vis
| Plinne cogne | Spotcheye cogne |
|---|---|
| vis | vs |
| vis | 
|
vos |
Prono d’ djin coplemint
[candjî]vis omrin et femrin
- prono droet coplemint del deujhinme djin do singulî, atôtcheye normåldimint ou poleymint.
- Vis voerè-t on? — Motî Stasse (fråze rifondowe).
- prono eschlintche coplemint del deujhinme djin do singulî, atôtcheye normåldimint ou poleymint.
- Si l' idêye vis aspite el tiesse l' åmatén, vos alez magnî des mosses a Ostinde l' ådinner — Paul-Henri Thomsin (fråze rifondowe).
- Les femes, zeles, vis mostrèt çou k' c' est ki d' esse al môde
Minme si des cisses passèt ki n' ravizèt nole ôte — Marcel Slangen (fråze rifondowe).
- prono nén direk del deujhinne djin do pluriyal.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Piceures di croejhete
[candjî]Cisse cogne est eployeye å Levant (ôte pårt li cogne « vos » est eployeye eto pol prono coplemint); l' elidaedje (vs) end est l' minme.
Li spotchåve voyale (notêye i e rfondou) est l' minme ki l' cene eployeye coinreçmint po l' årtike (li) ou l' betchete ri-. Dayeurs, a des coines k' i gn a (Esneu, Serè,...), cwand vis est l' prumî mot del fråze, si voyale si betchfesseye a môde coûtchantrece et divni ivs (prononcî /if/ pa dvant cossoune ou /ivz/ pa dvant voyale).
Cogne « vis »
- egzimpes di prononçaedje /vi/ (pa dvant cossoune)
- Vis voerè-t on ouy al fiesse ?
- egzimpes di prononçaedje /viz/ (pa dvant voyale)
- Vis a-t on ddja dit çoula ?
Cogne « vs »
- egzimpes di prononçaedje /f/ (pa drî voyale et pa dvant cossoune disvuzlêye)
- Dji vis telefone po vs vini cweri a l’ areyopôrt.
- egzimpes di prononçaedje /v/ (pa drî voyale et pa dvant cossoune vuzlêye)
- Dji vs telefone po vis vini cweri a l’ areyopôrt.
- egzimpes di prononçaedje /vz/ (etur deus voyales)
- On vis a veyou l' ôte djoû al Bate
Cogne « ivs » (a l' atake)
- egzimpes di prononçaedje /if/ (pa drî voyale et pa dvant cossoune disvuzlêye)
- Ivs telefone-t i sovint ?
- egzimpes di prononçaedje /iv/ (pa drî voyale et pa dvant cossoune vuzlêye)
- Ivs voerè-t on ouy al fiesse ?
- egzimpes di prononçaedje /ivz/ (pa dvant voyale)
- Ivs a-t on veyou ?
Mots vijhéns
[candjî]| Nombe | Djin | Djinre | Sudjet | Muroetrece | Acuzatif (droet coplemint) | Datif (coplemint nén direk) | Locatif | Djenitif (pårtixhrê) | Tonike (tot seu ou dirî dvancete) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Singulî | Prumire djin | — | dji, dj’ dju (padrî) |
mi, m’, èm | mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe) |
— | — | mi |
| Deujhinme djin | — | vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî) |
vos, vs ti, t’, èt |
vos, vis, vs ; ti, t’, èt | — | — | twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte | ||
| Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’, ès | li, l’, el | lyi | î | è endè, end, ndè, nd |
lu | |
| Feminine | ele, elle | li, l’, el | leye | ||||||
| Neute | on | — | — | — | — | lu | |||
| Pluriyal | Prumire djin | — | nos, ns ; dji, dj’ | nos, ns | — | — | nos, nozôtes | ||
| Deujhinme djin | — | vos, vs | vos, vs | vos, vs | vos, vis, vs | — | — | vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes | |
| Troejhinme djin | Omrin | i, il | si, s’ | les, ls ; lzès, lzè, elzès | lezî, elzî, lzî | î | è endè, end, ndè, nd |
zels, yeusses | |
| Feminine | ele, elle | zeles, yeusses | |||||||
Ortografeyes
[candjî](cogne plinne / sipotch. dvant voyale / sipotch. dvant cossoune ou al fén)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
