| dbo:abstract
|
- Sakja Pandita, též Sakja-pandita, původním jménem, Künga Gjalchän (1182–1251), byl tibetský duchovní učitel a buddhistický učenec. Bývá považován za jednoho z pěti učenců, od jejichž učení odvozuje svůj původ buddhistická škola sakja. Sakja Pandita je považován za emanaci Maňdžušrího, bódhisattvy moudrosti. Napsal několik spisů, v českém jazyce vyšla jeho práce pod názvem Pokladnice moudrých rčení v překladu Josefa Kolmaše a Jany Štroblové. (cs)
- Sakya Pandita Künga Gyeltshen (* 1182 in Sakya Dzong; † 1251 in Liangzhou) oft nur „Sakya Pandita“ genannt, gehört zu den „Fünf Ehrwürdigen Meistern“, die als eigentliche Gründer der Sakya-Tradition des tibetischen Buddhismus angesehen werden. Zu diesen fünf Meistern zählen neben Sakya Pandita Sachen Künga Nyingpo, Sönam Tsemo, Dragpa Gyeltshen und Chögyel Phagpa. Sakya Pandita war Schüler vieler Lehrer, darunter der fünfte Sakya Thridzin (Thronhalter der Sakya) Dragpa Gyeltshen und der Gelehrte Shakya Shri Bhadra (1127–1225) aus Kaschmir. Er wurde als einer der größten Gelehrten seiner Zeit bekannt und gilt als einer der größten Gelehrten des tibetischen Buddhismus überhaupt. Zusammen mit dem indischen Gelehrten Shakya Shri Bhadra übersetzte er wichtige Texte zur Logik, die in den „neuen Schulen des Buddhismus in Tibet“ (Sarma) ein Standardwerk zu diesem Thema wurden. Auch seine Darlegungen zur „höchsten Sicht“ im Rahmen der Sakya-Lehren sind von großer Bedeutung. Im Jahr 1247 reiste Sakya Pandita, der inzwischen sechster Sakya Thridzin geworden war, in Begleitung seines Neffen Chögyel Phagpa auf Einladung des Mongolenfürsten Godan Khan nach Lanzhou. Dort entwarf er eine Grammatik für die mongolische Sprache und begann, den Buddhismus im Land zu verbreiten. Seine Verbindung zu den Mongolen war für die politische Situation Tibets von großer Bedeutung. Kurz vor seinem Tod setzte er seinen Neffen Chögyel Phagpa zu seinem Nachfolger als Oberlama von Tibet ein; dieser wurde später von den Mongolen zum Vizekönig über Tibet ernannt. Sakya Pandita starb 1251 in Liangzhou (heute Wuwei in Gansu). (de)
- Qoijê Sa'gya Paṇḍita Günga Gyaicain (tibetano: ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན།, Wylie: chos-rje sa-skya paN+Di-ta kun-dga’ rgyal-mtshan/ (EWTS), ZYPY: Qöjê Sa'gya “Bantida” Günga Gyäcän; alt. Choeje Sakya Pandita Kunga Gyeltse), también conocido como Günga Gyaimcain Bai Sangbo (tibetano: ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ།, Wylie: kun-dga’ rgyal-mtshan dpal bzang-po/, ZYPY: Günga Gyämcän Bä Sangbo; alt. Kunga Gyaltshan Pal Zangpo; 1182–1251) fue un líder espiritual Tibetano y erudito budista como así también el cuarto de los cinco venerables maestros supremos sakia del Tíbet. Günga Gyaicain es generalmente conocido simplemente como Sa'gya Paṇḍita, un título dado en reconocimiento a su logros en erudición y conocimiento del sánscrito. En la tradición se cree que es la emanación del Bodhisattva Manjushri, la encarnación de la sabiduría de todos los Budas. Se volvió un gran erudito en el Tíbet, Mongolia, China e India. Era hábil en las cinco grandes ciencias de la medicina, gramática. dialectos y sagrada literatura sánscrita así como también las ciencias menores de la retórica, sinonimia, poesía, danza y astrología. Es considerado en el Tíbet como el cuarto "Gran Prócer" y sexto Sakya Trizin, así como una de las más importantes figuras entre el linaje Sakya. Nació en de la familia noble de Jam-yan-gon.Su padre fue Palchen of Öpochey. Sa'gya Paṇḍita era el sobrinow, y principal discípulo de Jetsun Dakpa Gyeltsen o (1147–1216). Tras la muerte de Genghis Khan en 1227, los tibetanos dejaron de mandar tributo. Como resultado, en 1240, el nieto de Genghis Kan y segundo hijo de . El invadió el Tíbet matando aproximadamente 500 monjes. Destruyó y saqueó monasterios, aldeas y pueblos. El príncipe Godan pidió a sus comandante que busquen a un sobresaliente lama budista y Sa'gya Paṇḍita fue considerado el más religioso, Godan entonces le envió una carta de "invitación" y regalos. En 1244, Sakia Pandita viajó hacia el campamento real del con dos de sus jóvenes sobrinos, Phagpa de diez años y Chhana de seis, quienes más tarde publicaron una colección de los escritos de Sakya Pandita. En el camino, pararon en Lhasa, donde Phagpa tomó los votos de joven monje budista en el monasterio Jokhang en frente de la estatua de los Jowo ofrecida por la , la esposa china de Songtsen Gampo. Sakya Pandita predicó sermones a lo largo de su camino y llegó al campamento del príncipe Godan en 1247 en Lanzhou la actual provincia de Gansu, donde las tropas mongoles estaban exterminando a chinos tirándolos a un río. Sakya Pandita, horrorizado, dio instrucciones religiosas, en particular que matar seres pensantes es uno de los peores actos de acuerdo al dharma de Buda. Dio instrucción religiosa al príncipe y sorprendió en gran manera a la corte con su personalidad y poderosas enseñanzas. También se dice de él que curó al príncipe Godan de una grave enfermedad y con ayuda de su sobrino, Phagpa, adaptó la para que las escrituras budistas puedan ser traducidas al mongol. A cambio, se le dio "autoridad temporal sobre las 13 miriarquías" [Trikor Chuksum] de Tíbet central." Así empezó una fuerte alianza y la capital de Sakya, , se volvió la capital del Tíbet. Esto duró hasta mediados del siglo XIV. Durante el reino del decimocuarto Sakya Trizin, Sonam Gyaltsen, la provincia central tibetana de U fue tomada por el miriarca, marcando el "principio del fin del período del poder Sakya en el Tíbet central." Sakya Pandita murió en 1251, a la edad de setenta en la ciudad de Gyu-ma. Como no se casó eligió al hijo de su hermano, Chogyal Phagpa, como su heredero y lo nominó antes de su muerte como autoridad religiosa dándole su caracola y bandeja de limosnas. After his death Phakpa continued his mission. La caracola es una de las Ashtamangala y la bandeja de limosnas un particular símbolo de Buda Sakyamuni y las tradiciones Shramana. En el linaje tibetano de los Panchen Lamas tibetanos se considereba que había cuatro emanaciones indias y tres tibetanas de la mente iluminada de Buda Amitabha antes de , quién es reconocido como el primer Panchen Lama. El linaje empieza con , uno de los discípulos originales del Buda Gautama. Sakya Pandita es considerado la segunda emanación tibetna de del Buda Amitabha en esta línea. (es)
- Sakya Pandita Kunga Gyeltsen (Tibetan: ས་སྐྱ་པཎ་ཌི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: Sa skya Paṇḍita Kun dga’ rgyal mtshan ) (1182 – 28 November 1251) was a Tibetan spiritual leader and Buddhist scholar and the fourth of the Five Sakya Forefathers (Wylie: sa skya gong ma lnga). Künga Gyeltsen is generally known simply as Sakya Pandita (or Sapan for short), a title given to him in recognition of his scholarly achievements and knowledge of Sanskrit. He is held in the tradition to have been an emanation of Manjusri, the embodiment of the wisdom of all the Buddhas. Sakya Pandita was also known as a great scholar in Tibet, India, Mongolia and China and was proficient in the five great sciences of Buddhist philosophy, medicine, grammar, dialectics and sacred Sanskrit literature as well as the minor sciences of rhetoric, synonymies, poetry, music, dancing and astrology. He is considered to be the fourth Sakya Forefather and sixth Sakya Trizin and one of the most important figures in the Sakya lineage. (en)
- Sakya Pandita Kunga Gyeltsen (mongol : Саж Бандид Гунгаажалцан, translittération : Saj bandid Gungaajaltsan, bandi signifiant novice en mongol) ou Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) était un dirigeant spirituel tibétain et un bouddhiste érudit. Il fut le 4e des cinq Maîtres fondateurs de l’école Sakyapa du Tibet et le 6e Sakya Trizin. À partir de 1247, il devint le conseiller bouddhiste du prince Godan, entamant une alliance entre Sakyapa et le pouvoir mongol de la dynastie Yuan qui allait durer un siècle. (fr)
- サキャ・パンディタ・クンガ・ギェンツェン（チベット文字：ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།、Sa skya paṇḍita kun dga' rgyal mtshan; 漢字表記: 薩斯迦班弥怛功嘉監蔵、1182年 - 1251年）は、チベット仏教サキャ派（赤帽派）の五先師の4番目に数えられる宗教指導者。略して「サパン(Sa paṇ)」とも。中世チベットの有力氏族であるコン氏('Khon-rigs)の出身。俗名はパンデン・トンドゥプ(dPal ldan don grub)。 (ja)
- Sakya Pandita, voluit Sakya Pandita Kunga Gyaltsen (Sakya, 1182 - Liangzhou (nu Wuwei in Gansu), 1251), is een van de vijf meesters die als oorspronkelijke stichters van de sakya-traditie in het Tibetaans boeddhisme worden beschouwd. De andere vier zijn Sachen Künga Nyingpo, Sönam Tsemo, Dragpa Gyaltsen en Phagspa. Sakya Pandita studeerde bij diverse leraren, onder wie Dragpa Gyaltsen, de geleerde uit Kasjmir en de vijfde sakya trizin, Dragpa Gyaltsen. Samen met Shakya Sri vertaalde hij belangrijke teksten uit de logica die in de Sarma, ofwel nieuwe school van het boeddhisme een standaardwerk over dit thema werden. Ook zijn uiteenzettingen over het hoogste zicht in het kader van de sakya-leer zijn van belang binnen de traditie. Hij werd de zesde sakya trizin van 1216 tot 1251. Sakya Pandita is ook auteur van een aantal werken over de geschiedenis van het Tibetaanse rijk. In een daarvan beschrijft hij zijn zienswijze op het verloop van het veronderstelde concilie van Lhasa. In dat debat zou omstreeks 793 beslist zijn welke stroming in het boeddhisme in Tibet de leidende zou zijn. Hij veroordeelt op uiterst polemische wijze en in zeer scherpe bewoordingen de positie van het Chinese Chan-boeddhisme en die van zijn vertegenwoordiger in dat debat Moheyan. Sakya Pandita was na een eerste inval van de Mongoolse prins Godan Khan in Tibet genoemd als de persoon die de Tibetaanse belangen aan zijn hof zou kunnen vertegenwoordigen. Godan had enige jaren andere prioriteiten, maar in 1244 ontving Sakya Pandita de onmogelijk te weigeren uitnodiging naar zijn hof te komen. In gezelschap van zijn jonge neven Phagspa (1235-1280) en Chakna Dorjé reisde hij naar Lanzhou in het huidige Gansu, waar hij in 1246 arriveerde. Sakya Pandita was daarmee de eerste Tibetaan die een belangrijke rol ging spelen in de relatie met de Mongolen tijdens die Mongoolse periode. In de klassieke Tibetaanse geschiedschrijving volgt dan de melding van de beroemde brief van Sakya Pandita aan alle geledingen binnen de Tibetaanse elite. De brief beschrijft de voorwaarden, waaronder de Mongolen bereid zijn af te zien van verwoestende invasies in Tibet. Er dient sprake te zijn van onvoorwaardelijke acceptatie van de Mongoolse soevereiniteit door alle geestelijke en wereldlijke autoriteiten. Hun autoriteit zou voortaan afhangen van deze soevereiniteitserkenning en van formele benoeming door de Mongolen. De Tibetaanse autoriteiten zouden hun bezittingen besturen in overleg met afgevaardigden van de Sakya in overeenstemming met de Mongoolse wet. Er zou een volkstelling gehouden worden. Mongolen zouden belastingen heffen en innen, daarbij geholpen door functionarissen vanuit de sakya. De brief eindigt met een specificatie van het soort producten, die de Mongolen daarnaast als eerbetoon verwachten. Een tweede element in de brief is de nadruk die gelegd wordt op de vaak gemelde stelling, dat de sakya de enige vertegenwoordigers van de Mongolen in Tibet zijn en dat de abt van het klooster Sakya de voornaamste uitvoerder zou zijn van de Mongoolse soevereiniteit. De klassieke Tibetaanse geschiedschrijving laat dan ook de hegemonie van de sakya-traditie in Tibet met deze brief beginnen. De meeste hedendaagse tibetologen gaan er echter van uit dat deze brief een pseudepigraaf is, feitelijk aanzienlijk later geschreven op basis van omstandigheden na de dood van Sakya Pandita en om redenen van toenmalige politieke opportuniteit aan Sakya Pandita toegeschreven. De feitelijke bestuurlijke dominantie van de sakya in Tibet werd pas na 1264 gerealiseerd. Sakya Pandita zou de rest van zijn leven voor het grootste deel in Lanzhou doorbrengen en nooit meer terugkeren naar Tibet. (nl)
- Сакья-пандита Гунга-Джалцан (монг. Саж Бандид Гунгаажалцан), также Кунга Гьялцен Пэлсангпо (1182—1251) — один из крупнейших политических и религиозных деятелей в истории Тибета. Шестой Сакья Тридзин, он входит четвёртым в число четырёх «отцов-основателей Сакья» и «пяти превосходных мастеров Тибета» (согласно школе Сакья). Гунга-джалцан обычно именуется в литературе почётным прозвищем Сакья-пандита, подчёркивающим его превосходные познания в области буддийской доктрины и санскрита. Он считается воплощением бодхисаттвы Манджушри, олицетворяющего мудрость всех будд. В линии перерождений панчен-лам, воплощающих Будду Амитабху и начинающейся с ученика Будды Шакьямуни, Субхути, Сакья-пандита — непосредственный предшественник . Известен тем, что сыграл ключевую роль в политико-религиозном альянсе Монгольской империи и Тибета, что значительно изменило последующую историю и культуру в регионе. (ru)
- Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków. Sakja Pandita był czwartym z pięciu znamienitych mistrzów – twórców jednej z głównych tradycji duchowej Tybetu, tradycji sakja. Bratanek wielkiego mistrza Sonam Tsemo, dzierżawcy tradycji sakja. Ze względu na jego wkład dla historii buddyzmu w Tybecie jest uważany obecnie wraz z Tsongkhapą i Longczenpą za główną postać buddyzmu tybetańskiego, która jest niczym emanacją Mandziuśriego. Kunga Gyeltsen jest powszechnie znany jako Sakja Pandita, czyli "wielki uczony, z sanskrytu pandita" tradycji sakja. Znawca i twórca w wielu dziedzinach w tym medycyny, filozofii, gramatyki, dialektyki, poezji, sanskrytu, astrologii oraz przede wszystkim wielki mistrz tantryczny i twórca dzieł tantrycznych, w szczególności systemu Lamdre. Jego sława była tak wielka, że dotarła do Indii, skąd przybyło wielu mistrzów tradycji niebuddyjskich, których nawrócił w debatach doktrynalnych. W momencie gdy Tybet znalazł się pod panowaniem Chana Kubilaja, Sakja Pandita zainicjował początek długich związków między sakjapami a mongolskimi zwierzchnikami Tybetu, do tego stopnia, że zawarł on traktat pokojowy i zainicjował zakończoną sukcesem misję nawracania państwa Mongołów na buddyzm. Chan Kubilaj przyjął wówczas bratanka Sakja Pandity o imieniu (wylie: Gro-mgon Chos-rgyal ‘Phags-pa Blo-gros rgyal-mtshan, 1235 – 1280) w 1253 r. n.e. jako swojego najwyższego mistrza duchowego i doradcę w sprawach politycznych. Owe relacje religijno-polityczne sakjapów wiele wieków później zastąpiły relacje między Dalajlamami, a następnymi władcami mongolskimi. (pl)
- Сак'я-пандіта (тиб. ས་ཀྱ་པཎ་ཌི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན; 1182– 28 листопада 1251) — середньовічний політичний та релігійний діяч Тибету, 6-й сак'я-трицзін (очільник) буддистської школи Сак'я. В китайських джерелах відомий як Са Бань. (uk)
- 萨迦·班智达·贡噶坚赞（藏文：ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན།，威利转写：chos-rje sa-skya paN+Di-ta kun-dga’ rgyal-mtshan/ (EWTS)，藏语拼音：Qöjê Sa'gya “Pantida” Günga Gyäcän，1182年－1251年），藏傳佛教薩迦派第四祖，出身昆氏家族，原名貝丹頓珠。 幼年隨父兄學習宗教教育，二十三歲以克什米爾入藏的釋迦室利為師。通曉梵文和佛教教法，因為他知識淵博，被尊稱為萨迦·班智达，簡稱萨班，就是薩迦派的大學者。1246年，蒙古帝國闊端太子請他到涼州。次年，他代表吐蕃僧俗勢力和闊端商談吐蕃歸順蒙古之事。他的文集中有一封信，向吐蕃僧俗曉諭歸順蒙古的條件。包括蒙古在吐蕃设官授职，征收贡赋方法。史家以此信為吐蕃成為蒙古轄區的依據。但是David P. Jackson指出薩迦文集中原無此信，幾百年後編的文集才收入，信中又提到了當時尚未進行的人口普查，因此這封信可能是後世偽造的。在1251年，他在涼州圓寂，在涼州幻化寺建塔。他將衣缽傳給侄子八思巴。他所著作的《薩迦格言》、《正理藏论》、《三律仪论》，廣泛流傳於藏族地區。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Sakja Pandita, též Sakja-pandita, původním jménem, Künga Gjalchän (1182–1251), byl tibetský duchovní učitel a buddhistický učenec. Bývá považován za jednoho z pěti učenců, od jejichž učení odvozuje svůj původ buddhistická škola sakja. Sakja Pandita je považován za emanaci Maňdžušrího, bódhisattvy moudrosti. Napsal několik spisů, v českém jazyce vyšla jeho práce pod názvem Pokladnice moudrých rčení v překladu Josefa Kolmaše a Jany Štroblové. (cs)
- Sakya Pandita Kunga Gyeltsen (mongol : Саж Бандид Гунгаажалцан, translittération : Saj bandid Gungaajaltsan, bandi signifiant novice en mongol) ou Kunga Gylatshan Pal Zangpo (1182–1251) était un dirigeant spirituel tibétain et un bouddhiste érudit. Il fut le 4e des cinq Maîtres fondateurs de l’école Sakyapa du Tibet et le 6e Sakya Trizin. À partir de 1247, il devint le conseiller bouddhiste du prince Godan, entamant une alliance entre Sakyapa et le pouvoir mongol de la dynastie Yuan qui allait durer un siècle. (fr)
- サキャ・パンディタ・クンガ・ギェンツェン（チベット文字：ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།、Sa skya paṇḍita kun dga' rgyal mtshan; 漢字表記: 薩斯迦班弥怛功嘉監蔵、1182年 - 1251年）は、チベット仏教サキャ派（赤帽派）の五先師の4番目に数えられる宗教指導者。略して「サパン(Sa paṇ)」とも。中世チベットの有力氏族であるコン氏('Khon-rigs)の出身。俗名はパンデン・トンドゥプ(dPal ldan don grub)。 (ja)
- Сак'я-пандіта (тиб. ས་ཀྱ་པཎ་ཌི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན; 1182– 28 листопада 1251) — середньовічний політичний та релігійний діяч Тибету, 6-й сак'я-трицзін (очільник) буддистської школи Сак'я. В китайських джерелах відомий як Са Бань. (uk)
- 萨迦·班智达·贡噶坚赞（藏文：ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན།，威利转写：chos-rje sa-skya paN+Di-ta kun-dga’ rgyal-mtshan/ (EWTS)，藏语拼音：Qöjê Sa'gya “Pantida” Günga Gyäcän，1182年－1251年），藏傳佛教薩迦派第四祖，出身昆氏家族，原名貝丹頓珠。 幼年隨父兄學習宗教教育，二十三歲以克什米爾入藏的釋迦室利為師。通曉梵文和佛教教法，因為他知識淵博，被尊稱為萨迦·班智达，簡稱萨班，就是薩迦派的大學者。1246年，蒙古帝國闊端太子請他到涼州。次年，他代表吐蕃僧俗勢力和闊端商談吐蕃歸順蒙古之事。他的文集中有一封信，向吐蕃僧俗曉諭歸順蒙古的條件。包括蒙古在吐蕃设官授职，征收贡赋方法。史家以此信為吐蕃成為蒙古轄區的依據。但是David P. Jackson指出薩迦文集中原無此信，幾百年後編的文集才收入，信中又提到了當時尚未進行的人口普查，因此這封信可能是後世偽造的。在1251年，他在涼州圓寂，在涼州幻化寺建塔。他將衣缽傳給侄子八思巴。他所著作的《薩迦格言》、《正理藏论》、《三律仪论》，廣泛流傳於藏族地區。 (zh)
- Sakya Pandita Künga Gyeltshen (* 1182 in Sakya Dzong; † 1251 in Liangzhou) oft nur „Sakya Pandita“ genannt, gehört zu den „Fünf Ehrwürdigen Meistern“, die als eigentliche Gründer der Sakya-Tradition des tibetischen Buddhismus angesehen werden. Zu diesen fünf Meistern zählen neben Sakya Pandita Sachen Künga Nyingpo, Sönam Tsemo, Dragpa Gyeltshen und Chögyel Phagpa. (de)
- Qoijê Sa'gya Paṇḍita Günga Gyaicain (tibetano: ཆོས་རྗེ་ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན།, Wylie: chos-rje sa-skya paN+Di-ta kun-dga’ rgyal-mtshan/ (EWTS), ZYPY: Qöjê Sa'gya “Bantida” Günga Gyäcän; alt. Choeje Sakya Pandita Kunga Gyeltse), también conocido como Günga Gyaimcain Bai Sangbo (tibetano: ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ།, Wylie: kun-dga’ rgyal-mtshan dpal bzang-po/, ZYPY: Günga Gyämcän Bä Sangbo; alt. Kunga Gyaltshan Pal Zangpo; 1182–1251) fue un líder espiritual Tibetano y erudito budista como así también el cuarto de los cinco venerables maestros supremos sakia del Tíbet. Günga Gyaicain es generalmente conocido simplemente como Sa'gya Paṇḍita, un título dado en reconocimiento a su logros en erudición y conocimiento del sánscrito. En la tradición se cree que es la emanación del Bodhisa (es)
- Sakya Pandita Kunga Gyeltsen (Tibetan: ས་སྐྱ་པཎ་ཌི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན, Wylie: Sa skya Paṇḍita Kun dga’ rgyal mtshan ) (1182 – 28 November 1251) was a Tibetan spiritual leader and Buddhist scholar and the fourth of the Five Sakya Forefathers (Wylie: sa skya gong ma lnga). Künga Gyeltsen is generally known simply as Sakya Pandita (or Sapan for short), a title given to him in recognition of his scholarly achievements and knowledge of Sanskrit. He is held in the tradition to have been an emanation of Manjusri, the embodiment of the wisdom of all the Buddhas. (en)
- Sakya Pandita, voluit Sakya Pandita Kunga Gyaltsen (Sakya, 1182 - Liangzhou (nu Wuwei in Gansu), 1251), is een van de vijf meesters die als oorspronkelijke stichters van de sakya-traditie in het Tibetaans boeddhisme worden beschouwd. De andere vier zijn Sachen Künga Nyingpo, Sönam Tsemo, Dragpa Gyaltsen en Phagspa. Een tweede element in de brief is de nadruk die gelegd wordt op de vaak gemelde stelling, dat de sakya de enige vertegenwoordigers van de Mongolen in Tibet zijn en dat de abt van het klooster Sakya de voornaamste uitvoerder zou zijn van de Mongoolse soevereiniteit. (nl)
- Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków. (pl)
- Сакья-пандита Гунга-Джалцан (монг. Саж Бандид Гунгаажалцан), также Кунга Гьялцен Пэлсангпо (1182—1251) — один из крупнейших политических и религиозных деятелей в истории Тибета. Шестой Сакья Тридзин, он входит четвёртым в число четырёх «отцов-основателей Сакья» и «пяти превосходных мастеров Тибета» (согласно школе Сакья). Гунга-джалцан обычно именуется в литературе почётным прозвищем Сакья-пандита, подчёркивающим его превосходные познания в области буддийской доктрины и санскрита. Он считается воплощением бодхисаттвы Манджушри, олицетворяющего мудрость всех будд. В линии перерождений панчен-лам, воплощающих Будду Амитабху и начинающейся с ученика Будды Шакьямуни, Субхути, Сакья-пандита — непосредственный предшественник . Известен тем, что сыграл ключевую роль в политико-религиозном альянсе (ru)
|