Grodno Sejm

Grodno Sejm, Polonya-Litvanya'nın son Sejm'iydi. 17 Haziran - 23 Kasım 1793 tarihleri arasında Litvanya Büyük Dükalığı topraklarındaki Grodno'da gerçekleşti. Meclis, Prusya ve Rusya'nın 23 Ocak 1793'te Saint Petersburg Antlaşması'nda zaten kabul etmiş olduğu Polonya'nın İkinci Bölünmesini onaylayacaktı.^[1]

25 Mart 1793'te Berlin'de, Prusya Kralı II. Friedrich Wilhelm, yeni bir bölünmeyi ilan eden ve yeni bir Sejm'in toplanmasını talep eden bir bildiri yayınladı. 9 Nisan 1793'te Rus elçisi Jakob Sievers ve Prusyalı Ludwig Heinrich Buchholtz, Grodno'da Prusya ve Rusya'nın anlaştığı şekilde bölünmesi için Sejm'in toplanmasını talep ettiler. Sievers'in yandaşlarının görev yaptığı Targowicze sakinleri tarafından yeniden canlandırılan Daimi Konsey, Stanisław August Poniatowski'nin 3 Mayıs 1793'te imzalayacağı Sejm'i toplayan genelgeler yayınladı.^[2]

Sejm, Rusya ve müttefikleri Targowica Konfederasyonu'nun Rus iddialarını doğrulamak kabul etmek için Rus zaferiyle sonuçlanan 1792 Rus-Polonya Savaşı'nın sonunda Grodno'da toplandı. 1673'ten itibaren Grodno, Varşova ile birlikte Sejm oturumlarının ana mekanıydı. Varşova da Ruslar için fazla güvensiz görülüyordu ve bu, ertesi yıl Varşova Ayaklanması sırasında doğrulanacaktı. Sejm lideri Stanisław Kostka Bieliński gibi birçok Sejm milletvekili Rus konumunu destekledi, kısmen Rus temsilciler tarafından rüşvet aldılar, kısmen de Polonya'daki Rus ordusunun yerel liderliği Sejm'e en sevdikleri adayların seçilmesini zorladı.^[3]

Sejm, Grodno'nun Yeni Kalesi'nde yapıldı. Sejm toplandığı sırada Yeni Kalesi'nin çevresinde Rus elçi Jakob Sievers'in komuta ettiği bir Rus garnizonu konuşlandırıldı; Muhalifler dayak, tutuklama, mülksüzleştirme ve sürgünle tehdit edildi. Birçoğunun konuşma hakkı reddedildi. Gündemdeki en önemli yasa tasarısı, Rusya'nın Polonyalı destekçileri tarafından Rus Çariçesi Büyük Katerina'nın isteği üzerine 'Polonya halkının arzusu' olarak Sejm'e sunulan 'Polonya-Rusya Ebedi İttifakı' oldu. Her şeye rağmen, hazır bulunan 140 milletvekilinden 25'i öneriye, özellikle de Prusya'nın toprak iddialarına karşı seslerini yükseltmeye cesaret ettiler.^[4] Ancak Rusların daha fazla tedbir ve tehditlerinden sonra, ittifak 14 Ekim 1793'te "alkış" ile kararlaştırıldı. Nitekim milletvekillerinin odadan çıkmasını engelleyen Rus askerlerinin huzurunda Sejm lideri, önergenin onaylanıp onaylanmadığını üç kez sordu. Sessizlik devam ettiğinde, yabancı güçlerin bir başka destekçisi olan Józef Ankwicz, önergenin oybirliğiyle onaylandığını açıkladı ("Sessiz olan kabul eder").^[5]

Rus İmparatorluğu bu stratejiyi ilk kez kullanmıyordu: Grodno Sejm'in kaderi, yalnızca Sejm başkanının konuşma hakkına sahip olduğu 1717'deki Sessiz Sejm'in veya 1767-1768 Repnin Seym'inkine benziyordu. Bu Sejmler de Rus müdahalesine karşı çıkanlar tutuklandı veya Rusya'ya sürgüne gönderildi.

Grodno Sejm aşağıdaki yasaları kabul etti:

• Polonya ve Rusya arasındaki Ebedi İttifak: Polonya, bağımlı bir Rus müttefiki ve fiilen bir Rus himayesi haline geldi. Rus İmparatorluğu'na, Polonya'da asker konuşlandırma ve onları istediği zaman Polonya topraklarında kullanma hakkı verildi. Polonya'nın Rusya'nın izni olmadan kendi anlaşmalarını imzalamasına veya yabancı ülkelerle bağımsız olarak diplomatik ilişkiler sürdürmesine izin verilmedi;^[6]
• İkinci Bölünme kapsamında belirlenen bölgelerin Rusya ve Prusya'ya bırakılması;
• 3 Mayıs 1791 anayasası yürürlükten kaldırıldı, ancak burada yer alan bazı medeni haklar muhafaza edildi;
• Ana Yasalar (Özgür Seçim, Liberum Veto dahil Prawa kardynalne) ve şimdi Rusya Büyükelçisi'nin başkanlık ettiği Daimi Konsey (Rada Nieustająca) gibi eski durumuna getirildi;
• Polonya ordusu 15.000 kişiyle sınırlandırıldı;
• Polonyalı Virtuti Militari nişanı kaldırıldı.

Polonya'nın İkinci Bölünmesi'nin sonuçları arasında Kościuszko Ayaklanması ve Polonya'nın Üçüncü ve son bölünmesi yer alır.