I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri

I. Dünya Savaşı sırasında Akdeniz'deki deniz muharebeleri
I. Dünya Savaşı sırasında deniz muharebeleri
Akdeniz ve çevre bölgeleri
Bölge Akdeniz, Adriyatik Denizi Sonuç İtilaf zaferi
Taraflar
Avusturya-Macaristan Donanması  İmparatorluk Donanması  Osmanlı donanması	Regia Marina  Fransız Deniz Kuvvetleri  Amerika Birleşik Devletleri Donanması  Yunanistan Deniz Kuvvetleri  Japon İmparatorluk Donanması  Kraliyet Donanması

I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan, Almanya ve Osmanlı donanmasından oluşan İttifak Devletleri donanmalarıyla, İtalya, Fransa, Yunanistan, Japonya, ABD ve Britanya İmparatorluğu donanmalarından oluşan İtilaf Devletleri donanmaları arasında Akdeniz'de düzensiz şekilde yer yer deniz muharebeleri meydana gelmiştir.

1914 yılına gelindiğinde Avusturya-Macaristan Donanması orta büyüklükte bir donanma olarak öne çıkmaktaydı. İmparatorluğun Akdeniz'de hakim olduğu kıyı şeridi Trieste'den Kotor'a kadar uzanmaktaydı. Donanmadaki çok sayıdaki yeni geminin yanı sıra ilk başlarda Avusturya-Macaristan Donanmasına dahil olan Alman denizaltıları da mevcuttu. Avusturya savaş boyunca ana savaş gemilerini öne çıkan üsleri olan Pola ve Kotor'da tutmuştur. Özellikle Adriyatik Denizinin hakimiyeti için İtalya ile mücadele edilmiştir.

Yaklaşık olarak benzer büyüklükte olan İtalyan Regia Marina donanması da büyük savaş gemilerini Brindisi ve Taranto'da tutmayı tercih etmiştir. Ayrıca İtalyan ve Avusturyalı sabotörler birbirlerinin gemilerini limanda demirliyken etkisiz hale getirmeye çalışmış ve kısmen başarılı olmuşlardır.^[a] İtalya'nın Londra Paktı sonrasında İtilaf Devletlerine katılması ve 23 Mayıs 1915 tarihinde Avusturya-Macaristan İmparatorluğuna savaş ilan etmesi Adriyatik Denizinin önemini artırır.

Görece daha güçsüz olan Osmanlı donanması müttefiklerinin de desteğiyle daha çok Çanakkale Boğazı bölgesinde yoğunlaşmış, bunun dışında varlık göstermemiştir. İmparatorluk Donanmasından Osmanlı donanmasına dahil edilen SMS Göben ve Breslau, Kraliyet Donanmasının takibinden sıyrılarak İstanbul'a ulaşabilmiş ve sonrasında Karadeniz'de Çarlık Rusyası donanmasına ve limanlarına büyük zayiat verdirmiştir. İki gemi de Osmanlı donanmasının Çanakkale Boğazı açıklarındaki Gökçeada'da yığınak yapmış olan Kraliyet Donanmasına karşı gerçekleştirilen taarruza katılmış ancak başarılı taarruzun ardından dönüş yolunda mayınlara çarparak hasar almış, Breslau batmış, Göben ise ağır hasarla kurtulmuştur.

Savaşın başlangıcında büyük ancak görece yaşlı Fransız Deniz Kuvvetleri Akdeniz'deki İtilaf Devletleri gemi trafiğinin güvenliğini sağlamaktaydı. Kraliyet Donanması Malta merkezli olarak harekât gerçekleştirmekteydi. Alman İmparatorluk Donanması ise Avusturya-Macaristan'ın başlıca üssü olan Pola'da da varlığı mevcuttu.

1915 yılında İtalya Krallığı'nın İtilaf Devletleri saflarında savaşa katılmasıyla beraber strateji, Avusturya-Macaristan Donanmasının Adriyatik Denizi dışına çıkmasının engellenmesi ve bunun için Otranto Boğazı üzerine yapılacak olan abluka üzerine kuruldu. Avusturya-Macaristan Donanması İtalyanlara karşı kimi başarılar kazansa da abluka son tahlilde başarılı olmuştur. Buna rağmen Avusturya-Macaristan ve Alman Donanmasına bağlı denizaltılar Akdeniz'e çıkmayı başarmış ve İtilaf deniz trafiğine zarar verdirmeyi başarmıştır. Denizaltı tehlikesi göz ardı edildiğinde yüzey gemisi olarak İtilaf Devletlerinin Akdeniz genelinde mutlak üstünlüğü kara savaşının kazanılmasında lojistik anlamda ve asker sevkiyatı kapsamında belirleyici olmuştur.

1915 yılında başlayan ve yaklaşık bir yıl süren Çanakkale Savaşı Akdeniz'deki en önemli deniz muharebelerindendir. İtilaf Devletleri donanmaları Çanakkale Boğazını geçmeyi başaramamış ve izleyen dönemdeki kara savaşında her iki taraf da ağır zayiat alsa da Osmanlı Ordusu işgal girişimini püskürtmeyi başarmıştır.

Savaşın son dönemlerinde yaşanan İmroz Deniz Muharebesi Akdeniz'deki son deniz muharebesi olmuş, muharebenin ardından Osmanlı Donanması en önemli savaş gemilerini kaybetmiştir.

İngiltere'nin müttefiki olan Japonya, 1917 yılı Nisan ayından itibaren Akdeniz'e toplamda 12 destroyer göndermiştir. Devriye, keşif ve denizaltı karşıtı muharebede özellikle başarılı olan Japon Donanması bu süreç zarfında 68 denizcisini kaybetmiş ve Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri destroyeri Sakaki Avusturya-Macaristan Donanmasına bağlı U-27 denizaltısı tarafından batırılmıştır.^[1]