Oronce Finé
Oronce Finé | |
|---|---|
 Oronce Finé | |
| Doğum | 20 Aralık 1494 Briançon, Fransa |
| Ölüm | 8 Ağustos 1555 (60 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyet | Fransız |
| Eğitim | Paris Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kartografi, matematik, astronomi |
| Çalıştığı kurumlar | Collège de France (1530-1555) |
Oronce Finé (veya Fine;[1] Latince: Orontius Finnaeus or Finaeus; İtalyanca: Oronzio Fineo; 20 Aralık 1494 – 8 Ağustos 1555), Fransız matematikçi ve kartograf.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Briançon'da doğdu, Paris'te eğitim gördü (Collège de Navarre) ve 1522 yılında tıp lisansını tamamladı.
1524 yılında büyük ihtimalle astroloji ile ilgilendiği için tutuklandı.
1531 yılında I. François tarafından kurulan Collège Royal (bugün Collège de France) matematik başkanlık makamına getirildi.[2]
Matematik
[değiştir | kaynağı değiştir]Finé yaşadığı çağda en verimli olduğu kabul edilen matematik kitaplarının yazarıdır. Matematik alanında pratik geometri, aritmetik, ışık bilimi, güneş saati, astronomi ve araçsalcılık konularında katkılarda bulundu.[3]
1544 yılında Pi sayısını (= 3.1416), (22 2/9)/7 = 3.1746 olarak belirtti. Daha sonra, 47/15 = 3.1333 olarak değiştirdi ve De rebus mathematicis (1556)'de 3 11/78 = 3.1410 sayısını açıkladı.
Astronomi ve coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]1542 yılında Finé görsel örnekler içeren popüler ders kitabı olan De mundi sphaera (Göksel küre üzerine)'yı yayımladı.[4] Astronomi üzerine yazdıkları arasında gök bilimsel edevatların ve metotların (örneğin. ay tutulması sırasında yeterli uzaklığa sahip iki farklı sabit noktadan, gecenin farklı zamanlarında boylam belirlemede kullanılan eski uygulamalar) kullanım rehberleri yer alıyordu. Méthéoroscope (pusulanın usturlab eklenerek değiştirilmesi) cihazını da tarif etmiştir.
Tahta resim kalıbı üstüne çizdiği Fransa (1525) haritası türünün ilkidir. 1524 yılında, var olan güneş saatini çizdi.[5]
Finé'ın kalp şeklinde (kordiform) harita projeksiyonu, kendisinin en ünlü ilüstrasyonudur. Peter Apian ve Gerardus Mercator gibi tanınmış kartograflar tarafından sık sık kullanılmıştır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ For the debate over the French spelling of Finé's name see Alexander Marr, 'Introduction', in 'The Worlds of Oronce Fine: Mathematics, Instruments and Print in Renaissance France' (Shaun Tyas, 2009), pp. 1–12.
- ^ Isabelle Pantin, 'Oronce Fine's Role as Royal Lecturer', in Alexander Marr (ed.
- ^ Alexander Marr, 'Introduction', in Alexander Marr (ed.
- ^ Adam Mosley, 'Early Modern Cosmography: Fine's Sphaera mundi in Content and Context', in Alexander Marr (ed.
- ^ Catherine Eagleton, 'Oronce Fine's Sundials: The Sources and Influences of De solaribus horologiis', in Alexander Marr (ed.
- ^ Jean-Jacques Brioist, 'Oronce Fine and Cartographical Methods', in Alexander Marr (ed.
