Feminizm

Streszczenie Otto Weininger, austriacki filozof z przełomu XIX i XX wieku, jest autorem pracy, która w swoim czasie odbiła się szerokim echem zarówno w kręgach naukowych, jak i literackich, stając się jedną z najpoczytniejszych prac eksplorujących tematykę kobiecości i męskości. * Kontakt z autorką: wojnicka.katarzyna@googlemail.com 1 Profeminizm należy do grupy społecznych ruchów genderowych, które we współczesnej odsłonie pojawiły się na arenie życia społecznego w latach sześćdziesiątych XX w, jednak jego korzeni szukać można w działal-ności dziewiętnastowiecznych aktywistów, publicystów i myślicieli, którzy ramię w ramię ze współczesnymi sufrażystkami walczyli o równouprawnienie kobiet. Podstawowym celem współczesnego ruchu profemini-stycznego jest doprowadzenie do zmiany społecznej polegającej na całkowitej eliminacji nierówności, jakie występują między statusami społecznymi przypisanymi kobietom i mężczyznom. Profeminiści krytykują współczesny model społeczeństwa, który ich zdaniem wciąż oparty jest na nierównościach płciowych. Swoje antypatriarchalne nastawienie motywują faktem, iż system ten jest w rzeczywistości opresyjny dla obu płci. Jak pisał Floyd Dell: " Feminizm po raz pierwszy w historii uczyni mężczyzn wolnymi " (Dell, za Michael Kim-mel, The History of Men. Essays in the History of American and British Masculinities [Albany: State University Press of New York, 2005], 105). To z kolei wiąże się z krytyką tradycyjnego paradygmatu męskości opartego na hegemonii i dominacji oraz próbą konstruowania nowych jej wzorców, wpisujących się w model społe-czeństwa opartego na całkowitej równości kobiet i mężczyzn. W swojej działalności profeminiści skupiają się głównie na walce z dyskryminacją kobiet poprzez pracę z mężczyznami i chłopcami – zdaniem aktorów ruchu wszyscy mężczyźni muszą wziąć odpowiedzialność za swoje zachowanie i pracować na rzecz zmiany destrukcyjnej roli męskiej dla wszystkich członków społeczeństwa. W związku z tym zajmują się najczęściej prowadzeniem różnego rodzaju warsztatów, szkoleń czy kursów, podczas których ich uczestnicy uczą się m.in. panowania nad własną agresją czy przełamywania stereotypów płciowych. Ich działalność wykazuje tym samym podobieństwo do tej, jaką zajmują się feministki – prowadzą kampanie medialne, happeningi i akcje uliczne, zajmują się doradztwem i udzielaniem pomocy psychologicznej, organizują różnego rodzaju inicjatywy społeczne, takie jak np. kanadyjska White Ribbon Campaign, będąca dziś międzynarodową akcją sprzeciwu wobec stosowania przemocy przez mężczyzn w stosunku do kobiet. Zob. Katarzyna Woj-nicka, " Od maskulinizmu do profeminizmu. Społeczne ruchy mężczyzn – zarys problematyki " , uniGENDER 1/5 (2010), dostęp 23.06.2016.

Eko feminizm, 1970’lerde kadın ve doğa arasındaki bağ düşüncesinin artışıyla ortaya çıkmıştır. Eko feminizm terimi, 1974’de, kadınları, gezegeni kurtarmak için bir ekolojik devrime öncülük etmeye çağıran Françoise d’Eaubonne tarafından ortaya atılmıştır.

Bu çalışmada, Perihan Mağden’in Haberci Çocuk Cinayetleri adlı polisiye romanında okurları rahatsız etmek ve çağdaş sosyal yapılar ile polisiye türünün cinsiyetçi niteliğini eleştirmek için kullandığı anlatı stratejileri postfeminist bakış açısıyla ele alınmaktadır. Hikâye düzeyinde kadınların arzu nesneleri olarak sömürüldüğü, erkeğin zekâsıyla yüceltildiği, çocuğun işgücüne dönüştürüldüğü fantastik bir dünya anlatılmaktadır. Daha derinde ise klasik polisiyenin biçim ve içerik unsurları kullanılarak kimlik yaratma çeşitleri, rasyonalite vurgusu, dil, mekân, zaman gerçeklikleri sorgulanmakta ve formül edebiyatı şeklinde tanımlanan polisiyenin katı kuralcılığı yapıbozuma uğratılmaktadır. Fantastiğe evrilen yersiz ve zamansız kurgusuyla klasik polisiyenin rasyonaliteden beslenen kuralcılığını zayıflatan eser, cinsiyetin sınırlarını genişletme girişimleriyle beraber türün kalıplarını sorgulamaktadır. Postfeminizm; mutlak izlek ve karakter kurgularının vurgulandığı bir yapıda, edebî tekniklerin tekrar eden düzeneklere indirgenip klişe dekorlar halinde muhataba sunulmasına itiraz ederek polisiyenin ikiliklere dayanan yapısını görünür kılar. Buradan aksiyon alan ve türün şematik kurgusunu yineleyerek dönüştüren Mağden, hiyerarşik işleyişi ortaya koyup yapıbozuma uğratarak klasik olanı ihlal eder ve polisiyenin sınırlarını genişletir. Dolayısıyla kaidelere dayanan yapının, tanımlanması mümkün olmayan akışkan bir yazın anlayışıyla yer değiştirmesi; cinsiyet ve cinsel yönelim farklılıklarına alan açar, dışlayan politikaların kucaklayan yaklaşımlara evrilmesini ve bireylerin özgün varoluşlarının vurgulanmasını sağlar. Okuyucuların karşısına tipik bir muamma serüveniyle çıkmayı reddeden yazar, eserini klasik yapıyla diyalog halinde olan ve her ikisi de toplum değiştikçe değişen bir üretim olarak sunar.

nevitably with the continuing growth in industrialisation and in the marketing of agricultural produce women have played an increasingly important part in economic production in Turkey. This in turn has an effect on the attitudes towards women's participation in the production process. Conversely, it can also be shown that attitudes towards women working affect both the nature and the extent of women's participation in paid employment outside the domestic sphere. An illustration of changing attitudes towards women working among women themselves is provided by Deniz Kandiyoti's (1978b, p. 6) survey carried out among girl students at Bogaziçi University in Istanbul and their mothers. According to the results of this survey, while the great majority of women of both generations were in overwhelming agreement with the suggestion that women should leave work if it was detrimental to the family, less than half the mothers, and only about one in ten of the daughters thought that women should avoid responsible jobs. And yet mothers who stressed self-sufficiency and self-fulfilment as personal goals were in a small majority, and most insisted on not compromising their qualities of good spouse and mother, whatever other achievements they may have made. These findings lend support to an observation in an earlier paper by the same author (1978a) that Ramazan GÜLENDAM 191 Ramazan GÜLENDAM is a member of the

Kürtaj yasaları, çoğunlukla kürtaj tartışmalarının merkezinde yer alır. Bu makale, 18. yy Osmanlı İmparatorluğu’ndan bugüne kadar uygulanmış olan kürtaj yasalarını incelemeyi ve bu düzenlemelerin temel dinamiklerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda makale, Türkiye’deki kürtaj düzenlemelerinin, tıbbi ve hukuki bir gerilim hattı üzerinde ifade bulmasını ve dönüşmesini irdelemiş ve 1983’te kürtajın kısıtlı serbest bırakılmasıyla sonuçlanan yasal sürecin politik boyutlarını inceler. Makale, kürtaj düzenlemelerinin yanısıra kürtaj söylemlerinin yıllar içinde değişmesini takip ederek, 1970 ve 80ler boyunca hakim olan ve daha ziyade tıbbi uzmanlar ve hukukçular tarafından ifade bulan kamu sağlığı yaklaşımından, 2012’deki kürtaj tartışmalarında ifade bulan ve kadınların gerçekliklerini merkeze alan feminist yaklaşıma kadar dönüşümünü analiz eder. Son olarak, makale mevcut kürtaj yasasına odaklanarak, yasanın edimlerini, kısıtlarını ve mücadele alanlarını tartışmaya açar.

Feminism which was a remarkable political ideology in the half of 19th and in the 20th century brought into existence to defend women’s rights. The aim of this study is to scrutinize how the defenders’ perspectives of the radical feminism are on the institution of family. In this study, the topic on family was came up on the basis of Kate Millett’s and Shulamith Firestone’s books “Sexual Politics” and “the Dialectic of the Sex” which are very crucial works in terms of the history of radical feminism. In relation to family’s restriction of the woman’s freedom, Firestone dwells on the woman’s biological motherhood. But Kate Millett emphasizes that the woman’s freedom is resticted by family with regards to sexuality. 
Key Words: Radical Feminism, Kate Millett, Shulamith Firestone, Family, Sister

Tekst à propos wystawy "HERstoria sztuki" zorganizowanej z okazji Dnia Kobiet przez Iwonę Demko, która zaprosiła do uczestnictwa studentki oraz absolwentki z pracowni, w której pracuje na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wystawa odbyła się w Galerii Domu Norymberskiego w Krakowie, w dniach od 8 do 25 marca 2016 r. Uczestniczki wystawy: Pamela Bożek, Natalia Cikowska, Iwona Demko, Dorota Hadrian, Elżbieta Gołąb, Anna Kuśpiel, Magdalena Mach, Aneta Misiaszek, Anna Przybyło, Natalia Sarad.

ÖZET Bu çalışmada öncelikle edebiyat eleştirisi yöntemlerinden biri olan " feminist edebiyat eleştirisi " hakkında kuramsal bilgi verilmiş ve daha sonra günümüz Türk edebiyatının kadın yazarlarından Nihan Kaya'nın " Gelin " adlı hikâyesi bu eleştiri yöntemine göre incelenmiştir.

Öz: İlk Türk kadın gazeteci, İttihat ve Terakkî Cemiyeti'nin tek kadın üyesi ve "Sorbonne'da okuyan ilk Türk kadını" olarak bilinen Selma Rıza, siyasî ve sosyal faaliyetleri, dergilerde yazdığı yazıları ve Uhuvvet adlı romanıyla da tanınan ama ihmâl edilmiş bir şahsiyettir. Oldukça geniş bir olay örgüsüne sahip olan Uhuvvet romanı, "sınıf" ve "toplumsal cinsiyet" kavramlarını farklı bir bakış açısıyla ele alması ve kendisinden sonra gelen yazarlardan özellikle "cariye/hizmetçi/kalfa" tipleri noktasında ayrılan değerlendirmeleriyle dikkate değerdir. Selma Rıza'nın Uhuvvet romanı, "üst sınıf"tan bir kadın yazarın belirtilen meselelere yaklaşımının en tipik örneklerini sunar. Bu çalışmada, romandaki karakterlere gerek anlatıcının tavırları gerek karakterlerin arasındaki diyaloglar üzerinden odaklanılarak "sınıf" yapıları ve "toplumsal cinsiyet" rollerindeki farkları ortaya çıkarmak amaçlanmış; romanın "kardeşlik" anlamına gelen başlığının sadece bir başlık olarak kaldığı ve romanda "eşitsiz" bir kardeşliğin sergilendiği öne çıkarılmıştır.

Abstract: Selma Rıza is known as the first Turkish female journalist, the only female member of the Committee of Union and Progress (İttihat ve Terakkî Cemiyeti) and “the first Turkish woman to study at Sorbonne”. Known from her political and social activities, her papers published in journals and her novel titled Uhuvvet, Selma Rıza is still a neglected figure. Having quite a wide plotline, the novel of Uhuvvet is significant because it deals with the concepts of “class” and “gender” from a different point of view and it gets separated from the works of later authors especially from the point of its evaluations of the “concubine/maid/head of female servants” types. Selma Rıza’s novel Uhuvvet presents the most typical examples to the approaches of a female author from the “upper class” to these issues. In this study, it is aimed to reveal the differences between “class” structures and “gender” roles by focusing on both the attitudes of the narrator and the dialogues between characters. It has also been put forward that the title of the novel meaning “sisterhood” has remained only as a title and it displays an “unequal” sisterhood.

Bir sosyolog olarak değerlendirilmekten daha fazlası olan Ziya Gökalp"in sosyolojiye olan etkileri ve katkıları büyüktür. Gökalp, Türk sosyoloji kürsüsünün kurucusu ve Türk toplumun eski-yeni arasındaki dengesini sağlayan önemli bir düşünürdür. Türk toplumun dünya uygarlıkları arasındaki yerini, biçimini ve değerlerini dil, din, ahlak, eğitim ve siyaset açısından ele almış ve bunlar üzerine birçok eser bırakmıştır. Bu çalışmada Gökalp"in sosyolojik bakış açısı incelenecek ve bunlar üzerine kısa bir derleme yapılacaktır. Bu doğrultuda Gökalp"in aydın kişiliğinin yanında bir sosyolog veya bir düşünür olarak fikirleri kategorize edilerek alan yazına katkıda bulunulması amaçlanmaktadır.

Siyasal katılım demokratik bir yaşamın en temel gerekliliklerinden biridir. Kadınların da erkekler kadar aktif bir katılımla dâhil oldukları siyasal alan, toplumsal sorunların dengeli bir biçimde çözülmesine olanak tanıyabilecektir. Ancak, kadınların aktif katılımın önünde birtakım  engeller bulunmaktadır. Bu engeller, kadının diğer kamusal faaliyetlere katılmasına veya orada yükselmesine engel olanlar ile benzerlik göstermektedir. Çalışmada cam tavan kavramıyla ele alınan bu engelleri aşabilmek için farklı ülkeler tarafından kullanılan kota örnekleri ele alınmıştır. Türkiye ölçeğinde bugün parlamentoda bulunan siyasi partilerin tüzük ve programları üzerinden yapılan bir içerik analizi ile de kota ve katılım kavramları özelinde, kadınların TBMM’deki mevcut durumlarına ilişkin güncel bilgiler verilmiştir.
Political participation is one of the most fundamental requirements of a democratic life. The political space in which women are involved as well as men can allow for a balanced resolution of social problems. However, there are a number of obstacles and barriers to active participation of women. These barriers are similar to those that prevent women from participating in, or rising up in, other public activities. In this study, case of quotas used by different countries.

Bu çalışmada, XI. yüzyılda Yusuf Has Hacip (1017-1077) tarafından kaleme alınan İslâmî dönem Türk edebiyatının ilk örneklerinden Kutadgu Bilig (1069-1070) ile XVIII. yüzyılda Türk-İslâm düşünürlerinden Erzurumlu İbrahim Hakkı (1703-1780) tarafından yazılan Klasik Türk Edebiyatı dönemine ait Mârifetnâme (1756) ve Eski Rus Edebiyatı dönemine ait eserlerden XII. yüzyılda yazılan Vladimir Monomah’ın Öğretisi ile XVI. yüzyılda Rus başpapaz Silvester tarafından kaleme alınan Domostroy (Ev Düzeni) karşılaştırmalı olarak çözümlenmiştir. Çalışmada, yüzyıllardır birbiriyle iletişim ve etkileşim içinde olan Türk ve Rus halkları tarafından oldukça bilinen ve okunan didaktik nitelikteki eserler aracılığıyla Türkve Rus toplumlarının kadın algısındaki ve kadının aile içindeki rolüne ilişkin benzerliklerin ve farklılıkların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Söz konusu eserler karşılaştırılırken araştırmanın tek yöntemle sınırlanıp kısır kalmasını önlemek için karşılaştırmalı edebiyatın çoğulcu (eklektik) inceleme yöntemi kullanılmıştır; bu nedende çalışmada, pozitivist, feminist, hermeneutik ve alımlama estetiği yöntemlerinden birlikte yararlanılmıştır. İnceleme sırasında, yaklaşık yedi yüzyıl arayla yazılmış olan Türk edebiyatı eserlerinden Kutadgu Bilig (XI. yüzyıl) ve Mârifetnâme’de (XVIII. yüzyıl); dört yüzyıl arayla kaleme alınmış olan Rus edebiyatı eserlerinden Vladimir Monomah’ın Öğretisi (XII. yüzyıl) ve Domostroy’da (XVI. yüzyıl ortaları) farklı kültürlerin, dinlerin ürünü olmalarına ve aradan geçen yüzyıllara rağmen kadına yönelik algının pek farklılık göstermediği; aksine çoğu açıdan benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Türk ve Rus halklarının toplum yapısına dair önemli bilgiler vermelerine ve zamanla nispeten değişse de günümüzde bile hâlen geçerli olan kadına yönelik algıyı yansıtmalarına rağmen söz konusu eserleri karşılaştıran Türkçe veya Rusça olarak yazılmış herhangi bir bilimsel çalışma bulunmamaktadır. Bu sebeplerden dolayı bu çalışmanın kültüroloji alanındaki önemli bir boşluğu doldurması amaçlanmıştır.

Yay.Haz. Deniz Bayrakdar
ISBN 978-605-9911-29-0

Türkiye"de ancak 80"lerin sonunda sanatsal üretim biçimi olarak keşfedilen video, 90"lı yıllarda sıklıkla kadın sanatçılar tarafından kullanılır. Bu alanda üretim yapmaya daha önceleri başlayan Türkiyeli ilk sanatçılardan biri Nil Yalter"dir. 70"li yıllarda Paris"te yaşayan ve o dönem Fransa"da feminist sanat hareketi içinde de yer alan Yalter, sadece videoyu değil fotoğraf, grafik, resim gibi başka medyumları da kullanır. Üretimleri video sanatının ortaya çıkışıyla çoğunlukla bu alana yönelir. Bu metin Yalter"in; Başsız Kadın veya Göbek Dansı (1974), Rahime, Türkiye"den Kürt Bir Kadın (1979), Harem (1979), La Roquette, Kadınlar Hapishanesi (1974), Ritüeller (1980) ve yakın dönem video performanslarında kadın bedeni ve akuzmatik ses ilişkisine odaklanırken, video sanatının ortaya çıkışına ve feminist sanatçıların bu medyuma yönelmesi sürecine değinir. Nil Yalter bir söyleşisinde, 70"lerde üretilen video performansların çoğunlukla kadın sanatçıların kendi bakışını arayışı olduğunu söylemiştir (Winchester, Kaya 2009: 93). 70"lerde kadın bedeni ve görünürlüğü o dönem video performansların biçim ve içeriğini belirlemiştir. Bu performansların pek çoğunda ses, formun çoğu zaman belirleyici öğesi olmuştur. Bu açıdan meselenin videonun teknik özelliklerini kullanarak çok katmanlılık yaratma ve yeni bir bakış açısı oluşturma çabası olduğunu söylemek mümkündür. Metinde, toplumsal cinsiyet bağlamında beden ve kadın bedeni tartışması Julia Kristeva ve Judith Butler gibi feminist düşünürlerin argümanları bağlamında ele alınmaktadır. Kadın bedeninin dille ilişkisini kurması bağlamında Hélène Cixous"nun dişil yazı (écriture féminine) kavramı yol gösterici olmuştur.

İçerik anlamında yenilikçiliği, teknik anlamda mektup türünün kusursuz olmasa da dönemi için olgun yeterlilikte kullanılması, Handan’ın ayırt edici özelliklerinden sayılabilir. Yine de Halide Edip, bir anlatım tekniği olarak mektuptan yararlanan ilk Türk yazarı değildir ya da bu türün edebiyatımızda oturmasına önayak olan yegane kişi de değildir. Açıkça şöyle söylemek gerekir ki: “Handan” romanı, özgünlüğünü yazarının adına veya romanda kullanılan anlatım tekniğine değil, verilmek istenen iletiyi bir kadın kimliği üzerinden aktarmasına, dönemin unsurlarını ve duygu yükünü genel anlamıyla bu kadın kimliği üzerinden okuyucuya geçirmesine borçludur. Handan romanının özgünlüğünü borçlu olduğu şeyler, aynı zamanda Türk edebiyatı adına birer kazanımdır. Çünkü “Handan” ve hemen öncesindeki ya da sonrasındaki benzer içerikli romanlarımızla birlikte kadın, sevgili ya da adına her ne denirse densin uğruna mektuplar, şiirler, sözler yazılan mefhum; artık “nâkısatü’l-akl” olarak değil, duygu ve düşüncelerinin derinliğine inilen, olayların seyri onun gözünden okunan, psikolojik tahlili yapılan bir değer olarak ele alınmaktadır.


Bu doğrultuda Halide Edip yalnızca bir kadın kimliği çizip derine inmemiş, aynı zamanda roman karakterlerinin birbirleriyle mektuplaşmaları sırasında onların kaleminden okunan birtakım düşünceler aracılığıyla da çağının kadın algısı sorunlarına ve aşkın çıkmazlarına “kadın gözünden” ışık tutmuştur. Bu, Handan’ı değerli kılmaktadır. Bir ifade biçimi olarak mektup, bizim romanlarımızda adeta baskıya ve acıya karşı kadınların çığlığı konumundadır. Handan da bunun en açık ve dönemi için en etkili feryatlarındandır.

Z zainteresowaniem przeczytałam w „Widoku” recenzję Andrzeja Marca "Nekros. ONtologia martwego (męskiego) ciała". Wzbudziła je nie tyle jej wartość merytoryczna, ile światopoglądowy charakter. Recenzent, zarzucając mi postawę zachowawczą i konserwatywną, krytykuje brak deklaracji ideologicznych i odrzucenie idei feministycznych. Zdaniem Marca stanowi to główny problem książki i ujawnia się zarówno w specyficznym użyciu języka, jak i w podejściu badawczym, a w konsekwencji wpływa także na treść publikacji.

Margaret Atwood’un distopik romanı Damızlık Kızın Öyküsü bir Hulu dizisi olduktan sonra onun -özellikle Türkiye’de- bilinirliğinin ne kadar arttığını, ne geniş kitlelere ulaştığını biliyoruz. Bense onun ilk çıkış yaptığı romanına, Evlenilecek Kadın’da (orijinal adı The Edible Woman) anlattığı köşeli, sert ve yine de umut dolu hikâyesine, Atwood’un metninde bugünden bakışla göze çarpan öngörü ve sezgi dolu noktalara değinmek istiyorum.

Eşitlik Yolunda kitabı; kadınların toplumsal konumlarına dayalı mevcut engellerin aşılması, buna yönelik önlemlerin alınması ve kadınların güçlendirilmesi bağlamında farkındalığı artırmak amacıyla hazırlanmıştır. Kitap, üniversitelerde toplumsal cinsiyet eşitliği derslerinde ders kitabı; sosyoloji, toplumsal yapı, kamu yönetimi gibi derslerde yardımcı kaynak olarak kullanılabilir. Kitap ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili bilgilendirme toplantıları ve diğer faaliyetler için de başvuru kaynağı olarak faydalı olacaktır. Bunun yanı sıra kitaptan kadın-erkek eşitsizliğinin temel bir problem olarak mevcut olduğunu düşünen herkesin yararlanması mümkündür.

Bu kitapta; kadınların eşitlik yolu sırasıyla Kadınların Tarihi, Kadının İnsan Hakları, Feminizm ve Feministler, Eğitim Hakkı, Bilimin Cinsiyeti, Ekonomide Kadın, Siyasette Temsili Varlık, Kadına Yönelik Şiddet, Medyanın Tutumu, Göçmen Kadının Durumu ve Sosyal Politikalar başlıkları altında incelenmektedir. Her konu, farklı disiplinlerden yararlanılarak bütüncül bir bakışla ele alınmıştır. Güncel verilerle birlikte diğer ülkelerden iyi uygulama örnekleri inceleme alanına çekilmiş, mevcut durumun analiziyle yetinilmeyip, "Neler yapılabilir?" sorusu etrafında politika önerilerine de yer verilmiştir. Bilgiyi derinleştirmek amacıyla bölüm sonlarına konuyla ilgili okuma, dizi veya film önerileri, faydalı bağlantılar ve sorular eklenmiştir.

Eşit bir dünya, düşünce süreçlerini ve kalıplarını, alışkanlıkları değiştirerek başlar. Biz de bu kitabın okuyucularını toplumsal cinsiyet eşitsizliğini konuşmaya, kalıp yargılarımızı ve alışkanlıklarımızı sorgulamaya, eşitsizlikten kaynaklı sorunlar üzerinde düşünmeye çağırıyoruz.

Öteki olanın sinemasal görünümlerine ilişkin paradokslara bir yenisini eklemleyen Ex Machina filmi bu çalışmanın varsayımına göre, kadın kimliğinin mitolojik günahkârlığı ile yapay zekânın çağdaş günahkârlığını sentezleyen bir yeniden üretim düzeneği olarak çalışır. Nitekim çağdaş söylemlerin göstergebiliminde sembolik performatifliği ile bilinen kadın kimliği, beden ötesi post-modern imgelerini post-kadınlık olarak yeniler. Yapay zekâ ve insan arasındaki ilişkinin geleceğini post-insanlık olarak metis bir formda yorumlayan egemen görüş, kadın ve adam (insan) arasındaki ilişkinin geleceği hususunda heteronormatif bir suskunluktadır. Bu çalışma, bir kadın olarak görünen yapay zekânın insanla ilişkisi bağlamında, 'kadın olarak kötülenen yapay zeka' ya da 'yapay zeka olarak kötülenen kadın' önermelerinin göstergebilimsel özdeşliklerini sınamaktadır. Kadın olarak kötülenen/günahkarlaştırılan kadın, yapay zeka olarak kötülenen/günahkarlaştıran kadın formuyla bir nevi post-kadınlıktır. Bu çalışmanın amacı, Ex Machina filmindeki post-kadınlığı ve bu performatif semboliğin erkek ile ilişkisini gösteren kodları çözümleyerek sinemada egemen olan heteronormatif bakışın yapay zekanın ırksallığı ve cinselliği meselelerinde nasıl yaşatıldığını anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, filmde kadın olarak yapay zekâ ve erkek olarak erkek kimliklerinin gösterenleri ve gösterilenleri, temel karşıtlıkları ve dizgeleri üzerinden göstergebilimsel bir okuma yapılmaktadır. Çünkü bir yapay zekânın kadın olarak göründüğü bir dünya, ister sinematografik isterse de organik olsun, mutlaka egemen bir erkekliğin de varlığına işaret eder. Çalışma, filmdeki protagonistin kim olduğuna kuşkuyla yaklaşır ve kadın olarak yapay zekânın aslında bir antagonisti daha çok andırdığını saptar.

Ruhullah Şaban Özdemir [Giriş] Cumhuriyet dönemi itibariyle cemiyet toplumu olma yolunda ilerlemesine rağmen henüz cemaat bağlarından kurtulamamış Türkiye'de, edebi olarak modernleşme ve getirileri 50'lerin sonrasında daha çok edebiyatın sorguladığı bir konu haline gelmiştir. Ekonomik ve siyasi bunalımların sancıları olarak; edebi baskı ve sansürün de uygulandığı bu dönemde; aydınlar, daha sonraları tamamen yönelmek suretiyle toplum meselelerinin yanı sıra bireyi de ele almışlardır. Edebiyatta bireysel konuları ele almanın beraberinde; her ne kadar görünürde muhafazakâr keskinliği olmasa da (kendi yaşayışında bütünüyle muhafazakâr olamama); muhafazakâr gözükenlere olan hayranlığı ile mutaasıp sayılabilecek Türk Halkı'nın toplumsal-cinsiyet sorunu da popüler olarak işlenmiştir. Dolayısıyla edebi anlamda kadının hem birey hem de toplum bağlamında cesurca incelenmesi de yukarda bahsettiğim edebi dönem içerisinde gerçekleşmiştir. Leylâ Erbil edebi eserleriyle ''toplumsal-cinsiyet/toplumda kadın'' konularını cesurca vurgulamaktan kaçınmadığı gerekçesiyle önemli bir yazardır. Kendisinin ilk romanı olmasına rağmen, edebi çevrede tutunmasına büyük katkı sağladığı Tuhaf Bir Kadın(2017) romanı Leyla Erbil tarafından 1971 yılında yazılmıştır. Tıpkı ilk romanının isminde olduğu gibi, Leylâ Hanım'ı da tuhaf bir kadın olarak nitelendirmek yanlış olmaz. Alman Kültür Derneği'nin Tünel'deki binasında gerçekleştirilen bir panelde Mehmet Fuat'ın öykü kitabı Hallaç'ı(1960) göstererek ''İlginç bir kitap, yazarı kim acaba?'' diye sorması ardından, dinleyiciler arasında bulunmasına rağmen ''benim'' demeye çekinecek (Dündar, 2007, s.14) kadar tuhaf bir kadındır Leylâ Erbil.

Autoreferat niezbędny w postępowaniu habilitacyjnym. Autoanaliza własnej twórczości, ze szczególnym uwzględnieniem wystawy habilitującej "anoly.net", która miała miejsce  w Galerii Sztuki w Legnicy w 2015 roku. W autoreferacie opisuję dlaczego kolor różowy stał się moim kolorem sztandarowym. Dlaczego identyfikuję się ze sztuką feministyczną oraz przybliżam moje realizacje związane z tematem prostytucji, który stał się tematem habilitacji.

Simone de Beavoir, 2. dalga feministlerin hem ideolojik hem pratik olarak yollarını çizmiştir. “Kadın doğulmaz, kadın doğulur” bu tespiti yazdığı İkinci Cins kitabında  yer almaktadır.
Bu teori toplumsal cinsiyet kavramın ortaya çıkmasına yol açmıştır.