Xalqaro triatlon ittifoqi
 | |
| Ishga tushgan sanasi | 1989-yil |
|---|---|
| Joylashuvi |
 Lozanna |
| Prezident |
 Marisol Casado |
| Vebsayti | triathlon.org |
Xalqaro triatlon ittifoqi (inglizcha: International Triathlon Union, ITU), rasman 2020-yil okyabr oyidan - World Triathlon (inglizchadan so‘zma-so‘z - "Xalqaro triatlon") — Xalqaro boshqaruv organi bo‘lib, triatlon va multsport poygalarning tegishli modifikasiyalarini, duatlon va akvatlonlarni ham boshqaradi. ITU shtab-kvartirasi Shveysariyaning Lozanna shahrida joylashgan. Triatlon bo‘yicha Jahon seriyasi va Jahon kubogi ITU egidligi ostida o‘tkaziladi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Xalqaro triatlon ittifoqi 1989-yilda tez rivojlanayotgan sport turi triatlonni boshqaruvchi organ sifatida tashkil etilgan. ITU ning birinchi Kongressi 1989-yil 1-aprelda Fransiyaning Avinon shahrida bo‘lib o‘tadi va unda 30 ta milliy federasiyalar vakillari ishtirok etdilar. Kongress standart triatlon masofasi uzunligini belgtlandi (suzish 1,5 km, velosport bosqichi 40 km, yugurish bosqichi 10 km), keyinchalik u Olimpiada deb ataladi, shuningdek, triatlon bo‘yicha birinchi jahon chempionatini o‘tkazishga qaror qilindi. 1989-yil avgust oyida Avinonda ham bo‘lib o‘tadi[1].
Kanadalik Les Makdonald ITU ning birinchi prezidenti bo‘ldi. ITU bosh qarorgohi 2014-yilgacha Shveysariyaning Lozanna shahriga ko‘chib o‘tgunga qadar Kanadaning Vankuver shahrida joylashgan edi.
1991-yilda ITU triatlon bo‘yicha Jahon kubogini o‘tkazishni boshladi. Uning hajmi bir solnoma davomida dunyoning turli shaharlarida standart masofada 10-20 poyga o‘tkazishni o‘z ichiga olgan, yakunlovchilar umumiy reytingda ochko to‘plagan. Yilning barcha poygalari yakunida eng ko‘p ochko to‘plagan sportchi Jahon kubogi sohibi deb e’lon qilindi.
2009-yilda ITU elita sportchilar uchun triatlon startlarining yangi seriyasi - Butunjahon triatlon seriyasi boshlanganini e’lon qiladi. Musobaqa formati ko‘p jihatdan Jahon kubogini takrorlaydi, lekin u ham bir qator farqlarga ega. Misol uchun, Olimpiya masofasida poygadan tashqari, ba’zan startlar va sprint masofasida ham o‘tkaziladi.
Jahon seriyasi tashkil etilganidan beri triatlon bo‘yicha Jahon kubogi soyaga aylandi, unda ikkinchi darajali sportchilar ishtirok eta boshlashdi. Kubok bosqichlarida to‘plangan ochkolar Jahon seriyasi uchun hisoblana boshladi va jahon chempionati sohibining unvoni bekor qilindi.
Xalqaro tuzilmalari
[tahrir | manbasini tahrirlash]ITUda 5 ta kontinental bo‘linmaga tashkil topgan bo‘lib, ular orqali milliy federasiyalar (har bir mamlakatda triatlon bo‘yicha boshqaruv organi) unga bog‘langan. Har bir bo‘linma qit’a chempionati va qit’a kubogi seriyasini o‘tkazadi.
- Afrika: Afrika Triatlon Ittifoqi (ATU) - 10 ta milliy federatsiyalar [2]
- Amerika: Panamerika Triatlon Konfederatsiyasi (PATCO) - 36 milliy federatsiyalar [3]
- Osiyo: Osiyo Triatlon Konfederatsiyasi (ASTC) - 22 milliy federatsiyalar [4]
- Yevropa: Yevropa Triatlon Ittifoqi (ETU) - 47 milliy federatsiyalar [5]
- Okeaniya: Okeaniya Triatlon Ittifoqi (OTU) - 8 ta milliy federatsiyalar [6]
Musobaqalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]ITUda tashkil etilgan musobaqalar:
- Triatlon jahon seriyasi
- Triatlon aralash estafeta bo‘yicha jahon chempionati
- Uzoq masofaga triatlon bo‘yicha jahon chempionati
- Triatlon bo‘yicha Jahon kubogi - seriya
- Akvatlon bo‘yicha jahon chempionati
- Duatlon bo‘yicha jahon chempionati
- Triatlon bo‘yicha qishki jahon chempionati
- Triatlon kross bo‘yicha jahon chempionati
O‘zbekistonda triatlon
[tahrir | manbasini tahrirlash]1995-yilda “Vatanparvar” mudofaaga ko‘maklashish jamiyati tarkibida triatlon bo‘limi tashkil etildi.
2019-yil 3-may kuni O‘zbekiston Triatlon federasiyasi mustaqil nodavlat notijorat tashkiloti sifatida ro‘yxatga olindi. Federasiya ikkita yo‘nalishni rivojlantirishni rejalashtirmoqda: havaskor va professional triatlon. Triatlonni ommaviy sport turi sifatida ommalashtirish, yoshlarni triatlonga jalb etish ustuvor maqsadlardan biridir[7].
Manba
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „International Triathlon Union — About“.
- ↑ „Official Site of African Triathlon Union“.
- ↑ „Official Site of Pan American Triathlon Confederation“.
- ↑ „Official Site of Asian Triathlon Confederation“.
- ↑ „ETU - European Triathlon Union“.
- ↑ „Official Site of Oceania Triathlon Union“.
- ↑ Triatlon o‘zi nima? Triathlon.uz