Çağatay olısı
| Çağatay olısı qazaqça Шағатай ұлысы üzbäkçä Chigʻatoy ulusi 1222 — 1340 | |
 | |
| Başqala |
1222—1266 Almalıq
|
|---|---|
| räsmi tel |
çağatay tele, farsı tele |
| Din | |
| İdärä itü tärtibe |
Monarxiä |
| Dinastiä |
Çağatay |
Çağatay olısı - Çıñğızxan citäkçelegendäge basıp alu näticäsendä 1222 yılda kilep çıqqan Mongol imperiäseneñ öleşe 1266 yılda tarqalğannan soñ barlıqqa kilgäm däwlät, könçığışta Mogulistan xanlığı häm könbatışta Maweranahr xanlığınnan torğan.
Çıñğızxan ulı Çağatay xaqına atalğan.
1326 yılda Çağatay olısınıñ räsmi dine İslam buldı.
Tarix
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1224 yılda Çıñğızxan üz imperiäsen 4 öleşkä bülä, Çağatayğa Üzäk Aziä häm çiktäş cirlär qalğan: qaraqıtaylar däwläte, Maweranahr, könyaq Xäräzem, Cidesu, Turfanğa qädär Könçığış Törkistan.
Çağatay iräge bügenge Qolca şähäre yanında bulğan.
1241 yılda Çağatay wafat bula.
1251 yılğı qoroltay näticäsendä Möñke xan täxetkä utıra häm küp Çağatay näselle aqsöyäklär üterelä.
1260 yılda Alğu xan Çağataidlar xäkimiäten torğıza.
Möbäräk häm Ğisäddin Bäräk Cidesu töbägennän Maweranahrğa başqalasın küçerä. Qayber mongol qäbiläläre - calairlar häm barlaslar bügenge Üzbäkstan territoriäsenä küçä.
1340 yılda üzara bäreleşlär näticäsendä Çağatay olısı tarqala.
1370 yılda Çağataidlar xakimiäte Timeridlär (Aqsaq Timer näsele) tarafınnan beterelä. Çağatay olısı nigezendä Aqsaq Timer däwläte barlıqqa kilä.
Sıltamalar
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- История Чагатайского улуса и государства Хайду 2015 елның 8 декабрь көнендә архивланган.