Yongle Ansiklopedisi
Yongle Ansiklopedisi veya Çince adıyla Yongle Dadian (English /jɒŋlə/) veya (Çince (geleneksel): 永樂大典; Çince (basitleştirilmiş): 永乐大典; pinyin: Yǒnglè Dàdiǎn; Wade–Giles: Yung-lo Ta-tien; lit. 'Great Canon of Yongle') Çince derlenmiş ve altı yüz yıl boyunca dünyanın en büyük ansiklopedisi olarak kabul görmüştür. Ming Hanedanlığı (MS. 1368-1644) hanlarından Yongle Han (yönetim dönemi MS. 1402-1424) tarafından MS. 1403-1408 yılları arasında hazırlatılarak tamamlanmıştır. Toplamda 11.095 ciltten oluşan ansiklopedinin çoğu cildi 19.yy'da Çin'in İngilizler tarafından işgal edildiği Afyon Savaşları döneminde kaybolmuş ve geriye sadece 400 ciltten daha azı kalmıştır. Günümüzde 221 cildi Çin Ulusal Kütüphanesi'nde (Zhōngguó Guójiā Túshūguǎn) bulunmaktadır ve geri kalanı ise Çin'in sekiz farklı bölgesine dağıtılmıştır.[1]
İçeriği
[değiştir | kaynağı değiştir]Yongle Dadien geleneksel Çin adeti üzerine konularına göre düzenlenmiştir. Qin hanedanlığı öncesinden, Ming Hanedanlığının ilk dönemlerine kadar olan neredeyse her konuda 8000 yazılı kaynağı toplayarak korumuştur. Astronomiden, coğrafya, toplumsal yaşam, sevilen nesneler, yin ve yang kuramı, Budacılık, Daoculuk, aletler ve teknolojiye kadar ne varsa ve daha birçok konu içinde yer almıştır.
Hazırlanış Süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Ansiklopedinin hazırlanışını Yongle Han bizzat kendisi yürütür. Han kendisinden önce de var olan ve sadece devlet idaresine ait resmi belgeler veya diğer büro işlerini kayıt altına alan Hanlin Akademisi'ni görevlendirir. Çoğu akademide görev alan 100 kişilik uzman ekip Edebiyat Toplu Eserleri adı altında bir el yazması hazırlar ancak Han tarafından bu çalışma yeterli bulunmaz. O güne kadar birikmiş her konuyu içeren bir toplu eser hazırlanmasını ister ve bunun üzerine Yongle Dadien diye anılan bu dev ansiklopedi ortaya çıkar.
Ansiklopedinin sayfaları alışılagelenden daha büyük sayfalardan oluşturulmuş, sayfalar bir yanından birbirine tutturulmuş ve birer kalın kapakla korunmuştur. Başlıklar ve yazanların ismi hanlığın özel kırmızı mürekkebi ile yazıldığı için hanedanlık ürünü olduğu anlaşılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Yongle Encyclopedia". www.wdl.org. 1403. 24 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Digitized chapters of the Encyclopedia:
- 221 chapters 24 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. held by the National Library of China in Beijing (online via the World Digital Library)
- 49 chapters 25 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. held by the British Library in London
- 9 chapters 25 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. held by the Chester Beatty Library in Dublin
- Davis, Donald G.; Cheng, Huanwen (1996). Destruction of Chinese books in the Peking Siege of 1900. 62nd IFLA General Conference. Pekin.
- China to Digitalize World's Earliest Encyclopedia 16 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. People's Daily Online. April 2002 - aspirations, pending approval.
- Biggest and Earliest Encyclopedia. chinaculture.org.
- Experts Urge Collectors To Share World's Earliest Encyclopedia 31 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. china.org.cn. April 2002.