Western Hunter-Gatherer
Tổ tiên di truyền của các nhóm săn bắt-hái lượm châu Âu giữa thời điểm 14 ka và 9 ka, với khu vực quần tụ Western Hunter-Gatherer (WHG) được tô màu xanh. Các con số đi kèm tương ứng với các niên đại mẫu cân chỉnh.[1] |
Trong cổ di truyền học, Western Hunter-Gatherer (WHG), West European Hunter-Gatherer, Western European Hunter-Gatherer, cụm Villabruna, hay cụm Oberkassel (k. 15.000~5.000 BP) là các thuật ngữ được dùng để chỉ một thành phẩn tổ tiên đặc trưng của người châu Âu hiện nay, đại diện cho hậu duệ của một quần thể săn bắt-hái lượm thời đại đồ đá giữa từng phân bố khắp Tây, Nam và Trung Âu, trải dài từ Quần đảo Anh ở phía tây cho tới bồn địa Pannonia ở phía đông, theo sau sự triệt thoái của các tấm băng thời kỳ Cực đại băng hà cuối cùng.[2]
Bên cạnh Scandinavian Hunter-Gatherer (SHG) và Eastern Hunter-Gatherer (EHG), WHG cấu thành một trong ba nhóm di truyền chính thời kỳ hậu băng hà của châu Âu vào đầu thế Toàn Tân.[3] Ranh giới cách ly WHG và EHG chạy dọc từ hạ lưu sông Danube, lên bắc men theo các khu rừng tây ngạn Dnieper cho tới bờ tây của biển Baltic.[2]
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ Posth, Cosimo; Yu, He; Ghalichi, Ayshin (tháng 3 năm 2023). “Palaeogenomics of Upper Palaeolithic to Neolithic European hunter-gatherers”. Nature (bằng tiếng Anh). 615 (7950): 117–126. Bibcode:2023Natur.615..117P. doi:10.1038/s41586-023-05726-0. ISSN 1476-4687. PMC 9977688. PMID 36859578. S2CID 257259969.
- ^ a b Anthony 2019b, tr. 28.
- ^ Kashuba 2019:"Earlier aDNA studies suggest the presence of three genetic groups in early postglacial Europe: Western hunter–gatherers (WHG), Eastern hunter–gatherers (EHG), and Scandinavian hunter–gatherers (SHG)4. The SHG have been modelled as a mixture of WHG and EHG."
Thư mục
[sửa | sửa mã nguồn]- Anthony, David W. (2019b). “Ancient DNA, Mating Networks, and the Anatolian Split”. Trong Serangeli, Matilde; Olander, Thomas (biên tập). Dispersals and Diversification: Linguistic and Archaeological Perspectives on the Early Stages of Indo-European. BRILL. tr. 21–54. ISBN 978-9004416192.
- Antonio, Margaret L.; và đồng nghiệp (8 tháng 11 năm 2019). “Ancient Rome: A genetic crossroads of Europe and the Mediterranean”. Science. American Association for the Advancement of Science. 366 (6466): 708–714. Bibcode:2019Sci...366..708A. doi:10.1126/science.aay6826. PMC 7093155. PMID 31699931.
- Günther, Thorsten (1 tháng 1 năm 2018). “Population genomics of Mesolithic Scandinavia: Investigating early postglacial migration routes and high-latitude adaptation”. PLOS Biology. PLOS. 16 (1): e2003703. doi:10.1371/journal.pbio.2003703. PMC 5760011. PMID 29315301.
- Haak, Wolfgang (11 tháng 6 năm 2015). “Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe”. Nature. Nature Research. 522 (7555): 207–211. arXiv:1502.02783. Bibcode:2015Natur.522..207H. doi:10.1038/nature14317. PMC 5048219. PMID 25731166.
- Jones, Eppie R. (20 tháng 2 năm 2017). “The Neolithic Transition in the Baltic Was Not Driven by Admixture with Early European Farmers”. Current Biology. Cell Press. 27 (4): 576–582. doi:10.1016/j.cub.2016.12.060. PMC 5321670. PMID 28162894.
- Kashuba, Natalija (15 tháng 5 năm 2019). “Ancient DNA from mastics solidifies connection between material culture and genetics of mesolithic hunter–gatherers in Scandinavia”. Communications Biology. Nature Research. 2 (105): 185. doi:10.1038/s42003-019-0399-1. PMC 6520363. PMID 31123709.
- Lazaridis, Iosif (17 tháng 9 năm 2014). “Ancient human genomes suggest three ancestral populations for present-day Europeans”. Nature. Nature Research. 513 (7518): 409–413. arXiv:1312.6639. Bibcode:2014Natur.513..409L. doi:10.1038/nature13673. hdl:11336/30563. PMC 4170574. PMID 25230663.
- Lazaridis, Iosif (25 tháng 7 năm 2016). “Genomic insights into the origin of farming in the ancient Near East”. Nature. Nature Research. 536 (7617): 419–424. Bibcode:2016Natur.536..419L. doi:10.1038/nature19310. PMC 5003663. PMID 27459054.
- Mathieson, Iain (23 tháng 11 năm 2015). “Genome-wide patterns of selection in 230 ancient Eurasians”. Nature. Nature Research. 528 (7583): 499–503. Bibcode:2015Natur.528..499M. doi:10.1038/nature16152. PMC 4918750. PMID 26595274.
- Mathieson, Iain (21 tháng 2 năm 2018). “The Genomic History of Southeastern Europe”. Nature. Nature Research. 555 (7695): 197–203. Bibcode:2018Natur.555..197M. doi:10.1038/nature25778. PMC 6091220. PMID 29466330.
- Mittnik, Alisa (30 tháng 1 năm 2018). “The genetic prehistory of the Baltic Sea region”. Nature Communications. Nature Research. 16 (1): 442. Bibcode:2018NatCo...9..442M. doi:10.1038/s41467-018-02825-9. PMC 5789860. PMID 29382937.
- Saag, Lehti (24 tháng 7 năm 2017). “Extensive Farming in Estonia Started through a Sex-Biased Migration from the Steppe”. Current Biology. Cell Press. 27 (14): 2185–2193. doi:10.1016/j.cub.2017.06.022. PMID 28712569.
Đọc thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Anthony, David (2019). “Archaeology, Genetics, and Language in the Steppes: A Comment on Bomhard”. Journal of Indo-European Studies. 47 (1–2). Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2020.
- Lazaridis, Iosif (tháng 12 năm 2018). “The evolutionary history of human populations in Europe”. Current Opinion in Genetics & Development. Elsevier. 53: 21–27. arXiv:1805.01579. doi:10.1016/j.gde.2018.06.007. PMID 29960127. S2CID 19158377. Truy cập ngày 15 tháng 7 năm 2020.