 YILLARINA AİT VERİLERİNİN ORAN ANALİZİ TEKNİĞİ İÇERİSİNDE YER ALAN LİKİDİTE VE MALİ YAPI ORANLARI KULLANILARAK DEĞİŞİMLERİNİN İNCELENMESİ Erkan UZUN İŞ KAZALARINA SEBEP OLAN ÖNEMLİ FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ İlknur Simge ÜNAL-İrem ERSÖZ KAYA ÖZLÜ İPLİK KULLANILARAK ÜRETİLMİŞ HAVLU KUMAŞLARDA TEKRARLI YIKAMANIN YUMUŞAKLIK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Belkıs Zervent ÜNAL-Sait YILÖNÜ TEKNOLOJİK İLERLEME VE ÇEVRE SORUNLARI: TARIM SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR İNCELEME Şekip YAZGAN-Esra KADANALI TÜRKİYE’DE TARIMSAL DESTEKLEMELER: TARIM KANUNU ÇERÇEVESİNDE BİR DEĞERLENDİRME (2006-2017) Şekip YAZGAN-Esra KADANALI YÖNETSEL ETİK, ETİK YÖNETİM SİSTEMLERİ VE HESAP VEREBİLİRLİK: GELENEKSEL VE İŞLETMECİ BAKIŞ AÇILARIYLA KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME Murat YILDIRIM DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SPOR TURİZM ÇEŞİTLİLİĞİ VE GELİRLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ Yunus YILDIRIM-Nevzat DEMİRCİ-Pervin Toptaş DEMİRCİ DEMRE'NİN KÜLTÜR TURİZM POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Merve ZAYIM CİLT 5 / VOLUME 5 UV ABSORPLAYICI OLARAK TiO2’nin RENKLİ KUMAŞLARIN IŞIK HASLIĞINA ETKİSİ Sabiha SEZGİN BOZOK-Tuğrul OĞULATA İNSANSIZ HAVA ARAÇLARINDA KULLANILAN MALZEMELER Süleyman Çınar ÇAĞAN-Berat Barış BULDUM 11 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium LOKMÂN HEKÎM EFSANELERİNİN MİTOLOJİK İZLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME Birsel ABİHA ÇAĞLAR HEMŞİRELERDE OKSİDATİF STRES Tuğba ÇAM-Seher Gürdil YILMAZ HAMMADDE KARIŞIMLARINDAN DÜŞÜK MALİYETLİ BİYODİZEL ÜRETİMİ Sema ÇELİK- -Muharrem KAHRAMAN - Utku ARSLAN ÖĞRETMENLERİN YANSITICI DÜŞÜNME EĞİLİMLERİNİN İNCELENMESİ Tuğba İnciman ÇELİK GLİSEROL KATKI MADDESİNİN CZTS İNCE FİLMLERİN MORFOLOJİK, YAPISAL VE FOTOVOLTAİK ÖZELİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİ Samed ÇETİNKAYA - Erdinç TİMOÇİN AKDENİZ BÖLGESİ İÇİN KÜRESEL ISINMA SENARYOLARI VE BİTKİLER ÜZERİNDEKİ OLASI ETKİLERİ Sertan ÇEVİK-Ayşin Güzel DEĞER GENETIC STRUCTURING OF BLUE JACK MACKEREL (TRACHURUS PICTURATUS) POPULATIONS Mevlüt GÜRLEK, Funda TURAN, Cemal TURAN EGE MUTFAĞINDAN YEMEKLİK BİTKİLER Nuray GÜZELER -Çağla ÖZBEK BUZAĞILARDA RESPIRATORIK SINSITYAL VIRÜS ENFEKSIYONUNDA PATOLOJIK BULGULARIN DEĞERLENDIRILMESI Mehmet HALIGÜR-Ahmet AYDOĞAN OREOCHROMİS NİLOTİCUS BALIKLARINDA OLUŞTURULAN DENEYSEL BAKIR NANOPARTİKÜL TOKSİKASYONUNDA RENAL VE İNTERRENAL DOKULARDA PATOLOJİK BULGULAR Mehmet HALIGÜR-AYŞE HALIGÜR-Ahmet AYDOĞAN-Hikmet Yeter ÇOĞUN-Gülçin DAĞLIOĞLU KURUMSAL ÇEVREDE YENİLİKÇİ GİRİŞİMCİLİK: YOLSUZLUK VE ZAYIF MÜLİKYET HAKLARI UYGULAMALARINA YÖNELİK BİR KAVRAMSAL ÇERÇEVE Duygu HIDIROĞLU FREN BALATA MALZEMELERİNİN TRİBOLOJİK VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ÇİNKO PARÇACIKLARIN ETKİSİ Beste HOPLAMAZ-İlker SUGÖZÜ-Banu SUGÖZÜ AKTİF VE PASİF MİLİMETRE DALGA GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİNİN AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hakan IŞIKER-Caner ÖZDEMİR ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME Fatma İNCE İNSAN KAYNAKLARINDA BELİRSİZLİK YÖNETİMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME Fatma İNCE MERSİN İLİ İÇİNDE YAPILACAK OLAN BEŞ KATLI BİR YAPININ YENİ 2018 TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ UYARINCA ZAMANTANIM ALANI YÖNTEMİ İLE DEPREM ANALİZİ Hüsamettin KIZMAZ- Tuğçe SEVİL YAMAN 12 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium ÇUKUROVA’DA “TARIM VE TASARIM” VE BİR VAKA ÇALIŞMASI: MERSİN’DE ÇİLEKÇİLİK VE KENDİN YAPÇI TASARIM Mine OVACIK THE COMPOSITION OF R. FAKHRETDINOV`S STORY "ASMA, OR OFFENCE AND PUNISMENT" Khuzhakhmetov Ainur OSKAROVICH SAĞLIK OKURYAZARLIĞININ HİPERTANSİYON KONTROLÜNDE ÖNEMİ Emine ÖNCÜ MERSİN MUT İLÇESİNDE CEVİZ ALANLARINDA KÖK UR NEMATODU (MELOİDOGYNE İNCOGNİTA)?NUN TESPİTİ Adem ÖZARSLANDAN TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SEKTÖRÜNDE VERİ MADENCİLİĞİ Şehpal ÖZDEMİR-Füsun DOBA KADEM DİJİTAL BASKILI KUMAŞLARDA HAVA GEÇİRGENLİĞİ VE PATLAMA MUKAVEMETİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR ÇALIŞMA Şehpal ÖZDEMİR - Füsun DOBA KADEM GENÇ ARAŞTIRMACILARIN META ANALİZ ÇALIŞMALARINA BAKIŞ AÇISINI DEĞERLENDİRMEK Asena Ayça ÖZDEMİR-Gülhan TEMEL YAŞLANDIRMA SÜRESİNİN CEVİZ KAPLAMALARIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİLERİ Ferhat ÖZDEMİR-Ahmet TUTUŞ YÜKSEK LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN BİLİMSEL ARAŞTIRMA SÜREÇLERİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR Soner Mehmet ÖZDEMİR TÜRKÇE ÖĞRETİCİLERİNİN YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİLERE TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE YAŞADIKLARI SORUNLAR: MERSİN İLİ ÖRNEĞİ Soner Mehmet ÖZDEMİR - Yasemin YALDIZ SELBİ ORTALAMA SICAKLIKLARIN GİDİŞ ANALİZİ: SİLİFKE İSTASYONU Mete ÖZFİDANER-Duygu ŞAPOLYO-Fatih TOPALOĞLU GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİNDE KÜÇÜK RUMİNANTLARIN LENTİVİRUS ENFEKSİYONLARININ ARAŞTIRILMASI İrfan ÖZGÜNLÜK-Hikmet ÜN-Mehmet ÇABALAR LLZO Pil Elektrolitlerinde Kalsiyumun Yerel Ortamının Belirlenmesi Osman Murat ÖZKENDİR FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ALGILADIĞI ÖZERKLİK DESTEĞİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Seher ÖZMERCAN-Tuğba YANPAR YELKEN-Sedat KANADLI DOĞU AKDENİZ MEDENİYETİNİN KAYNAKLARI Mustafa ÖZTÜRK İSTİKLAL SAVAŞI GAZİSİ VE KUVVAYIMİLLİYECİ HASAN REMZİ ÖZYURT'UN ANILARI Mustafa ÖZYURT DETERMINATION OF THE HYBRID ENERGY SOURCE POTENTIAL WITH MEASUREMENTS IN MERSİN AND ITS REGION Mehmet ZİLE MERSİN BÖLGESİNİN ENERJİ KAYNAKLARI VE MERSİN’İN MEVCUT ENERJİ ÜRETİMİ Mehmet ZİLE 13 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium HYBRID ENERGY AGRICULTURAL IRRIGATION IN MERSIN REGION Mehmet ZİLE ENERGY SOURCES OF THE MEDITERRANEAN REGION AND CURRENT ENERGY PRODUCTION Mehmet ZİLE NOTLAR 14 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium DEMRE’NİN KÜLTÜR TURİZM POTANSİYELİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Arş. Gör. Merve ZAYIM1 Özet Turizm; genel anlamı itibariyle insanların gezip görmek, dinlenmek, yeni yerler keşfetmek gibi ihtiyaçların karşılanması olarak tanımlanmaktadır. Zaman içinde meydana gelen meydana gelen birçok değişim, imkânların artması ve yeni kaynak arayışı turizm algısını değiştirmiştir. Bu durum turizmin çeşitlenmesine ve alternatif turizmin gelişmesine etki etmiştir. Türkiye, alternatif turizm çeşitlerinden olan kültür turizmi için son derece zengin kaynaklara sahiptir ve bu kaynakları sayesinde yerli ve yabancı turistler için bir çekicilik yaratır. Çalışmamızda ele alacağımız Demre, bu açıdan son derece zengin bir görünüme sahiptir. Bugün Antalya il sınırları içerisinde bulunan Demre’de yer alan Noel Baba Kilisesi, Myra ve Andriake Antik Kenti gibi kültürel kaynaklar yıllardır yerli ve yabancı turistler için önemli bir çekicilik unsuru oluşturmuştur. Farklı uygarlıklara ev sahipliği yapmış olan sahamızda var olan potansiyelin farkındalık oluşturulması adına ve bilinçli kullanım sayesinde korunması, kullanımı, yaşatılması ve dolayısıyla da gelecek nesillere aktarımı için sürdürülebilirliğinin sağlanması son derece büyük bir önem arz etmektedir. Biliyoruz ki plansız ve öngörülmeksizin organik olarak gelişse dahi kendi içinde yıkıcı unsurları da barındıran bir büyüme, var olan doğal ve kültürel mirasa zarar vermektedir. Bu etkilerin ortadan kaldırılması ve/veya en aza indirilerek önüne geçilmesi öncelikli hedef olmalıdır. Çalışmamızda Demre’nin mevcut kültür potansiyeli ve bu potansiyelin değerlendirilmesi ve bu konudaki sorunlar ve çözüm önerileri ele alınacaktır. Bu çalışma sayesinde Demre’nin ve dolaylı olarak çevresinin sahip olduğu potansiyeli kullanılabilmesi ve mevcut değerlere sahip çıkılması esasının altı çizilecektir. Anahtar Kelimeler: Turizm, Kültür, Kültür Turizmi, Akdeniz, Demre Abstract Tourism; in general terms, it is defined as meeting people's needs to visit, to relax, to discover new places. Many changes in time, increased opportunities and the search for new İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Adres: Balabanağa Mahallesi, Ordu Cad. No:6, 34134 Laleli/Fatih/İstanbul Tel: 0212 440 00 00-15759 E-posta: mervez@istanbul.edu.tr ve mervezym@gmail.com 1 395 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium resources changed the perception of tourism. This situation has affected the diversification of tourism and the development of alternative tourism. Turkey has an extremely rich resource for cultural tourism, one of the alternative forms of tourism and thanks to these resources, it creates an attraction for local and foreign tourists. Demre, which we will consider in our study, has a very rich appearance in this respect. Cultural resources such as the Santa Claus Church, Myra and the ancient city of Andriake, located in Demre, which are located within the provincial borders of Antalya, have been an important attraction element for local and foreign tourists for years. It is of utmost importance to ensure the sustainability of the existing potential in our field, which is home to different civilizations, for the sake of awareness, protection, use, survival and therefore transfer to future generations. We know that even if unplanned and unplanned as an organic development, a growth that contains destructive elements in itself harms existing natural and cultural heritage. Eliminating and/or minimizing these impacts should be a priority target. In this study, the potential culture of Demre and its evaluation and potential problems and solutions will be discussed. This study will highlight the principle of using the potential of Demre and its environment indirectly and taking the present values into consideration. Key Words: Tourism, Cultur, Cultural Tourism, Mediterranean, Demre GİRİŞ Kültür genel sözlük anlamıyla; tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, hars, ekin, bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütünü anlamlarına gelmektedir. (http://www.tdk.gov.tr:erişimtarihi02.07.2018). Kültür, bir toplumun maddi ve manevi tüm alışkanlıklarını ve yaşayış özelliklerini kapsamaktadır. Sahip olduğu bu geniş anlamıyla kültür, insanlar için görmek istedikleri çekici bir unsur olma özelliği taşımaktadır. İnsanların boş zamanlarında, isteklerini turizm sektöründe değerlendirme kararını almalarıyla, onların bu isteklerine cevap vermek yatırım, tüketim, istihdam, ihracat ve kamu gelirlerini arttırmak gibi ekonomik boyutları bulunan turizm faaliyeti, ülke ekonomilerinin karşılaştığı ulusal ve uluslararası ekonomik sorunların aşılmasında üzerinde önemle durulan bir sektör haline gelmiştir (AKOVA; 1998: 59). 396 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Turizmin gittikçe değişen, farklılaşan ve çeşitlenen imkânları ve anlayışı sayesinde kum, deniz, güneş üçlüsünden ayrılan bazı alternatifleri de bulunmaktadır. Turizmin bir çeşidi olarak öne çıkan kültür turizmi, farklı medeniyetler, gelenekler, yerler görme gibi birçok unsuru içinde barındıran faaliyet çeşididir. Ayrıca turizm faaliyetinin bu çeşidi, tüm yıla yayılabildiğinden durağan mevsimlere bağlı kalmaktan kurtulmuş olmakta ve böylece kesintiye uğramadan ülke gelirine katkı sağlayabilmektedir. Türkiye de bulunduğu coğrafi konum nedeniyle tarih boyu farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve birçok kültürün ortak noktasında bulunmuştur. Bu sebeple kültür turizmi açısından son derece zengindir. Bu potansiyelini yeteri ölçüde değerlendirememekte ancak bu konuda yapılacak çalışmalar ve bilinçlendirme sayesinde daha da artması beklenmektedir. Doğayla uyumlu bir biçimde yapılması gereken bu süreçler sayesinde, talepten doğacak ihtiyaçların dengeli bir biçimde karşılanabilmesi ve buna bağlı gelebilecek yıkıcı zararların önüne geçilmesi asıl hedefi oluşturmalıdır. KÜLTÜR TURİZMİ NEDİR ? Kültür genel ve yaygın anlamıyla, insanların maddi ve manevi tüm değerlerini kapsamaktadır. İnsanların turistik açıdan bir yeri çekici bulması sadece kum, deniz, güneş üçlüsünden farklı olarak kültürel açıdan kendini geliştirecek, farklı insanları ve ırkları tanıyacak bir özelliğe doğru evrilmektedir. Elbette deniz, kum, güneş turizmi tamamen bitmiştir ya da bitecektir demek mümkün değildir ancak insanların turizm anlayışı (özellikle eğitim seviyesi yüksek turistlerin) değişmeye başlamıştır. Doğayı ve kültürleri daha iyi tanıma, doğayla iç içe bir turizm hareketi daha çekici hale gelir olmuştur. Dünyanın var olduğu günden bu yana merak duygusuyla birlikte gelişen yeni yerler görme, farklı alanlar keşfetme isteği her daim diri kalmıştır. Aslında turizm faaliyetlerinin de çıkış noktası olan merak duygusu insanları yeni yerler görme, yeni kültürler tanıma, yeni bakış açıları kazanma, hayata farklı açılardan ve hayatlardan bakma imkânı, insanların zaman zaman yer değiştirmesine, neden olmuştur. Yapılan bu hareketler tarihte keşif olarak anılan olayları da beraberinde getirmiştir. İmkânların artması ve gelişen ulaşım sistemleri sayesinde uzaklar yakın olmuş ve gidip görülmesi istenilen yerler ulaşılabilir olmuştur. Turizm faaliyetlerinin önemli bir unsuru olan ulaşılabilirlik günümüzde son teknoloji ve ulaşımla beraber çok daha kolay ve hatta ucuza mâl edilerek yapılabilmektedir. Çeşitli bütçe ve imkânlara göre şekillenen turizm faaliyetlerinin farklı bir türü olan kültür turizmi, -özellikle son zamanlarda- artma eğilimine girmiştir. 397 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Anadolu, tarihin her döneminde çeşitli uygarlıklara, imparatorluklara ev sahipliği yapmış önemli bir kültür beşiğidir. Barındırdığı bu kültürel çeşitlilik Anadolu’nun her zaman dikkat çekmesine olanak sağlamıştır. Nitekim dünyanın birçok yerinden yabancı turistin merak ettiği bir saha olmuştur. Yoğun ziyaret faaliyetleri sayesinde Anadolu’nun kendi değerini bilmesine ve fark etmesine de imkân sağlamıştır. Buradaki halk da giderek bilinçlenmiş ve bunu gelir kaynağına dönüştürmeye başlamıştır. “Tarihsel kaynaklar, geçmiş medeniyetlerin ve geçmiş çağların yaşayan fiziksel kalıntılarıdır. Bunlar arasında mimari, coğrafi görünüm ve arkeolojik özellikler kadar, geçmişten buyana gelen, günlük yaşam için önemi olan unsurlar da yer alırlar. Önemli tarihsel, dini ya da mitolojik olaylar da, bunların meydana geldikleri yerler de tamamen değişmiş ya da geçmişten hiçbir delil kalmamış olsa da, tarihsel kaynak olarak kabul edilebilirler” (ÖZGÜÇ; 2007: 71). "Kültürel turizm" kavramı çok karmaşık olmakla birlikte çok çeşitli turizm faaliyetlerini içine alan bir kavramdır. Bir ulus ya da etnik grubun "kültür" ü hayat tarzı, değer yargıları ve normlarıyla tanımlanabilir; yani, dini, dili, gelenek ve davranışları, sanatı icra yolları (müzik, dans ve tiyatro) ile siyasal ve toplumsal örgütlenme yollarının bütününü kapsar. Kültürel turizm, bu nedenle, insanların kendi kültürlerinin eğlence yanlarıyla birlikte, diğer grupların kültürlerine de açık olan yanlarıyla ilgili turizm faaliyetlerinin tümünü kapsar. Kültürel kaynaklar da yalnızca sanatsal faaliyetlerin (opera, bale, tiyatro gibi kültürel özelliklerden show, kabare ve pop konserleri gibi popüler kültür faaliyetleri şeklindekilere kadar) icrasına değil, aynı zamanda da mevcut kültürlerin diğer özelliklerine de dayanır. Bunların yanı sıra dünyanın farklı insanların giyim-kuşam, mutfak, dinsel özellikler, gelenek ye görenekleri de yer alır (ÖZGÜÇ; 2007: 76-77). Kültür turizmi; kültür turistlerine göre farklı anlamlar içermekte birlikte, her insanın kendi ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda şekillenmektedir. Kültürel mirasa olan merak ve ilgiyle birlikte yerli ve kendi kendine hizmeti içerir (MCKERCHER VE DU CROS; 2012: 3). İnsanların yeni yerler ve kültürler görmek ve kültürel deneyimler kazanmak için yaptıkları seyahatlere kültür turizmi denilmektedir (RİCHARDS; 1996: 13-14). Kültür turizmi; turizm, kültürel miras varlıklarının kullanımı, tecrübe ve ürünlerin tüketimi ve turist unsurlarını kapsamaktadır (MCKERCHER VE DU CROS; 2012: 6-7). Kültürel turizm, insanların farklı insanları ve onların yaşayış şekillerini tanımak, yeni deneyimler kazanmak, farklı kültürel miraslar hakkında bilgi edinmek ve görmek, geleneklerini, dinlerini ve farklı mutfakları vs. tanımak için yaptıkları aktivitedir. İnsanların kültürel çekicilikleri görmek için daimi yaşadıkları yerden bir süre uzaklaşmaları ve kültürel doyuma ulaşmak için yeni bilgi ve deneyim kazanmalarıdır (https://www.academia.edu:erişimtarihi24.10.2018). 398 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Gelişen ve değişen dünyada turizm isteklerinin ve yönelimlerinin değişmesi, kıyı turizminin belli bir doyuma ulaşmış olmasından ve insanların yeni arayışlar içinde olmasından kaynaklanır olmuştur. Bunların yanı sıra, kültür turizmi tüm yıla yayılabildiğinden zaman kısıtlaması ve/veya zaman sınırlaması olmamaktadır. Ülkelerin gittikçe kültür turizmi gibi alternatif turizm çeşitlerine yönelmesinin sebebi bu ekonomik değerinin yıl boyu sürmesindendir. Bu turizm çeşidinin ekonomiye katkısı yıl boyu sürdüğünden ve diğer kitle turizmi gibi büyük maliyetler gerektiren altyapı tesislerinin yapılması gerekmediğinden üzerinde yoğunlaşılan bir turizm çeşidi olmuştur. Bu turizme artan talep ve mevcut kültür kaynaklarının korunması ve halkın bu konuda eğitilmesi de son derece önem arz etmektedir. Kültür turizm kaynakları, oldukça çeşitli olabilmektedir. Farklı uluslara ve ırklara ait çeşitli yapıları, değerleri, kalıntıları görmek insanlar için çekici bir unsur olmuştur. Teknolojinin geliştiği iletişim ve ulaşımın çok kolay yapılabildiği günümüzde insanlar, bilinmeyeni daha az bilineni ya da daha önce görmedikleri yerleri, değerleri ve kültürleri görmek istemeye başlamışlardır. Kültür turizmi bu sayede gelişmeye başlamıştır ve var olan kapasitesini korumaya çalışmaktadır. Kaynaklarını koruması ve bunun sürdürülebilirliğinin sağlanması hem kültür açısından hem de ortak değerlerin korunması açısından da son derece önem arz etmektedir. ÇALIŞMA ALANININ GENEL ÖZELLİKLERİ Demre; Akdeniz Bölgesi Teke Yarımadası’nda denize kıyısı olan bir konumda yer almaktadır. Güneyinde Akdeniz, kuzeyinde ve doğusunda Finike, batısında Kaş ilçeleri ile sınırlanmaktadır. (Harita 1) İlçenin toplam olarak yüz ölçümü 472 km2’dir. Demre, Antalya’ya 147 km, Kaş’a 48 km uzaklıktaki mesafede yer almaktadır. (http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi25.10.2018). Üç tarafı dağlarla çevrili olup bir ova üzerinde yayılış göstermiştir. Kuzeyi, doğusu ve batısı Toros Dağları ile kaplı bulunmaktadır. Yükseltisi fazla olmayan Demre’de, dağlık alanlara doğru gidildikçe (Muskar, Balören) karaçam, sedir, meşe ormanları bulunmaktadır. Demre Çayı’nın getirdiği malzemeler sayesinde oluşan ova, verimli bir tarım arazisi niteliğindedir. Nitekim yoğun seracılık faaliyetleri yapılmakta ve halkın geçim kaynağını tarımsal faaliyetler oluşturmaktadır. Turfanda sebzecilik bölge için son derece önemlidir. Bölgede Akdeniz iklimi hâkimdir ve yazları yoğun kuraklık yaşanmaktadır. Doğal bitki örtüsü makidir ve portakal limon bahçeleri geniş alan kaplamaktadır.1 Tektonik hareketlere bağlı olarak zaman zaman depremler yaşanmaktadır ve Ancak son yıllarda artan inşaatlarla birlikte bir kısım portakal limon bahçeleri ve seraların yerini, genellikle mülk sahiplerine ait binalar almıştır. 1 399 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium çalışma alanımız II. derece deprem bölgesi kuşağında yer almaktadır. Yeraltı suyu bakımından da zengin olan sahada, sondajla su çekilerek bahçe sulaması vb. yapılmaktadır. Harita 1: Demre’nin Bulunduğu Konum DEMRE’NIN KÜLTÜR TURIZM POTANSIYELI VE OLUMLU YÖNLERI Demre’nin özellikle kültür turizm potansiyelinin güçlü yönlerine bakacak olursak; Antik dönemde Likya olarak adlandırılan bölge içinde yer alan Demre, bugün sınırları içinde birçok antik kenti ve önemli kültürel ve tarihsel kaynakları da barındırmaktadır. Hem bulunduğu konum hem de tarihi geçmişi sayesinde dikkat çeken sahamızın, turizm açısından potansiyeli yüksektir. Akdeniz Bölgesi’nde yer alan Demre, kıyı turizmi için de son derece elverişli bir konumda bulunmaktadır. Kültürel miras açısından son derece zengin olan Demre, önemli bir çekim merkezidir. Demre’de antik döneme ait; Noel Baba Kilisesi, Myra Antik Kenti ve Tiyatrosu, Kaya Mezarları, Andriake Antik Kenti (Çayağzı) ve Likya Uygarlıkları Müzesi, Sura (Soura) Antik Kenti, Istlada (Hoyran) Antik Kenti, Tyrsa (Gölbaşı) Antik Kenti, Simena (Kaleköy), Kyaneai, 400 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Theimussa (Kale İskelesi-Üçağız), ve diğer antik kentlerden İsion (Beymelek) Kalesi, Trebenda Antik Kenti, Tyberissos Antik Kenti, Taşdibi Antik Kenti, Muskar Papaz Kilisesi bulunmaktadır ve bu alanlar özellikle de kültürel turizm için cazibe oluşturmaktadır (KARATAŞ; 2010: 40-75). Ayrıca Kekova adaları, Batık Kent'in temiz denizi ve elverişli iklim koşulları sayesinde coğrafi yönden de turizm için şanslı bir yerleşim yeridir. (Harita 3) Harita 2: Demre’de Bulunan Antik Kentler ve Önemli Gezilecek Bazı Noktalar Bugün Demre sınırları içinde yer alan önemli bir antik yerleşme olan Myra, eski Likya dilinde “Yüce Ana Tanrıçasının Yeri” anlamına gelmektedir. Myra’nın bilinen yerleşme tarihi M.Ö. 5. yy’a dayandırılmaktadır. Myra’da en eski arkeolojik veriler Kaya Mezarları’dır. (Foto 1) Aynı zamanda antik bir tiyatronun 11 bin kişilik kapasitesi bulunmaktadır (KARATAŞ; 2010: 25-26). (Foto 2) Ayrıca, UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne adaydır. Antik tiyatronun gerekli restorasyon çalışmalarıyla birlikte korunma altına alınması gereklidir. Bu eserlere sahip olmak kadar korunmasını sağlamak da son derece önem arz etmektedir. Tiyatronun yanında hamam ve mezar kalıntıları lahitler de o dönemi yansıtan bir başka kalıntılardır. Dönemin önemli bir dini merkezi de olan Myra, döneminin 3 oy hakkına sahip olan belli başlı şehirlerden ve Likya'nın 6 büyük metropolünden birisidir (Strabon, 2012: 245247). Siyasi bir niteliğe sahip olan Myra bu özelliğini uzun süre korumuştur. Likya Uygarlığı döneminde önemli piskoposluk merkezi olan Myra, Aziz Nicholaos’ın başpsikopos olduğu M.S. 2. yüzyılda Likya’nın başşehri olmuştur. Siyasi ve dini özelliği bulunan yerleşme döneminin “En Parlak Kent” olarak anılmasına neden olmuştur (Dünden Bugüne Antalya-I; 401 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium 2012: 202). Bugün bu yerleşim, gerek depremler ve gerekse Demre (Myros) Çayı’nın getirdiği alüvyonlar nedeniyle üzeri örtülmüştür. Demre, bu alüvyonların üzerinde daha güneyde kurulmuştur (Strabon, 2012: 245-247). Foto 1: Myra Kaya Mezarları Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018. Foto 2: Myra Antik Tiyatrosu Kaynak: https://www.kulturportali.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018 402 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Myra-Andriake Kazıları ile bir başka kalıntı da alüvyonların altından gün yüzüne çıkarılmıştır. Noel Baba yani Aziz Nicholaos Kilisesi’nin bilinenin aksine toprak altında kalan şapelinin birçok alanı, yapılan çalışmalar ışığında kültürel mirasa kazandırılmıştır. (Foto 3) Yapılan çalışmalar ve restorasyon işlemleriyle birlikte şapel anıt müze olarak adlandırılmaktadır. Nicholaos’ın ölümünden sonra Myra halkı tarafından yapılan anıt ve daha sonra yapılan bazilika yaşanan depremlerle zarar görmüştür. Zarar gören bazilika yerine kilise inşa ettirilmiştir. Farklı dönemler yapılan ekleme yeniden inşa, onarım ve bakım çalışmaları nedeniyle farklı dönemlerin izlerini taşımaktadır ve kompleks bir yapıya sahiptir. Aziz Nicholaos Kilisesi, Orta Bizans Dönemi’nin en seçkin anıt mimari örneğidir (Dünden Bugüne Antalya-II; 2012: 191). Bugün ziyarete açık olan müze yerli yabancı birçok turist için görülmeye değer yerler arasındadır. Myra ya da Likya için değil tüm Ortodokslar için önemli bir yeri olan Aziz Nicholaos denizcilerin azizi olarak geçer. İnançları gereği Aziz Nicholaos’ın öldüğü gün olarak kabul edilen (bu bilgi kesin değildir) 6 Aralık’ta onu anmak tören düzenleyerek ayin yapılmaktadır. (Foto 4) Bu dini törenlere çok sayıda Hristiyan inancında insan katılmaktadır. Gelenekselleşen bu törenler yerli yabancı birçok turisti kendine çekmektedir. Foto 3: Noel Baba Kilisesi Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018 403 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Foto 4: Noel Baba Kilisesi’nde Yapılan Ayinden Kaynak: https://www.cnnturk.com:erişimtarihi30.11.2018 Demre’nin Çayağzı mevkiinde bulunan sazlık alandaki kuş cenneti de meraklıları için bir cazibe merkezi olma özelliğine sahiptir. 1998 yılında kuş cenneti ilan edilen alan Çay Ağzı mevkiinde yer almaktadır. Noel Baba Kuş Cenneti’nde belirlenen 149 kuş türü bulunmaktadır. Bu kuş cennetindeki kuş türü sayısı, Türkiye toplam kuş türü sayısının yaklaşık %34’ünü oluşturmaktadır (ÖZKAN; 2012: 22). (Foto 5) Ancak yakın zamanda geçen bir habere göre flamingoların bu bölgeye geldiği ve kuş türü sayısının 150’ye çıktığı belirtilmektedir (http://www.hurriyet.com.tr:erişimtarihi21.11.2018). Foto 5: Noel Baba Kuş Cenneti Kaynak: http://demre.bel.tr:erişimtarihi30.11.2018 404 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium 2016 yılında ziyarete açılan Likya Medeniyetler Müzesi, Andriake antik kentinin kalıntılarının yer aldığı liman ağzındadır. Myra’nın limanı olan Andriake yerleşmesi korunaklı limanı sayesinde dönemin önemli ticaret merkezlerinden birini oluşturmaktaydı. Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi ve Myra – Andriake Kazıları başkanı Prof. Dr. Nevzat Çevik ile ekibi tarafından yürütülen kazılardan çıkan eserlerin sergilendiği müze, 8 bölümden oluşmaktadır. 2703 m2’lik alan kaplayan ve Andriake antik kentinin kalıntılarının da olduğu müzenin açık hava bölümünde liman yapıları, ticaret agorası (Plakoma), kilise yapıları, hamam, liman çarşısı, 24 metre uzunluğunda, 12 metre genişliğinde ve 6 metre derinliğinde yeraltı su sarnıcı yer alıyor. Kapalı alanı ise; 7 odalı tahıl deposunun (Granarium) restore edilerek çatısı kiremit örtü ile kapatılarak oluşturulmuştur. Burası 56 metre uzunluğunda, 32 metre genişliğindedir. (Foto 6-7) Müzede Myra, Patara, Olympos, Arykanda, Tlos, Ksantos antik kentlerinin verildiği salonlar yer almakta ve bu salonlarda Likya Tarihi ve Coğrafyası, Epigrafisi, sikke, ekonomi ve sosyal yaşamı ile dini, kültürü, tarihsel gelişimi içinde eserlerle kazılardan çıkarılan çeşitli kalıntılarla, salonların içeriklerine uygun bilgi panoları, yapılan canlandırmalar ve çeşitli interaktif sunumlarla desteklenerek tanıtılmaktadır. Dönemin teknik olarak ileri düzeyde olan aletlerini de kullanan ve bu hizmeti sunan liman, Andriake'nin bugün kullanılmayan rıhtımında, içinde amphoralarla zeytinyağı, şarap gibi sıvı malzemenin taşınmasını gösteren “Roma Dönem Ticaret Gemisi” canlandırması yer almaktadır. Granariumun (tahıl depoları) önünde yer alan düzlükte limanın yukarısında yer alan yük taşımak için makaralı kaldıraçlar, yapım aşamasında tekneler ve denizcilik malzemeleri sergilenmektedir. Müze ve çevresinde yapılmış olan restorasyonlar, düzenlemeler ve çevrenin dokusuna zarar vermeyen travers ve granit döşenmiş olan gezi yolları ve bu alanlarda yer alan tanıtım panoları, vb. ile açık hava müzesi niteliği göstermektedir (http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi23.11.2018). Likya Medeniyetleri müzesi Demre için önemli bir marka olma yolunda ilerlemektedir. Bir medeniyeti konu olan ülkemizdeki ilk müze olma özelliğine sahiptir. 405 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Foto 6: Likya Uygarlıkları Müzesi Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018 Foto 7: Likya Uygarlıkları Müzesi, Kuş Cenneti, Çayağzı Mevkii Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018 Likya Yolu, özellikle son zamanlarda Treakking spor sevenlerin ve kültür rotalarına katılanların uğrak noktası olmuştur. Fethiye'den başlayıp Antalya'da son bulan tarihi yürüyüş yolu toplamda 535 km’dir (https://likyayolurehberi.com:erişimtarihi03.12.2018). Ayrıca ülkemizin ilk uzun mesafeli yürüyüş yolu olan Likya Yolu, yol güzergâhlarındaki ziyaret edilecek yerler açısından da son derece zengindir. (Harita 3) Ayrıca kamp alanlarını da barındıran bu rota gittikçe parlayan bir kültür ve doğa yoludur. 406 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Harita 3: Likya Yolu Haritası Kaynak: https://www.ntv.com.tr:erişimtarihi03.12.2018 Kekova Adası'nın karşı sahilinde antik kentlerden Theimussa yerleşimi yer almaktadır. Eski yerleşime ait kalıntılar Kale İskelesi-Üçağız köyünün hemen doğusundadır. Yerleşmede günümüze ulaşmış Likya dönemine ait liman kalıntıları ve lahit mezarlar bulunmaktadır. Theimiussa yerleşiminin güneyinde Simena (Kaleköy), hem manzarası hem de antik, Orta Çağ ve modern yerleşimin oluşturduğu tarihi dokusuyla günümüzde Likya'nın en ilgi çekici şehirlerinden birisidir. Kekova Adası’nın kuzey kıyıları boyunca deniz suları içinde kalmış antik yapı kalıntıları dikkat çekicidir. Batık kent olarak adlandırılan bu alanda yapıların bir kısmı deniz altında kalmıştır (YAMAN KOCADAĞLI; 2012: 194-195). Çayağzı mevkiinden yatlarla yapılan günübirlik turlarla çevre antik kentlere ulaşım ve geziler mevcuttur. Kekova (Dolichiste (Batıkşehir), Simena Antik Kenti (Kaleköy), Theimussa (Kale İskelesi-Üçağız)’ya yapılan turlar oldukça ilgi çekici ve görülmeye değer yerlere ulaştırmaktadır. Ayrıca buradaki limanın sığ olması nedeniyle büyük kapasiteli ve hacimli yatlar kıyıya yanaşamamaktadır. Bahsi geçen turlar daha çok küçük ölçek ve kapasiteli yatlarla sürdürülmektedir. Oldukça dikkat çeken bu alan, yapılan tekne turlarıyla da birçok turisti kendine çekmektedir. (Foto 8) 407 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Foto 8: Simena, Batık Kent, Theimussa’ Yapılan Tekne Turlarından Bir Görünüm Kaynak: http://www.habervitrini.com:erişimtarihi03.12.2018 27-28-29 Ekim 2018’da ve ilk olarak gerçekleştirilen “Outdoor ve Yörük Yemekleri Festivali” bölge için oldukça umut verici bir gelişmedir. Demre'ye bağlı olan Likya Yolu üzerindeki Kapaklı Mahallesi'nde geçen yıl kurulan Kapaklı-Hoyran Kültür Turizm ve Kalkındırma Derneği öncülüğünde, Demre Kaymakamlığı, Demre Belediye Başkanlığı ve Kültür Rotaları Derneği'nin desteğiyle yapılan festival, çeşitli etkinliklerin yaşanmasına sahne olmuştur (Foto 9) (http://www.hurriyet.com.tr:erişimtarihi03.12.2018). Ayrıca buradaki yerel halkın çeşitli yöresel ürünlerini, yemeklerini vs. satışa sunma imkânı, buradaki kırsal turizmi de destekler hatta entegre olur nitelikte olmasına imkân sağlamaktadır. Kıyılardaki baskın olan deniz-kum-güneş turizminin farklı turizm çeşitleriyle entegre olması o bölge için önemli ve farklı bir gelir kaynağına imkân verebilecektir. Turizmin belli bir yerde yığılmasının önüne geçilmesiyle farklı alanlar turizmle tanışmış olur (SOYKAN; 2003: 2-4). Bölgenin kültürel turizmini tamamlar ve destekler nitelikte olan deniz-kum-güneş turizmi, buna benzer rotaların artması ve çeşitli etkinlik, festivallerin oluşturulması sayesinde birbirine entegre olabilecek olan kırsal turizm gibi alternatif turizm çeşitlerinin zenginliği öne çıkacaktır. Kırsal turizmi de destekleyecek olan organizasyonlar bölge için önemlidir. 408 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Foto 9: 27-28-29 Ekim 2018 Tarihinde Düzenlenen Festival Afişi Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi30.11.2018 Bunların yanı sıra şifalı su kaynaklarına da sahip olan Demre, sağlık turizmi açısından da önemli bir potansiyel sahibidir. Çalışma sahamızda bulunan ancak ayrıca ve daha kapsamlı bir çalışmayla ele alınması gereken bu kaynaklar, kültür turizmi kapsamında değerlendirmediğinden ayrıntılı incelenmeyecektir. Soğuk bir su (burguç) ve içeriğinde kükürtlü, sodalı olan kaynak içildiğinde, çeşitli mide ve bağırsak rahatsızlıklarına, suya girildiğinde de romatizma, cilt hastalıklarına, siyatik gibi rahatsızlıklarına iyi gelmekte olduğu bilinmektedir. Önceleri atıl arazi durumunda olan alan, yapılan çevre düzenlemeleriyle iyileştirilmiş ve halkın hizmetine açılmıştır. Ayrıca Beymelek Lagünü’nden (Dalyanı’ndan) bahsetmek gerekirse, Demre Ovası ile lagünün batı kıyılarına kadar sokulan alan kum, kil ve alüvyonla kaplı bulunmaktadır. Güney sahili kum ve mille denizden ayrılmıştır. Görünümü üçgeni andıran gölün derinliği 2.5- 3m kadardır ve 355 hektar alana sahip olan göl Türkiye'nin önemli doğal yaşam alanlarından biri 409 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium olma özelliği göstermektedir. Göl içinde iki adet küçük ada bulunmaktadır. Göçmen kuşların kışlama ve yaşam alanı konumundaki dalyanda 30'un üzerinde kuş türü yaşamaktadır. Türkiye'de canlılığını koruyan ender sulak alanlardan biri olan Beymelek Dalyanı'nda çipura, levrek, sargoz, 6 kefal türü, mırmır, yılan balığı başta olmak üzere 20'nin üzerinde balık türü yaşamaktadır. Beymelek Dalyanı'nda yaşayan en özel canlı ise mavi yengeçtir. Dalyan alanı Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı Beymelek Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Enstitüsüne tahsisli olup, bu kurumun sorumluluk ve gözetimi altında bulunmaktadır (Foto 10) (http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi03.12.2018). Foto 10: Beymelek Lagünü (Dalyanı) Kaynak: http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi03.12.2018 Demre’nin bahsedilen kültür turizm kaynakları, kültürel miras değerleri ile birlikte bölgeye avantaj sağlayan ve daha fazla çekici unsuru taşımasını sağlayan doğal güzelliklerinin yanında plajları gelmektedir. Taşdibi ve Sülüklü Plajları hem bölge halkı hem de buraya gelen insanlar için deniz, kum, güneş tatilinin vazgeçilmeleri arasındadır. (Foto 11-12) Temiz ve korunmuş olmasının bunda payı büyüktür. Ayrıca Sülüklü Plajı’nda Caretta Caretta’ların en önemli yuvalama ve yaşam alanlarının başında gelmektedir. 410 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium Foto 11: Taşdibi Plajı Foto 12: Sülüklü Plajı Kaynak: http://www.geziantalya.com:erişimtarihi03.12.2018 411 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium DEMRE’DE TURİZMİN VE KÜLTÜR TURİZMİNİN GELİŞİMİNİ OLUMSUZ ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE ZAYIF YÖNLERİ Demre’nin kültür turizm potansiyelini değerlendirememesinin nedenlerinin başında, ulaşım koşullarının yetersizliği gelmektedir. Ulaşım sistemleri bakımında zayıf bir noktada yer alması onun kısıtlayıcı özelliğini oluşturmaktadır. Finike-Demre arasındaki karayolunun son derece virajlı olması, Antalya’dan ulaşım için ilçeler arası otobüslerin en son saat 20:00’ye kadar çalışıyor olması gibi nedenlerle ulaşılabilirliği zedelenmektedir. Bu durum, burada yaşayan halk için yeterli olsa da dışarıdan buraya gelecek turistler için olumsuz bir özellik olmaktadır. Ayrıca en yakın havalimanının Antalya-Serik yolu üzerinde bulunması ve mesafe olarak da uzak kalması bir diğer zayıf yönünü oluşturur. Demre’de farklı ören yerlerine antik kalıntılara ve doğal güzelliklere ulaşımı sağlayacak şehir içi ulaşımı bulunmaması da bir diğer zayıf yönüdür. Demre şehir içi ulaşımının olmaması da hem halk hem de burayı gezip görmeye gelen insanlar için dezavantaj yartamaktadır. Turizmin alt yapısı doğal ve beşeri kaynaklardır. Bu kaynakların değerlendirilmesi yine buraya yapılacak yatırımlara bağlıdır. Doğal güzellikleri yaşamak, hissetmek ve paylaşmak için konaklama tesisleri şarttır (DOĞAN; 2011: 23). Yapılacak olan tesislerin büyük ölçekli ve bölgenin kapasitesini aşacak ve çevreye zarar verecek nitelikte olmaması gereklidir. Nitekim yakın zamanda Sülüklü Plajı’nda inşa edilen otel Demre için avantajlı bir durum gibi görünse de yer seçimi itibariyle Caretta Carettaların doğal yaşam alanını olumsuz olarak etkilediği bilinmektedir. Demre’de yakın zamanda artan, mülk sahiplerinin bahçe ve seralarını kat karşılığı bina yapımına vermesi de bölgedeki tek geçim kaynağı olan tarım faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir. Yeşil alanların azalması, gittikçe artan yapılaşma, çevre doğal ve kültürel kaynakların bu binaların arasında boğulması riski ile karşı karşıyadır. Her ne kadar planlı bir yerleşme modeli izlense de uzun vadede yaşanan yer kayıpları doğal çekiciliklerinin zarar görmesine neden olabilmektedir. Azalan portakal, limon bahçeleri Türkiye’nin turunçgil açısından merkezi sayılan bölgede, bu özelliğini kaybetmesine de neden olacaktır. Buna bağlı olarak azalan araziler halkın geçim kaynağını ortadan kaldırmaya başlamaktadır. Sera atıklarının yakılması ve dere kenarına bırakılması hem hava, hem çevre hem de su kaynaklarının kirlenmesine sebep olmaktadır. Ağır bir sanayiye sahip olmaması gibi özellikleri sayesinde çevre için olumlu bir etki oluşturmasına rağmen, yapılan bu işlemler nedeniyle çevreye zarar vermektedir. Bunun bilinçli bir şekilde çözülmesi bölge ve canlı hayatı için önem arz etmektedir. 412 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium SONUÇ VE ÖNERİLER Demre’de yer alan antik kentlerin güncel durumlarına baktığımızda, birçoğunun ziyarete açılmadığı, çoğu turistin buraya ulaşım imkânını olmadığı ve hatta bazılarının atıl durumda olduğu bilinmektedir. Zamanla daha da iyileşen bakım onarım çalışmaları bu değerleri gün yüzüne çıkarmakta ve nesilden nesile aktarımında yardımcı olabilmektedir. Tarihsel ve doğal kaynakların turizmde etkin kullanılabilecek olması hem sosyolojik hem de ekonomik bazı unsurları da beraberinde getirecek ve kültür turizmin şekillenmesinde gerekli altyapı çalışmalarının ve yatırımların yapılmasına katkı sağlayacaktır. Değişen dünyada gittikçe farklılaşan dinlenme, eğlenme ve dinlenme anlayışıyla birlikte insanlar farklı kültürleri merak etmekte ve onları ziyaret etmek için kendilerine yeni rotalar belirlemektedir. Bu değişen anlayışa hitap edebilecek bir yer olan Demre potansiyelini kullanmalıdır. Bilinçli ve planlı bir şekilde yürütülmesi gereken bu süreç, dikkate alınmalıdır. Korunan ve sürdürülebilirliği sağlanmaya çalışılan değerler, bölge halkının da etkisi ve yardımıyla daha kalıcı olabilmektedir. Nitekim bu konuda halkın bilinçlenmesi ve bu turizm faaliyetinden kâr elde etmesi de uyum sürecini hızlandırmaktadır. Yaşanılan yerin alternatif bir geçim kaynağı oluşturması orada yaşayan halk için de ayrı bir öneme sahiptir. Gelir kaynağının çeşitlenmesi tek geçim kaynağı olan tarıma da destek olabilecek kapasitededir. Kültür turizm faaliyetlerinin tüm yıla yayılabiliyor olması bunu tamamlar niteliktedir. Tek bir geçin kaynağına bağımlı olmadan yaşanılan yerin bu avantajını bilinçli bir şekilde kullanmak, kaynakların bozulmaması ve yıpranmaması, zarar görmemesi hayatî önem taşımaktadır. Bu yıl birincisi gerçekleştirilen Outdoor ve Yörük Mutfağı Festivali sayesinde, yerel halkın yöresel yemek ve ürünlerini tanıtma, satışa sunma imkânları ekonomik anlamda önemli bir adımdır. Bu gibi festivallerin artması, bölgenin kapasitesi ölçüsünde değerlendirilmesi gereklidir. Alternatif bir destek olması beklenen bu gibi festivaller bölgenin tanıtımını ve reklamını yapacak, buraya olan ilginin artmasına yardımcı olacaktır. İstenilen ve desteklenen organik büyüme, çevreye uyumlu, doğayla dost, bilinçli bir şekilde olmalıdır. Bu seviyede gerçekleşmediği taktirde yaşanılabilecek olumsuzlukların örnekleri hem ülkemiz hem de dünyada mevcuttur. Yaşanabilecek olumsuzlukların ve zararın en minimum seviyede tutulması ve hatta bunun oluşmasını engellemek öncelikli amaç olmalıdır. Bütün bunların ışığında gelen yerli ve yabancı turistlerin konaklama ihtiyacının karşılanması da öne çıkan bir sorun halindedir. Doğaya ve çevreye uyumlu, duyarlı küçük pansiyon, bungalov tarzı konaklamanın yaygınlaşması gereklidir. Yapılacak büyük oteller ve 413 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium sahil işletmeleri gibi tesisler bu doğal düzene zarar verecek en nihayetinde bölge, kapasitesi üstünde yük alacak, mevcut olan kültürel ve doğal kaynaklar olumsuz etkilenecektir. Planlı, bilinçli ve en önemlisi bu değerlerin, doğal güzelliklerin gelecek nesillere aktarımının sağlanması, sürdürülebilir bir biçimde ele alınması önem taşımaktadır. Yapılacak yatırımların öncelikli amacı bölgenin kültürel mirasını korumaya ve sürdürülebilirliğini sağlamaya yönelik olması gerekmektedir. Ayrıca bunun yanı sıra doğal güzelliklerin korunması da son derece önemlidir. Birbirini tamamlar nitelikte olan kültürel miras özellikleri ve doğal güzellikler bölgeye eşsiz bir nitelik kazandırmaktadır. Bilinçlenme ve bunu hayatın içinde var olmasını sağlama kaynaklarımızın korunmasına yardımcı olacaktır. Çevre ve hava kirliliği gibi olumsuzluklar yaratan sera atıklarının yakılması ve muhtelif yerlere bırakılmasının önüne geçilmelidir. Bu konuda yapılacak geri dönüşüm mekanizmaları sayesinde çevre korumasının sağlanması gereklidir. Sazlık alanların bulunması, bahçe sulaması gibi nedenlerle sivrisineğin fazla olması hem halk için hem de buraya gelen turistler için olumsuz bir etki yaratmaktadır. Ayrıca çevreye bırakılan sera atıkları da buna zemin hazırlamaktadır. Yapılan ilaçlama çalışmalarıyla nispeten azaltılsa da, buna daha kalıcı çözümler getirilmeli, özellikle sineklerin kulukça dönemlerinde ilaçlama yapılmalıdır. Dikkat edilmesi gereken ve sağlık açısından da oldukça önemli olan bu durum ele alınması gereken başka bir unsurdur. Ulaşım sistemleri için yerel bazda bile olsa çözüm getirilmeli, ancak bu çözüm Demre’nin var olan kapasitesini aşmamalı, gürültü, trafik gibi problemleri beraberinde getirmemeli ve bölge çehresini bozulmamasına gayret edilmelidir. Antalya ve çevre ilçelerden gelen ilçeler arası otobüslerin saatleri de en azından hafta sonu ve özellikle de yaz aylarında uzatılmalı ve sefer sayıları arttırılmalıdır. Talebe göre şekillenecek olan bu arzlar için gerekli tanıtım çalışmaları yapılmalıdır. Ayrıca merkezden nispeten uzakta sayılabilecek ören yerlerine yapılacak şehir içi ulaşımının planlanması gerekmektedir. Yapılacak bu düzenlemelerle örneğin; ören yerlerinin çevresindeki halk için yöresel lezzetlerin ve ürünlerin satışa sunma imkânı bulmasıyla gelir elde edilebilir olması beklenebilmektedir. Bahsedilen özellikleri sonrasında, Demre’nin mevcut potansiyeli ve bu potansiyelin değerlendirilmesinin son derece bilinçli yapılması ve tek amacın maddi gelir elde etmek olmaması önemlidir. Bu bağlamda yapılabilecek tanıtımlar, çalışmalar, projeler, yatırımlar bu yönde olmalı ve bölgenin organik değerinin korunması gerekmektedir. 414 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium KAYNAKÇA Akova, İ. (1998). Türkiye'de Turizm Sektörünün Olanakları Ve Ekonomik Fonksiyonları, Türk Coğrafya Dergisi, Sayı 6, s: 59-93, İstanbul. Doğan, M. (2011). Mengen Ve Çevresinin Ekoturizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Coğrafya Dergisi, Sayı 22, s: 14-26, İstanbul. “Dünden Bugüne Antalya” Cilt I, Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 2012, Antalya. “Dünden Bugüne Antalya” Cilt II, Antalya Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları, 2012, Antalya. Karataş, H. (2010). Antalya İli, Demre İlçesi Turizm Kullanımına Yönelik Peyzaj Potansiyelinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Konya. Mckercher, B., Du Cros, H. (2012). CULTURAL TOURİSM The Partnership Between Tourism and Cultural Heritage Management, Routledge, New York, USA. Özgüç, N. (2007). Turizm Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul. Özkan, E. (2011). Demre Kent Müzesi, Yüksek Lisans Tezi, Antalya. Richards, G. (1996). Cultural Tourism in Europe, CABI, Wallingford, UK. Soykan, F. (2003). Kırsal Turizm Ve Türkiye Turizmi İçin Önemi, Ege Coğrafya Dergisi, Say: 12, s: 1-11, İzmir. Strabon, (2012). Antik Anadolu Coğrafyası, Kitap XII - XIII - XIV, Çeviren Adnan Pekman, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul. Yaman Kocadağlı, A. (2012). Kalkan - Kumluca Arasında Kıyı Alanları Kullanımı Ve Sorunları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul. İnternet Kaynakları Emekli, G. (2007). https://www.academia.edu:erişimtarihi24.10.2018 (Bergama Kültür Mirasının Kültürel Turizm Yaklaşımıyla Değerlendirilmesi, Uluslararası Bergama Kermesi – 2007 Davetli Konuşmacı Bergama Belediyesi-Bergama). http://demre.bel.tr/?menu=Turizm&kus-cenneti&DetayId=3:erişimtarihi30.11.2018 415 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium http://www.demre.gov.tr/27-28-29-ekim-2018-tarihlerinde-demre-kekova-outdoor-ve-yorukmutfagi-festivali-yapilacaktir:erişimtarihi30.11.2018 http://www.demre.gov.tr/demre-genel-bilgi:erişimtarihi25.10.2018 http://www.demre.gov.tr/tarihi-ve-dogal-yerler:erişimtarihi30.11.2018 http://www.demre.gov.tr:erişimtarihi23.11.2018 http://www.geziantalya.com/item/demre-suluklu-plaji:erişimtarihi03.12.2018 http://www.habervitrini.com/magazin/kis-gunu-icinizi-isitacak-goruntuler-batik-sehir-kekova-914338:erişimtarihi03.12.2018 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/antalya/demre/kus-cennetinin-yeni-konuklari40991614 https://likyayolurehberi.com:erişimtarihi03.12.2018 https://www.cnnturk.com/haber/turkiye/noel-baba-demrede-ayinleanildi:erişimtarihi30.11.2018 https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/antalya/gezilecekyer/myra:erişimtarihi30.11.2018 https://www.ntv.com.tr/yasam/likya-yolu-yuruyusubu-paha-bicilmez-manzara10lira,e6OfROZaaka7EmAn-4ifvg:erişimtarihi03.12.2018 http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/antalya/demre/yoruk-mutfagi-festivali-duzenlendi41000897:erişimtarihi03.12.2018 416 I. ULUSLARARASI AKDENİZ SEMPOZYUMU / 1. International Mediterranean Symposium NOTLAR: ………………………………………………………………………………….. 417