Ulusal Bilim Madalyası
| Ulusal Bilim Madalyası National Medal of Science | |
|---|---|
 Ulusal Bilim Madalyası, Dünya, deniz ve gökyüzüyle çevrili, doğayı düşünen ve anlamaya çalışan bir insan formunu tasvir ediyor. Figürün elindeki kristal evrensel düzeni simgelediği gibi canlıların temel birimini de akla getirmektedir. Figürün kuma çizdiği formül bilimsel soyutlamayı simgelemektedir. | |
| Açıklama | Kimya, fizik, biyoloji, matematik, mühendislik veya sosyal ve davranış bilimi alanlarında olağanüstü katkılar gösteren kişilere verilir |
| Sunucu | Amerika Birleşik Devletleri başkanı |
| Ev sahibi | Ulusal Bilim Vakfı (NSF) |
| Tarih | 1937 |
| Yer | Washington DC. |
| Ülke | Birleşik devletler |
| Verilmeye başlandığı yıl | 1863 |
| Resmî sitesi | nsf.gov/od/nms/medal.jsp |
Ulusal Bilim Madalyası (İngilizce: National Medal of Science), Amerika Birleşik Devletleri Başkanı tarafından davranış bilimleri ile sosyal bilimler, biyoloji, kimya, mühendislik, matematik ve fizik alanlarında bilginin ilerlemesine önemli katkılarda bulunan bilim ve mühendislik alanındaki kişilere verilen bir onurdur. On iki üyeli Ulusal Bilim Madalyası Başkanlık Komitesi, ödül alanların seçiminden sorumludur ve Ulusal Bilim Vakfı (NSF) tarafından yönetilir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulusal Bilim Madalyası, 25 Ağustos 1959'da Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nin Pub L.(Kamu Yasası) 86–209 numaralı kararıyla kuruldu. Madalya başlangıçta "fiziksel, biyolojik, matematiksel veya mühendislik bilimleri" alanlarındaki bilim adamlarını onurlandırmak içindi. Ulusal Bilim Madalyası Komitesi, 23 Ağustos 1961'de Başkan John F. Kennedy'nin 10961 sayılı idari emriyle kuruldu.[1]
7 Ocak 1979'da Amerikan Bilimi İlerletme Derneği (AAAS), madalyanın sosyal ve davranış bilimlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesini öneren bir kararı kabul etti.[2] Buna cevaben Senatör Ted Kennedy, 7 Mart 1979'da Bilim ve Teknoloji Fırsat Eşitliği Yasasını Senato'ya sundu ve madalyayı bu bilimsel disiplinleri de içerecek şekilde genişletti. Başkan Jimmy Carter'ın imzası, bu değişikliği 12 Aralık 1980'de Kamu Yasası 96-516 olarak yasalaştırdı.
1992 yılında Ulusal Bilim Vakfı, Ulusal Bilim ve Teknoloji Madalyaları Vakfı ile Ulusal Bilim ve Teknoloji Madalyaları Vakfı'nı hem Ulusal Bilim Madalyası hem de çok benzer Ulusal Teknoloji Madalyası üzerinde meta organizasyon haline getiren bir anlaşma mektubu imzaladı.
İlk Ulusal Bilim Madalyası, 18 Şubat 1963'te, 1962 yılı için Başkan John F. Kennedy tarafından Caltech Jet İtki Laboratuvarı'ndaki çalışmaları nedeniyle Theodore von Kármán'a verildi. Von Kármán'ın ödülüne eşlik eden alıntı şöyle:
Havacılığın temel bilimi ve mühendisliğindeki liderliğinden dolayı; Mekaniğin birçok alanındaki etkin öğretimi ve ilgili katkıları, Silahlı Kuvvetler'deki seçkin danışmanlığı ve bilim ve mühendislikte uluslararası işbirliğini teşvik etmesi nedeniyle.[3]
Ulusal Bilim Madalyası alan ilk kadın, 1970 yılında bitki genetiği üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı ödüle layık görülen Barbara McClintock oldu.[4]
Ödül töreni Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi tarafından düzenleniyor. Beyaz Saray'da gerçekleşen törenin başkanlığını görevdeki ABD başkanı yapar.
Kamu Yasası 86-209, yılda 20 kişinin madalya almasını öngörse de, her yıl yaklaşık 8-15 arasında başarılı bilim insanı ve mühendisin bu unvanı alması olağandır. Herhangi bir Ulusal Bilim Madalyasının verilmediği birkaç yıl da olmuştur. Bu yıllar şunlardır: 1985, 1984, 1980, 1978, 1977, 1972 ve 1971.
Başkan Donald J. Trump, başkanlığı sırasında herhangi bir Ulusal Bilim Madalyası vermemiştir. Madalya en son 19 Mayıs 2016'da Başkan Barack Obama tarafından 2013 ve 2014 madalyalarını takdimi sırasında verilmişti.[5]
2023 yılı adaylık çağrısı dönemi kapanmış olup, bir sonraki adaylık dönemi 2024'ün başlarında başlayacaktır.
Ödül süreci
[değiştir | kaynağı değiştir]Ulusal Bilim Vakfı her yıl, Ulusal Bilim Madalyası için yeni adayların aday gösterilmesi için bilim camiasına bir çağrı gönderir. Bireyler akranları tarafından aday gösterilmekte ve her aday gösterilmesinde bilim ve teknoloji alanındaki bireylerden üç destek mektubu gerekmektedir. Adaylar daha sonra, on ikisi bilim insanı ve iki re'sen üye (Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi (OSTP) direktörü ve Ulusal Bilimler Akademisi (NAS) başkanı) olmak üzere başkanın atadığı toplam on dört kişiden oluşan bir kurul olan Ulusal Bilim Madalyası Komitesi'ne gönderilir.[6]
Komiteye göre, başarılı adayların, ABD vatandaşlığı için başvuran ve önemli ölçüde olağanüstü değere sahip çalışmalar yapmış veya kendi alanlarında bilimsel düşünce üzerinde önemli bir etkisi olmuş olan ABD vatandaşları veya daimi oturma iznine sahip olmaları gerekmektedir. Komite aynı zamanda bilimin genel ilerlemesini destekleyenlere ve fen eğitimini etkileyen bireylere de değer vermektedir; ancak bu özellikler çığır açıcı veya düşündürücü araştırmalardan daha az önemlidir. Bir adayın adaylığı üç yıl süreyle geçerlidir; Bu üç yılın sonunda adayın akranlarının adayı yeniden aday göstermesine izin verilir. Komite, nihai ödüllendirme kararı için Başkana önerilerini sunar.
Alıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Caltech profesörü Theodore von Kármán'ın 1962'de ilk madalyayı almasından bu yana toplam 506 madalya verildi ve yalnızca beş üniversite toplamın %31'inden fazlasını oluşturdu. Ödülün verildiği tarihteki kurumsal bağlantıya göre, Stanford Üniversitesi 40'la en çok madalyaya sahip olurken, Harvard Üniversitesi 35'le hemen arkasından geliyor ve onu 30 madalya ile California Üniversitesi, Berkeley, 29 madalya ile Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve 25 madalya ile Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü takip ediyor.[7]
| En İyi Kurumlar | Alıcılar |
|---|---|
| Stanford | 40 |
| Harvard | 35 |
| Berkeley | 30 |
| MİT | 29 |
| Caltech | 25 |
| Princeton | 18 |
| Chicago | 13 |
| UIUC | 13 |
| Rockefeller | 12 |
| Kolombiya | 11 |
| Wisconsin | 11 |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Genel bilim ve teknoloji ödüllerinin listesi
- Ulusal Teknoloji ve Yenilik Madalyası
- Ulusal Sanat Madalyası
- Ulusal Beşeri Bilimler Madalyası
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ John F. Kennedy (21 Ağustos 1961). "Executive Order 10961 Providing Procedures for the Award of the National Medal of Science". The White House. 19 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2007.
- ^ AAAS Council (7 Ocak 1979). "AAAS Resolution: National Medal of Science". American Association for the Advancement of Science. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2007.
- ^ "2008 Call for Nominations through December 7, 2007". National Science Foundation. 24 Eylül 2007. 13 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2007.
- ^ "The President's National Medal of Science - U.S. National Science Foundation". National Science Foundation. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2014.
- ^ "President Obama Honors Nation's Leading Scientists and Innovators". 19 Mayıs 2016. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ "President's Committee, 2007". National Science Foundation. 15 Ağustos 2007. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2007.
- ^ "President's National Medal of Science: Recipient Search Results". National Science Foundation. 15 Ağustos 2015. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015.
