| dbo:abstract
|
- Skřele je párový plochý orgán ryb nacházející se na předělu mezi hlavou a tělem, který chrání žábry před vnějším poškozením. Skřele sestává ze čtyř kostí – skřelové předvíčko (Praeoperculum), skřelové mezivíčko (Interoperculum), skřelové víčko (Operculum) a skřelové podvíčko (Suboperculum). Vzhled skřelí se u jednotlivých druhů ryb liší. Umožňují např. kaprům dýchat i když se nehýbají, a to tak, že se ústy nasaje voda, skřele ji potom vypustí do žaber, ty si potom vezmou kyslík a vypustí vodu. (cs)
- L'opercle és una estructura dura que cobreix les brànquies dels peixos ossis. (ca)
- الغطاء الخيشومي (بالإنجليزية: Operculum)، هو قطعة لحمية صلبة متحركة تغطي وتحمي الخياشيم في الأسماك والغطاء الخيشومي هو الفاصل ما بين الرأس والجسم، الحواف الخلفية للغطاء الخيشومي مرنة تعمل على منع التدفق العكسي للمياه أثناء التنفس. (ar)
- Der Kiemendeckel (Operculum) ist eine knöcherne Abdeckung des Kiemenraums bei Knochenfischen (Osteichthyes). Der Kiemendeckel besteht aus drei Einzelknochen: Operculare, Suboperculare und Interoperculare. Das Praeoperculare, wie der Name sagt, „vor dem Kiemendeckel“ gelegen, gehört funktionell nicht zu diesem, sondern stellt das Widerlager oder Scharnier dessen Bewegungen dar. Das hintere Widerlager ist der Schultergürtel. Durch das Abspreizen der Kiemendeckel und das Senken des Mundbodens vergrößert sich der Rauminhalt des Kiemenraums. Durch den dabei entstehenden Unterdruck wird durch das gleichzeitig geöffnete Maul Wasser eingesaugt. Die Kiemenspalten werden dabei durch die Kiemenmembranen abgedichtet. Schließen sich die Kiemendeckel und hebt sich der Mundboden, so verkleinert sich der Kiemenraum und das Atemwasser wird an den Sauerstoff aufnehmenden Kiemen vorbei durch die Kiemenspalten ausgestoßen. Da aber die Mundhöhle und die paarige Kiemenhöhle sich etwas zeitversetzt erweitern und verengen, kann ein fast stetiger Wasserstrom (im Gegenstrom zum Blutfluss) über die Kiemen ziehen. Die Kiemenblätter hängen dabei nicht passiv im Wasserstrom, sondern wirken selbst als (Rückschlag-)Ventile. Kiemendeckelähnliche Hautlappen sind schon bei den zu den Knorpelfischen gehörenden Seekatzen vorhanden, Haien und Rochen fehlt dagegen eine äußere Kiemenhöhle. Beim Acanthodier besaß jede einzelne Kiemenspalte einen kleinen Deckel, bei den fortschrittlicheren Acanthodiern, wie gab es einen gemeinsamen Deckel für alle Kiemenbögen. Der Kiemendeckel kann nachträglich auch wieder reduziert werden, etwa bei den Muränen, Kugelfischen (Tetraodontidae) und Mondfischen (Molidae). In diesen Fällen übernimmt der Mundboden seine Pumpfunktion. (de)
- Zakatz-operkulua arrain osteiktien zakatzak estaltzen eta babesten dituen egitura gogorra da. Arrain gehienetan operkuluaren atzeko aldea buru eta enborraren arteko muga da. (eu)
- El opérculo de los peces óseos (Osteichthyes) es una aleta de hueso duro que cubre y protege las branquias. En la mayoría de los peces, el límite posterior del opérculo marca el límite entre la cabeza y el tronco. (es)
- The operculum is a series of bones found in bony fish and chimaeras that serves as a facial support structure and a protective covering for the gills; it is also used for respiration and feeding. (en)
- Les opercules sont des plaques osseuses qui ferment les ouïes des poissons. Ces os sont souvent finis par une à trois épines dirigées vers l'arrière chez les poissons dont le caractère est le plus évolué. (fr)
- Het kieuwdeksel of operculum is een beenachtige plaat die de kieuwen bij beenvisachtigen bedekt. Het zit vast aan de schedel en dient ter bescherming van de kieuwen. Bij de meeste vissen markeert het achterste deel van het operculum de scheiding tussen kop en lichaam. Het operculum bestaat uit vier delen: het operculum, preoperculum, interoperculum en suboperculum. De vorm van dit orgaan varieert echter sterk tussen de soorten. Bij sommige vissen is het operculum van groot belang om zuurstof te verkrijgen. Het opent als de vis de bek sluit, waardoor de druk binnen in de vis daalt. Hierdoor stroomt het water door de kieuwlamellen naar binnen. Kraakbeenvissen zoals roggen en haaien hebben geen operculum, maar een kieuwspleet. Klimbaarzen gebruiken hun gepaarde vinnen en hun gepunte kieuwdeksels om zich enige tijd op land te kunnen voortbewegen. (nl)
- Жа́берная кры́шка (оперкулюм, оперкулум; лат. Operculum — «крышка») — плоское кожное образование у большинства рыб (за исключением акул и скатов), а также у личинок земноводных (головастиков), снаружи прикрывающее и ограничивающее жаберную полость — пространство, расположенное между жабрами и внутренней поверхностью жаберной крышки. В большинстве случаев принимает активное участие в акте дыхания: при её поднятии создаётся понижение давления в жаберной полости, и туда через жаберный аппарат поступает вода из ротовой и глоточной полости. У костных рыб жаберные крышки содержат кости; иногда на них есть годичные кольца, и это даёт возможность определить возраст рыбы. (ru)
- Pokrywa skrzelowa – twór kostny ryb kostnoszkieletowych oraz wymarłych prawieczkowców, zasłaniający od zewnątrz komorę skrzelową razem ze skrzelami oraz pełniący ważną rolę w procesie oddychania ryb. U chimer występuje w formie zaczątkowej. Pokrywa skrzelowa nazywana jest często w literaturze wieczkiem skrzelowym (łac. operculum), które jest jej największą częścią. W miarę rozwoju osobniczego na łuku gnykowym powstaje fałd skórny, który rozrasta się ku tyłowi ciała, stopniowo zasłaniając od zewnątrz szpary skrzelowe. W obrębie skóry tego fałdu pojawiają się płytki kostne, tworzące ruchomą pokrywę skrzelową, ograniczającą otwór skrzelowy (podwieczkowy). U większości ryb otwór skrzelowy jest duży, a u niektórych (np. węgorzokształtne) przyjmuje postać małej szczeliny. Pokrywa skrzelowa jest połączona stawowo z łukiem gnykowym i porusza się jako całość. Jej tylny brzeg pozostaje wolny. Pokrywa skrzelowa składa się z następujących płytek kostnych:
* kość wieczkowa, nazywana też wieczkiem lub pokrywą (łac. operculum),
* kość przedwieczkowa, przedpokrywowa, przedpokrywa (praeoperculum, preoperculum),
* kość podwieczkowa, podpokrywowa, podpokrywa (suboperculum) – nie występuje u sumokształtnych i Gymnotiformes,
* kość międzywieczkowa, międzypokrywowa, międzypokrywa (interoperculum),
* kość skrzelowo-pokrywowa (branchioperculum),
* kość nadprzedwieczkowa (supra preoperculum),
* promienie wieczkowe, nazywane też skrzelopokrywowymi lub podskrzelowymi (radii branchiostegi). Płytki wchodzące w skład pokrywy skrzelowej są kośćmi pochodzenia skórnego. Krawędzie wieczka lub przedpokrywy mogą być gładkie lub ząbkowane, na ich powierzchni mogą występować płaskie kolce lub inne zgrubienia lub prążkowania, stanowiące często cechy diagnostyczne. Kolce niektórych ryb są połączone z gruczołami jadowymi. Główną funkcją pokryw skrzelowych jest ochrona skrzeli przed uszkodzeniami mechanicznymi. Ponadto ruchy pokryw skrzelowych, poruszanych otaczającymi je mięśniami, uczestniczą w przepompowywaniu wody przez komory skrzelowe. Ryba zasysa wodę do pyska poprzez jego otwarcie i rozciągnięcie, przy jednoczesnym przyciągnięciu do ciała pokryw skrzelowych. Woda dostaje się do komory skrzelowej i opłukuje listki skrzelowe. Zamknięcie pyska i odchylenie pokryw skrzelowych od ciała powoduje wypchnięcie wody z komory skrzelowej na zewnątrz organizmu. Z krawędzi pokrywy skrzelowej zwisa płat skórny (błona podskrzelowa), który – wraz z zamkniętym pyskiem i skurczeniem jamy gębowej – uniemożliwia cofnięcie się wody z otoczenia do komory skrzelowej. Ryby, które nie mają tryskawki, posiadają na wewnętrznej powierzchni wieczka skrzelowego nibyskrzele (skrzele rzekome). Stopień jego rozwoju jest bardzo różny w poszczególnych grupach systematycznych. Na łuku gnykowym chimer (zrosłogłowe) rozwijają się pręciki chrzęstne, które tworzą rusztowanie dla zaczątkowego wieczka skrzelowego. (pl)
- Зя́брова кри́шка (лат. Operculum) — пласка шкіряна або кісткова структура, що прикриває зовні зяброві щілини у більшості риб (за винятком акул і скатів), а також у личинок земноводних, особливо в пуголовків. У більшості риб зяброва кришка складається з чотирьох кісток: передришкової (лат. praeoperculum), кришкової (operculum), міжкришкової (interoperculum), підкришкової (suboperculum). У більшості риб активно бере участь в акті дихання: при її підніманні створюється розріджений простір в зябровій порожнині, куди поступає через зябровий апарат вода з ротової і глоткової порожнин. За річними кільцями на кістках можна визначати вік деяких риб. В акул та скатів зяброва кришка відсутня. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Skřele je párový plochý orgán ryb nacházející se na předělu mezi hlavou a tělem, který chrání žábry před vnějším poškozením. Skřele sestává ze čtyř kostí – skřelové předvíčko (Praeoperculum), skřelové mezivíčko (Interoperculum), skřelové víčko (Operculum) a skřelové podvíčko (Suboperculum). Vzhled skřelí se u jednotlivých druhů ryb liší. Umožňují např. kaprům dýchat i když se nehýbají, a to tak, že se ústy nasaje voda, skřele ji potom vypustí do žaber, ty si potom vezmou kyslík a vypustí vodu. (cs)
- L'opercle és una estructura dura que cobreix les brànquies dels peixos ossis. (ca)
- الغطاء الخيشومي (بالإنجليزية: Operculum)، هو قطعة لحمية صلبة متحركة تغطي وتحمي الخياشيم في الأسماك والغطاء الخيشومي هو الفاصل ما بين الرأس والجسم، الحواف الخلفية للغطاء الخيشومي مرنة تعمل على منع التدفق العكسي للمياه أثناء التنفس. (ar)
- Zakatz-operkulua arrain osteiktien zakatzak estaltzen eta babesten dituen egitura gogorra da. Arrain gehienetan operkuluaren atzeko aldea buru eta enborraren arteko muga da. (eu)
- El opérculo de los peces óseos (Osteichthyes) es una aleta de hueso duro que cubre y protege las branquias. En la mayoría de los peces, el límite posterior del opérculo marca el límite entre la cabeza y el tronco. (es)
- The operculum is a series of bones found in bony fish and chimaeras that serves as a facial support structure and a protective covering for the gills; it is also used for respiration and feeding. (en)
- Les opercules sont des plaques osseuses qui ferment les ouïes des poissons. Ces os sont souvent finis par une à trois épines dirigées vers l'arrière chez les poissons dont le caractère est le plus évolué. (fr)
- Жа́берная кры́шка (оперкулюм, оперкулум; лат. Operculum — «крышка») — плоское кожное образование у большинства рыб (за исключением акул и скатов), а также у личинок земноводных (головастиков), снаружи прикрывающее и ограничивающее жаберную полость — пространство, расположенное между жабрами и внутренней поверхностью жаберной крышки. В большинстве случаев принимает активное участие в акте дыхания: при её поднятии создаётся понижение давления в жаберной полости, и туда через жаберный аппарат поступает вода из ротовой и глоточной полости. У костных рыб жаберные крышки содержат кости; иногда на них есть годичные кольца, и это даёт возможность определить возраст рыбы. (ru)
- Der Kiemendeckel (Operculum) ist eine knöcherne Abdeckung des Kiemenraums bei Knochenfischen (Osteichthyes). Der Kiemendeckel besteht aus drei Einzelknochen: Operculare, Suboperculare und Interoperculare. Das Praeoperculare, wie der Name sagt, „vor dem Kiemendeckel“ gelegen, gehört funktionell nicht zu diesem, sondern stellt das Widerlager oder Scharnier dessen Bewegungen dar. Das hintere Widerlager ist der Schultergürtel. (de)
- Pokrywa skrzelowa – twór kostny ryb kostnoszkieletowych oraz wymarłych prawieczkowców, zasłaniający od zewnątrz komorę skrzelową razem ze skrzelami oraz pełniący ważną rolę w procesie oddychania ryb. U chimer występuje w formie zaczątkowej. Pokrywa skrzelowa nazywana jest często w literaturze wieczkiem skrzelowym (łac. operculum), które jest jej największą częścią. Pokrywa skrzelowa składa się z następujących płytek kostnych: Na łuku gnykowym chimer (zrosłogłowe) rozwijają się pręciki chrzęstne, które tworzą rusztowanie dla zaczątkowego wieczka skrzelowego. (pl)
- Het kieuwdeksel of operculum is een beenachtige plaat die de kieuwen bij beenvisachtigen bedekt. Het zit vast aan de schedel en dient ter bescherming van de kieuwen. Bij de meeste vissen markeert het achterste deel van het operculum de scheiding tussen kop en lichaam. Het operculum bestaat uit vier delen: het operculum, preoperculum, interoperculum en suboperculum. De vorm van dit orgaan varieert echter sterk tussen de soorten. Bij sommige vissen is het operculum van groot belang om zuurstof te verkrijgen. Het opent als de vis de bek sluit, waardoor de druk binnen in de vis daalt. Hierdoor stroomt het water door de kieuwlamellen naar binnen. Kraakbeenvissen zoals roggen en haaien hebben geen operculum, maar een kieuwspleet. (nl)
- Зя́брова кри́шка (лат. Operculum) — пласка шкіряна або кісткова структура, що прикриває зовні зяброві щілини у більшості риб (за винятком акул і скатів), а також у личинок земноводних, особливо в пуголовків. У більшості риб зяброва кришка складається з чотирьох кісток: передришкової (лат. praeoperculum), кришкової (operculum), міжкришкової (interoperculum), підкришкової (suboperculum). У більшості риб активно бере участь в акті дихання: при її підніманні створюється розріджений простір в зябровій порожнині, куди поступає через зябровий апарат вода з ротової і глоткової порожнин. (uk)
|