qor
Oʻzbekcha (uz)
[tahrirlash]
Oʻzbekcha (uz)Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]qor
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]QOR 'havodagi suv zarralarining sovuqdan bi — rikishi natijasida yuzaga keladigan oq par shaklidagi yogʻin'. Koʻcha va tomlar h o r d a n ohara boshlagan (Oybek). Qadimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu ot asli qar tarzida talaffuz qilingan (Devon, III, 162; DS, 422); oʻzbek tilida a unlisi â unli-siga almashgan: qar > qâr. DSda bunday maʼnoni ang— latuvchi soʻzning qagʻar shakli ham keltirilgan (405 : qagʻar 'sneg'); demak, bu soʻzning qar shakli qagʻar shak-lidan gʻ undoshini va uning yonidagi a unlisini talaf — fuz qilmaslik natijasida yuzaga kelgan: qagʻar > qaar > qar.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Suv zarralarining sovuqsan bi-rikishi natijasida yuzaga keladigan oq kristallchalar shaklidagi yogʻin; shunday yogʻin qatlami, toʻplami. ◆ Birinchi qor. Mayda qor. Laylak qor. Pagʻa-pagʻa qor yogʻmoqda. Qor ku-ramoq. Qorda chana uchmoq. Qolgan ishga qor yogʻar. Maqol . m ◆ Koʻcha va tomlar qordan oqa-ra boiiagan. Oybek, „Tanlangan asarlar“ . U ◆ qorda yiqshshb yotar.. nariroqda, qor orasida shapkasi qorayib koʻrinar edi. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .
- Qovogʻidan qor yogʻadi q. qovoq II.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]ҚОР. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.
Tarjimalari
[tahrirlash]qor
Ruscha ru
qor
снег; // снежный; снеговой; ◆ birinchi qor первый снег; ◆ laylak qor снег, идущий крупными хлопьями; ◆ qordek oppoq белый как снег, белоснежный; ◆ qor bobo 1) снежная баба; 2) дед-мороз; ◆ qor pagʻalari снежные хлопья, хлопья снега; ◆ qor suvi талая снеговая вода; ◆ qor uchquki снежинка; ◆ qordan qutulib, yomgʻirga tutilmoq см. ◆ qutulmoq; qolgan ishgaqor yogʻar см. ◆ yogʻmoq; qor yogʻdi поминки, устраиваемые в день первого снегопада после чьей-либо смерти; ◆
- qizil qor yoqqanda (букв. когда выпадет красный снег) соотв. когда рак на горе свистнет.