Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
İçeriğe atla

Ahmet Altan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ahmet Altan
DoğumAhmet Hüsrev Altan
2 Mart 1950 (74 yaşında)
Ankara, Türkiye
MeslekYazar, gazeteci
İkametİstanbul, Türkiye
VatandaşlıkTürkiye Cumhuriyeti
Eğitimİktisat Fakültesi, İstanbul
Önemli ödülleriYunus Nadi Ödülü

Ahmet Hüsrev Altan (d. 2 Mart 1950, Ankara), Türk yazar ve gazeteci.

1980 döneminde Türkiye'nin eserleri çok okunan yazarlarından birisidir.[1] Tehlikeli Masallar, Kılıç Yarası Gibi, Aldatmak çok ilgi gören romanlarındandır. Uzun yıllar yayın sektöründe gazeteci olarak muhabirlikten genel yayın yönetmenliğine kadar çeşitli görevlerde bulundu. Taraf gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı. 15 Temmuz Darbe Girişimi'nin ardından tutuklandı, yargılandığı davada ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

1950 yılında Ankara'da doğdu. Annesi Kerime Altan, babası gazeteci Çetin Altan'dır. 1959 yılında ailecek İstanbul'a geldiler. Altan, ortaöğrenimini değişik okullarda devam etti. Bir süre Robert Kolej'e devam ettikten sonra TED Ankara Koleji'nde yatılı olarak okudu. Liseyi 1970 yılında İstanbul Kültür Koleji'nde tamamladı. 18 yaşında, lise öğrencisi iken evlendi. 1972 yılında bir kızı, 1980 yılında bir oğlu oldu.[2] Bir süre Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ne devam etti. 1981 yılında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden mezun oldu ve gazeteciliğe başladı.

Gazetecilik yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gazeteciliğe Hürriyet gazetesinde gece muhabiri olarak başladı. Aynı gazetede şef muhabir, haber şefi, dış haberler editörü, köşe yazarı olarak çalıştı.[3] Güneş, Milliyet ve Yeni Yüzyıl gazetelerinde uzun yıllar köşe yazarlığı yaptı. Milliyet gazetesinde çalıştığı dönemde, gazetede Kürtler'in çoğunluğu oluşturduğu kurgusal bir “Kürdiye” ülkesinden bahseden yazısı nedeniyle gazetedeki işine son verildi.[4]

2007 yılında Taraf gazetesinin kurucuları arasında yer alan Ahmet Altan, Alev Er ile birlikte gazetenin genel yayın yönetmenliğini üstlendi. Daha sonra Alev Er'in ayrılmasıyla bu görevi tek başına yürüttü. Kum Saati başlıklı köşesinde yazılar yazdı. Eylül 2008'de Ermeni Kırımı’nın kurbanlarına adadığı bir köşe yazısı nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun 301'inci maddesine istinâden Türklüğe hakaret etmekle suçlandı.[4] Taraf gazetesi 2009 yılında Leipzig Bankası Medya Vakfı tarafından verilen dünyanın prestijli basın ödüllerinden biri olan Özgürlük ve Medyanın Geleceği Ödülü'ne,[5] 2011'de de Hrant Dink Vakfı tarafından özgür ve adil bir dünya için çalışan, ilham ve umut ışığı kişilere verilen Hrant Dink Barış Ödülü'ne layık görüldü.[6] Altan, Aralık 2012'de Yasemin Çongar ile birlikte Taraf gazetesindeki görevinden istifa etti.[7]

Taraf'taki yazılarına son vermesinin ardından 2015'e dek roman yazdı. 7 Ekim 2015'te gazeteciliğe geri döndü ve Haberdar'da yazmaya başladı.[8]

TV programcılığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doksanlı yılların ortalarında Neşe Düzel ile birlikte Star TV'de Kırmızı Koltuk isimli tartışma programını hazırladı ve sundu.

Romancılığı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk edebî eseri "Paltolu Donkişot" adlı iki kişilik piyes idi. 1982 yılından itibaren romanlar ve deneme kitapları yayımladı. İlk romanı Dört Mevsim Sonbahar'da postmodern ögeleri kullandı ve romanın kendisini romanın konusu haline getiren üstkurmaca tarzı ile kaleme aldı. Bu romanı ile Akademi Kitabevi Roman Büyük Ödülü'ne değer görüldü.

1985 yılında ikinci romanı Sudaki İz yayımlandı. Çok satan ve çok eleştirilen bu roman, yayımlanmasından dokuz ay sonra müstehcenlikle suçlanarak toplatıldı. İki yıl süren yargılamadan sonra içindeki iki buçuk sayfalık bir bölümün müstehcen içerik olduğuna ve imhasına karar verildi. Kitap, müstehcen olduğuna karar verilen kısımları siyah bantla kapatılıp, mahkemenin sakıncalı bulduğu cümleleri içeren kararı da kitabın başına eklenerek yeniden yayımlandı.

1991'de üçüncü romanı Yalnızlığın Özel Tarihi yayımlandı. İlk romanında kullandığı üstkurmacanın çeşitli alt tekniklerini dördüncü romanı Tehlikeli Masallar'da uyguladı.[9] Bir türlü vazgeçilmeyen eski sevgilisiyle yeni bir sevgili arasında duyguları gidip gelen yalnız bir ini anlattığı bu roman, yılın en çok okunan romanlarından biri oldu.

1998 yılında yayımlanan beşinci romanı Kılıç Yarası Gibi, Yunus Nadi Roman Ödülü'ne değer görüldü. Kılıç Yarası Gibi'nin devamı sayılabilecek altıncı romanı İsyan Günlerinde Aşk, 2001 yılında yayımlandı. Bu iki romanda II. Abdülhamid dönemindeki yönetim anlayışına, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin faaliyetlerine geniş yer verdi.[10][11] Bu romandan sonra "Kristal Denizaltı", "Ve Kırar Göğsüne Bastırırken" adlı deneme kitaplarını "Aldatmak" ve "En Uzun Gece" romanlarını yayımladı. Bir kadının kocasını aldatırken, neredeyse an be an hissettiklerini anlattığı Aldatmak, beş günde yüz bin adet satıldı.[12]

Ara verdiği romancılığa 2012'de Taraf gazetesindeki görevinden istifa ettikten sonra yeniden döndü. Son romanı En Uzun Gece'den sekiz yıl sonra 2015 yılında Son Oyun adlı romanını yayımladı.[13] Bu romanın kahramanı da uzun süredir roman yazamamış bir romancı idi.[14] İki yıl sonra yayımladığı Ölmek Kolaydır Sevmekten adlı romanda 1912-1913 yıllarında toplam altı aylık bir sürede Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşanan olayları bir ailenin fertlerinin hatırladıklarına dayanarak anlattı. Kılıç Yarası Gibi ve İsyan Günlerinde Aşk romanlarındaki ailenin bireyleri bu romanda günümüzde yaşayan torunları Osman’la konuşarak tekrar okuyucuyla buluştular.[15]

Özel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yasemin Çongar Geschwister-Scholl 2019 ödülünü Ahmet Altan adına kabul ederken

Yazar ve eski milletvekili Çetin Altan'ın oğlu, İstanbul Üniversitesi İktisat profesörü ve yazar Mehmet Altan'ın ağabeyidir. Sanem Altan ve Kerem Altan adında iki çocuk babasıdır.

Ahmet Altan bir ateisttir.

Davalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Altan, 17 Nisan 1995'te Milliyet gazetesinde yayımlanan “Atakürt” başlıklı köşe yazısı[16] nedeniyle Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde yargılanıp 1 yıl 8 ay hapis cezası aldı,[17] gazetedeki işinden de kovuldu.[18]

4 Ocak 2012'de Roboski katliamı ile ilgili kaleme aldığı “Devlet Yardakçılığı ve Ahlak” başlıklı yazısıyla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a basın yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 1 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.[19][20] Mahkeme hapis cezasını 7 bin lira adli para cezasına çevirdi.[20]

2 Eylül 2015'te Samanyolu Haber kanalında katıldığı bir programdaki konuşmalarından dolayı Altan hakkında ‘Cumhurbaşkanı’na, hükûmete, kamu görevlilerine hakaret ve halkı kin ve düşmanlığa sevk etmek’ iddiasıyla soruşturma başlatıldı.[21]

15 Temmuz Darbe Girişimi'nin ardından başlatılan soruşturma kapsamında Ahmet Altan ile kardeşi Mehmet Altan, 10 Eylül 2016 sabahında gözaltına alındı. Altan kardeşlerin, Nazlı Ilıcak ile beraber 14 Temmuz 2016'da (darbeden bir gün önce) çıktıkları TV programında “sübliminal darbe mesajı” verdikleri nedeniyle haklarında gözaltı işlemi uyguladığı belirtildi. Bu bağlamda Ahmet Altan, aynı zamanda darbeyi önceden bilmekle de suçlandı.[22]

Gözaltına alındıktan 12 gün sonra ifadesi alındı ancak savcılıkta açıklama yapacağını belirterek Emniyet'te yöneltilen hiçbir soruyu yanıtlamadı. Bu sırada Altan kardeşlerin avukatlarıyla Adliyede beraber bulunan HDP Milletvekili Garo Paylan, Altanlar hakkında verilen kararın daha avukatlara bile bildirilmeden önce, Sabah gazetesinin internet sayfasında yayınlanmasına tepki gösterdi. Kararın ardından Ahmet Altan tutuksuz yargılanmak üzere adlî kontrol şartıyla serbest bırakıldı ancak kardeşi Mehmet Altan tutuklandı.[23]

Serbest bırakılmasının üstünden 24 saat geçmeden Başsavcılığın itirazı üzerine nöbetçi 1. Sulh Ceza Hakimliğince hakkında yakalama kararı çıkartıldı. ‘FETÖ üyesi olmak’ ve ‘hükûmeti ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek’ suçlamasıyla tutuklandı.[24]

İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 4 Kasım 2019 tarihli kararıyla “FETÖ terör örgütüne yardım etmek” suçundan 10 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı ve adli kontrol şartıyla tahliye edildi.[25] 12 Kasım 2019 tarihinde tekrar tutuklandı.[26] 14 Nisan 2021 tarihinde 4 yıl 7 ay kaldığı Silivri Cezaevi'nden tahliye edildi.[27]

Eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Roman
Deneme

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Uğur, Veli. "Popüler Edebiyatın Söylemi: Ahmet Altan'ın Aldatmak Adlı Romanının Popüler Edebiyat Teorisiyle İncelenmesi". İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı: 38 Yıl: 2008. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  2. ^ "Bir zamanlar bitirimdi". Hürriyet gazetesi Kelebek eki. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  3. ^ "Ahmet Altan: Ben eş genel yayın yönetmeni değilim". Medicacat.com 5 Kasım 2007. 22 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  4. ^ a b "Özgürlük ödülü Taraf'a". 9 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2009. 
  5. ^ Leipzig Özgürlük Ödülü Ahmet Altan'ın 1 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CNN Türk. 10 Eylül 2009. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2012. 
  7. ^ "Taraf Gazetesi'nde şok istifalar". haber.mynet.com. 14 Aralık 2012. 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2012. 
  8. ^ "7 Ekim 2015 Zaman haberi: Ahmet Altan'ın köşe yazısı TT oldu". 16 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 
  9. ^ Sazyek, Hakan. "Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler" (PDF). Hece dergisi, 2002. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  10. ^ Yiğitoğlu, Mustafa. "Ölmek Kolaydır Sevmekten". Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (MÜSBİD) Cilt: 4, Sayı: 6, Yıl: 2015. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  11. ^ Yiğitoğlu, Mustafa. "Ahmet altan'ın Üç Romanıdna Sultan II. Abdülhamit'in Mizacına Dair Tespitler". Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 5/1, Yıl :2016. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  12. ^ Suda, Pakize. "Kıskançlık ve Ahmet Altan". Radikal gazetesi, 29 Eylül 2002. 24 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  13. ^ "Ahmet Altan'dan müthiş bir reko". İlkhaber.com, 2 Nisan 2013. 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  14. ^ Özler, Berk. "Gazeteci Ahmet Altan'la romancı Ahmet Altan'ın Türkiye alegorisi üzerinden hesaplaşması". t24.com.tr sitesi, 13 Kasım 2016. 14 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  15. ^ "Ahmet Altan'dan yeni roman: Ölmek Kolaydır Sevmekten". tt24.com.tr sitesi, 5 Mart 2015. 8 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2021. 
  16. ^ "Milliyet - 17 Nisan 1995 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Milliyet - 19 Ekim 1995 - MİLLİYET GAZETE ARŞİVİ". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "Ahmet Altan Yazısına "Atakürt" Başlığını Attığında" 9 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Bianet. 17 Aralık 2014. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  19. ^ "Devlet yardakçılığı ve ahlak" 12 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Taraf. 4 Ocak 2012. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  20. ^ a b "Altan'a Erdoğan'a hakaretten mahkumiyet!" 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radikal. 18 Temmuz 2013. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  21. ^ ‘Erdoğan’a hakaret’te bugün: ‘Havuz’un hedef gösterdiği Ahmet Altan’a soruşturma 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Diken. 20 Eylül 2015. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  22. ^ "Ahmet Altan ve Mehmet Altan gözaltına alındı!". T24 gazetesi. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2016. 
  23. ^ "HDP'li Paylan: Savcının kapısındayız; bizim haberimiz yok, Sabah Altanlara tutuklama istemini haber geçiyor!". T24. 22 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016. 
  24. ^ "Ahmet Altan FETÖ soruşturmasında tutuklandı". haberturk.com.tr. 23 Eylül 2016. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2016. 
  25. ^ "Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak için tahliye kararı". Gazete Duvar. 4 Kasım 2019. 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2019. 
  26. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 
  27. ^ "Yargıtay, FETÖ'ye yardımdan ceza alan Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak hakkındaki kararı bozdu". Anadolu Ajansı. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021. 
  28. ^ "pandora.com". 21 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013. 
  29. ^ AHMET ALTAN, LYDIA CACHO 20 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 2 Haziran 2016
  30. ^ "Ahmet Altan ödülünü Gezi direnişçilerine adadı" 1 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radikal. 6 Haziran 2013. En son 21 Eylül 2015 tarihinde erişildi.
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisöz'de Ahmet Altan ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ahmet_Altan&oldid=33377847" sayfasından alınmıştır