| dbo:abstract
|
- Teumman segons les fonts assíries o Tempti-Huban-Inšušinak en llengua elamita, va ser rei d'Elam entre els anys 664 aC i 653 aC aproximadament. Després de la mort del seu oncle Urtak (675 aC al 664 aC) en una guerra contra els assiris, va pujar al tron. Havia estat príncep de Susa des d'on va conspirar perquè Urtak trenqués relacions amb Assíria. Al proclamar-se rei, va aprofitar per unifica una gran part d'Elam, i va obligar a exiliar-se a tots els seus possibles rivals, els fills dels dos reis que l'havien precedit. Els exiliats es van refugiar a Assíria, a la cort d'Assurbanipal. L'any 653 aC, Teumman va iniciar un atac molt violent contra Assíria, i Assurbanipal va contraatacar amb rapidesa, entrant a la regió de Der i provocant conflictes a la rereguarda de l'enemic. Teumman es va retirar a Susa, on va esclatar una revolta. Va aconseguir restablir la seva autoritat i va reunir un nou exèrcit. Poc després hi va haver la batalla decisiva a Tell-Tuba, vora el riu Karun. Teumman va ser derrotat i sembla que decapitat pel mateix rei Assurbanipal, que va esquarterar el país d'Elam dividint-lo en diversos regnes. (ca)
- Tempti-Huban-Inšušinak war ein elamitischer König, der von ca. 664 bis 653 v. Chr. regierte. Er erscheint in assyrischen Quellen als Te-Umman. Diese Gleichsetzung ist nicht unumstritten. Nach der Niederlage und des Todes des Vorgängers Urtak wurde Tempti-Huban-Inšušinak, eventuell mit assyrischer Hilfe auf den Thron gesetzt. Die Familie Urtaks floh nach Mesopotamien. Tempti-Huban-Inšušinak war offensichtlich nicht mit der Familie des Vorgängers verwandt. Er selbst bezeichnet sich als Sohn von Šilhak-Inšušinak II. 653 v. Chr. griff Tempti-Huban-Inšušinak die Assyrer an. Es kam zu einer Schlacht am Ulai-Fluss, Tempti-Huban-Inšušinak wurde geschlagen und angeblich direkt von Aššur-bani-apli enthauptet. Tempti-Huban-Inšušinak ist auch von Tempelbauarbeiten in Susa bekannt. (de)
- Temti-Humban-Inshushinak (663-653a. C.), llamado Teumman en fuentes asirias, fue rey de Elam, sobrino y sucesor de Urtaki. Príncipe de Susa desde 668a. C., conspiró para que Urtaki rompiera sus buenas relaciones con Asiria, y al morir aquel, se le ofreció la ocasión para unificar una gran parte de Elam. Tras apoderarse del trono, forzó al exilio a los hijos de los dos reyes precedentes, que se refugiaron en la corte de Asurbanipal. Una vez afirmado su poder, se mostró cada vez más arrogante con Asiria, y en 653a. C. lanzó un violento ataque contra la Baja Mesopotamia, pero Assurbanipal contraatacó en la región de Der, y promovió disturbios en la retaguardia elamita. El encuentro decisivo tuvo lugar en Tell-Tuba, junto al río Karún, resultando vencido y muerto Teumman, tras lo cual, Elam fue desmembrado. (es)
- Teumman est un roi de l'ancien royaume d'Élam, régnant de 664 à 653 av. J.-C., contemporain du roi Assyrien Assurbanipal (668 - c. 627). Selon les sources, le nom peut être écrit comme Te'umman, Teumann, ou Te-Umman. Pendant un temps, de nombreux chercheurs, pensent voir en lui le Tepti-Huban-Inshushinak mentionné dans les inscriptions, bien que ce point de vue ait depuis perdu leurs faveurs. Teumman succède à Urtaki. La relation entre Urtaki et Teumman est un objet de désaccord. D'une part, D. T. Potts (2015) qualifie Teumann de « apparemment sans rapport avec Urtak ou Hubanhaltash II. » De même, le Cambridge Ancient History de Boederman fait référence à l'accession de Teumman comme un « bouleversement dynastique. » D'un autre côté, M. Rahim Shayegan affirme que « Te'umman semble avoir été le frère de deux de ses prédécesseurs royaux ( et Urtaki). » Quoi qu'il en soit, à l'accession de Teumman, les fils d'Urtaki s'échappèrent en Assyrie, après quoi Urtaki exigea sans succès que les fils d'Urtaki soient remis à sa garde. Teumman a également demandé leur extradition, mais Assurbanipal a refusé. Teumman a alors commencé une campagne contre , le dirigeant fantoche de l'Assyrie dans le Pays de la Mer, vers 675. Après avoir repoussé les assyriens, Teumman place sur le trône à Ur. Teumman, et Shamash-shum-ukin, le frère rebelle babylonien d'Assurbanipal, forment une coalition contre Assurbanipal qui lance une attaque sur Élam en 653. Les armées se rencontrent lors de la bataille d'Ulai où Teumman est tué. Un texte, écrit en 649, parmi les annales d'Assurbanipal, recense les justifications d'Assurbanipal pour la guerre et sa conclusion. Les motifs d'Assurbanipal pour la guerre comprenaient « les messages insolents de Teumman, sa vantardise, ses intrigues diaboliques, une éclipse lunaire qui annonçait la chute de Teumman, une saisie infligée par les dieux à Teumman en guise d'avertissement, et la déclaration de guerre de Teumman sur Assurbanipal. » Le même texte rapporte qu'Assurbanipal a fait décapiter Teumman lors de la bataille, que sa tête a été exposée à la cour, et que Teumman a été remplacé comme roi par Ummanigash, fils d'Urtaki. (fr)
- Teumman was a king of the ancient kingdom of Elam, ruling it from 664 to 653 BCE, contemporary with the Assyrian king Ashurbanipal (668 – c. 627). In various sources, the name may be found spelled as Te’umman, Teumann, or Te-Umman. For a time, "many scholars, beginning with G.G. Cameron," believed him to have been the Tepti-Huban-Inshushinak mentioned in inscriptions, although this view has since fallen from favor. (en)
- Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664–653 p.n.e. Po śmierci Urtaka zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na Humban-nikasza II, starszego syna Urtaki. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i bitwy nad rzeką Ulai. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy. Aszurbanipal w królewskiej inskrypcji szczegółowo przedstawia moment pokonania i tragiczny finał wojny z Teummanem: Z pomocą wielkich bogów Aszura, Bela i Nabu powróciłem pomyślnie do Niniwy. Głowę Teummana, króla Elamu powiesiłem na szyi (wielkorządcy Gambulu) Dunanowi. Z wziętymi do niewoli Elamitami oraz łupem z Gambulu, który z woli Aszura wpadł w moje ręce (wraz z towarzyszącymi) śpiewakami i grajkami wkroczyłem do Niniwy wśród powszechnego triumfu.Umbadara i Nabudamik – dostojnicy Teummana, króla Elamu, przez których Teumman przesłał mi swoje zuchwałe pismo i którzy uwięzieni zostali przy mnie w oczekiwaniu mego rozstrzygnięcia – ujrzeli w Niniwie odrąbaną głowę Teummana, pana ich, i postradali rozum. Umbadara wydzierał sobie brodę, a Nabudamik przebił się swym żelaznym puginałem, który miał przypasany. Odrąbaną głowę Teummana wystawiłem na czołowej stronie wrót Niniwy, by odrąbana głowa Teummana, króla Elamu, świadczyła ludowi o potędze bogów Aszura i Isztar, panów moich. Do dnia dzisiejszego zachowała się taż płaskorzeźba przedstawiająca odpoczywającego w ogrodzie Aszurbanipala, przyglądającego się wiszącej na drzewie głowie króla elamickiego. (pl)
- Темпти-Хумпан-Иншушинак (более известен под своим ассирийским прозвищем Те-Умман) — царь Элама, правил приблизительно в 668 — 653 годах до н. э. Сын Шилхак-Иншушинака II. Первоначально, после смерти своего отца, вероятно, в 668 году до н. э. наследовал власть только на части эламской территории с центром в Сузах. В остальной части Элама правил его родственник Уртаки. В Сузах о Темпти-Хумпан-Иншушинаке сохранилось пять надписей. Они частично разрушены и малопонятны. (ru)
- Темпті-Хумбан-Іншушинак (д/н — 653 до н. е.) — цар Еламу близько 668—653 років до н. е. В ассирійський джерелах відомий як Те-Умман (Теумман). Протистояння з Ассирією завершилося поразкою та втратою самостійності держави. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Teumman was a king of the ancient kingdom of Elam, ruling it from 664 to 653 BCE, contemporary with the Assyrian king Ashurbanipal (668 – c. 627). In various sources, the name may be found spelled as Te’umman, Teumann, or Te-Umman. For a time, "many scholars, beginning with G.G. Cameron," believed him to have been the Tepti-Huban-Inshushinak mentioned in inscriptions, although this view has since fallen from favor. (en)
- Темпти-Хумпан-Иншушинак (более известен под своим ассирийским прозвищем Те-Умман) — царь Элама, правил приблизительно в 668 — 653 годах до н. э. Сын Шилхак-Иншушинака II. Первоначально, после смерти своего отца, вероятно, в 668 году до н. э. наследовал власть только на части эламской территории с центром в Сузах. В остальной части Элама правил его родственник Уртаки. В Сузах о Темпти-Хумпан-Иншушинаке сохранилось пять надписей. Они частично разрушены и малопонятны. (ru)
- Темпті-Хумбан-Іншушинак (д/н — 653 до н. е.) — цар Еламу близько 668—653 років до н. е. В ассирійський джерелах відомий як Те-Умман (Теумман). Протистояння з Ассирією завершилося поразкою та втратою самостійності держави. (uk)
- Teumman segons les fonts assíries o Tempti-Huban-Inšušinak en llengua elamita, va ser rei d'Elam entre els anys 664 aC i 653 aC aproximadament. Després de la mort del seu oncle Urtak (675 aC al 664 aC) en una guerra contra els assiris, va pujar al tron. Havia estat príncep de Susa des d'on va conspirar perquè Urtak trenqués relacions amb Assíria. Al proclamar-se rei, va aprofitar per unifica una gran part d'Elam, i va obligar a exiliar-se a tots els seus possibles rivals, els fills dels dos reis que l'havien precedit. Els exiliats es van refugiar a Assíria, a la cort d'Assurbanipal. (ca)
- Tempti-Huban-Inšušinak war ein elamitischer König, der von ca. 664 bis 653 v. Chr. regierte. Er erscheint in assyrischen Quellen als Te-Umman. Diese Gleichsetzung ist nicht unumstritten. Nach der Niederlage und des Todes des Vorgängers Urtak wurde Tempti-Huban-Inšušinak, eventuell mit assyrischer Hilfe auf den Thron gesetzt. Die Familie Urtaks floh nach Mesopotamien. Tempti-Huban-Inšušinak war offensichtlich nicht mit der Familie des Vorgängers verwandt. Er selbst bezeichnet sich als Sohn von Šilhak-Inšušinak II. Tempti-Huban-Inšušinak ist auch von Tempelbauarbeiten in Susa bekannt. (de)
- Temti-Humban-Inshushinak (663-653a. C.), llamado Teumman en fuentes asirias, fue rey de Elam, sobrino y sucesor de Urtaki. Príncipe de Susa desde 668a. C., conspiró para que Urtaki rompiera sus buenas relaciones con Asiria, y al morir aquel, se le ofreció la ocasión para unificar una gran parte de Elam. Tras apoderarse del trono, forzó al exilio a los hijos de los dos reyes precedentes, que se refugiaron en la corte de Asurbanipal. Una vez afirmado su poder, se mostró cada vez más arrogante con Asiria, y en 653a. C. lanzó un violento ataque contra la Baja Mesopotamia, pero Assurbanipal contraatacó en la región de Der, y promovió disturbios en la retaguardia elamita. El encuentro decisivo tuvo lugar en Tell-Tuba, junto al río Karún, resultando vencido y muerto Teumman, tras lo cual, Elam f (es)
- Teumman est un roi de l'ancien royaume d'Élam, régnant de 664 à 653 av. J.-C., contemporain du roi Assyrien Assurbanipal (668 - c. 627). Selon les sources, le nom peut être écrit comme Te'umman, Teumann, ou Te-Umman. Pendant un temps, de nombreux chercheurs, pensent voir en lui le Tepti-Huban-Inshushinak mentionné dans les inscriptions, bien que ce point de vue ait depuis perdu leurs faveurs. (fr)
- Tepti-Humban-Inszuszinak (w źródłach asyryjskich: Teumman) – król Elamu w latach 664–653 p.n.e. Po śmierci Urtaka zajął Suzę i objął rządy w państwie, co nie spodobało się części arystokracji elamickiej, która wysłała ambasadorów do Aszurbanipala z prośbą o rozstrzygnięcie sporu, ponieważ nie był on legalnym spadkobiercą tronu. Król asyryjski wskazał na Humban-nikasza II, starszego syna Urtaki. Decyzji nie uznał Tepti-Humban-Inszuszinak, co doprowadziło do wojny z Asyrią i bitwy nad rzeką Ulai. Wojska dowodzone przez Tepti-Humban-Inszuszinaka zostały rozgromione, a sam król został zabity. Jego odciętą głowę armia asyryjska niosła w triumfalnym pochodzie przez Elam. Dla większego pohańbienia pokonanego wroga została wystawiona przez Asyryjczyków na widok publiczny w jednej z bram Niniwy. As (pl)
|