| dbo:abstract
|
- El khwarxi és una llengua del Caucas, parlada pel pobles dels khvarxis als districtes de Tsumadinski, Kiziliurtovsky i Khasaviurtovski al Daguestan. Es creu que el parlen unes 8500 persones, però al cens de Rússia hi figuren només 1.872 ètnics khvarxis, però molts es registren com àvars. És una llengua que juntament al , el dido, el i el khunzal forma la divisió dido del grup avar-andi-dido de llengües ibero-caucasianes del nord-est. La llengua té sis dialectes:
* Khvarxi de l'Alt Inkhokwari
* Khvarxi del Baix Inkhokwari
* Khvarxi de Kwantlada
* Khvarxi de Santlada
* Khvarxi de Khwayni
* Khvarxi propi (ca)
- Khwarshi (also spelled Xvarshi, Khvarshi) is a Northeast Caucasian language spoken in the Tsumadinsky-, Kizilyurtovsky- and Khasavyurtovsky districts of Dagestan by the Khwarshi people. The exact number of speakers is not known, but the linguist , who has carried out fieldwork in the period from 2005 to 2009, gives the figure 8,500. Other sources give much lower figures, such as Ethnologue with the figure 1,870 and the latest population census of Russia with the figure 1,872. The low figures are because many Khwarshi have registered themselves as being Avar speakers, because Avar is their literary language. There are six dialects of the Khwarshi language based on their geographical distribution. The dialects are: Upper and Lower Inkhokwari, Kwantlada, Santlada, Khwayni and Khwarshi Proper, originating in their respective villages in the Tsumadinsky district. Due to emigration, Kwantlada-, Upper and Lower Inkhokwari–speaking communities also exist in Oktyabrskoe, Santlada-speaking communities exist in and Khwarshi Proper–speaking communities exist in Mutsalaul. (en)
- Le khvarshi, en russe : хваршинский (ru),est une langue caucasienne du Nord- Est du Caucase, déclarée en voie de disparition par l'UNESCO. Elle fait partie du sous-groupe tsez de la famille des langues nakho-daghestaniennes. Le khvarsi peut-être sub-divisé en cinq dialectes qui sont souvent parlés seulement dans un village : le khvarshi proper, l'inkhokvari, le kvantlada, le santlada et le xvaini.Le recensement russe de 2002 indique que la langue khvarshi est parlé par environ 500 personnes stricto sensu dans le village de Khvarshi, lat : 42.3417; long : 46.1212, dans le raion de (en) au Daghestan en Russie. Le recensement russe de 2010 indique un nombre de 1740 locuteurs dans une zone plus étendue des raions de Tsumadinsky, Khonokh, Khvarshi, Kvantlada, Inkhokvari, et des villages de Santlada. La langue n'est pas écrite. C'est une langue à structure d'actance de type absolutif-ergatif. Les autres noms pour cette langue sont : Atl’ilqo, Khvarsh, Khvarshin, Xvarshi, Xvarshik. (fr)
- Język chwarszyjski (nazwa własna Kedaes hikwa) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez maks. 500 osób w południowym Dagestanie. Język chwarszyjski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Dane mówiące o liczbie osób posługujących się tym językiem nie są zbyt dokładne, ponieważ w dużej mierze opierały się na szacunkach. Według statystyk w 1926 r. języka tego używało 1019 osób. W późniejszym czasie użytkownicy chwarszyjskiego uznawani byli za odłam Awarów i tak też zapisywani podczas kolejnych spisów powszechnych. Szacunki z roku 1958 podawały liczbę 1800 użytkowników języka, dane, za rok 1967 donosiły o ponad 1 tys., natomiast według spisu powszechnego, przeprowadzonego na terenie Federacji Rosyjskiej w 2000 r. liczba osób posługujących się tym językiem wynosi zaledwie 128 osób, w tym tylko 107 w Dagestanie. Tak niską liczbę użytkowników chwarszyjskiego tłumaczy się tym, iż przypuszczalnie większość Chwarszów podała podczas spisu narodowość awarską. Językiem chwarszyjskim posługuje się ludność we wsi Chwarszi w południowodagestańskim okręgu cumadyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka. Język chwarszyjski nie wykształcił piśmiennictwa. Jest używany wyłącznie w sytuacjach nieformalnych, w domu, wśród przyjaciół. W charakterze języka literackiego używany jest język awarski, jako największy język literacki Dagestanu. Wśród ludności rozpowszechniony jest także rosyjski, jako język urzędowy Federacji Rosyjskiej. Chwarszyjski jest językiem ergatywnym. Ze względu na historię tego języka widoczne są wpływy języka awarskiego, tureckiego, arabskiego, gruzińskiego oraz rosyjskiego. Ze względu na niewielką liczbę użytkowników języka, a także z powodu obniżania się prestiżu języka wśród jego użytkowników, uważa się, iż grozi mu wymarcie w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. (pl)
- Хварши́нский язык (Kedaes hikwa) — один из небольших кавказских языков. На нём говорят 1737 человек в южном Дагестане. Хваршинский язык принадлежит к цезской группе аваро-андо-цезской ветви нахско-дагестанской семьи языков. Хваршинский язык распространён в Цумадинском районе на юге Дагестана, а также в Хасавюртовском и Кизилюртовском районах республики. Язык распадается на два основных диалекта и ряд говоров, заметно отличающихся друг от друга:
* Инхокваринский диалект (иногда рассматривается как отдельный язык) — в среднем и нижнем течении реки Хварши.
* Собственно инхокваринский говор — в селении Инхоквари.
* Говор Хвайни — в верхнем течении Андийского Койсу — селение Хвайни.
* Говор Квантлада-Сантлада — В селениях Квантлада и Сантлада.
* Хваршинский диалект (акьилхъо). В верхнем течении реки Хварши. Селение Хварши, (Гъонгьо). Хваршинский язык является эргативным. Заметно (особенно в инхокваринском диалекте) влияние андийских языков — как в фонетике, так и в лексике. Согласно статистике, в 1926 году языком пользовалось 1019 человек. В более поздних исследованиях носители хваршинского языка считались группой аварцев и во время переписей населения записывались в качестве таковых. По оценкам 1958 года существовало 1800 носителей языка, данные на 1967 год — более 1000. Согласно Всероссийской переписи населения 2002 года, число людей, говорящих на хваршинском языке, составило 1872 человек. При этом хваршинскую национальность указало только 128 человек, из них 107 в Дагестане (это может объясняться тем, что большинство хваршей указало аварскую национальность). Бесписьменный. Используется в основном в бытовой сфере. В качестве литературного языка хварши используют аварский и русский языки. (ru)
- A língua khvarshi é uma língua caucasiana. Faz parte do sub-grupo das nakho-daghestanianas. O khvarshi é falado por cerca de mil pessoas no raion no Daguestão. A língua não tem uma escrita realmente utilizada pela etnia. (pt)
- Хваршинською мовою спілкуються близько тисячі осіб в Цумадинському районі Дагестану. Хваршинська мова має два діалекти і кілька говірок, які особливо відрізняються одна від одної:
* Інхокваринський діалект(середня і нижня течія річки Хварші)
* Інхокваринська говірка(село Інхокварі)
* Квантладо-Сентладська говірка(в селах Квантлада і Сентлада відповідно)
* Хваршинський діалект(село Хварші) Хваршинська мова є ергативною. Великий вплив на мову(на лексику і фонетику) мають андійські мови. Мова є безписемною. Як літературну мову Хваршинці використовують Аварську мову. Іменник має 6 класів. В Хваршинській мові налічують 18 голосних звуків: а,е,и,ъ,о,у; довгі- а,е,и,ъ,о,у; носові- а,е,и,о,у; довгі носові- а,е,о. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- A língua khvarshi é uma língua caucasiana. Faz parte do sub-grupo das nakho-daghestanianas. O khvarshi é falado por cerca de mil pessoas no raion no Daguestão. A língua não tem uma escrita realmente utilizada pela etnia. (pt)
- El khwarxi és una llengua del Caucas, parlada pel pobles dels khvarxis als districtes de Tsumadinski, Kiziliurtovsky i Khasaviurtovski al Daguestan. Es creu que el parlen unes 8500 persones, però al cens de Rússia hi figuren només 1.872 ètnics khvarxis, però molts es registren com àvars. És una llengua que juntament al , el dido, el i el khunzal forma la divisió dido del grup avar-andi-dido de llengües ibero-caucasianes del nord-est. La llengua té sis dialectes: (ca)
- Khwarshi (also spelled Xvarshi, Khvarshi) is a Northeast Caucasian language spoken in the Tsumadinsky-, Kizilyurtovsky- and Khasavyurtovsky districts of Dagestan by the Khwarshi people. The exact number of speakers is not known, but the linguist , who has carried out fieldwork in the period from 2005 to 2009, gives the figure 8,500. Other sources give much lower figures, such as Ethnologue with the figure 1,870 and the latest population census of Russia with the figure 1,872. The low figures are because many Khwarshi have registered themselves as being Avar speakers, because Avar is their literary language. (en)
- Le khvarshi, en russe : хваршинский (ru),est une langue caucasienne du Nord- Est du Caucase, déclarée en voie de disparition par l'UNESCO. Elle fait partie du sous-groupe tsez de la famille des langues nakho-daghestaniennes. Le recensement russe de 2010 indique un nombre de 1740 locuteurs dans une zone plus étendue des raions de Tsumadinsky, Khonokh, Khvarshi, Kvantlada, Inkhokvari, et des villages de Santlada. La langue n'est pas écrite. C'est une langue à structure d'actance de type absolutif-ergatif. Les autres noms pour cette langue sont : Atl’ilqo, Khvarsh, Khvarshin, Xvarshi, Xvarshik. (fr)
- Język chwarszyjski (nazwa własna Kedaes hikwa) – jeden z niewielkich języków kaukaskich, używany przez maks. 500 osób w południowym Dagestanie. Język chwarszyjski należy do języków didojskich w zespole awaro-didojskim, tworzącym podgrupę wśród języków dagestańskich w grupie północno-wschodniej (nachsko-dagestańskiej) języków kaukaskich. Językiem chwarszyjskim posługuje się ludność we wsi Chwarszi w południowodagestańskim okręgu cumadyjskim. Od nazwy tej wsi pochodzi też nazwa języka. (pl)
- Хварши́нский язык (Kedaes hikwa) — один из небольших кавказских языков. На нём говорят 1737 человек в южном Дагестане. Хваршинский язык принадлежит к цезской группе аваро-андо-цезской ветви нахско-дагестанской семьи языков. Хваршинский язык распространён в Цумадинском районе на юге Дагестана, а также в Хасавюртовском и Кизилюртовском районах республики. Язык распадается на два основных диалекта и ряд говоров, заметно отличающихся друг от друга: Хваршинский язык является эргативным. Заметно (особенно в инхокваринском диалекте) влияние андийских языков — как в фонетике, так и в лексике. (ru)
- Хваршинською мовою спілкуються близько тисячі осіб в Цумадинському районі Дагестану. Хваршинська мова має два діалекти і кілька говірок, які особливо відрізняються одна від одної:
* Інхокваринський діалект(середня і нижня течія річки Хварші)
* Інхокваринська говірка(село Інхокварі)
* Квантладо-Сентладська говірка(в селах Квантлада і Сентлада відповідно)
* Хваршинський діалект(село Хварші) Хваршинська мова є ергативною. Великий вплив на мову(на лексику і фонетику) мають андійські мови. Мова є безписемною. Як літературну мову Хваршинці використовують Аварську мову. (uk)
|