Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Kontent qismiga oʻtish

Higgs bozoni

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
LHC CMS zarracha detektori uchun modellangan simulatsiya misoli. Bu yerda ikki proton toʻqnashuvi natijasida Higgs bozoni hosil boʻlib, u oʻz navbatida ikkita adron va elektronlar juftiga parchalanadi.

Higgs bozoni zarrachalar fizikasi Standart Modelidagi massiv skalar elementar zarrachadir. Peter Higgs sharafiga shunday nomlangan. Higgs bozoni Higgs maydoni kvantidir; u massasiz zarrachalarning qanday qilib materiya massasini hosil qilishini izohlab berishi mumkinligi faraz qilinmoqda. Higgs bozonini topish va aniqlash uchun 2010-yil boshlarida ishga tushirilgan Katta adron kollayderi (Large Hadron Collider, LHC) yordamida tajribalar oʻtkazilmoqda.

2012-yil 4-iyulida CERN „Higgs bozoniga oʻxshash“ zarracha topilganini koʻrsatish uchun zaruriy „besh sigma“ darajasidagi dalil borligini tasdiqladi.[1][2]

 k  m  t 
Elementar zarrachalar
Fermionlar: Kvarklar: Yuqori · quyi · Gʻalati · Mahliyo · Ost · Ust | Leptonlar: Elektron · Muon · Tau · Neytrinolar
Bozonlar: Kalibrli bozonlar: Foton · W va Z bozonlari · Gluon
Hali kuzatilmagan zarrachalar: Higgs bozoni | Graviton | Boshqa gipotetik zarrachalar