Maarten Luther

Oeps! Bedoelde je soms Martin Luther King? Waarschijnlijk niet...

Doctor Maarten Luther (IJsleven (Eisleben) 1483 – aldaar, 1546) was de broer van Friedrich ’Fritz’ Luther en Johann Luther uit de DDR. Hij ging studeren en omdat men in die tijd nergens zoveel boeken had als in het klooster, werd hij dan maar monnik en theoloog, maar in zijn vrije tijd schreef hij liedjes. Na enkele avonden bierproeven, koos hij voor de abdij van de augustijnen.

Luther koos voor het leven in de augustijnenabdij

Foei Luther! Heb je je Pecariorechten wel betaald?

Professor[bewerken]

In 1508 werd hij hoogleraar in Wittenberg (Weißenberg). Veel studenten kwamen naar pater doctor Luther luisteren omdat hij geweldige grappen kon tappen. Hij was niet op zijn smoel gevallen, maar sommigen vonden hem wel wat grof.

Een andere pater, Johannes Tetzel, van een concurrerend klooster, verkocht in die tijd papieren met een stempel erop van de paus, en als je zo'n papier kocht, waren al je zonden en misdaden weg. Foetsie! Aangezien de zonden weg waren, hoefde je niet eens naar het vagevuur! Dat vonden vele mensen bijzonder handig, en pater Tetzel kon er dan ook heel wat verkopen met de slogan „Zodra de stuiver in het kistje klinkt, de ziel uit het vagevuur springt.” Alsof dat nog niet voordelig genoeg was, kon men met de opbrengsten van de verkoop ook de bouwprojecten in het Vaticaan ondersteunen. Ook mooi meegenomen.

Luther vond die Tetzel maar een kwakzalver, en was er dan ook helemaal niet mee opgezet. Dat vertelde hij dan ook recht voor zijn raap in zijn universiteitslezingen. Aangezien hij merkte dat de studenten dat best wel leuk vonden, ging hij altijd verder in zijn uitspraken.

Overal had hij wel een mening over: over Joden, over Turken, over Johannes Tetzel, over de paus, over heksen, over boeren, over gehandicapten, over Johannes Calvijn, over Erasmus van Rotterdam … en meestal was het geen fraaie mening.

95 stellingen[bewerken]

Werd Pythagoras beroemd met één stelling, Luther had er zomaar eventjes 95! Die besloot hij dan ook nog eens tegen de houten deur van de plaatselijke kathedraal te timmeren. Hij sloeg wel spijkers met koppen. Een flinke regenbui deed het papier echter snel vergaan. De spijkers zijn nog steeds te bewonderen. Het is een geliefde trekpleister geworden in verband met het proces dat volgde.

Leo X, die toen paus was in Rome, gaf Luther de keuze: „óf je zegt sorry, óf je krijgt ruzie met ons.” Luther trok er zich niets van aan.

Het proces[bewerken]

Luther werd spoedig na zijn daad opgepakt. Baldadigheid i.v.m. het verstoren van de openbare orde werden hem ten laste gelegd. In onze tijd geen zwaar vergrijp, toen wel. De rechtszaak volgde in het Latijn. Dat doet men nu ook niet meer. De Gentenaar Karel V (Sjarel voor de vrienden) was toen keizer van het Roomse Rijk, en de zaak was van zo veel belang dat de keizer zelf aanwezig was en de rechtszaak leidde. Daar had hij weinig zin in. Liever had hij thuis een lekkere Gentse waterzooi gegeten of was hij in Olen in een boerenherberg een biertje gaan drinken. Maar staatszaken gaan soms voor.

Luther werd gedwongen om met een nijptang de spijkers uit de deur te trekken. Toen hij dit probeerde zonk alle moed hem in de schoenen. Met geen mogelijkheid kreeg hij de spijkers uit de deur. In een uitbarsting van wanhoop draaide hij zich om naar de menigte en riep: Ik sta hier! Ik kan niet meer! De achterste rij verstond hem niet en begon te roepen. Luther ging daarop totaal door het lint. Dit leverde hem een doodvonnis op, want de rechter had hem uitdrukkelijk verboden om door het gespannen lint heen te lopen. Minachting van het hof klonk de aanklacht, dood door ophanging zijn lot.

De Wartburg. Nauwelijks voor te stellen in welke omstandigheden Luther hier ondergedoken zat.

Familie[bewerken]

Luther trouwde met Katharina von Bora. Mevrouw Katharina Luther besloot na de terdoodveroordeling van haar man, met de kinderen de biezen te pakken en te verhuizen naar een andere stad. Na een half jaar kwam papa Maarten Luther opeens terug bij hen. Hij bleek vlak voor zijn terechtstelling te zijn ontvoerd door een aantal van zijn vrienden. Hij liet zijn baard staan en zijn vrienden van het ondergronds verzet bezorgden hem een valse identiteitskaart met de naam Junker Jörg. Hij voelde zich namelijk in een wurggreep genomen en dacht dus aan een kikker, die Jörg zegt als je er op duwt.

In de laatste jaren van zijn leven heeft Luther ondergedoken gezeten in de Wartburg terwijl de Stasi hem overal zocht. Hij schreef er dikke boeken.

Hoe ouder hij werd, hoe extravanganter hij zich ging gedragen. Omdat hij van mening was dat men „enkel door geloof” en niet door werken gered wordt, ging hij schrijven dat „goede werken slecht zijn en zonde, zoals de rest.” Hij had een hoge dunk van zichzelf, en schreef: „Sint Augustinus of Sint Ambrosius zijn niet met mij te vergelijken.” Omdat Erasmus hem niet in alles gelijk gaf, schreef hij: „Die Erasmus is een kakkerlak die dood nog meer stinkt dan levend.” Hij kreeg vreemde ideeën over bijbelgedeelten die hem niet bevielen: „de brief van Sint Jacobus is een brief vol stro, want er staat niks evangelisch in.” Hij vond ook „een boer doden is geen moord.”

Bij de herdenking van 500 jaar reformatie zal uiteraard heel wat bier vloeien.

Luther stierf uiteindelijk als een verbitterd man, omdat geïmporteerde rietsuiker vrij duur was en omdat het Duitse reinheidsgebod voor bier geen kandijsuiker in kloosterbier toeliet.