LOBİCİLİK, KAVRAM VE AMAÇLARI, TÜRKİYEDEKİ LOBİCİLİK UYGULAMALARIYLA İLGİLİ BİR ARAŞTIRMA GİRİŞ Lobicilik; uzun dönemde kar sağlama, toplum yararına hizmet etme ve baskı gruplarının devamını sağlama gibi amaçların yanında, politik güç ve kamuoyu oluşturmayı hedefleyen ve böylece çevresel her türlü faktörü örgüt lehine çevirip kullanımını sağlayan bir halkla ilişkiler işlevi olarak tanımlanabilir. Bu tanımlamadan yola çıkarak, lobicilik faaliyetinde bulunan örgüt için kamuoyunun desteğinin önemini ayrıca vurgulamak gerekir. Kamuoyunun nezdindeki itibar, örgütün hayatta kalması ve hedeflerine ulaşabilmesi için en önemli unsurdur. Son dönemde neredeyse tüm batı toplumlarında bir takım etnik gruplarca yürütülen lobicilik faaliyetleri, yazık ki Türkiye'de imaj kaybına uğramış ve bu faaliyetleri yürüten ülkelerin Türkiyeye karşı olumsuz bakış açısıyla yaklaşmasına yol açmıştır. Bu duruma neden olan en büyük etkenin Ermeni lobi çalışmaları olduğu düşünülmektedir. Türkiye'nin zedelediği bu imajı tekrar elde etmek ve yeniden güven sağlamak için lobicilik faaliyetlerinden yararlanması gerekmektedir. Bu doğrultuda lobicilik olgusunun hem kamu eliyle hem de STK düzeyinde kurumsallaşmış etki düzeyi yüksek lobicilik yapıları kurulmaya ve de hızla güçlendirilmeye çalışılmalıdır.  LOBİCİLİK GENEL KAVRAMLAR Lobicilik Tanımı Lobicilik, hükümetlerin yasama faaliyetleri kapsamında alacakları kararları, belirli çıkar gruplarının beklentilerine hizmet etmeye dönük görevlendirilmiş danışmanlar tarafından etki etme çabası (Peltekoğlu, 2001, s.381) olarak tanımlanmaktadır. Bazen ülke içinde herhangi bir hukuki düzenleme sürecinde, belirli maddelere yön vermeye dönük olarak etkileme (Theaker, 2006, s.167) çabaları şeklinde gerçekleşirken, bazen de belirli siyasal kararların alınabilmesi maksadıyla belirli düşünce yapısındaki üyelerin hükümet tarafından atanması (Çam, 2000, s.472) maksadını taşıyabilmektedir. Ulusal yada uluslararası düzeyde çeşitli çıkarlar doğrultusunda belirli yönetimler üzerinde hem uygulama hem de yasal düzenlemelerde yönlendirici olma yönünde yürütülen faaliyetler (Aziz, 2003, s.25) lobicilik kavramı olarak ifade edilmektedir. Bu faaliyetler bazen özel kuruluşların kendi çıkarları doğrultusunda da yapılabilmektedir (Kazancı, 2013, s.407). Bu çıkar gurupları, lobicilik faaliyetleri kapsamında herhangi bir siyasal sistemde kendileri ile ilgili kararları alabilecek kişi ve mercileri yüz yüze iletişim yöntemi ile inandırma ve hatta gerekli hallerde madden yada manen ödüllendirme (Turan, 1977, s.138) yönünde gayretler de sergilenmektedir. Fornel (1993 s.17)'e göre genel manada lobicilik, yasanın, normun ve düzenlemenin kamu erkinin uygulama ve yorumlama süreçlerinde dolaylı veya dolaysız olarak etkilenmeye çalışılması olarak ifade edilmektedir. Karar alma sürecinde üyelerin parlamento kulislerinde çeşitli yöntemler kullanarak değişik baskı gruplarının düşünce ve çıkarları yönünde tutum sergilemeleri ve de oy kullanmalarının sağlanması (Özsoy, 1999, s.187) çabalarını da kapsamaktadır. Belirli çıkar veya beklentiler doğrultusunda kamu organının alacakları kararlar yada yasal düzenleme faaliyetlerinde ilgili kişilerin bilgilendirilmesi ve hatta etkilenmesi (Sabuncuoğlu, 2001, s.28) çabalarına lobicilik denilir.  Lobiciliğe Yakın Kavramlar Belirli amaçlar doğrultusunda belirli grupların, ülkelerin yada çeşitli oluşumların bazı hususlarda ikna edilmesi, inandırılması veya bir şeylerin tanıtılması gibi uygulamalarla baskı altına alınması ve çeşitli kararların lehte yada aleyhte değiştirilme (Sezgin, 2002, s.751) becerisi olan lobicilik, işlev olarak yakın manalar taşıması nedeniyle bazı kavramlarla karıştırılmaktadır. Yer yer lobicilikle karıştırılan yakın kavramlar şunlardır; Bürokrasi Bazen yalnızca kamu yönetimi anlamında, bazen gelişmiş bir örgütlenme biçimi bazen de zaman ve kaynak savurganlığı yaratan bir kırtasiyecilik (Kışlalı, 1987, s.259) anlamında kullanılan bürokrasi, Fransız kaynaklı bir terim olmakla birlikte "büro" ve "krasi" kelimelerinin birleşiminden oluşan; "büroların iktidarı" anlamına gelmektedir. 1745 yılında ilk defa Fransız iktisatçı Vircent de Gournay tarafından kullanılan bürokrasi bu gün bütün dillerde aristokrasi, burjuvazi, teknokrasi gibi bir sınıf ve onun zihniyetini anlatan terim (Kabaklı, 2002, s.9) olarak da kullanılmaktadır. Baskı grubu Belirli çıkarları korumak için kurulmuş iktidarın dışında kalan baskı grupları, iktidarı etkilemek amacıyla baskı yapan ve kendi yararına bir takım kararlar çıkarmak isteyen (Çam, 2000, s.451) örgüt görünümlü oluşumlar olarak tanımlanmaktadır. Toplu eylem özgürlükleri, birden çok kişinin birlikte kullanılabildiği öznelerini sürekli yada geçici gruplar oluşturan ve bireylerin tek başına gerçekleştiremedikleri sonuçları hedef alan özgürlüklerdir (TBB dergisi, 2013, s.358) Çıkar grubu Ortak çıkarlara sahip bireylerden meydana gelmiş (Bıçakçı, 2002, s.114) yasama organı, yürütme organı ve kamuoyuna etki edebilmek için disiplinli olarak çalışmayan bir kümedir (Aybay, 1961, s.272;273). Üyelerinin, yani bütünü oluşturan insanların her türlü maddi ve manevi çıkarlarını korumak için oluşturulmuş örgütlü yada örgütsüz insan gruplarıdır (Öztekin, 2001, s.95).  Kamuoyu Halkın kanaatlerini, görüş ve önerilerini açığa vurdukları sosyo-psikolojik olayı anlatan bir kavramdır (Anık, 1999,s.81). Ülkedeki yönetim şekilleri, yönetenlerin yönetim anlayışı, iletişim araçlarının kullanım düzeyleri ile ülkelerin kendilerine has özellikleri kamuoyunun oluşumunu etkileyen unsurlar (Canöz, 2007, s.35) yani kamu çıkarları doğrultusunda bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesidir. Propaganda Latince Propagane kökünden gelen "bir fikri, bir görüşü yaymak" (Aykaç, 1990, s.29) anlamına gelen propaganda, fikir ve tutumları etkilemek için yapılacak bütün çabaları kapsamaktadır (Kalender, 2005, s.78). Amacı, hedef kitlenin, mesaj kaynağının istediği yönde düşünmesini ve davranmasını sağlamaktır (Varol, 1994, s.34). Çıkar guruplarının, başkalarının davranışlarını etkilemek için önceden tasarladıkları eylemler olarak tanımlanabilir. Siyasal reklam Siyasi partiler adına aday yada parti tarafından medya organlarında yer ve zaman satın alınarak, seçmenlerin tutum ve davranışlarını, söz konusu aday yada parti lehine oluşturma amacıyla geliştirilen mesajların hazırlanıp yayılması ile ilgili bir siyasal kampanya iletişim faaliyetidir (Aytuğ, 1999, s.122). Partilerin seçim zamanlarında oy oranlarını arttırmayı amaçlayan çarpıcı mesajlarını, profesyonel reklamcılar tarafından görsel, işitsel ve yazılı olarak medya için hazırlanmasındır (Aziz, 2007, s.120). Kamusal ilişkiler Kamusal ilişkiler mekanizması, toplumla ve devletle ilişkiler kurmak ve kurulan bu ilişkileri devam ettirmek için faydalanılan bir halkla ilişkiler yöntemidir (Cutlip, Center ve Broom, 1985, s.14). Bu ilişkiler Heawing tarafından "şirketin ticari olmayan çevresini ve o çevreye cevabını yönetmekten sorumlu yönetim işlevidir" (Varol,1994, s.39.) şeklinde tanımlanmaktadır.  LOBİCİLER, GÖREVLERİ VE ÖZELLİKLERİ Lobiciler Kimdir? Lobici; İngilizce "Lobbyist" kelime kökeninden gelen, lobinin lideri konumundaki kişileri ifade eden kavramdır. Kanun koyucuların, devlet yetkililerini etkilemek üzere anlaştıkları ve en az altı ay süre kapsamında, zamanının en az %20'sini müşterilerini temsil etmek için kullanan kişidir (Theaker, 2006, s.167). Bayramoğlu (1985, s.9), lobicileri; kişinin diğer kişi yada kişiler namına yasalara etkide bulunmak maksadıyla, kanun yapıcılarla doğrudan ilişki içerisinde olan kişiler olarak tanımlamaktadır. Lobiciler, çabalarını yasa tasarılarının yürütmeden sorumlu resmi kurumlarının politikalarının engellenmesine, geçmesine veya değiştirilmesine yönelten kişilerdir (wilcox, 1998, s.323). Lobicilerin Görevleri Bayramoğlu (1985, s.4)'e göre lobicilerin görevleri; Hükümet İlişkileri, Halkla İlişkiler, İlişkileri Düzenleyici İstihbarat ve Yasal Danışmanlık olarak sıralanmaktadır. Hükümet ilişkileri; temsil edilen lobi ile yürütmenin başındaki hükümet arasındaki ilişkilerin sağlanmasını savunulan ve korunanlara güvenli ve net bir şekilde ulaştırılmasını, hükümet yetkilileri ile samimi ve güvene dayanan ilişki kurulmasını ifade eden stratejik bir ağ kurulmasına (Tosun, 2003, s.358) denilmektedir. Halkla ilişkiler; lobi ile hedef kitle arasında bağ kurarak, güven ilişkisinin oluşumunu amaç edinir. İlişkileri düzenleyici istihbarat; İletişim aracı görevini de üstlenen lobici, hakla birlikte hükümet kararları üzerinde etki mekanizması kurmayı kendine hedeflemektedir (Gürbüz, 2005, s.1). bu bilgiler kişiye özeldir ve lobicilerin ilişkileri düzenlemek üzere bir istihbarata sahip olması gerekmemektedir. Yasal danışmanlık; lobicilerin sahip oldukları bilgiyi parlamentoyla paylaşarak, onların konu hakkında fikir sahibi olmasına olanak sağlayacaktır.  Lobicilerin Özellikleri Lobicilerin özellikleri ile ilgili pek çok kaynakta pek çok hususa dikkat çekilmektedir. Genel manada lobicilerin özellikleri olarak şu hususlar sıralanabilir; Lobiciler, üzerinde çalıştıkları konularda, hiçbir şekilde yoruma meydan bırakmayacak kadar açık ve doğru bilgi sahibi olmalıdır (Bayramoğlu, 1985, s.9). Lobiciler, tüm hükümet düzeyindeki kanun yapılma sürecini, hükümet işleyişini iyi bilmeli, yasayı hazırlayan ve uygulayanlarla iyi ilişkiler kurup şahsen tanımalıdır (Okay ve Okay, 2001, s.434). Kanun yapıcılar için kısa belgeler, analizler ve taslaklar hazırlayabilmeli (Bayramoğlu, 1985, s.9). İyi düzeyde halkla ilişkiler uzmanı olmalı ve konularında belli bir kamuoyu oluşturabilmek için gereken her türlü halkla ilişkiler yöntemini uygulamayı bilmeli (Sezgin, 2002, s.752). Değişik durumlara çabuk uyum sağlama esnekliğinde, yetenekli, prestij sahibi, dürüst ve söylevlerinde güven hissi oluşturan bir karakterde olmalıdır (Arı, 2000, s.161). Süreçte kimlerin kendisine yardımcı olabileceğini çeşitli araştırmalarla ortaya çıkarabilmeli (Tan, 2002, s.136). Hedef kitle tespitini doğru yapabilmeli (Okay ve Okay, 2001, s.485). Lobici, sakin, akıcı ve etkileyici konuşan birisi olmalı, iyi bir eğitim almış, istatistik ve araştırma raporlarıyla donanmış olmalıdır (Peltekoğlu, 2004, s.384) LOBİCİLİK YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Lobicilik Yöntemleri Lobicilik gerekli olduğu yer ve zamanda istenen şekilde yapılabilmesi ve hedeflenen sonuçların elde edilebilmesi için birbirinden farklı yöntemlerle icra edilebilir. Bu yöntemlerden bazıları şunlardır;  Doğrudan Lobicilik Lobi faaliyetlerinde en çok başvurulan yöntemdir. doğrudan, kişisel ve yüz yüze yapılan iletişimi kapsamaktadır. Doğrudan lobicilikte ifade dili hukuk dilidir. Ayrıca, komitelerde söz alacak konuşmacıların listesi, destekleyen kongre üyelerinin adları gibi aydınlatıcı hususlar da bu faaliyet türünde belirtilmek durumunda olunan hususlardır (Bayramoğlu, 1985, s.23). Dolaylı lobicilik Halka dayalı lobicilik olarak da ifade edilen dolaylı lobicilik, genellikle organize olmadan, doğal olarak kendiliğinden oluşan halk hareketi görünümündeki yöntemdir. lobi faaliyetlerini destekleme işlevini yerine getirmektedir. Profesyonel lobiciler bu hususta, hakla dayalı baskının kanun yapıcının fikrini değiştirmediği ancak konuya dikkat çekmek gerektiğini belirtmektedirler (Ker, 1998, s.276). Başkan Tarafından Yürütülen Lobicilik Başkanın organizasyon yeteneğinin güçlü olması ve baskı kurabilme özelliği nedeniyle söz sahibi konumundadır. Bir anlamda kongre gücünün başkanın başarısına bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Başkanlar doğrudan lobicilik yöntemleriyle kamuoyunun fikirlerini göz önünde bulundurarak kongreyi etkileyebilir. ABD'de bu yöntem son dönemde oldukça önem kazanmıştır. Lobicilik Teknikleri Lobicilik uygulamalarında birbirinden farklı şu teknikler uygulanabilecektir; Yüz Yüze İletişim Kanun yapıcılar , kurdukları bağlantılar bakımından lobicilerin öncelikli hedefi olmaktadır. Bu kişilerle iletişimi sağlamak ve aradaki ilişkiyi kuvvetlendirmek için "yüz yüze görüşme tekniği büyük önem taşımaktadır. Yönetici ile halkın kişisel, yüz yüze ilişkiyle başlayanı, halkla ilişkiler uygulamasının en yaygın olanıdır. Yüz yüze ilişkide sorun çözülmesi amaçtır. (Kazancı, 2002, s.138)  Karar alma mekanizmalarında yer alan yetkililerle yüz yüze görüşme, lobiciler için kim olduklarını, amaçlarını ve ne istediklerini anlatmanın en etkili yoludur. (Arı, 1997, s.179) Bilgi Sunma Çoğu kez yasama ve karar organlarında etkili olan kişilerin, uzmanlık gerektiren pek çok durumda yeterli bilgi sahibi olmamaları ve o bilginin etkisi altında kalmaları neticesini doğururken, lobicilerin işini kolaylaştırmaktadır. (Peltekoğlu, 1998, s.384) Lobiciler bir taraftan yasama organına belirli yönde etkide bulunmaya çalışırken, diğer yandan da gerçekleştirilen kampanyalarla yasanın getirecekleriyle ilgili kamuoyunu bilgilendirip etkide bulunmaya çalışmaktadırlar (Arı, 2005, s.21). Kampanya Desteği Sağlamak Lobiler türlü araç ve tekniklerden yararlanarak partiler üzerinde etkili olmayı hedefler. Kampanyalarda başkan veya milletvekili adaylarına yapılan destekler, organizasyon düzenleme veya bağış toplama yoluyla partilerin, adayların, lobilerinin ve bağımsız grupların oluşturduğu PAC'lar (siyasal eylem komiteleri) vasıtasıyla yapılan maddi destek şeklinde gerçekleşir. (Arı, 1997, s.191) Kanun yapıcılar seçim kampanyalarında kendilerini destekleyenlerin sözlerine değer vermekte ve bazı lobicilere göre "kalplerinde yardımcılarına karşı sempati" duymaktadır. (Jelfrey H. Birnbaum, 1992, s.164) Lobi şirketleri kiralama Şirket kiralamanın lobicilik için büyük önemi vardır. Bu teknik daha çok ABD gibi ülkelere mahsus olmakla birlikte, lobicilik faaliyetlerinin devamlılığını sağlama yönünden dikkati çeken bir husustur. Lobi şirketlerinde çeşitli meslek dallarından seçilmiş kişiler görev yapmaktadır. Bu faaliyetlere ihtiyacı olan firmalar, lobi seçiminde şirketin büyüklüğünü yada imajını göz önünde bulundururlar. Lobi şirketleri nitelikleri farklı olsa dahi, lobi faaliyetlerinde bulunmak isteyen kişi yada firmalar için hayatı kolaylaştırıcı rol üstlenmektedir.  Toplantılar düzenlemek Lobici ve karar alıcıyı ortak bir noktada buluşturan etkili bir yöntemdir. Yüz yüze iletişimin yaşandığı, talep edenle talebe cevap verecek olanların birbirini daha yakından görme fırsatı bulduğu (Dinçer, 1998, s.140) samimi bir ortam yaratan etkinlik türüdür. Katılım oranının yüksek olması beklenir. Bu teknik sayesinde konunun detayına inilebilmekte, karar alıcı ve lobicilerin donanımı doğrultusunda hedef kitleye ulaşım kolaylığı sağlanmaktadır. Yöntemin gereklilikleri; Uygun zaman, Uygun mekan, Hedef kitlenin katılımı Tarihin önceden belirlenip bildirilmesi Kamuoyu oluşturma için medya organlarının davet edilmesi. Medya ile ilişkiler kurmak Medya ile ilişkiler kurmak, lobicilerin imajı ve itibarı için son derece önemlidir. Medya sayesinde sahip oldukları fikirleri ulaşmak istedikleri kitleye kolaylıkla aktarabilirler. Etnik lobilerin sıklıkla başvurduğu bir yöntemdir. Pek çok lobi şirketi, ilişki kurulması muhtemel olan tüm gazete, yayın organları ve halkla ilişkiler kuruluşlarının listesini çıkarır ve bunun için bir medya koordinatörünü istihdam eder. (Zorack, 1990, s.117) Medya ile ilişkilerde gazete, dergi yada radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçları önemli bir yere sahiptir. Gruplar ve lobiler özellikle gazetelere her gün isteklerini, görüşlerini bildiren malzemeyi gönderirler. Gruplar, medya organları ile kurdukları yakın ilişkiler neticesinde bu belgelerin büyük bir kısmını parasız yayınlatırlar. (Ay, 1997, s.1194) LOBİCİLİKTE KULLANILAN ARAÇLAR Siyasal karar alma mekanizmalarına yönelik yapılan iletişim çalışmalarını kapsayan lobicilik, (Tosun, 2003, s.351) iletişim araçlarının bir çoğunu kullanmaktadır. Lobicilikte kullanılan araçları iki ana başlık altında sıralamak mümkündür:  Kitle İletişim Araçları Kamuoyu oluşturmada en etkin araçların başında kitle iletişim araçları gelmektedir. ABD basın ve yayın organları "yönlendirici ve saldırgan" nitelikte bir dev organizasyondur. Bu organizasyonda yaygın olarak kullanılan araçlar şunlardır; Televizyon; Kitle iletişim araçları içinde en geniş kitleye hitap edebilmesi nedeniyle ilk sırada gelir. Lobicilerin öncelikli tercihleri arasındadır. Radyo; Lobiciliğe dair programlar düzenlemesi ve konuya hakim kişilerle röportajlar yapıp, kamuoyunu bilgilendirmesi sebebiyle tercih edilen bir kitle iletişim aracıdır (Bayramoğlu, 1985, s.26). Gazete ve dergiler; Düzenli olarak basım yayınının yapılması ve gerektiğinde tekrar okunabilmeleri nedeniyle hedef kitle için tercih sebebidir. Lobiciliğin ustaları olan yahudi asıllı Amerikalıların ABD'de en yüksek tirajlı ve siyasi etkinliğe sahip "Newyork news, (hafta içi tirajı 1.554.604, pazar tirajı 1.435.330) ve Washington post (hafta içi tirajı 601.417, pazar tirajı 827.938) gibi üç büyük Amerikan gazetesinin sahibi olmaları ve bunların yahudi lobileri tarafından kullanılması, gazetecilerin lobicilikteki önemini (Bayramoğlu, 1987, s.5) vurgular. Internet; Dünya üzerinde kullanılan ve hızla yaygınlaşan ucuz ve sınırsız bir kitle iletişim aracıdır. Zaman ve mekan sorunu yaşatmaması ve bilgiye ulaşımın kolayca sağlanması nedeniyle sıklıkla tercih edilen bir kitle iletişim aracıdır. Bireysel iletişim araçları Şahsi ve detaylı bilgiler içeren, yazılı materyalleri kapsayan araçlardır; Mektuplar; Lobicilikte kullanılan en yaygın iletişim aracı mektuplardır. Karar almada yetkili olan kişilerin bundan etkilenmemeleri mümkün görülmemektedir (Rigel, 1994, s.78). Savunulan konu hakkındaki genel bilgiler kişiye yönelik özel bilgiler de içerebilmeleri etkileme gücünü artırmaktadır. Özellikle savunulan konu hakkında karşı durum sergileyen parlementerlere, konuyu aydınlatıcı ve ikna edici bilgiler içerir. (Bayramoğlu, 1985, s.9)  Mesajlar; Teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan ve sürekli olarak güncellenen bir kitle iletişim aracıdır. Verilmek istenen mesaj hızlı ve aracıya gerek olmadan ulaştırılabilmektedir. Bu nedenle hedef kitlenin tercihleri arasındadır. LOBİCİLİK AMAÇLARI Gerçeğe Uygunluk Lobici, siyasal ortamda çıkarlarını etkin bir şekilde savunabilmesi için dili yalın ve dürüstlük çerçevesinde kullanmalıdır. "Bilgi iktidardır. Gerçek bir enformasyon daima daha çok güç sağlar." (Frank J. Farnel, 1993, s.55) Gerçekleşmeyecek Vaatlerde Bulunmamak Lobicinin sözleri ve metinleri yasalaşabilir. Bu nedenle lobici kanun koyucu, kamuoyu ve parlamentoyu etkileyecek bir girişimde bulunuyorsa sunmuş olduğu vaatleri gerçekleştirmeli, olmayacak sözler vermekten kaçınmalıdır. Anlamak İçin Dinlemek Lobicinin gücünün temelinde karar verme yetkisi vardır. Bir konu yada kişi hakkında sağlam karar verip hükme varması için gözlem yeteneği gelişmiş olmalı, muhataplarını anlamalı ve her şeyden önce iyi bir dinleyici olmayı başarabilmelidir. Dinlemeyi bilmek, savunulan metni yasalaştırmayı sağlayacak oyları sayabilmek için kilit vazifesini üstlenir. Bu nedenle lobicinin önceliği anlamak için dinlemek olmalıdır. Çalışmalara Tüm Kadroyu Dahil Etmek Kadro, parlamentere ulaşmada merdivenin ilk basamağı niteliğindedir. Lobici bir vekille çalışıyorsa, onun danışmanları dışındaki ekip üyeleri ile de iletişim halinde olmalıdır. Dolayısıyla söz konusu vekilden önce kadro karşısında itibar sağlanmalıdır. Özellikle parlamenter alt kadrosu sahip olduğu bilgiler neticesinde lobici ve diğer parlamenterler için önemli bir kaynak vasfı taşır. Bu nedenle lobici, alt  kadrolarla dostça ilişkiler kurup onların güvenini kazanmalı ve yaptığı çalışmalara bu kadroyu dahil ederek onların teknik bilgilerinden faydalanmalıdır. TÜRKİYEDE LOBİCİLİK FAALİYETLERİ Türk lobicilik faaliyetlerinin temeli 1860’lı yıllarda Osmanlı topraklarından iş bulmak maksadıyla Amerika’ya göç eden Türklerin, zamanla Rum ve Ermeni lobi faaliyetleri ile baskı altına alınması nedeniyle, az sayıdaki Türkün 1924’de kurduğu “Türk Teavün Cemiyeti” adını taşıyan oluşum ile baskılara direnme maksadıyla yapılan faaliyetler olarak kabul edilmektedir. O dönemde Rum ve Ermeni lobilerinin “Lozana Hayır” kampanyasına karşı bir broşür hazırlanmış ve senato üyelerine dağıtılmıştır. Bu eylem ilk lobi faaliyetimiz olarak kabul edilmektedir. (Yılmaz, 2009, s.2). Türkiye içerisinde hala uygulanmakta olan lobi çalışmalarına bakıldığında bunların tam organize edilmemiş, kimler tarafından uygulandığı meçhul ve genellikle olumsuz bir imaja sahip olan faaliyetler olduğu söylenebilir. (Dinçer, 1998, s.170) Türkiye'de yasal dayanak sağlamış bir lobi ortamı bulunmamaktadır. Ancak illegal olarak oluşturulmuş bir lobicilik faaliyeti mevcuttur. Türkiye'de AB ve ABD'den farklı bir lobi tekniği kullanılmaktadır. Ilk akla gelen lobi tekniği bazı bireysel ziyaretler yapmaktır. (Ürek 2001, s.96,97) Ziyaretler gerçekleştirilmeden önce ne istendiği detaylı şekilde tespit edilmeli ve en iyi şekilde ilgililere anlatılmalıdır. (Dinçer, 1998, s.174) Başkentte bürokrat çevrelerine ve kanun yapıcılara yakın isimlerden bulunarak onlardan yararlanmak Türkiye'de kullanılan tekniklerden biridir. Böylece yetkililerle ilişkileri iyi olan kişiler, arabuluculuk şeklinde çalışmalarını sürdürmektedir. (Dinçer, 1998, s.174) Türkiye'nin uluslararası çıkarlarını korumak için lobi faaliyetlerini düzenli ve sistematik bir şekilde yürütmesi gerekir. Öncelikli olarak ciddi anlamda bir strateji belirlenmeli ve uygulamaya geçilmelidir. Lobicilik yasal yollarla uygulandığı takdirde büyük faydalar sağlamaktadır. Bu nedenle bu doğrultuda yasal sınırlar belirlenmeli ve akabinde yapılan düzenli çalışmalarla kamuoyundaki itibar yeniden sağlanmalıdır.  SONUÇ Değişen siyasal sistemler ve demokratik yönetimlerin yaygınlaşması sebebiyle kişisel özgürlükler önem kazanmıştır. Çıkar sahibi kişilerin amaçları doğrultusunda oluşturduğu lobiler, yönetimle çift yönlü iletişim sağlamak için lobi faaliyetlerinden istifade etmektedir. Lobiler baskı gruplarının bir koludur. Amaçları, çıkar sağlamak adına karar alma mekanizmalarını etkilemek ve ikna etmektir. Lobiciliğin ABD'nin tekelinde olduğu bilinmektedir. Bunun nedeni, ABD'nin ekonomik ve siyasal gücüdür. Diğer yabancı devletler bu yüzden sıklıkla ABD'nin destek ve onayına ihtiyaç duymaktadır. Ülkemizde ise lobiciliğin önemi yeterince vurgulanamamıştır. Bu sorunun temelinde, Türkiye'de bu faaliyeti gerçekleştirecek kişilerin, lobiciliğin gerektirdiği potansiyel ve şartlara uyum sağlayamamış olması yatmaktadır. Ayrıca rüşvet v.b.. illegal yollara başvurulması Türkiye'de lobicilik imajının zedelenmesine neden olmuştur. Hali hazırda gelişmekte olan ülkemizin uluslararası çıkarları doğrultusunda lobi faaliyetleri yapması artık bir zorunluluk halini almıştır. Ülkemizdeki lobi faaliyetlerinin artırılması için tıpkı ABD'de olduğu gibi lobi şirketleri kiralanmalı ve lobi faaliyetleri artık profesyonel kişilerce yönetilmelidir. Bu faaliyetler maddi ve manevi olarak devlet ve özel kesimler tarafından desteklenmelidir. Sonuç olarak lobiciliği uygulanması zorunlu bir politika olarak benimsemek, ülkemizin öncelikli hedefi olmalıdır. Gerekli motivasyonun oluşturulup tüm koşulların sağlanmasının akabinde lobicilik, Türkiye için hemen her anlamda avantaj sağlayan bir güç olacaktır. Lobicilik faaliyetleri ciddi bir bütçe ve parasal güç gerektirmektedir. Ülke olarak ekonomik anlamda bir mesafe kat ettikten sonra uluslararası etkinlik düzeyimizi güçlendirmemiz daha mümkün hale gelecektir. Bu yönde dünya genelinde ses getirme potansiyeli olan bilim adamı, futbolcu, iş adamı …vb herkes bilgilendirilmeli ve bilinç altına dönük eylem ve söylemlerle gerekli zemin oluşturulmaya çalışılmalıdır.  KAYNAKÇA ANIK, Cengiz, (1999). “Siyasal Rejimler ve Kamuoyu”, Selçuk İletişim, C.1, S.1 ARI, Tayyar, (1997) Amerika'da siyasal yapı lobicilik ve dış politika, alfa yayınları ARI, Tayyar, (2005) Türkiye’nin Orta Doğu Politikası ve ABD ile İlişkileri: Politik İkilem, Demokrasi Platformu, Sayı 4, AY, Hakan, (1997) Siyasal karar alma süresinde lobicilik, yeni Türkiye siyasette yozlaşma özel sayısı II AYBAY, Rona, (1961). “Baskı Grupları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, c.27 AYKAÇ, Burhan, (1990). “Propaganda ve Halkla İlişkiler”, Kooperatifçilik, S.90 AZİZ, Aysel, (2003). Siyasal İletişim, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara BAYRAMOĞLU, N.Nisa, (1985). Amerika Birleşik Devletleri’nde Lobi Faaliyetleri, Dış Politika Enstitüsü Yayını, Ankara BAYRAMOĞLU, N.Nisa (1987). Avrupa Topluluğu, Ülkeleri ve Türkiye’nin Tanıtımı, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları No: 34, Ankara BIÇAKÇI, İlker, (2002). İletişim ve Halkla İlişkiler: “Eleştirel Bir Yaklaşım”, MediaCatYayını, İstanbul BIRNBAUM, Jeffrey H., (1994). “Tabancalı Lobiciden Medyatör’e”, (Çeviren: Nurdoğan Rigel), Medya Ninnileri içinde, Sistem Yayıncılık, İstanbul  CANÖZ, Kadir, (2007) Cutlip, Scott M., Center, Allen H. ve Broom, Glen M. (1985). Effective Public Relations, Prentice-Hall International, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey ÇAM, Esat, (2000). Siyaset Bilimine Giriş, Der Yayınları, İstanbul ÇAMDERELİ, Mete, (2000). Ana Çizgileriyle Halkla İlişkiler, Çizgi Yayını, Konya DİNÇER, Müjde Ker, (1998). Lobicilik, Alfa, İzmir FORNEL, J. Le Lobbying, (1993) Un menagement en centaete é volition revese de la recharche, presse universitaire d'Aix marre ille GÜRBÜZ, Güven, (2005). “Türkiye’nin İhmal Ettiği Lobicilik Faaliyetleri ve İçinde Bulunduğumuz Durum”, http: //www.haberx.com, Erişim Tarihi: 09.05.2005 KABAKLI, Ahmet, (2002). Millete Vurulan Canlı Pranga Bürokrasi, Türk Edebiyat Vakfı Yayınları, İstanbul KALENDER, Ahmet, (2005). Siyasal İletişim: Seçmenler ve İkna Stratejileri, Çizgi Kitabevi, Konya KAZANCI, Metin, (2002). Kamuda ve Özel Kesimde Halkla İlişkiler, Turhan Kitabevi Yayınları, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar:7, 4.Baskı, İstanbul KAZANCI, Metin, (2013). Kamuda ve Özel Kesimde Halkla İlişkiler, Turhan Kitabevi, Ankara KER, Müjde, (1998). “Lobi Teknikleri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S.7 KIŞLALI, Ahmet Taner, (1987). Siyaset Bilimi, A.Ü. Basın-Yayın Yüksek Okulu Yayınları No:9, Ankara  OKAY, Aydemir ve Ayla OKAY, (2001). Halkla İlişkiler: Kavram, Strateji ve Uygulamaları, Der Yayınları, İstanbul ÖZSOY, Osman, (1999). Dünü, Bugünü, Yarınıyla Türkiye’yi Dünyaya Açmak, Elit Kitaplar, İstanbul ÖZTEKİN, Ali, (2001). Siyaset Bilimine Giriş: Toplum, Devlet, Parlamento, Hükümet, Kamu Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Ankara PELTEKOĞLU, Filiz Balta, (1997). “Kurumsal İletişim Sürecinde İmajın Yeri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S.IV, s.125–145 PELTEKOĞLU, Filiz Balta, (2004). Halkla İlişkiler Nedir, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul RİGEL, Nurdoğan, (1994). Medya Ninnileri, Sistem Yayıncılık, İstanbul SABUNCUOĞLU, Zeyyat, (2001). İşletmelerde Halkla İlişkiler, Ezgi Kitabevi, Bursa SEZGİN, Meltem, (2002). “Lobicilik Kavramı ve Yöntemleri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 12 TAN, Ahmet, (2002). İlke ve Uygulamalarıyla Politik Pazarlama, Papatya Yayıncılık, İstanbul THEAKER, Alison, (2006). Halkla İlişkilerin El Kitabı, (Çeviren: Murat Yaz), MediCat Yayını, İstanbul TOSUN, Nurhan Babür, (2003). “Bir Uzmanlık Alanı Olarak Lobicilik”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S. 16  TURAN, İlter, (1977). Siyasal Sistem ve Siyasal Davranış, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını: 389, İstanbul ÜREK, Markus, (2001) Nejat Doğan, lobicilik ve baskı grupları, devlet sivil toplum ve demokrasi, inkilap yayınları, istanbul YILMAZ, Tülay, (2009). http://www.siyasaliletisim.org/pdf/Turkiyeninkullanamadigiguclobicilik.pdf ZORACK, John L. (1997). “Lobicilik Sanatı”, (Çeviren: Müjde Ker), Düşünceler Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S.10 7 7 10 10