Medea (Charpentier)

Medea

Özgün isim	Médée
Müzik	Marc-Antoine Charpentier
Libretto	Thomas Corneille
Gala	4 Aralık 1693
İlk gösterim yeri	Théâtre du Palais-Royal, Paris, Fransa
Oyuncular	Medea, Kolchis'te Argos şehri prensesi - soprano Nérine, Medea'nin sırdaşı - soprano İason, Teselya prensi, Argonotlar önderi - "haute-contre" Arcas, İason'un sırdaşı - tenör Kral Creon, Korint şehri kralı - bas Oronte, Argos sehri prensi- bariton Glauce, Kral Creon'un kızı - soprano Cleone, Clauce'nin sırdaşı - soprano Koro: Korintliler, Argoslular, Eros'un esirleri, cinler ve hayaletler

Medea (Fransizca:Médée) operası Fransiz saray bestecisi olan Marc-Antoine Charpentier tarafından hazırlanan 5 perde ve 1 prologdan oluşan "trajedi-lirik " janrında bir opera eseridir. Eserin orijinal librettosu kendi Medea adli bir trajedi oyunundan uyarlama ile ünlü Fransız trajedi yazarı Pierre Corneille tarafından hazırlanmıştır. Eserin prömiyer temsili Fransızca olarak 4 Aralik 1693'te Paris'te "Théâtre du Palais-Royal"'da sahnelenmiştir.

Fransız Kralı XIV. Louis için methiye.

Medea'nın suçları dolayısıyla Teselya halkı tarafından oradan kovulan ve arkasından takip edilen İason ve Medea iki çocuklarıyla birlikte Korint şehrine sığınırlar. Medea İason'un kendinden gittikçe soğuduğunu hissedip tedirgin olmaktadır. İason kendilerini, takip edenlerden savunacağını düşündüğü Korint Kralı Creon'a yakınlaşmak için onun çok sevdiği kızı olan Glauce'ye gayet iyi davranmaları gerektiğini Medea'ya söyler. Medea'nın Glauce'ye çok güzel bir elbise hediye etmesini ister. Ama Medea oradan ayrıldıktan sonra gerçekte kendisinin Glauce'ye aşık olduğunu itiraf eder ama buna Meada'nın gayet fena bir reaksiyon göstereceğinden korktuğunu bildirir. Glauce Argos prensi Oronte'yle evlenmek üzere nişanlanmıştır ve Oronte büyük bir askerî birlik eşliği ile Korint'e gelir. Kral Creon kızının Oronte ile evlenmesi yerine İason ile evlenmesini daha uygun olacağını İason'la bir konuşmasında açıklar. İason gelen Argos birliği ile Korint şehir güçlerinden oluşan bir kuvvetin başına geçerek kendini takip edip gelmiş olan Teselyalılar gücüne karşı bir çatışmaya girişir ve bunda galip gelir.

Creon Medea'ya kendini düşmanları eline veremeyeceğini bildirmiştir ama bundan sonra Medea'nın da Korint şehrinde kalmamasını ve şehirden hemen ayrılmasını istediğini bildirir. İason ve çocuklarının şehirde kalmasına hiçbir sakınca bulunmamaktadır. Medea kendine yüklenen suçları sırf kendi menfaaatı için işlemediğini, bu suçları İason'a derin aşkı yüzünden onu korumak için işlediğini itiraf eder. Kral Creon'un bunlar için sadece kendini şehirden atmak istemesine protesto eder. Fakat Kral Creon fikrinin değiştirmez ve Korint halkının Medea'nın şehirlerinde barınmasını istemediklerini ona çok kesin bir şekilde belirtir. Medea bakımını Glauce'nin yapması için çocuklarını ona teslim eder. Fakat bu arada Glauce kendinin İason'a aşık olduğunu itiraf etmiştir.

Oronte kendinin Glauce ile evlenmesini sağlayabilirse Medea'nın Argos şehrinde sığınıp orada barınmasına izin vereceğini Medea'a bildirir. Medea Oronte'ye sadece kendinin Korint'ten atılmasının asıl nedenin bunun Iason ile Glauce arasında bir evliliğe imkân sağlaması olduğunu iddia eder. Oronte'ye birlikte hareket etmelerini teklif eder. İason Medea'ya gelip yaptığı her hareketin sırf çocuklarının menfaatini düşünmesi hedefiyle olduğunu iddia eder ve Medea'nın kendisinin de çocuklarını düşünmesini ister ve sahneden ayrılır. Medea büyücülük bilgisini kullanarak yeraltında bulunan cinleri çağırır ve onlardan kendisine Glauce'ye hediye etmek için özel bir süslü elbise getirmeleri ister. Bu elbisenin zehirle kaplı olmasını ve bu giyen Glauce'nin bu zehirden ölmesini de istemektedir.

İason yeni elbisesi ile gelen Glauce'nin ve yeni elbisesinin güzelliğine hayran kaldığını ifade eder. Oronte o zaman Medea'nın dediklerinin doğru olduğunu ve Glauce'nin kendisi ile hiç evlenmek istemediğini ve gönlünün sadece İason'da olduğunu anlar. Medea ise Glauce'nin İason'a evlenmemesi için elinden gelen her şeyi yapmaya kararlıdır ve bu iki kişinin hiçbir zaman evlenmemesi için yeminler vermiştir. Kral Creon gelir ve Medea'nın Korint şehrinden ayrılmadığını görüp çok kızar ve muhafız askerlerine onun tutup şehir dışına atmalarına emir verir. Fakat Medea büyücülüğünü kullanır ve kendini şehirden atmak için gelen askerler çok güzel görünüşlü hayalet kadınlar tarafından baştan çıkartılırlar ve kendilerine verilen emirleri yerine getirmezler. Medea sonra büyücülük gücünü kullanarak Kral Creaon'un aklını kaybedip deli olmasını sağlar.

Medea Korintlilere karşı hareketlerinin başarısından çok memnundur. Şimdi sıra İason'la uğraşmaya gelmiştir. Ondan çok acı ve çok trajik bir intikam almaya karar verir ve ondan olan iki çocuğunu katledecektir. Glauce Medea'dan Korint şehrine ve halkına zarar vermemesi için yalvarmaktadır; eğer Medea şehri ve halkı bağışlarsa İason'la evlenmekten vazgeçeceğini de bildirir. Kral Creon'un aklını kaybettiğini ve sonra da öldüğü haberi gelir. Medea Glauce'ye vermiş olduğu zehirli hediye elbiseye elinde bulunan bir asa ile dokunur ve elbise birden tümüyle yanmaya başlar. Glauce, İason'un kolları arasında hayata gözlerini kapar. İason Medea'dan intikam almaya yemin eder. Medea tekrar ejderhaların çektiği bir uçan savaş arabasında görünür. İki çocuğunu bıçaklayıp öldürdüğünü bağırarak ilan eder. Korint'te saray mevkinden bu uçan savaş arabası ile ayrılırken arkasında bıraktığı Korint şehrinin de alev alev yanmakta olduğu görülür.

• Opera
• Medea

Wikimedia Commons'ta Medea (Charpentier) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• IMSLP websitesinde "Médée,_H.491_(Charpentier,_Marc-Antoine)" maddesinde partitür notaları 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.