Abdulla Rahimboyev

Abdulla Rahimboyev (1896, Xoʻjand — 1938.7.5) — davlat va jamoat arbobi. Tojikiston SSR Xalq Komissarlari Soveti raisi (1933—1937). Buxoro kompartiyasi kotibi.

Abdulla Rahimboyev
Tavalludi	1896-yil Xo'jand
Vafoti	1938-yil Moskva
Fuqaroligi	SSSR va Rossiya Imperiyasi
Taʼlimi	Samarqand erlar gimnaziyasi Toshkent muallimlar seminariyasi Moskva marksizm-leninizm kurslari
Kasbi	Pedagog
Mukofotlari

Abdulla Rahimboyev 1896-yil 1-iyunda Xoʻjand tumanida tugʻilgan. Oilasining etnik kelib chiqishi oʻzbeklardir. Savdogarlik bilan shugʻullanishgan. Dastlab diniy madrasada, soʻngra 1908-1917-yillarda Xoʻjanddagi rus maktabida tahsil olgan.

Samarqand erlar gimnaziyasi (1912), Toshkent oʻqituvchilar seminariyasini (1917) tugatgan. Dastlab oʻz ona shahrida bir muddat muallimlik qilgan, soʻngra inqilobiy harakatga qoʻshilgan.

1917-yilda „Shoʻroi Islomiya“ tashkilotining aʼzosi boʻlgan, soʻng Fargʻona viloyati tarkibiga kirgan Xoʻjand musulmon mehnatkashlari kengashi kotibi vazifalarida ishlagan. Rahimboyev 1919-yildan shoʻro muassasalarida faoliyat yurita boshladi. 1919-yilda Golodnostepsk okrug soveti ijroiya qoʻmitasi kotibi, Xoʻjand uyezd soveti ijroiya qoʻmitasi raisi, Xoʻjand shahar Soveti ijroiya qoʻmitasi raisi boʻlgan^[1]. Keyinchalik Turkiston KP (b) Samarqand viloyat komitetining raisi boʻlgan. 1920-yildan 1922-yilgacha Turkiston ASSR MIK raisi. 1921-yilning martidan avgustiga qadar RSFSR Milliy ishlar xalq komissarligida kollegiya aʼzosi sifatida faoliyat yuritgan. Bir muddat Moskvaga chaqirilib, RSFSR Milliy ishlar xalq komissarligida ishlagan. Soʻng A.Rahimboyev 1923-yilning iyun—noyabr oylarida Buxoro kompartiyasi kotibi lavozimida mehnat qiladi. 1923-yildan 1924-yil noyabr oyiga qadar Turkiston KP MK kotibi boʻlgan. 1925-yildan Moskvada yashaydi.

1926—1928-yillarda u Moskvada marksizm-leninizm kurslari talabasi sifatida tahsil olgan^[2].

1928-yil iyulidan 1929-yil mayiga qadar SSSR xalqlari Markaziy nashriyoti boshqarmasi raisi boʻlgan. 1929-yildan 1933-yilga qadar RSFSR Maorif xalq komissarligida Sovet milliy ozchiliklar qoʻmitasi raisi lavozimida ishlagan.Tojikiston SSR XKSning raisi (1933-yil dekabrdan), SSSR MIK raislaridan biri (1934-yil yanvar oyidan).

Abdulla Rahimboyev Lenin ordeni (1935) va Xorazm Xalq Sovet Respublikasining Qizil Bayroq ordenlarii bilan mukofotlangan.

1937 yilning yozida u Tojikiston SSR Xalq Nazorat Kengashi raisi lavozimidan ozod qilindi va Sovet Ittifoqi Kommunistik partiyasi aʼzoligidan chiqarib yuborildi. 1937-yil avgustda Stalinobodda hibsga olinib, Moskvaga joʻnatildi va Lefortovo qamoqxonasida hibsda saqlangan. Unga aksilshoʻroviy faoliyat olib borganlik va millatchilik aybi qoʻyilgan^[3]. 1938-yil 7-mayda Sovet Ittifoqi Oliy sudi Harbiy hay’atining hukmiga koʻra, u Butovoda oʻlimga hukm qilingan va otib oʻldirilgan. 1956-yilda Abdulla Rahimboyevning ishi qayta koʻrib chiqilgan va toʻla oqlangan^[4][5]. Aybsiz deb topilganlar qatorida Abdulla Rahimboev zamondoshlari: Abduqodir Muhiddinov, Chinor Imomov, Shirinsho Shotemur, Nusratullo Maxsum, Fayzulla Xoʻjayev, Ashurov Oʻrinboy, Abdulloyev Sayfullo, Ismoilov Ibrohim, Anvarov Saidahmad, Mavlonbekov Ahmadbek, Abdurahim Hojiboyevlar boʻlgan.

Xoʻjand shahrida Abdulla Rahimboyevga buyust oʻrnatilgan.