tcherwer
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « tcherowe », avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /t͡ʃɛʀwe/ /t͡ʃɛʀwɛ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃɛʀwe/
- Ricepeures : tcher·wer
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | tcherwêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | tcherwez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | tcherwans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | tcherwêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | tcherwêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | tcherwéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | tcherwêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | tcherwé |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
tcherwer
- (viebe å coplemint) ritourner (l’ tere) po semer des sminces di plante.
- Après, i lzî a falou abate les åbes et sårter les bwès, po poleur tcherwer et semer, u po-z aveur des paxhis po les vatches — Georges Michel (fråze rifondowe).
- Ki ci daegn la, ki vs avoz foyî, et tcherwé, et tant tchaspougnî dins vos mwins, ki ci tere la, di dj', soeye li pus påjhire des rpoizaedjes — Lucyin Mahin.
- (v. å nén dit coplemint) ritourner l' tere.
- Di l' après-nonne, dj' irè tcherwer.
- Dj' elzî a aprins a tcherwer, a rahener, a semer l' grin — LLam (fråze rifondowe).
- Ossu, qwand l’ome veût leûs-èhowe,
i s’ sint tot honteûs dè n’ rin fé,
ca, d’on côp, dispièrtant sès dj’vås,
vola qu’i rataque a tchèrwer
— Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li tchèrwèdje.
Ratourneures
[candjî]- tcherwer ene boune roye : tcherwer fond.
- tcherwer ene måle voye.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Dizotrins mots
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]w. do Mitan, w. do Levant, Basse Årdene
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]ritourner l’ tere po semer
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike tcherwaedje so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' cawete -er
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tchicter
- Mots do walon avou des ratourneures d' esplicaedje
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do grand Payis d' Nameur
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Mots del Basse Årdene