| dbo:abstract
|
- Crow Dog, lak. Kȟaŋǧí Šúŋka, übers. Krähenhund (wahrscheinlich * 1834; † 1911), war ein Mitglied des Stammes der Brulé. Crow Dog erlangte Bekanntheit durch den Mord an dem Häuptling der Brulé Spotted Tail (lak. Siŋté Glešká), das anschließende Todesurteil und die Begnadigung durch die US-Behörden. (de)
- Crow Dog (also Kȟaŋǧí Šúŋka, Jerome Crow Dog; 1833 – August 1912) was a Brulé Lakota subchief, born at Horse Stealing Creek, Montana Territory. (en)
- Crow Dog (Kȟaŋǧí Šúŋka; 1833 – 1912) fue un subjefe de la tribu Brulé, nacido en Horse Stealing Creek, territorio de Montana. Era sobrino del jefe principal , quien fue muerto en 1854 en el incidente conocido como la . Crow Dog fue uno de los líderes que ayudaron a popularizar la . El 5 de agosto de 1881, después de una vieja disputa, Crow Dog disparó y asesinó al jefe principal , en la . Un gran jurado del tribunal territorial de Dakota lo juzgó en , y fue condenado a muerte. Fue encarcelado en Deadwood en espera del resultado de sus apelaciones. En 1883 se presentó un recurso de habeas corpus por un grupo de abogados que se ofrecieron voluntariamente para representarlo pro bono. Su caso fue discutido en noviembre de 1883 ante el Tribunal Supremo de los EE. UU.. El 17 de diciembre de 1883 el tribunal dictaminó en una decisión unánime que de acuerdo con las disposiciones del Tratado de Fort Laramie, firmado el 29 de abril de 1868 y aprobado por el Congreso el 28 de febrero de 1877, la corte del territorio de Dakota no tenía jurisdicción sobre la reserva de Rosebud, por lo que le fue revocada la condena. (es)
- Wroni Pies (w języku lakota Kangisunka, ang. Crow Dog, ur. w 1833, zm. w 1910) – wódz Indian z północnoamerykańskiego plemienia Siuksów Brulé. Autor jednego z najgłośniejszych morderstw w Dakocie Południowej pod koniec XIX w. i bohater precedensowego procesu sądowego. Nic nie wiadomo o jego młodości i nie jest pewne, czy brał udział w wojnie Indian Wielkich Równin z Amerykanami w 1876 r. Wiadomo jednak, że rok później był jednym z wojowników Brulé, którzy doprowadzili pogromcę gen. Custera, Szalonego Konia (lak. Tashunka Witko, ang. Crazy Horse) do . Nie brał udziału w zamordowaniu wodza Oglalów, ale kiedy w 1879 r. w agencji tworzono oddział indiańskiej policji w służbie rządu USA, został jego dowódcą. Był krewnym innego wodza Brulé, Pstrego Ogona (lak. Sinte Galeshka, ang. Spotted Tail) i podobnie jak on zabiegał o poprawne stosunki współplemieńców z białymi. Dbał przy tym także o własne interesy i miał m.in. za złe Pstremu Ogonowi, że ten przywłaszczył sobie opłatę za wydzierżawienie ranczerom plemiennych pastwisk. Kiedy w 1880 r. stracił stanowisko w policji, o intrygę oskarżył także Pstrego Ogona, a – zdaniem części ówczesnych Siuksów i białych – ostatecznie znienawidził go wtedy, gdy Pstry Ogon uwiódł żonę jednego z jego krewnych. 5 sierpnia 1881 r. w zemście zastrzelił z ukrycia Pstrego Ogona (dla innych Siuksów – jak pisze m.in. – był to efekt spisku białych mającego osłabić władzę tradycyjnych wodzów plemienia). Co prawda krewni Wroniego Psa wypłacili rodzinie ofiary zwyczajowy okup, ale nie wystarczyło to Amerykanom. Sąd w Deadwood uznał go winnym morderstwa i w 1882 r. skazał na powieszenie, ale Sąd Najwyższy USA zdecydował, że sądy stanowe (federalne) nie mają prawa rozpatrywać przestępstw popełnianych przez Indian w rezerwatach i wodza uwolnił. Po powrocie do Rosebud, z uwagi na swoje nowe sądowe doświadczenia i odkupione w sposób zgodny z tradycją winy, Wroni Pies zyskał szacunek współplemieńców i udzielał im porad prawnych. W 1890 r. stał się zwolennikiem Tańca Duchów i wraz z wieloma innymi Siuksami zbiegł w góry, wzywając zarazem do zachowania pokoju z Amerykanami i nie wszczynania sporów między samymi Indianami. Wkrótce po masakrze nad Wounded Knee z 29 grudnia 1890 r. zgłosił się do rezerwatu Pine Ridge, osiadł tam i żył w spokoju do śmierci w 1910 r. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Crow Dog, lak. Kȟaŋǧí Šúŋka, übers. Krähenhund (wahrscheinlich * 1834; † 1911), war ein Mitglied des Stammes der Brulé. Crow Dog erlangte Bekanntheit durch den Mord an dem Häuptling der Brulé Spotted Tail (lak. Siŋté Glešká), das anschließende Todesurteil und die Begnadigung durch die US-Behörden. (de)
- Crow Dog (also Kȟaŋǧí Šúŋka, Jerome Crow Dog; 1833 – August 1912) was a Brulé Lakota subchief, born at Horse Stealing Creek, Montana Territory. (en)
- Crow Dog (Kȟaŋǧí Šúŋka; 1833 – 1912) fue un subjefe de la tribu Brulé, nacido en Horse Stealing Creek, territorio de Montana. Era sobrino del jefe principal , quien fue muerto en 1854 en el incidente conocido como la . Crow Dog fue uno de los líderes que ayudaron a popularizar la . El 5 de agosto de 1881, después de una vieja disputa, Crow Dog disparó y asesinó al jefe principal , en la . Un gran jurado del tribunal territorial de Dakota lo juzgó en , y fue condenado a muerte. Fue encarcelado en Deadwood en espera del resultado de sus apelaciones. (es)
- Wroni Pies (w języku lakota Kangisunka, ang. Crow Dog, ur. w 1833, zm. w 1910) – wódz Indian z północnoamerykańskiego plemienia Siuksów Brulé. Autor jednego z najgłośniejszych morderstw w Dakocie Południowej pod koniec XIX w. i bohater precedensowego procesu sądowego. (pl)
|