Türk devletleri listesi

Günümüzdeki Bağımsız Ve Özerk Türk Devletleri Kırmızı:Bağımsız Mavi:Özerk Kırmızı Mavi:Özerk Ama Türk Devletine Bağlı

Hindistan'da Delhi Sultanlığından Kalma Kutub Minar

Büyük Selçuklu Devleti'nden kalma Karahan İkiz Türbeleri, İran

Bu liste tarih boyunca Türk halkları tarafından kurulmuş özerk cumhuriyet, bağımsız cumhuriyet, beylik, imparatorluk ve hanedanlık hakkındadır.

İslam öncesi dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Büyük Hun İmparatorluğu	MÖ 220-MS 45	İlk bağımsız Türk devletidir. Asya Hun Devleti olarak da bilinir.
	Batı Hiung-nu	MÖ 56-MÖ 36	Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
	Kuzey Hiung-nu	48-156	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Güney Hiung-nu	MS 48-MS 216	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Birinci Chao	304-329
	Dai Hanedanlığı	310-376
	İkinci Chao	319 - 351
	Kidarite Krallığı	320-500
	Alkon Hunları	370-670
	Avrupa Hun İmparatorluğu	375-469
	Kuzey Vey(Tabgaçlar)	386-535
	Kuzey Liang	397 - 439
	Xia Devleti	407-431
	Ak Hun İmparatorluğu	440-710
	Nezak Hunları	484–665
	Kuzey Zhou Hanedanlığı	557-581
	Avar Kağanlığı	562-823
	Göktürk Kağanlığı	MS 552-582
	Batı Göktürk Kağanlığı	583-657
	Doğu Göktürk Kağanlığı	583-630
	Seyanto Hanlığı	630-647
	Kutrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Utrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Sabir Hanlığı	5.-6. yüzyıl
	Büyük Bulgar Hanlığı	630-665
	Tuharistan Yabgu Devleti	630-700
	Hazar İmparatorluğu	630-965	Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.
	Çaç Şehir Devleti	658 - 742	Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
	Türk Şahiler	665-850
	Kangar Birliği	659-750
	İdil Bulgar Hanlığı	665-1391
	Birinci Bulgar İmparatorluğu	681-1018
	İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı	682-744	Kutluk Devleti olarak da bilinir.
	Tatar Konfederasyonu	8.yüzyıllar-1202
	Türgişler	717-766
	Uygur Kağanlığı	744-840
	Büyük Yan	756–763
	Karluk Kağanlığı	756-840
	Yenisey Kırgız Kağanlığı	840-1207
	Kansu Uygur Krallığı	848-1036
	Deşt-i Kıpçak	900 - 1241
	Sonraki T'ang	923–937
	Sonraki Jin	936–947
	Sonraki Han	947-951
	Kuzey Han	951–979
	Karahoca Uygur Krallığı	991-1209

İslam sonrası dönem (Orta Çağ)

9. yüzyıl – 13. yüzyıl

Karahanlılar döneminden kalma Burana Kulesi; Balasagun, Kırgızistan.

Ahmed bin Tolun tarafından 879 yılında yaptırılan Tolunoğlu Camii; Kahire, Mısır.

I. Melikşah'ın saltanatı sırasında Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun sınırları, 1090.

Anadolu Selçuklu Devleti döneminden kalma İnce Minareli Medrese; Konya, Türkiye.

Devlet	Tarih	Notlar
Karahanlılar	840–1212	^[a]
Peçenek Hanlığı	860–1122
Tolunoğulları	868–905	^[b]
Kimek–Kıpçak Konfederasyonu	880–1035
Árpád Hanedanlığı	895–1301	^[c]
İhşîdî Hanedanlığı	935–969
Oğuz Yabgu Devleti	950–1055
Karluk Hanlığı	960–1222
Gazneliler	963–1186	^[d]
Doğu Karahanlılar	1032–1210
Büyük Selçuklu İmparatorluğu	1037–1194
Batı Karahanlılar	1041–1212
Kirman Selçukluları	1041–1187	^[e]
Anadolu Selçuklu Devleti	1077–1308	^[f]
Harezmşahlar Devleti	1077–1231	^[g]
Suriye Selçukluları	1092–1117	^[h]
Horasan Selçukluları	1092–1194
Böri Şam Atabeyliği	1104–1154
Aksungurlular	1122–1225
Zengî Devleti	1127–1250
İldenizliler	1136–1225	^[i]
Fergana Karahanlı Devleti	1141–1212	^[j]
Erbil Beyliği	1146–1233
Salgurlular	1148–1282
Irak Selçukluları	1157–1194
Bengal Halaç Hanedanlığı	1204–1231	^[k]
Delhi Sultanlığı	1206–1526	^[l]
Karluk Krallığı	1238–1266

Birinci dönem Anadolu Türk beylikleri

Saltuklu Beyliği'nin inşa ettiği Mama Hatun Külliyesi; Tercan, Erzurum.

Artuklu Beyliği döneminden kalma, 1146–1154 yılları arasında inşa edilen Malabadi Köprüsü; Silvan, Diyarbakır.

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Saltuklu Beyliği	1071–1202
	Mengücekliler Beyliği	1072–1252
	Tanrıbermiş Beyliği	1074–1098
	Dânişmendliler Beyliği	1080–1178
	Çaka Beyliği	1081–1098
	Çubukoğulları Beyliği	1085–1112
	Dilmaçoğulları Beyliği	1085–1192
	İnaloğulları Beyliği	1098–1183
	Ahlatşahlar Beyliği	1100–1207
	Artuklu Beyliği	1102–1409
	Çobanoğulları Beyliği	1211–1309

Moğol istilası sonrası dönem (13. yüzyıl – 15. yüzyıl)

Sultan Hasan Camii ve Medresesi, 1363 yılında Memlûk sultanı Ebû Ma'ali Hasan tarafından inşa ettirilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun 1683 yılındaki, en geniş sınırlarına ulaştığı zamandaki sınırları. İmparatorluğun toprakları Kuzey Afrika, Hicaz, Levant, Anadolu ve "Balkanlar" diye bilinen Güneydoğu Avrupa'yı içeriyordu.

Akkoyunlu hükümdarı Baysungur'un Tebriz'de bastırdığı sikke, 1490–93.

Devlet	Tarih	Notlar
Çağatay Hanlığı	1227–1347	^[m]
Resûlî Hanedanlığı	1229–1454	^[n]^[4]^[5]
Altın Orda Devleti	1242–1502	^[o]
Bahrî Memlûkleri	1250–1382	^[p]
Terter Hanedanlığı	1280–1323	^[q]
Osmanlı İmparatorluğu	1299–1922	^[r]
Assaf Hanedanlığı	1306–1591
Basarab Hanedanı	1310–1627	^[s]
Doğu Çağatay Hanlığı	1347–1660
Bengal Sultanlığı	1352–1576
Sufi Hanlığı	1359–1388
Timur İmparatorluğu	1370–1507	^[t]
Karakoyunlular	1374–1468
Akkoyunlular	1378–1508
Nogay Ordası	1398–1644	^[u]
Mâlvâ Sultanlığı	1401–1562	^[v]
Şeybanî Hanlığı	1428–1599
Kazan Hanlığı	1438–1552	^[w]
Kırım Hanlığı	1441–1783	^[x]
Küçük Nogay Ordası	1449–1783
Kasım Hanlığı	1452–1681
Kazak Hanlığı	1465–1847	^[y]
Astrahan Hanlığı	1466–1556
Büyük Orda Devleti	1466–1502	^[z]
Sibir Hanlığı	1468–1598	^[aa]

İkinci dönem Anadolu Türk beylikleri

1243'teki Kösedağ Muharebesi'nin ardından Anadolu'da kurulan ikinci dönem Türk beylikleri haritası.

Devlet	Tarih	Notlar
Bafra Beyliği	1243–1460
Karamanoğulları Beyliği	1250–1487	^[ab]
İnançoğulları Beyliği	1261–1368
Sâhib Ataoğulları Beyliği	1275–1341
Pervâneoğulları Beyliği	1277–1322
Eşrefoğulları Beyliği	1280–1326
Menteşeoğulları Beyliği	1280–1424
Dobruca Beyliği	1281–1299
Osmanoğulları Beyliği	1281–1326^[ac]
Candaroğulları Beyliği	1291–1461	^[ad]
Alâiye Beyliği	1293–1471
Karesioğulları Beyliği	1297–1345
Hamitoğulları Beyliği	1297–1391
Germiyanoğulları Beyliği	1300–1429
Canik beylikleri	1300'ler–1460
Saruhanoğulları Beyliği	1302–1411
Aydınoğulları Beyliği	1308–1426
Kubadoğulları Emirliği	1318–1422
Tekeoğulları Beyliği	1321–1423
Hacıemiroğulları Beyliği	1330–1427
Eretna Beyliği	1335–1381
Dulkadiroğulları Beyliği	1337–1522
Kutluşahlar Beyliği	1340–1393
Tâceddinoğulları Beyliği	1346–1425
Erzincan Beyliği	1348–1410
Taşanoğulları Beyliği	1350–1430
Ramazanoğulları Beyliği	1352–1608
Kadı Burhâneddin Devleti	1381–1398

Yeni Çağ

Devlet	Tarih	Notlar
Bucak Ordası	16–17. yüzyıl	^[ae]
Taşkent Hanlığı	1501–1627
Safevîler	1501–1736	^[af]
Buhara Hanlığı	1501–1785
Hive Hanlığı	1511–1920
Kutbşahlar	1512–1687
Yarkand Hanlığı	1514–1705
Babür İmparatorluğu	1526–1858	^[ag]
Kumul Hanlığı	1696–1930
Tunus Beyliği	1705–1881	^[ah]
Hokand Hanlığı	1709–1876
Karamanlı Hanedanlığı	1711–1835
Haydarabad Nizamlığı	1724–1948
Afşar İmparatorluğu	1736–1796	^[ai]
Buhara Emirliği	1785–1920
Kaçar Hanedanlığı	1789–1925	^[aj]
Bökey Orda Hanlığı	1801–1849
Yedişehir Uygur Hanlığı	1864–1877

Azerbaycan hanlıkları

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Marağa Hanlığı	1610 - 1925
	Kuba Hanlığı	1726 - 1806
	Bakü Hanlığı	1735 - 1806
	Şeki Hanlığı	1743 - 1826
	Tebriz Hanlığı	1747 - 1802
	Gence Hanlığı	1747 - 1804	Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
	Cavad Hanlığı	1747 - 1805
	Derbent Hanlığı	1747 - 1806
	Erdebil Hanlığı	1747 - 1808
	Halhal Hanlığı	1747 - 1809
	Zencan Hanlığı	1747 - 1810
	Şirvan Hanlığı	1747 - 1820
	Karabağ Hanlığı	1747 - 1822
	Revan Hanlığı	1747 - 1828
	Karadağ Hanlığı	1747 - 1828
	Nahçıvan Hanlığı	1747 - 1828	Kangarlı Hanedanı
	Merend Hanlığı	1747 - 1828
	Urmiye Hanlığı	1747 - 1865
	Maku Hanlığı	1747 - 1922

20. yüzyıl

Eski geçici hükûmetler ve cumhuriyetler


Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Komrat Cumhuriyeti	6 Ocak - 12 Ocak 1906
	Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti	31 Ağustos 1913 - 29 Ekim 1913	Batı Trakya Türk Cumhuriyeti
	Başkurtistan Cumhuriyeti	15 Kasım 1917 - 4 Kasım 1918
	Kırım Halk Cumhuriyeti	1917-1918
	Türkistan Milli Devleti	1917-1918
	Aras Cumhuriyeti	1918	Bugünkü Nahçıvan topraklarında kurulan kısa süreli bir hükûmet.
	Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükûmeti	1918-1919	ya da Kars Cumhuriyeti
	İdil Ural Devleti	1918-1919
	Alaş Otonomu	1917-1920
	Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti	1918 - 1920
	Azadistan	1919-1920
	Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti	12 Kasım 1932 - 6 Şubat 1934
	Hatay Cumhuriyeti	1938-1939	Suriye, Fransa'dan ayrıldığında kurulan devlet, 1939 yılında yapılan referandumla Türkiye'ye bağlandılar.
	Tannu Tuva Halk Cumhuriyeti	1921-1944
	Azerbaycan Milli Hükûmeti	1945	Günümüz Güney Azerbaycan'da.
	Doğu Türkistan Cumhuriyeti	12 Kasım 1944 - 20 Ekim 1949
	Ankara Hükûmeti	3 Mayıs 1920 - 29 Ekim 1923	ya da Büyük Millet Meclisi Hükûmeti
	Kıbrıs Türk Genel Komitesi	1963-1967
	Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi	1967-1974
	Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi	1974-1975
	Kıbrıs Türk Federe Devleti	1975-1983
	Gagavuzya Cumhuriyeti	1990-1994

Sovyetler Birliği dönemi cumhuriyetleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	30 Nisan 1918 - 27 Ekim 1924	Önceki statüsü: Türkistan Sovyet Federatif Cumhuriyeti 20 Nisan 1918 - 30 Nisan 1918 Türkistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (19-24 Eylül 1920)deki 9. Türkistan Sovyetleri Kongresinde yeniden adlandırıldı. Ancak kabul edilmedi 1921'de bayrağında isim olarak kullanıldı
	Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	20 Mart 1919 - 11 Ekim 1990	Önceki statüsü: Tatar-Başkurt Sovyet Cumhuriyeti 22 Mart 1918 - 20 Mart 1919 Sonraki statüsü: Başkurt Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 11 Ekim 1990 - 25 Şubat 1992
	Tataristan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	27 Mayıs 1920-30 Ağustos 1990	Önceki statüsü: Tatar-Başkurt Sovyet Cumhuriyeti 22 Mart 1918 - 20 Mart 1919 Sonraki statüsü: Tataristan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 30 Ağustos 1990-16 Mayıs 1992
	Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	18 Ekim 1921 - 30 Haziran 1945 12 Şubat 1991 - 26 Şubat 1992	Önceki statüsü: Kırım Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti 28 Nisan 1919 - 26 Haziran 1919 Sonraki statüsü: Kırım Oblastı 30 Haziran 1945 - 12 Şubat 1991
	Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	27 Nisan 1922 - 27 Eylül 1990	Sonraki statüsü: Yakut Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 27 Eylül 1990 - 27 Aralık 1991
	Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	21 Nisan 1925 - 24 Ekim 1990	Önceki statüsü: Çuvaş Özerk Oblastı 24 Haziran 1920 - 21 Nisan 1925 Sonraki statüsü: Çuvaş Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 24 Ekim 1990 - 13 Şubat 1992
	Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	20 Ocak 1921 - 24 Mayıs 1991	Sonraki statüsü: Dağıstan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 24 Mayıs 1991 - 25 Aralık 1993 Kumuklar 231.8 bin (% 12.9, 1989) Azeriler 75.5 bin (% 4.2, 1989) Nogaylar 8.3 bin (% 1.6, 1989)
	Dağ Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	20 Ocak 1921 - 7 Temmuz 1924	Balkar Ulusal Bölgesi 19 Kasım 1920 - 28 Ocak 1935 Karaçay Ulusal Bölgesi 27 Kasım 1920 - 12 Ocak 1922
	Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	9 Şubat 1924 - 17 Kasım 1990	Önceki statüsü: Nahçıvan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1920 - 1923 Nahçivan Özerk Bölgesi 1923 - 1924
	Karakalpak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	20 Mart 1932 - 9 Ocak 1992	Önceki statüsü Karakalpak Özerk Oblastı 16 Şubat 1925 - 20 Mart 1932 Sonraki statüsü: Karakalpak Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 26 Nisan 1990 - 9 Ocak 1992
	Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	5 Aralık 1936 - 16 Mayıs 1992	Önceki Statüsü: Kabardino-Balkar Özerk Oblastı 1924-1936 1944 ile 1957 arası Kabardin ÖSSC olarak adı değiştirildi, 1957'de tekrar Kabardino-Balkar ÖSSC adını aldı.
	Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	10 Ekim 1961 - 12 Aralık 1990	Önceki statüsü: Tuva Özerk Bölgesi 11 Ekim 1944 - 10 Ekim 1961 Sonraki statüsü: Tuva Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 12 Aralık 1990 - 28 Ağustos 1991
	Dağlık-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	25 Ekim 1990 - 31 Mart 1992	Önceki statüsü: Oyrot Özerk Bölgesi 1 Haziran 1922 -7 Ocak 1948 Dağlık-Altay Özerk Oblastı 7 Ocak 1948 - 25 Ekim 1990
	Karaçay-Çerkez Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	18 Kasım 1990 - 17 Ekim 1991	Önceki statüsü: Karaçay-Çerkez Özerk Oblastı 12 Ocak 1922 - 26 Nisan 1926 Karaçay Özerk Bölgesi 26 Nisan 1926 - 12 Ekim 1943 Karaçayların sınır dışı edilmesi 12 Ekim 1943 Karaçay Özerk Bölgesi'nin Tekrar kuruluşu: 11 Şubat 1957 - 3 Temmuz 1991
	Hakas Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	3 Temmuz 1991 - 29 Ocak 1992	Önceki statüsü: Hakas Özerk Oblastı 20 Ekim 1930 - 3 Temmuz 1991 Krasnoyarsk Krayından ayrılma 15 Aralık 1990

Sovyet cumhuriyetleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti	26 Nisan 1920 - 17 Şubat 1925	Sonraki statüsü: Harezm Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti 20 Ekim 1923'te adı ve bayrağı değistirildi
	Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti	8 Ekim 1920 - 17 Şubat 1925	Sonraki statüsü: Buhara Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti 19 Eylül 1924'te adı ve bayrağı değistirildi
	Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	28 Nisan 1920 - 25 Aralık 1991	Öncesi statüsü: Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti 1922-1936
	Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	27 Ekim 1924 - 25 Aralık 1991	Önceki statüsü: Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1918-1924
	Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	13 Mayıs 1925 - 26 Aralık 1991	Önceki statüsü: Trans-Hazar bölgesi 30 Nisan 1918 - 7 Ağustos 1921 Türkmen Oblastı 7 Ağustos 1921 - 13 Mayıs 1925
	Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	5 Aralık 1936 - 26 Aralık 1991	Önceki statüsü: Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1920-25) 26 Ağustos 1920 - 15 Haziran 1925 Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 15 Haziran 1925 - 5 Aralık 1936
	Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti	5 Aralık 1936 - 26 Aralık 1991	Önceki statüsü: Kara-Kırgız Özerk Oblastı 14 Ekim 1924 - 15 Mayıs 1925 Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1926–36) 1 Şubat 1926 - 5 Aralık 1936

Çağdaş bağımsız Türk devletleri

Türki devletlerin ilişkili oldukları milletler-üstü kuruluşları gösteren Euler diyagramıg • t • d

Bayrak	Devlet	Kuruluş	Türk nüfus oranı ve dağılımı
	Türkiye Cumhuriyeti	1923	%75 Türkler
	Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (de facto)	1983	%99 Kıbrıs ve Türkiye Türkleri
	Azerbaycan	1991	94.8% Azerbaycan Türkleri
	Kazakistan	1991	71.0% Kazaklar, 3.3% Özbekler, 1.5% Uygurlar, 1.1% Tatarlar, 0.4% Türkler, 0.8% Azeriler, 0.2% Kırgızlar, 0.1 Başkurtlar, 0.05 Çuvaşlar
	Kırgızistan	1991	77.6% Kırgızlar, 14.2% Özbekler, 0.5% Uygurlar, 0.4% Kazaklar, 0.3% Türkler, 0.3% Azeriler, 0.2% Tatarlar
	Özbekistan	1991	%84,5 Özbek, %2,4 Kazak, %2,2 Karakalpak, %0,8 Kırgız, %0,6 Türkmen, %0,5 Tatarlar
	Türkmenistan	1991	85.6% Türkmenler, 5.8% Özbekler, 1.2% Azeriler, 0.4% Kazaklar

Çağdaş özerk cumhuriyetler ve bölgeler

Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyetler

Türklerin çoğunlukta yaşadığı özerk cumhuriyetler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Başkurdistan	1991-....	Nüfusun %57,7'sını Türk Halkları oluşturur. Başkurtlar'ın oranı 31.5%, Tatarlar'ın oranı 24.2%, Çuvaşlar'ın oranı ise 2.0%'dir. Başkurtlar ve Tatarlar arasında İslam, Çuvaşlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Çuvaşistan	1991-....	Nüfusun %63,7'sini Çuvaş Türkleri, %2,7'sini ise Tatar Türkler'i oluşturmaktadır. Çuvaşlar arasında Hristiyanlık, Tatarlar arasında İslam dini yaygındır.
	Tataristan	1991-....	Nüfusun %55,9'unu Türk Halkları oluşturmaktadır. Tatarlar'ın oranı %53,6, Çuvaşlar'ın oranı ise %2,3'dir. Tatarlar arasında İslam, Çuvaşlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Tuva	1991-....	Nüfusun %88,7'sini bir Türk Halkı olan Tuvalar oluşturur. Tuvalar arasında Budizm ve Tengricilik dini yaygındır.
	Yakutistan	1991-....	Nüfusun %56,1'ini Türk Halkları oluşturur. Yakutlar'ın oranı %55,3, Dolganlar'ın oranı 0,3, Tatarlar'ın oranı ise 0.5'dir. Bölgedeki Türkler arasında Hristiyanlık ve Tengricilik dini yaygındır.

Türklerin azınlıkta yaşadığı özerk cumhuriyetler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Altay	1991-....	Nüfusun 43,4'ünü Türk Halkları oluşturur, Altaylar'ın oranı %37,0, Kazaklar'ın oranı ise %6,4'idir. Bölgedeki Türkler arasında Şamanizm'in yanı sıra Tengricilik, Burhancılık ve Hristiyanlık da yaygındır.
	Balkar	1991-....	Asıl adı Kabardey-Balkarya olup çok uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun çoğunu Cumhuriyete adını veren bir Çerkes Grubu olan Kabardeyler ve bir Türk Halkı olan Balkarlar oluşturmaktadır. Balkarlar'ın nüfusa oranı ise %13.7'dir. Bölgede İslam dini yaygındır.
	Dağıstan	1991-....	Halkın %21'ini Türk Halkları olan Kumuklar, Azeriler ve Nogaylar teşkil eder. Kafkasya Avarları'nın kökeni tartışmalıdır. Dağıstan'da Kumukların kullandıkları gayriresmî bayrak. Bölgede çeşitli Türk halkları ve Kafkasya halkları yaşamaktadır. Bu halkların arasında İslam dini yaygın olup, nüfusun %90'ı Müslümanlar'dan oluşmaktadır.
	Hakasya	1991-....	Hakaslar nüfusun %12'sini oluşturmaktadır. Hakas Türkler'i arasında Hristiyanlık yaygındır.
	Karaçay	1991-....	Asıl adı Karaçay-Çerkesya olup çok uluslu bir yapıya sahiptir. Nüfusun çoğunu ülkeye adını Çerkesler ve bir Türk Halkı olan Karaçaylar oluşturmaktadır. Türk Halkları'nın nüfusa oranı %48,1 olup bunun %44,4'ü Karaçay, %3,7'si ise Nogay'dır. Bölgede İslam dini yaygındır.

Özerk bölgeler

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Gagavuzya	1991-....	Moldova'ya bağlı bir özerk bölgedir.. Nüfusun %84'ünü Gagavuz Türkler'i oluşturur. Gagavuzlar arasında Hristiyanlık dini yaygındır.
	Karakalpakistan	1991-....	Özbekistan'a bağlı bir özerk cumhuriyettir. Karakalpaklar'ın nüfusa oranı %33'dür. Bunun dışında bölgenin %32'sini Özbekler, %26'sını da Kazaklar oluşturur.
	Nahçıvan	1991-....	Azerbaycan'a bağlı özerk cumhuriyettir. Türkiye ile sınırı vardır. Nüfusun %99'unu Azerbaycan Türkleri oluşturur.
	Sincan Uygur Özerk Bölgesi	1955-....	Doğu Türkistan'ın gayriresmî bayrağı Gökbayrak'tır. Çin'e bağlı özerk cumhuriyettir. Nüfusun %52'sini (%45 Uygurlar, %6 Kazaklar, %1 Kırgızlar) Türk Halkları oluşturur. Bölgedeki Türkler arasında İslam dini yaygındır.
	Şunhua Salar Özerk İlçesi	Bilinmiyor	2000 yılı nüfus sayımına göre Türk kökenli bir halk olan Salarların bu bölgedeki oranı %61.14'tür.
	Jishishan Bao'an Dongxiang ve Salar Özerk İlçesi	1980-...
	Sunan Yugur Özerk İlçesi	1954-...	Çin'deki Sarı Uygurlar'ın nüfusunun %90'nı burada yaşar ve Sarı Uygurlar'ın tek özerk ilçesidir. 27.20%
	Aksay Kazak Özerk İlçesi	1954-...	1955 yılında ilk kırsal okul açıldı. Kazak okullarında öğretim Kazakça dilinde verilmeye başlandı.Buradaki Kazaklar dinlerini ve ulusal geleneklerini korumuşlardır. 41.3%
	Kızılsu Kırgız Özerk İli	1954-...	1954 yılında Kızılsu'da yaşayan Kırgızlara, Sincan Uygur Özerk Bölgesi içinde özerk bir bölge verildi. 66.24% Uygurlar, 26.24% Kırgızlar

Uluslararası Türk teşkilatları

Bayrak veya Arma	Örgüt	Üyeler	Gözlemci Üyeler
	Türk Devletleri Teşkilatı	Türkiye Azerbaycan Kazakistan Kırgızistan Özbekistan	Türkmenistan Macaristan KKTC

Ayrıca bakınız

Notlar

^ Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı olan Karahanlılar, Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlettir.
^ Müslüman olan Türklerin kurduğu ilk bağımsız devlettir. Ayrıca Mısır'da kurulan ilk Türk İslam devletidir.
^ Bu yapı bir Macar hanedanlığı olarak gösterilse de, soylarının 9. yüzyılda Hazarlar'dan ayrılan Türk kökenli Kabarlar'a dayandığı düşünülmektedir.
^ İran'da hüküm süren Fars kökenli Sâmânî Devleti'nin kölemen askerleri (memlûk) tarafından kurulmuştur.
^ Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi olan Kirman Selçukluları, göçebe Türk halkı Kaşkayların kökenini oluşturmaktadır.
^ "Anadolu Selçuklu Sultanlığı", "Rum Selçukluları" veya "Rum Sultanlığı" olarak da bilinir.
^ Selçukluların memlûk askerlerinden Anuş Tegin tarafından kurulmuştur.^[1]
^ Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın kardeşi Tutuş tarafından kurulmuştur.
^ Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş olan bu atabeyliğin kurucusu Şemseddin İldeniz'dir.
^ Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür.
^ Devletin kurucusu Halaçlar, Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi.^[2]^[3]
^ Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli kölemen askerler kurmuştur. Sultanlığı yöneten beş hanedanın sonuncusu ise Peştun kökenlidir.
^ Kurucusu Moğol hükümdarı Cengiz Han'ın oğlu Çağatay Han olan Çağatay Hanlığı, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ Resûlî Hanedanlığı'nın etniği tartışılmaktadır. Bazı tarihçiler Resûlîlerin Arap olduğunu söylerken, bazıları da onların Türkmen soyundan geldiğini söylemektedir.
^ Kurucusu Moğol hükümdarı Batu Han olan bu devlet, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ Mısır merkezli Memlûk Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedandır ve Türk kökenlidir. Devletin ikinci hanedanı olan ve 1517'ye kadar varlığını sürdüren Burcî Memlûkler ise Çerkes kökenlidir.
^ Kuman soyundan gelen bir Bulgar hanedanlığıdır.
^ Altı asır boyunca hüküm süren ve üç kıtaya yayılma başarısı gösteren Osmanlı İmparatorluğu, hem Türk tarihinin hem de İslam tarihinin en uzun ömürlü devletidir.
^ Eflak Prensliği'nin Kuman–Kıpçak kökenli hanedanıdır.
^ Timur İmparatorluğu; Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk–Moğol devlet ve askerî teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran, Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.
^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ Mâlvâ Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedan olan Gurlular'ın Türk kökenli oldukları düşünülse de bu kesinlik kazanmamıştır. Sultanlığı yöneten ikinci hanedan olan Halaçlar ise Türktürler.
^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ 1475'ten 1774 yılındaki Küçük Kaynarca Antlaşması'na kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı.
^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ Altın Orda Devleti'ne bağımlı bir devletti.
^ Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.
^ İç Anadolu Bölgesi'nde kurulan bir beyliğin başkenti Karaman, Konya ve çevresidir.
^ Ertuğrul Gazi'nin yaklaşık 1281'deki ölümünden sonra aşiretinin başına geçen Osman Gazi, kendi adıyla anılan beyliğini kurmuştur ve oğlu Orhan Gazi'nin 1326'da Bursa'yı almasından sonra Osmanlı Beyliği bir devlet hâlini almıştır.
^ Batı Karadeniz'de kurulan bu beyliğin başkentleri sırasıyla Eflani, Kastamonu ve Sinop olmuştur.
^ Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdü.
^ Türk–Pers devleti olarak kabul edilir.
^ Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan bu devlet, Kuzey Hindistan'dan Semerkant'a uzanan yerleri hâkimiyetine almıştır.
^ Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi.
^ Devleti, Afşar boyundan gelen hanedan yönetmiştir.
^ Kurucu hanedan Türk olsa da, Türk–İran devleti olarak kabul edilir.

Kaynakça

^ Medieval Syriac Historians Perceptions of the Turks, Mark Dickenss s;25. (University of Cambridge, 2004)
^ the Khiljī tribe had long been settled in what is now Afghanistan ... Khalji Dynasty. Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica. 23 August 2010.
^ Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206-1526) - Part One. Har-Anand. s. 41. ISBN 978-81-241-1064-5. The Khaljis were a Turkish tribe from southwest Ghur. However, Bakhtiyar was ungainly in appearance...
^ Holt, P.M.; Lambton, Ann K.S.; Lewis, Bernard, eds. (1978). The Cambridge History of Islam. 1A. Cambridge University Press.
^ Bosworth, C.E.; Savory, Roger; Issawi, Charles; Udovitch, A.L., eds. (1989). The Islamic World: From Classical to Modern Times (Essays in Honor of Bernard Lewis). Darwin Press.

Dış bağlantılar

Tarihteki 16 Türk Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti - Kurucularının Büstleri (Şarkışla, Muhsin Yazıcıoğlu Parkı içerisinde)

[1] Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı olan Karahanlılar, Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlettir.

[2] Müslüman olan Türklerin kurduğu ilk bağımsız devlettir. Ayrıca Mısır'da kurulan ilk Türk İslam devletidir.

[3] Bu yapı bir Macar hanedanlığı olarak gösterilse de, soylarının 9. yüzyılda Hazarlar'dan ayrılan Türk kökenli Kabarlar'a dayandığı düşünülmektedir.

[4] İran'da hüküm süren Fars kökenli Sâmânî Devleti'nin kölemen askerleri (memlûk) tarafından kurulmuştur.

[5] Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi olan Kirman Selçukluları, göçebe Türk halkı Kaşkayların kökenini oluşturmaktadır.

[6] "Anadolu Selçuklu Sultanlığı", "Rum Selçukluları" veya "Rum Sultanlığı" olarak da bilinir.

[8] Selçukluların memlûk askerlerinden Anuş Tegin tarafından kurulmuştur.^[1]

[9] Büyük Selçuklu hükümdarı I. Melikşah'ın kardeşi Tutuş tarafından kurulmuştur.

[10] Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş olan bu atabeyliğin kurucusu Şemseddin İldeniz'dir.

[11] Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür.

[14] Devletin kurucusu Halaçlar, Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi.^[2]^[3]

[15] Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli kölemen askerler kurmuştur. Sultanlığı yöneten beş hanedanın sonuncusu ise Peştun kökenlidir.

[16] Kurucusu Moğol hükümdarı Cengiz Han'ın oğlu Çağatay Han olan Çağatay Hanlığı, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[17] Resûlî Hanedanlığı'nın etniği tartışılmaktadır. Bazı tarihçiler Resûlîlerin Arap olduğunu söylerken, bazıları da onların Türkmen soyundan geldiğini söylemektedir.

[20] Kurucusu Moğol hükümdarı Batu Han olan bu devlet, bir Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[21] Mısır merkezli Memlûk Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedandır ve Türk kökenlidir. Devletin ikinci hanedanı olan ve 1517'ye kadar varlığını sürdüren Burcî Memlûkler ise Çerkes kökenlidir.

[22] Kuman soyundan gelen bir Bulgar hanedanlığıdır.

[23] Altı asır boyunca hüküm süren ve üç kıtaya yayılma başarısı gösteren Osmanlı İmparatorluğu, hem Türk tarihinin hem de İslam tarihinin en uzun ömürlü devletidir.

[24] Eflak Prensliği'nin Kuman–Kıpçak kökenli hanedanıdır.

[25] Timur İmparatorluğu; Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk–Moğol devlet ve askerî teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran, Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

[26] Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[27] Mâlvâ Sultanlığı'nı yöneten ilk hanedan olan Gurlular'ın Türk kökenli oldukları düşünülse de bu kesinlik kazanmamıştır. Sultanlığı yöneten ikinci hanedan olan Halaçlar ise Türktürler.

[28] Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[29] 1475'ten 1774 yılındaki Küçük Kaynarca Antlaşması'na kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldı.

[30] Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[31] Altın Orda Devleti'ne bağımlı bir devletti.

[32] Türk–Moğol devleti olarak kabul edilir.

[33] İç Anadolu Bölgesi'nde kurulan bir beyliğin başkenti Karaman, Konya ve çevresidir.

[34] Ertuğrul Gazi'nin yaklaşık 1281'deki ölümünden sonra aşiretinin başına geçen Osman Gazi, kendi adıyla anılan beyliğini kurmuştur ve oğlu Orhan Gazi'nin 1326'da Bursa'yı almasından sonra Osmanlı Beyliği bir devlet hâlini almıştır.

[35] Batı Karadeniz'de kurulan bu beyliğin başkentleri sırasıyla Eflani, Kastamonu ve Sinop olmuştur.

[36] Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdü.

[37] Türk–Pers devleti olarak kabul edilir.

[38] Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan bu devlet, Kuzey Hindistan'dan Semerkant'a uzanan yerleri hâkimiyetine almıştır.

[39] Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi.

[40] Devleti, Afşar boyundan gelen hanedan yönetmiştir.

[41] Kurucu hanedan Türk olsa da, Türk–İran devleti olarak kabul edilir.

[7] Medieval Syriac Historians Perceptions of the Turks, Mark Dickenss s;25. (University of Cambridge, 2004)

[12] the Khiljī tribe had long been settled in what is now Afghanistan ... Khalji Dynasty. Encyclopædia Britannica. 2010. Encyclopædia Britannica. 23 August 2010.

[13] Satish Chandra (2004). Medieval India: From Sultanat to the Mughals-Delhi Sultanat (1206-1526) - Part One. Har-Anand. s. 41. ISBN 978-81-241-1064-5. The Khaljis were a Turkish tribe from southwest Ghur. However, Bakhtiyar was ungainly in appearance...

[18] Holt, P.M.; Lambton, Ann K.S.; Lewis, Bernard, eds. (1978). The Cambridge History of Islam. 1A. Cambridge University Press.

[19] Bosworth, C.E.; Savory, Roger; Issawi, Charles; Udovitch, A.L., eds. (1989). The Islamic World: From Classical to Modern Times (Essays in Honor of Bernard Lewis). Darwin Press.

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[f]

[g]

[h]

[i]

[j]

[k]

[l]

[m]

[n]

[4]

[5]

[o]

[p]

[q]

[r]

[s]

[t]

[u]

[v]

[w]

[x]

[y]

[z]

[aa]

[ab]

[ac]

[ad]

[ae]

[af]

[ag]

[ah]

[ai]

[aj]

[1]

[2]

[3]

Türk tarihi
Makale serilerinden

İlk Çağ • Büyük Hun İmparatorluğu (İÖ 220-İS 92) • Batı Hiung-nu (İÖ 56-36) • Kuzey Hiung-nu (48-156) • Güney Hiung-nu (48-216) • Siyenpi İmparatorluğu (93-234) • Avrupa Hun İmparatorluğu (352-469) • Sabar Hanlığı (5. yy-6. yy)
Orta Çağ • Ak Hun İmparatorluğu (420-670) • Göktürk Kağanlığı (552-744) • Doğu Göktürk (583-630) • Batı Göktürk (583-659) • İkinci Göktürk (681-744) • Avar Kağanlığı (562-803) • Seyanto Hanlığı (628-647) • Hazar Kağanlığı (630-1048) • Büyük Bulgar Hanlığı (632-668) • İdil Bulgarları (7. yy-1240'lar) • Kangar Birliği (659-750) • Birinci Bulgar İmparatorluğu (681-1018) • Uygur Kağanlığı (742-840) • Kansu Uygur (848-1036) • Kırgız Kağanlığı (693-1207) • Karahoca Uygur (991-1209) • Karluk Hanlığı (743-1220) • Oğuz Yabguluğu (750-1055) • Karluk Yabgu Devleti (756-940) • Şirvanşahlar Devleti (799-1539) • Karahanlılar (840-1212) • Doğu Karahanlılar (1032-1210) • Batı Karahanlılar (1041-1212) • Peçenek Hanlığı (860-1091) • Tolunoğulları (868-905) • Akşitler (935-969) • Gazne Devleti (961-1186) • Büyük Selçuklu İmparatorluğu (1040-1157) • Türkiye Selçuklu (1077-1308) • Kirman Selçuklu (1092-1187) • Suriye Selçuklu (1092-1117) • Irak Selçuklu (1118-1194) • Mengüçlü (1072-1277) • Harezmşahlar İmparatorluğu (1077-1231) • Danişmendliler (1080-1178) • Çaka Bey (1081-1098) • Çubukoğulları (1085-1092) • Dilmaçoğulları (1085-1192) • Saltuklu Beyliği (1092-1202) • İnaloğulları (1098-1183) • Ahlatşahlar (1100-1207) • Artuklu Beyliği (1102-1408) • Böriler (1104-1154) • Zengiler (1127-1250) • İldenizliler (1142-1225) • Erbil Beyliği (1146-1232) • Salgurlular (1148-1286) • Eyyûbîler (1171-1348) • Cengiz İmparatorluğu (1206-1368) • Delhi Sultanlığı (1206-1527) • Çobanoğulları (1227-1309) • Çağatay Hanlığı (1227-1347) • Doğu Çağatay Hanlığı (1347-1680) • Batı Çağatay Hanlığı • Altın Orda Devleti (1242-1502) • Memlûk Sultanlığı (1250-1517) • Karamanoğulları (1256-1483) • İnançoğulları (1261-1368) • Sâhib Ataoğulları (1275-1342) • Pervaneoğulları (1277-1322) • Eşrefoğulları (1280-1326) • Menteşe Beyliği (1280-1424) • Karesi Beyliği (1297-1360) • Candaroğulları (1299-1462) • Osmanlı İmparatorluğu (1299-1922) • Germiyanoğulları (1300-1423) • Hamitoğulları (1301-1423) • Saruhanoğulları (1302-1410) • Taceddinoğulları (1303-1415) • Aydınoğulları (1308-1426) • Tekeoğulları (1321-1390) • Ramazanoğulları (1325-1608) • Eretna (1335-1381) • Dulkadiroğulları (1339-1521) • Taşanoğulları (1350-1398) • Sufi Devleti (1361-1379) • Timur İmparatorluğu (1370-1507) • Akkoyunlular (1378-1508) • Erzincan Beyliği (1379-1410) • Karakoyunlular (1380-1469) • Kadı Burhâneddin Devleti (1381-1398) • Malva Sultanlığı (1392-1562) • Nogay Ordası (1398-1642) • Şeybani Hanlığı (1428-1599) • Kazan Hanlığı (1438-1552) • Kırım Hanlığı (1441-1783) • Astrahan Hanlığı (1446-1556) • Kasım Hanlığı (1452-1681)
Yeni Çağ • Sibir Hanlığı (1464-1598) • Kazak Hanlığı (1465-1729) • Buhara Hanlığı (1500-1785) • Safevî Devleti (1501-1736) • Yarkand Hanlığı (1514-1680) • Hive Hanlığı (1515-1920) • Kutbşah Devleti (1518-1687) • Babür İmparatorluğu (1526-1858) • Bakü Hanlığı (1718-1806) • Afşar İmparatorluğu (1736-1796) • Hokand Hanlığı (1740-1876) • Revan Hanlığı (1747-1828) • Buhara Emirliği (1785-1920)
Yakın Çağ • Kaçar İmparatorluğu (1794-1925) • Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti (1913) • Türkistan Millî Özerk Hükûmeti (1917-1918) • Aras Türk Cumhuriyeti (1918-1919) • İdil Ural Devleti (1918-1919) • Alaş Orda (1917-1920) • Kırım Halk Cumhuriyeti (1917-1918) • Azerbaycan DC (1918-1921) • Güneybatı Kafkas Geçici Milli Hükümeti (1918-1919) • Azadistan (1919-1920) • Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti (1920-1925) • Tıva Halk Cumhuriyeti (1921-1944) • Doğu Türkistan İslâm Cumhuriyeti (1932-1934) • Hatay Devleti (1938-1939) • Doğu Türkistan Cumhuriyeti (1944-1949) • Azerbaycan Millî Hükûmeti (1945-1946) • Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi (1964-1974) • Özerk Kıbrıs Türk Yönetimi (1974-1975) • Kıbrıs Türk Federe Devleti (1975-1983) • Türkiye • Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti • Kırgızistan • Özbekistan • Azerbaycan • Kazakistan • Türkmenistan Tarihi Türk devletleri listesi • Tarihî ve çağdaş Türk devletleri • Türk tarihi edebiyatı'
g t d