Kazan arazi şekli
Kazan, ana buzul kütlesinden koparak ölü buzul haline gelen buz kütlelerinin zamanla sedimanla kapanması ve daha sonra da eriyerek çapı kilometreleri, derinlikleri de onlarca metreyi bulan çöküntü alanlarının su ile dolması sonucunda kazan adı verilen göller oluşur.
Bir buzul gölü olan kazan, ani drenaj nedeniyle sel sonucu oluşur. Jökulhlaups adındaki bu sel, sandur yüzeyi üzerine büyük miktarda tortul biriktirmektedir. Kazan, deliklere taşınması ve dolayısıyla Jökulhlaups tarafından gömüldüğü sedimentçe zengin buzun erimesi ile bloklar oluşmaktadır. Bu bloklar oluşan Kazanın delik kenarındaki formu 1992 yılında Maizels tarafından yapılan arazi gözlemleri ve laboratuvar simülasyonları ile bulundu.
ABD Mitwest de bazıları on kilometreyi geçmemesine rağmen çoğu kazanın delik çapı iki kilometreden daha azdır. Kanada'nın Ontario eyaletindeki Puslinch Gölü 160 hektarı(400 dönüm) kapsayan Kanada'daki en büyük kazan gölüdür. ABD'nin kuzey merkezi Washington eyaletindeki Cascade Dağlarındaki Balık Gölü, 200 hektar (490 dönüm)’dır. Çoğu kazanların derinliği on metreden az mesafededir. Çoğu durumda, kazanların delik sonunda su, sediment ya da bitki örtüsüyle doludur. Kazan yüzey veya yeraltı suları ya da akarsularla beslenmesiyle bir kazan gölü oluşur.
Kazan bataklıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir kazan asidik su nedeniyle organik bitki maddesi olunca kazan bataklık haline gelir. Asidik ve kireç tabanlı koşulları biraz nötralize edilirse bir kazan turba olur. Kettle bataklıkları ekosistemleri kapalı çünkü yağış dışında hiçbir su kaynağı yoktur. Asidik kazan bataklıkları ve tatlı kazanlar bitki ve hayvan türleri için önemli ekolojik nişler bulunmaktadır.
Kazan örnekleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Prairie çukuru bölgesi, Amerika Birleşik Devleti, Kanada lowa, Alberta’nın kuzeyine uzanır ve binlerce küçük göletleri ve gölleri içerir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- http://www.slackpacker.com/glacial.html 23 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.kmoraine.com/interest.htm9 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- https://web.archive.org/web/20080516064744/http://www.wdfw.wa.gov/fish/warmwater/library/fpt05-11.pdf
- http://zeitcam.com/showcam.php?cam=fishlake¤timage=1 21 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Geology of Ice Age National Scientific Reserve of Wisconsin NPS Scientific Monograph No. 29 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The genesis of the northern Kettle Moraine, Wisconsin - PDF 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Geology of the Adirondack Park22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- "Pothole Lakes in Siberia". NASA Earth Observatory. 23 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
