Tushuncha
Tushuncha — narsa va hodisalarning muhim xususiyatlari, aloqalari va munosabatlarini aks ettiruvchi tafakkur shakli. Tushunchaning. bilish mahsulidir, bu bilish oddiydan murakkabga koʻtarila borib, eski Tushuncha.larni mukammallashtiradi, aniklashtiradi va yangilarini shakllantiradi. Tushunchaning.ning asosiy mantiqiy vazifasi biron narsani boshqa narsadan fikran ajratishdan iborat. Predmetlarning turkumlarini ajratish va bu predmetlarni Tushunchda umumlashtirish tabiat qonunlarini bilishning zarur shartidir. Har bir fan muayyan Tushunchalar bilan ish koʻradi, ularda bilimlar jamlanadi. Tushuncha. hissiy bilish shakllaridan farq qilib, inson miyasida toʻgʻridantoʻgʻri aks etmaydi. U taqqoslash, analiz, sintez, abstraksiyalash, umumlashtirish kabi mantiqiy usullardan foydalangan holda hosil qilinadi. Tushunchaning shakllanishi soʻz bilan bogʻliq. Ular oʻrtasidagi uzviy aloqadorlik tafakkur va til oʻrtasidagi bogʻlanishning aniq tarzda namoyon boʻlishidir. Tushunchalar soʻz va soʻz birikmalari yordamida ifoda qilinadi. Har qanday Tushunchalar. — abstraksiyadan iboratdir, bu hol Tushunchada voqelikdan uzoklashgandek tuyulsada, haqiqatda esa Tushuncha yordamida voqelikning muhim tomonlarini ajratib, tadqiq qilish yoʻli bilan chuqurroq bilib olinadi. Tushunchalarning oʻzaro aloqadorligi va bir-biriga oʻtib turishi dialektik mantiqning tushuncha haqidagi qoidasining muhim tomonlaridan biridir.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |