Ege University
Working Papers in Economics 2008
http://www.iibf.ege.edu.tr/economics/tartisma
METROPOL BÖLGE VE YÖNETİŞİM
Neşe Kumral
Working Paper No: 08 / 04
April 2008
Department of Economics
Ege University
Prof.Dr. Neşe KUMRAL
Ege Üniversitesi
İktisat Bölümü
nese.kumral@ege.edu.tr
METROPOL BÖLGE VE YÖNETİŞİM
1.Metropol Bölge Yönetişiminde Amaç ve İlkeler
Şehirleşme hızının artması ile birlikte büyük şehirlerin veya metropol bölgelerin önemi de
giderek artmıştır. Bugün OECD ülkelerine bakıldığında, nüfusun %53’ ünün büyük şehirlerde
yaşadığı ve ulusal ekonomik faaliyetin önemli bir kısmının, nüfusu 1,5 milyondan daha fazla
olan metropol bölgelerde yoğunlaştığı görülmektedir (OECD 2006 ).
Metropol bölgeler sadece ulusal ekonomilerin değil, küreselleşme süreci ile birlikte
dünya ekonomisinin de anahtar aktörleri haline gelmiştir. Bu nedenle günümüzde, metropol
bölgelerin sürdürülebilir rekabet gücüne sahip olması, ulusal ve bölgesel düzeyde uygulanan
politikaların en önemli amaçlarından birisidir.
Ancak küreselleşme ve teknolojik gelişme, toplumun refah düzeyini artırma
potansiyeline sahip olsa bile, bölgeler arasındaki sosyo-ekonomik gelişmişlik farklılıklarının
ve, bölgelerin kendi içlerindeki sosyal dışlama riskinin artırmasına neden olabilmektedir.
Metropol bölgelerdeki sosyal uyum için önemli bir tehdit oluşturan bu durum, sosyal
sermayenin zayıflama riski ile karşı karşıya kalmasına ve, şehrin yaşam kalitesinin düşmesine
neden olmaktadır.
Bu nedenle metropol bölgeler için rekabet gücü kadar önemli diğer bir konu yaşam
kalitesidir. Rekabet gücü ve yaşam kalitesi bir madalyonun iki yüzü gibidir. “Yaşam kalitesi
yüksek bir yer olabilmek için gerekli koşul, şehirlerin rekabet gücünün yüksek olmasıdır.
Diğer yandan, rekabet gücünü belirleyen en önemli faktörlerinden birisi de, şehrin yaşam
kalitesidir”. Rekabet gücünün, sosyal uyumun ve yaşam kalitesinin artırılmasına yönelik
politikalardan dengeli bir kombinasyon oluşturulabilmesi, metropol bölge yöneticileri için en
zorlu kararlardan biridir. Yöneticiler yerel istekler ve uluslararası amaçlar arasında; kalkınma
ve yeniden dağıtım politikaları arasında çok hassas bir denge oluşturmak zorundadırlar (OECD
2001).
Metropol yönetişimine ilişkin tek bir modelden söz etmek mümkün değildir. Bununla
birlikte,
demokratik yönetişim sistemlerinin temel ilkelerini oluşturan şeffaflık, hesap
verebilirlik, katılım, temsil, anayasaya uygunluk ve temel özgürlüklerin korunması gibi
1
ilkelerin yanısıranın yanı sıra, günümüz metropol bölge yönetişiminde ön plana çıkan diğer
ilkeleri şu şekilde sıralamak mümkündür (OECD 2001):
Modern şehirleşme: Metropol bölge, sadece vatandaşlarının ekonomik ihtiyaçlarını
karşılamak yönünde değil, aynı zamanda, çekiciliklerini ve yaşanabilirliklerini arttıracak daha
yüksek yaşam kalitesini sağlama yönünde geliştirilmelidir.
Politikaların Tutarlılığı: Yönetişiminin amaçları ve kurumsal alt yapısı, ekonomik
kalkınma, konut, aşırı nüfus, kentsel yayılım, güvenlik, çevresel kalite ve eski alanların
yenilenmesi gibi yerel problemler üzerine odaklanmalıdır.
Koordinasyon: Yönetişim, bütünüyle kentsel bölgenin potansiyelini ve ihtiyaçlarını
yansıtmalıdır. Metropol alanlardaki her bir yönetim kademesinin rolleri ve sorumlulukları,
politika tutarlılığını ve sektörler arası entegrasyonu sağlamak üzere açıkça tanımlanmalıdır.
İçsel Kalkınma: Ekonomik kalkınmada, bölge dışındaki yatırımcıları finansal ve mali
teşviklerle bölgeye çekmek yerine, bölgenin kaynaklarının en avantajlı kullanımına olanak
sağlayacak beşeri sermaye ve altyapıya yönelik yatırımların temel alınması gerekir. Metropol
bölge yönetişimi, bölgenin güçlü yanlarına ve fırsatlarına dayalı bir kalkınma yaklaşımını
benimseyerek öncelikleri belirlemeye yardımcı olabilir.
Etkin Finansal Yönetim: Yönetişim şeffaf , hesap verebilir ve denetlemeye açık
olmalıdır.
Esneklik: Ekonomi ve sosyal alanlardaki gelişmelere, teknolojik yeniliğe ve mekansal
kalkınmaya uyum sağlayabilmek için kurumlar, değişimlere açık olmalıdırlar. İleri görüşlü,
geleceğe yönelik bir yaklaşım, esneklik için olduğu kadar stratejik planlama içinde gerekli
ve öncelikli olmaktadır.
Katılım: Yönetişim sivil toplumun, sosyal partnerlerin ve metropol bölgedeki kamu
yönetiminin
tüm
düzeylerde
katılımına
izin
vermelidir.
Bilgi
ve
haberleşme
teknolojilerindeki gelişmeler, devleti insanlara daha da yakınlaştırarak daha interaktif bir
politika ortamını teşvik edebilir ve destekleyebilir.
Özgülük: Politikalar bölgenin özellikleri göz önünde bulundurularak hazırlanmış
olmalıdır.
Sosyal Uyum: Yönetişim, nüfusun birbiri ile uyum içinde yaşamasını, bölgelerin
erişilebilir ve güvenli olmasını, fırsatların geliştirilmesini ve sorunlu kentsel alanların
entegrasyonunu sağlamayı, teşvik etmelidir.
Yerinde Hizmet: Yönetişim hizmetlerin mümkün olduğunca yaygın bir şekilde, her
düzeyde sunulmasını sağlamalıdır.
2
Sürdürülebilirlik: Ekonomik, sosyal ve çevre ile ilgili belirlenen amaçlar arasında
bütünlük sağlanmalı ve bu amaçlar aynı zamanda metropol bölgenin kalkınma politikaları ile
uyumlu olmalıdır.
2. Dünya’da ve Türkiye’de Metropol Bölgeler
Dünyada bulunan 78 metropol bölgeden, 3 tanesi Türkiye’de yer almaktadır. Sözkonusu
bölgeler İstanbul, Ankara ve İzmir’dir (OECD 2006). Aşağıdaki tabloda
seçilmiş metropol
bölgelere ilişkin sosyo-ekonomik veriler yer almaktadır.
Tablo 1: Metropol Bölgeler
Metropol
Bölge
San
Francisco
Bölge
Aktivite
Kişi Başı GSYİH’sının Oranı (%) İstihdam İşgücü
Nüfus
Ulusal
(İşgücünün Oranı verimliliği
GSYİH
(milyon)
(%)
(bin USD)
(bin USD) GSYİH’daki Nüfusa
Oranı)
Oranı (%)
4,2
62,3
2,2
49.38
95,6
132,1
Washington
5,1
61,6
2,7
57,32
96,9
Boston
4,4
58
2,2
38,87
95,3
156,6
Seattle
3,2
54,4
1,5
52,55
95,5
108,4
New York
18,7
52,8
8,5
46,69
94,9
119,2
San Diego
2,9
46,8
1,2
44,78
96
108,8
London
7,4
46,2
19,9
48,48
92,8
102,7
Chicago
Los
Angeles
9,4
45,6
3,7
050
94,4
97
12,9
45,3
05
44,37
95,1
107,5
Paris
11,2
42,7
27,9
46,13
90,7
102
Dublin
1,6
38,9
47,6
50,87
95,9
79,7
Vienna
2,2
37,6
33,7
49,26
92,4
82,6
Miami
5,4
37,2
1,7
44,32
96,7
86,9
Stockholm
2,2
36,7
31,5
54,27
94,3
71,7
Milan
7,4
35,6
17,2
47,96
95,8
77,5
Munich
6,1
35,2
9,6
52,74
94,6
70,6
Oslo
1,7
35
36,5
53,44
95,7
68,5
Sydney
4,2
35
23,5
52,15
95,3
70,5
Brussels
3,8
35
44,4
45,07
91,9
84,4
Toronto
4,7
34,9
17,7
63,44
93
59,1
Helsinki
1,8
34
42,1
53,54
93,2
68,1
Frankfurt
5,6
33,6
8,3
48,57
92,7
74,6
Copenhagen 2,4
33,5
49,5
54,06
94,9
65,3
Zurich
2,5
33,4
33,1
50,19
97,7
68,1
Rome
3,7
33,1
8,1
44,77
92,5
79,9
Melbourne
3,6
32,7
18,6
52,49
94,6
65,9
Vancouver
02
32
6,9
062
94,3
55
Hamburg
4,6
30,9
6,4
44,74
90,7
76,1
Tokyo
34,2
29,3
30,4
51,92
95,2
59,3
Montreal
3,4
29,1
10,8
58,29
91,3
54,8
Madrid
5,6
29
16,7
51,42
93,3
60,5
110,9
3
Rhine-Ruhr
13,4
27,4
16,4
45,03
90,2
67,4
Lisbon
2,7
27,1
37,9
50,96
92,4
57,6
Osaka
17
26,8
13,8
50,04
93,9
57,1
Manchester
2,5
26,6
3,9
46,23
95,6
60,2
Barcelona
4,9
26
13,1
51,71
89,6
56,1
Prague
2,3
25,6
34,7
52,33
95,4
51,4
Budapest
2,8
23,5
45,6
45,43
95,5
54,3
Warsaw
03
23,1
16,2
43,01
88,5
60,7
Berlin
06
21,3
5,7
51,91
81,6
50,2
Athens
3,9
20,1
37,6
45,17
90,9
48,9
Seoul
23,5
19,1
48,6
48,35
95,8
41,1
Naples
3,1
17,1
3,4
36,32
81,1
58
Mexico City
18,4
14,3
26,7
39,21
98,3
37
Istanbul
11,4
10,9
27,1
40,42
87,9
30,7
Izmir
3,4
10
7,3
42,61
89,2
26,2
Ankara
04
9,6
8,3
38,63
89
27,8
Kaynak: OECD 2006.
Tablo 1’ de Türkiye’deki 3 metropol bölgenin, rekabet gücünün önemli göstergelerinden
biri olan işgücü verimliliği açısından diğer metropol bölgeler içinde, en alt sıralarda yer aldığı
görülmektedir. Yine benzer şekilde refah düzeyinin en önemli göstergelerinden biri olan kişi
başına düşen gelir açısından da, söz konusu bölgelerimiz en alt sıralarda yer almaktadırlar.
1980 öncesi dönemde bölgesel politikalar, bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarının
kaldırılmasına yönelik dengeli ekonomik kalkınma, anlayışına dayalıdır. Bu dönemde geri
kalmış bölgelere yapılan yardımlarla gelişmişlik farklılıkları ortadan kaldırılmaya çalışılmış
ve bu süreç merkezi bir otorite tarafından yürütülmüştür. 1980 sonrasında küresel ekonomi
döneminin dinamikleriyle uyumlu, endojen büyüme kuramına dayalı, az gelişmiş bölgeler
kadar gelişmiş bölgeleri de (metropol) politika hedefleri içine alan ve bölgelerin rekabet
gücünü arttırmaya odaklanan, yeni bölgesel politikalara geçilmiştir.
Türkiye’de de bölgesel politikalar konusunda benzer bir yol izlenmiş ve
1960
sonrasında DPT tarafından 5 yıllık kalkınma planları çerçevesinde; sektörel yaklaşım, az
gelişmiş bölgelere doğrudan yardımlar, dengeli kalkınma, bölgesel farklılıkların giderilmesi
önceliklerine sahip, geleneksel bölgesel politikalar izlenmiştir. Sözkonusu
politikalarda
bölgesel
1999 Helsinki süreciyle birlikte gelişmiş ekonomilerin 1980 sonrasındaki
gösterdiği değişim görülmeye başlanmıştır. Bu döneme kadar uygulanan politikalar, bölgeler
arası sosyo-ekonomik gelişmişlik farklılıklarının giderilmesinde beklenen sonuçları
sağlayamamıştır . Bunun yanı sıra gelişmiş bölge kapsamında yer alan metropol bölgeler için,
entegre, rekabet gücünü artırmaya yönelik bölgesel kalkınma politikaları uygulanmamıştır.
Sonuç olarak metropol bölgelerimiz bugün, yaşanabilirlik açısından önemli sorunlarla karşı
karşıyadır ve küresel piyasalarda sürdürülebilir bir rekabet gücüne sahip değildir.
4
3. Metropol Bölgelerde Yönetişim Kapasitesini Geliştirmeye Yönelik Politikalar
ve İzmir’e İlişkin Öneriler
Yerel yönetişim kapasitesini geliştiren politikaları üç başlık altında toplamak mümkündür
(OECD 2004).
3.1. Bölgesel rekabet gücünün artırılması
3.2. Etkin işgücü piyasası
3.3. Sosyal kapasitenin oluşturulması
3.1. Bölgesel Rekabet Gücü Artırmaya Yönelik Politikalar
Bölgesel farklılıkları azaltma amacını taşıyan ve altyapı yatırımları ile ağır sanayi
yatırımlarına dayalı geleneksel bölgesel kalkınma politikalardan, yerel bilgi ve becerileri,
rekabet gücünü ve network kavramını vurgulayan endojen kalkınma modeline, bir kayma
olmuştur.
Bölgesel rekabet gücünün gelişmesinde tamamlayıcı bir role sahip olan üç network
yapısından sözetmek mümkündür. Birincisi, firmalar arasındaki network yapısıdır
(kümelenme). Bu network firmaların ürün ve süreç yenilikleri konusunda kapasitesini
geliştiren,
sinerjik
işbirliğine dayalıdır. İkincisi; üretim ve araştırma arasında network
yapısıdır. Üretim, eğitim ve araştırma arasındaki network , bilginin uygulanması ve yayılması
sürecini hızlandırarak kalkınma sürecine katkıda bulunur. Üçüncüsü; üretim, araştırma ve
kamusal aktörler arasındaki network yapısıdır. Kamu birimleri ile, yerel ve bölgesel otoriteler
arasındaki işbirliği, entegre bir stratejinin oluşturulmasına katkıda bulunduğu için, yenilik ve
rekabet gücü konusunda önemli bir avantaj sağlar. Entegre strateji, yatırım kararlarının
sürdürülebilirliği ve kamu hizmetlerinin, yerel ihtiyaçları karşılamadaki yeterliliği bakımından
çok önemlidir.
İzmir’in rekabet gücünün gelişmesinde dolayısı ile yönetişim kapasitesinin
gelişmesinde rol oynayan 3 tür network yapısına ilişkin olarak aşagıdaki değerlendirme
yapılabilir.
3.1.1. Firmalar arası network: Göstergeler açısından bakıldığında İzmir’in çoğunlukla
düşük teknoloji sınıfında yer alan üretim faaliyetlerinde uzmanlaştığı görülmektedir İzmir’de
öne sektörler, gıda ürünleri ve içecek imalatı, tekstil ürünleri imalatı , tütün ürünleri imalatı,
bitkisel üretim’dir (DPT 2006) . İmalat sanayinin teknoloji temeline dayalı sınıflaması Ar&Ge
yoğunluğuna bağlı olarak yapılmaktadır. Buna göre toplam brüt üretim değeri içinde Ar&Ge
5
harcamalarının payı %5’den fazla olan sektörler yüksek teknoloji, %1.5-5 arasında olan
sektörler yüksek-orta teknoloji,
%0.7-1.5 arasında olan sektörler orta-düşük teknoloji,
%0.7’den olan sektörler ise düşük teknoloji grubu içinde sınıflandırılmaktadır (OECD 2005).
Mevcut sektörel yapının, katma değeri daha yüksek ürünler üreten bir yapıya
dönüşmesi ve aktörleri arasındaki network yapısını güçlendirecek sanayi kümeleri veya
bölgesel kalkınma platformlarının oluşturulması, İzmir’in rekabet gücü ve yerel yönetişim
kapasitesinin artmasında önemli bir role sahip olacaktır. Bu açıdan öncelikle desteklenmesi
uygun olabilecek sektörlere ilişkin şu önerilerde bulunulabilir:
* Organik tarım ve organik tarıma dayalı sanayi ..
* Biyoteknoloji. Bu alanda özellikle;
Tarım biyoteknolojisi: Nitelikli / işlevsel gıda üretimi, bitki hastalıkları ve zararlılarının tanı
ve mücadelesinde moleküler biyoloji tekniklerinin geliştirilmesi, nitelikli tohumlar
geliştirmek ve hastalık ve zararlılardan,arındırılmış bitki materyallerinin (tohumluk, fide,
fidan gibi) kitle üretimlerini gerçekleştirmesi.
Endüstriyel Biyoteknoloji: Alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi (biyokütleden etanol,
aseton, butanol, metan, hidrojen vb. alternatif enerji kaynaklarının üretimi).
Çevre dostu endüstriyel üretim (Bioremediation): Verimi düşük, çevre kirletici etkisi ve
toksik atık oranı fazla, yan reaksiyonları çok ve enerji yoğun kimyasal proseslerin yerini
alacak, biokatalizörlerin kullanıldığı çevre dostu üretim; özellikle gıda, tekstil ve kağıt sanayi
Biyoteknolojiye dayalı sanayinin gelişebilmesi için, bu alanda faaliyet gösterecek yeni
firmalara ürün geliştirme , pazarlama, ve finansal kaynaklara ulaşabilme konusunda
üniversite bünyesi içinde kurulacak bioincubatorler aracılığı ile destek verilmelidir.
* Deneyim ekonomisi (experience economy) yaklaşımı ile Turizm sektörü:
Turistlerin ziyaret etmiş oldukları yerlerde mal ve hizmetleri tüketirken, çeşitli aktivitelere
katılırken veya orada yaşarken edindikleri kişisel deneyimler bir ürün gibi düşünülebilir.
Deneyim ürünü geliştirmek son yıllarda bir çok ülkenin turizm politikasında öncelikli bir yere
sahip olmaktadır. (Pine II & Gilmore, 1999:1-254). İzmir’in deneyim ekonomisi yaklaşımına
göre turizm sektörünü geliştirme potansiyeli oldukça yüksektir. Bu yaklaşım çerçevesinde
geliştirilecek bir politikaya ilişkin aşağıdaki örnek verilebilir.
Geçmişten beri Ege Bölgesi ve özellikle İzmir, tarımsal besin açısından Türkiye’nin
ihracat bölgesidir. Bu bölge, tarımsal ürünlerin üretim ve işlenmesinde ülkenin en güçlü
bölgelerinden biridir ve balık, et, meyve, sebze, zeytin, şarap üretimi gibi alanlarda geleneksel
bir başarıya sahiptir. İzmir’de mutfak turizmi’nin (culinary tourism) geliştirilmesi, gourmet
6
enstitülerinin kurularak dünyaca ünlü; şeflerin yetiştirilmesi ve restoranların açılması, gıda
festivallerinin düzenlenmesi, organik tarım çiftlikleri ve ekolojik köylerin oluşturulması gibi
entegre, yaratıcı ve
hem üretime hem de tüketime yönelik çabalar (art-food platforms,
culturel/creative clusters),
bölgenin geleneksel olarak üstünlüğe sahip olduğu üretim
alanlarına daha yüksek katma değer ve rekabet gücü getirecektir.
* Nanoteknoloji Tabanlı Tekstil
* Tıbbi Aletler; Hassas ve Optik Aletler ile Saat İmalatı
Yüksek teknolojiye dayalı bu imalat sanayinde İzmir, işyeri ve istihdam sayısı itibariyle
yüksek bir yoğunlaşma katsayısına sahiptir.
* Motorlu Kara Taşıtı, Römork ve Yarı Römork İmalatı
Özel sektör verimlilik yoğunlaşma katsayısı (işgücünün verimliliği Türkiye ortalamasının
üzerinde) ve yabancı sermaye yatırımlarının yüksek olduğu bir sektördür.
* Bilgi ve Haberleşme Teknolojileri (ICT)
Bilgi ve haberleşme teknolojilerine ilişkin altyapının gelişmesi, ve kullanımının artmasının ,
İzmir’in mevcut geleneksel sanayi yapısının daha yüksek katma değer yaratan, rekabet gücü
yüksek bir yapıya dönüşmesi açısından çok önemi bulunmaktadır. İzmir bu açıdan önemli bir
insan kaynağına sahiptir. Sahip olduğu beş üniversitede, bilgi ve haberleşme teknolojileri
alanında yüksek kalitede eğitim veren, mühendislik bölümlerine sahiptir.
3.1.2. Üretim, araştırma ve kamusal aktörler arasındaki network
İzmir’in rekabet gücünün artmasını ve daha yaşanabilir bir kent haline gelmesini sağlayacak
bir yönetişim modelinde üretim, araştırma ve kamusal aktörler arasındaki network yapısının
önemli bir rolü bulunmaktadır. Sözkonusu network içinde yer alabilecek iki önemli aktör
olarak, İzmir Kalkınma Ajansı ve Bölge Bilim Konseyi önerilebilir.
* İzmir Kalkınma Ajansı: İzmir bölgesel kalkınma konusunda oldukça zengin kurumsal alt
yapı ve deneyime sahiptir. Bu alanda çok sayıda çalışma yapılmıştır ve uzman yetişmiştir .
Bu kapasitenin etkin bir şekilde kullanılabilmesini ve kurumlar arasında sinerjik işbirliğinin
oluşmasını sağlayacak olan İzmir Kalkınma Ajansının kısa süre içinde faaliyete geçecek
olması, İzmir’in sosyo-ekonomik kalkınmasında önemli bir adım olacaktır. Ajansın bir
metropol olarak ülkenin büyüme motorlarından biri olan İzmir’de, yüksek ve yüksek/orta
teknolojiye dayalı sanayilerin gelişmesi ve mevcut geleneksel sektörel yapının
rekabet
gücünün artması önceliğine sahip planlar çercevesinde faaliyetlerini yürütmesi gerekir.
*Bölge Bilim Konseyi (regional science council)
7
Oluşturulacak Bilim Konseyi’nin amacı; Bölgede bilim, teknoloji ve yeniliklere dayalı bir
sosyo-ekonomik büyüme stratejisi izlenmesi ve bu şekilde bölgenin sahip olduğu bilimsel ve
teknolojik varlıkların, sosyal ve ekonomik yarar sağlayacak şekilde kullanılması olmalıdır.
Bilim Konseyi;
sanayi, üniversite ve ekonomik kalkınma konusunda faaliyet gösteren
kurumların işbirliği ile kurulmalı ve bölgeye özgü ortak bir bilim vizyonu ve bu vizyonun
hayata gecmesi için gerekli stratejiyi oluşturmalıdır. Bilim Konseyinin oluşturduğu sanayi,
üniversite ve ekonomik kalkınma kurumları arasındaki işbirliği, bölgedeki bilgi (knowledge)
tabanının genişlemesine yol açar ve zaman içerisinde bu bilgi tabanına dayalı uygulama
alanları artar (yenilikler/innovations) ve sonuçta yerel endüstriyel faaliyet çeşidi çoğalır.
Geniş bir bilgi tabanı büyük çapta üretim yapan ve farklı bilgi parçalarını bir araya getirerek
katma değeri yüksek ürünler üreten firmaların bölgede kurulmasını ve bölgeye çekilmesini
sağlar.
Sanayideki düşük teknolojiye dayalı uzmanlaşma nedeniyle İzmir’de, yüksek öğretim
kurumlarından mezun olan yüksek kaliteli işgücü, iş bulmada güçlük çekmekte
veya
niteliklerine uygun çalışma koşularında iş bulamamaktadır. Bu durum yüksek kaliteli
işgücünün bölge dışına göç etmesine neden olmaktadır. Buna karşılık iç göç olarak, düşük
kaliteli uzmanlaşmamış işgücü bölgeye gelmektedir. Bu yöndeki göç hareketi İzmir’de,
yaratıcı sınıfın (creative class) gelişmesine,
yenilikçilik kapasitesinin artmasına ve
ileri ve ileri/orta teknoloji içeren iç ve dış yatırımların bölgeye gelmesine
engel
olmaktadır. Mühendislik, mimarlık, sanat, tıp, ekonomi, eğitim, fen gibi alanlarda eğitim
veren kurumlar , bir bölgenin yaratıcı sınıfının oluşmasını sağlar. Yaratıcı sınıfın varlığı ve
özellikle de heterojen yapısı farklı fikirlerin bir araya gelerek
yeni fikirlerin ve bakış
açılarının doğmasını, dolayısı ile bölgenin yenilik yaratma kapasitesi dolayısıyla
sürdürülebilir rekabet gücünün sağlayabilir.
Bilim Konseyi bu süreçte anahtar bir role
sahiptir.
3.2. Etkin İşgücü Piyasası: Yerel yönetişimin geliştirilmesi, işgücü piyasasına yönelik
politikaların etkinliğinin arttırılmasında önemli bir etkiye sahiptir. Ekonomik kalkınma
stratejileri ile sosyal politikaların koordine edilmesi ve bunların yerel koşullara
uyumlandırılması ve bu sürece diğer ekonomik aktörlerinde dahil edilmesinin çok önemli
yararları bulunmaktadır. Bu işbirliği uzun dönemde işgücü piyasalarında verimliliğin
artmasını sağlarken yerel yönetişim kapasitesininde artmasını sağlar.
3.3. Sosyal Kapasitenin Oluşturulması: Kar amacı gütmeyen organizasyonlar ve çeşitli
yerel girişimler yoksulluk ve sosyal dışlanmaya karşı girişilen mücadalede önemli katkılar
sağlamaktadırlar. Bir çok hükümet bu yapıdaki organizasyonlara; stratejik plan
8
çalışmalarında, yerel kalkınma stratejilerinin tasarımında ve uygulanması aşamasında ve bazı
hizmetlerin halka sunumunda daha fazla rol vermeye başlamışlardır.
Sonuç
Metropol bölgelerin daha iyi yönetişimi mevcut kurumların yeniden düzenlenmesini,
gerekli finansmanın sağlanmasını ve aynı zamanda davranışların ve yönetişim kültürünün de
değişmesini gerektirmektedir. Yönetişimin daha kapsayıcı ve katılımcı biçimleri, geleneksel
“yukarıdan-aşağıya” kural koyan sistemlerin yerini almaktadır. Yönetişim kültüründe
değişimi başarmak; bu süreci yeni aktörlere veya paydaşlara açmayı gerektirmektedir.
Yönetişim sürecindeki aktörler artık, kentsel alanda bir arada bulunan sosyal ve kültürel
olarak daha farklılaşmış bir nüfusu, iş sektörünü ve kamu yönetim düzeylerini içermektedir.
Çok aktörün yer aldığı yeni metropol bölge yönetişiminin amacı, metropol bölgelerin daha
yüksek rekabet gücü ile birlikte daha yüksek yaşam kalitesine sahip olmasıdır.
Kaynakça
DPT ( 2006) İllerde Öne Çıkan Sanayiler.
OECD (2006) Territorial Reviews, Competitive Cities in the Global Economy.
OECD (2005) Science, Technology and Industry Scoreboard.
OECD (2004) New Forms of Governance for Economic Development
OECD (2001)Cities for Citizens, Improving Metropolitan Governance
9