Mastar (araç)

Mastar, düz kenar veya keskin kenar, yüzeylerin yassılığını ve düzlüğünü kontrol etmek için kullanılan çeşitli ölçüm araçlarına verilen isim.

Mastar (veya düz mastar), sıvacılıkta kullanılan büyük, düz, tahta cetveldir, mastar sıvanın üzerinden kaydırılırak geride kalan sıva yüzeyin düz olması sağlanır. Araç genelde 15 x 100 mm kesitli ve 1 ila 5 metre uzunlukta olabilir. Temel şart, mastarın bir yüzünün tamamen düz olması ve düzlüğünün sıcaklık ve nem ile değişmemesidir. İnşaatçılıkta mastar, yüzeylerin düzlüğünü kontrol etmek veya düz çizgi çizmek için kullanılır. Eskiden tahtadan yapılan mastarlar günümüzde artık alüminyumdan imal edilmektedir. Bazı mastarların içinde bir su terazisi de olur, bunlar terazili mastar olarak adlandırılır.

Taş işçiliğinde taşın düzlüğünü kontrol eden araca arşın denir.^[1]

Halıcılıkta halının düz dokunmasının sağlayan araca da mastar adı verilir.^[2][3][4] Halının bir sırası dokunduktan sonra mastar denen çıta bastılarak tüm ilmiklerin bir hizada olması sağlanır.

Metal işçiliğinde kullanılan kıl cetvel boydan boya düzdür. Yansımaya karşı yüzeyi matlaştırılımıştır, sivri ucunun kesiti az kavislidir, pürüzlü yüzeylerde dahi kullanılmabilmesi için. Kıl cetvel, incelenen yüzeyin üzerine konup arkadan ışık verilince, yüzey, üzerine konmuş cetvelin altında bir kıl gibi görünür. Eğer yüzey düzgün değilse, uygun ışıklandırma ile yüzeydeki 0,002 milimetrelik farklılıklar ayırdedilebilir. Kıl cetvelinin üzerinde normal cetveldeki gibi uzunluk ölçmek için işaretler olmaz.

• Çizgilik (geometrik çizimlerde kullanılan işaretsiz cetvel)