ISO 639-5
ISO 639-5:2008 "Dil adlarının temsili için kodlar - Bölüm 5: Dil aileleri ve grupları için Alfa-3 kodu", Uluslararası Standartlar Teşkilatı (ISO) tarafından yayınlanan oldukça eksik bir uluslararası standarttır. ISO Teknik Komitesi 37, Alt Komite 2 tarafından geliştirilmiştir ve ilk olarak 15 Mayıs 2008'de yayınlanmıştır. ISO 639 standart serisinin bir parçasıdır.
Toplu kodlar
[değiştir | kaynağı değiştir]ISO 639-5, dil ailelerini ve gruplarını tanımlayan "toplu kodlar" olarak adlandırılan alfa-3 (3 harfli) kodları tanımlar. 11 Şubat 2013'te ISO 639-5'e yapılan güncellemeden itibaren, standart 115 toplu kod tanımlamaktadır.[1][2] Amerika Birleşik Devletleri Kongre Kütüphanesi, ISO 639-5'i içeren Alfa-3 kodlarının listesini tutar.[3]
Standart, dilbilimciler tarafından kullanılan tüm dil ailelerini kapsamaz. Bir grup kodunun kapsadığı dillerin dilsel olarak ilişkili olması gerekmez, ancak coğrafi bir ilişkiye veya kategori ilişkisine (Kreol gibi) sahip olabilir.
ISO 639'un diğer bölümleriyle ilişkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]ISO 639-5 kodlarındaki kodların bir kısmı ISO 639-2 "Alpha-3 code" standardında da bulunmaktadır.[4] ISO 639-2, bazı bireysel diller için kodlar, bazı ISO 639 makro dil kodları ve bazı toplu kodlar içerir; ISO 639-2'de bulunan herhangi bir kod, ISO 639-3 veya ISO 639-5'te de bulunur.
ISO 639-2'deki diller, aileler veya grup kodları "grup" (g) veya "kalan grup" (r) türünde olabilir. Bir "grup" birkaç ilgili dilden oluşur; "kalan grup", bazı belirli dillerin hariç tutulduğu, birbiriyle ilişkili birkaç dilden oluşan bir gruptur. Ancak ISO 639-5'te "kalan gruplar" herhangi bir dili dışlamaz. ISO 639-2 ve ISO 639-5 aynı Alfa-3 kodlarını kullandığından, ancak verilen herhangi bir kod için her zaman aynı dil listesine başvurmadığından, bir Alfa-3 kodunun atıfta bulunduğu diller belirlenemez. kodun ISO 639-2 veya ISO 639-5 bağlamında kullanılıp kullanılmadığı bilinmektedir.
| Alpha-3 kod | ISO 639-2 tipi | ISO 639-2 tanımı | ISO 639-5 tanımı |
|---|---|---|---|
afa |
kalan grup (r) | Afro-Asyatik diller | tüm Afro-Asyatik diller |
alg |
normal grup (g) | Algonkin dilleri | tüm Algonkin dilleri |
sqj |
tanımlı değil | tanımlı değil | Arnavut lehçeleri |
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]ISO 639-5'in komite taslağı 23 Şubat 2005'te yayınlandı. Taslağın oylanması 5 Temmuz 2005'te sona erdi; taslak onaylandı.
2006 yılında, nihai standart için hedef yayın tarihi 30 Ekim 2007 olarak belirlendi. Standardın onaylanması aşamasında, ISO nihai taslağı uluslararası standart oylaması 8 Şubat 2008'e kadar başlatılmadı. Oylama 10 Nisan 2008'de sona erdi. ("aşama 50.60").
Standart, 15 Mayıs 2008'de yayınlandı.
Güncellemeler Ağustos 2008, Şubat 2009 ve Şubat 2013'te yapılmıştır.[1]
Eksiklikler
[değiştir | kaynağı değiştir]ISO 639-5 kod seti, dünyadaki dil ailelerinin ve gruplarının çok küçük bir bölümünü temsil eder. Daha eksiksiz bir kodlama girişimi ISO 639-6 idi (2014'te geri çekildi).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "ISO 639-5 Change Notice". Network Development & MARC Standards Office. Library of Congress. 1 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ "ISO 639-5 codes ordered by Identifier". Network Development & MARC Standards Office. Library of Congress. 21 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ "ISO 639-5 Registration Authority". Network Development & MARC Standards Office. Library of Congress. 18 Şubat 2009. 24 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
- ^ "Annex A: Groups and remainder groups in ISO 639-2". Network Development & MARC Standards Office. Library of Congress. 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "ISO 639 Registration Authority Report 2004–2005" (PDF). www.niso.org. National Information Standards Organization. 28 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Constable, Peter (20 Ağustos 2004). "What's the plan for ISO 639-3 and RFC 3066 ter?" (E-posta). Erişim tarihi: 23 Ağustos 2010.
- http://www.iso.org/iso/iso_catalogue/catalogue_tc/catalogue_detail.htm?csnumber=39536 28 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. —ISO website for purchasing a copy of the ISO 639-5 standard
