Фонуслар байрами
- 1980-йилги совет филми учун қаранг Чироқ фестивали (филм)
Ой тақвимининг 1-ойи 15-кунида Хитойда фонуслар фестивали ўтказилади (хит. савдо. лíнгíн , масалан. 元宵節, упр. 元宵节, палл. Юанхиаожиэ). У баҳор байрами ёки анъанавий Янги йил тугашини англатади.[1]
Бу кунда рангли кўча чироқларини ёқиш одати жуда қадимдан давом этиб келмоқда. Баъзи манбаларга кўра, байрамни милоддан аввалги 180-йиллардан бошлаб нишонлай бошлашган. Ривоятга кўра, Ғарбий Хан сулоласининг Венди исмли вакили айнан шу куни император деб эълон қилинган. Шу муносабат билан янги император ҳамма жойга қизил чироқларни осиб қўйишни буюради. Кейинчалик бу анъана тусига киради. Милоддан аввалги 104-йилда фонуслар фестивали миллий байрамга айланади. „Ғарбга саёҳат“ хитойча классик романида фонуслар байрами шеърий услубда жуда ёрқин тарзда тасвирланган (91-боб).[2]
Шу куни „юанхиао“ 元宵 (ширинлик ёки „тангюан“ 湯圓): ширин узма ёки махсус қайнатилган „пирог“ солинган шўрва истеъмол қилинади. Тангюан юмалоқ шаклда ёки гуруч унидан ичи ширин масаллиқ билан тўлдирилиб пиширилган пряниклардир. Дўлана меваси, хурмо, ловия, кунжут, шоколад ва бошқалар ширинлик ичига солишда ишлатилиши мумкин.
Фонуслар байрамида фолклор томошалари ҳам ташкил этилади: Янгге рақси, шер рақси ва ходада юриш ва бошқалар шулар жумласидан. Арслон рақси Янги йил арафасида ҳам ва бошқа байрамларда ҳам ижро этилади.
Фонуслар байрами Григориан тақвимининг қуйидаги кунларига тўғри келади:
| 2006-йил | 2007-йил | 2008-йил | 2009-йил | 2010-йил | 2011-йил | 2012-йил | 2013-йил | 2014-йил | 2015-йил | 2016-йил | 2017-йил | 2018-йил | 2019 | 2020 | 2021-йил | 2022 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 12-феврал | 4 март | 21-феврал | 9-феврал | 27-феврал | 17-феврал | 6-феврал | 24-феврал | 14-феврал | 5 март | 22-феврал | 11-феврал | 2 март | 19-феврал | 8-феврал | 26-феврал | 15-феврал |
Яна қаранг
[edit | edit source]Манбалар
[edit | edit source]Ҳаволалар
[edit | edit source]| Фонуслар байрами ҳақида Википедиянинг қардош лойиҳаларида кўпроқ билиб олинг | |
|
Маъно ва таржималари Викилуғатда |
|
Медиа файллар Викиомборда |
|
Таълим ресурслари Викиверситетда |
|
Хабарлар Викиянгиликларда |
|
Иқтибос, мақол ва маталлар Викииқтибосда |
|
Асарлар матнлари Викиманбада |
|
Китоб ва дарсликлар Викикитобда |
- Юанхиаожиэ — Чироқлар фестивали 2008 Архивная копия Чина Интернет-маълумот марказида архивланган.
- Чироқ фестивали Архивная копия Амазинг Чина-да архивланган.
 | Бу мақола бирорта туркумга қўшилмаган. Илтимос, мақолага алоқадор туркумлар қўшиб ёрдам қилинг. (Апрел 2024) |