Karinthië

Dat artikel goat over de dêelstoat van Ôostnryk. Vo 't hertogdom in 't Heilig Rooms Ryk en loater van Ôostnryk-Hongareye, kykt noa Hertogdom Karinthië.

Karinthië Kärnten
Liggienge in Ôostnryk
Hoofdstad	Klagenfurt
Ippervlak	9.536 km²
Inweuners Bevolkiengsdichtheid	561.077 (2017) 59 inw./km²
Gouverneur (Landeshauptmann)	Peter Kaiser (SPÖ)
Coaliesje	BZÖ, SPÖ, ÖVP
ISO-code	AT-2
Website	www.ktn.gv.at

Karinthië (Duuts: Kärnten, Sloveens: Koroška, Beyers: Kärntn of Karntn, Hongoars: Karintia) is de zuudelykste dêelstoat (Bundesland) van Ôostnryk. 't Ligt in d' ôostelyke Alpn en 't stoat bekend vo zyn bergn en meern. D' hoofdstad en grotste stad is Klagenfurt.

De belangrykste toale is Duuts. De regionale dialectn zyn familie van 't Zuud-Beyers. Karinthische Sloveensche dialectn, die dominant woarn in 't zuudn van de streeke toet in den êestn helt van de 20e êeuwe, wordn nu nog deur e klêene minderheid gesprookn.

't Land Karinthië is in 1920 oentstoan uut 't hoofddêel van 't hertogdom Karinthië, e "krôonland" binn 't Ôostnryks keizerryk, die uutêenviel achter 't verlies van d' Êeste Weireldoorloge. Doarby makte 't nieuw Keunienkryk van Servn, Krowoatn en Sloveenn ansproake ip 't zuudôostn van Karinthië, woa dan der Sloveenn weunn. Den 10stn oktober 1920 kwam der e referendum in 't omstreedn gebied. Doarby sprak e klêene 60% van de kiezers under uut vor ansluutienge by Ôostnryk.

Karinthië èt een ippervlak van 9536 km². 't Grenst an Italië, Slovenië en de dêelstoatn (Ôost)-Tirol, Salzburg en Steyermark. De dêelstoat is oenderverdêeld in 2 zelfstandige steedn (Statutarstädte) en 8 districtn (Bezirke).

Zelfstandige steedn

• Klagenfurt
• Villach

Districtn

• Spittal an der Drau
• Hermagor
• Villach-Land
• Feldkirchen
• Sankt Veit an der Glan
• Klagenfurt-Land
• Völkermarkt
• Wolfsberg

Belangryke beziensweirdigheedn zyn Klagenfurt en Villach en middelêeuwsche steedn lyk Friesach of Gmünd. Karinthië è vele klôosters en kerkn, lyk de Romoansche dom van Gurk of Maria Saal in de vlakte van Zollfeld, d' abdien van Sint Paulus, Ossiach, Millstatt en Viktring, en ook kastêeln en paleizn lyk Hochosterwitz, Griffen of Porcia.

Schôone vo te zien zyn de meern Wörthersee, Millstätter See, Ossiacher See en Faaker See en ook verschillige kleindere meern en vyvers. Vor ip wientersport te goan in Karinthië zyn der skigebiedn lyk de Nassfeld by Hermagor, de berg Gerlitzen, Bad Kleinkirchheim, Flattach en Heiligenblut an de Grossglockner, den hoogste berg van Ôostnryk, en ook de nationale parkn Hohe Tauern en 't Nockgebergte.

• 
  Landhaus in Klagenfurt
• 
  Kastêel Hochosterwitz
• 
  Heiligenblut an de Grossglockner

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie Carinthia van Wikimedia Commons.