Dag
Dit artikel is winaar van de
 Hefstkool 2009 |
Dit is een
 |
“Ja dag!”
Dag lezer! Dit artikel gaat dus over (de, het of een - taaltundigen twijfelen nog over het dagelijks geslacht) dag. Veel plezier met lezen! Doei!
Wetenschappelijke dagindelingen[bewerken]
Etymologie[bewerken]
Het woord 'dag' kent een lange geschiedenis. De eerste vermeldingen kwamen aan het daglicht in de Bijbel [1]. Omdat God niet goed kon tellen (computers en rekenmachines waren nog niet geschapen) stokte zijn dagen bij de zesde en moest hij de zevende nadenken over "wat nu?". Dat 'watnu' (uitgesproken als 'wanu') belandde in de oude Griekse literatuur als "ωανύ" en de Arabieren die de kalender van de Middeleeuwse monniken stalen maakten daar een telwoord van "ڜڝٽړڃٸقآىڇ" (ofwel: 'de derde periode van zonneschijn waarin de rijst uit Azië bederft wegens de te kleine hoeveelheid conserverende sojasaus bij restaurant Tong-Au in Bagdad'). De Russen (ze blijven niet te vertrouwen) verbastelden dat tot 'ΔΑ' (waar ook ons jawoord alsmede het verschijnsel 'trouwdag' van afgeleid zijn). Toen de Russen Duitsland veroverden tot Berlijn werd dat 'DA' door de Duitsers gezien als een drogreden, zodat de drogisterijketens DA en Schlecker (verbastering van het Duitse "ist lecker") konden ontstaan. Schlecker op zijn beurt vestigde zich in Nederland, en kwam met een serie goedkope produkten op de markt die volgens hun slogan 'geen DA' al snel werden verbasterd tot DA-gen. Eigenzinnig als wij Nederlandssprekenden zijn kozen we voor het eenvoudiger enkelvoud Dag. Die betekenis vinden we nog steeds terug in begrippen als dagvers, koopzondag, biddag voor het gewassen (....), dagtochtje (even winkelen elders) en dagelijks (elke dag is gelijk).
In streektalen werd 'dag', 'doeg', 'hallo', 'hekwavajean', en 'frgapwjhrezky zxwrtywkzyuehr klusjesmorgen voor helft prijs? kdlehrjywbeuokfzxlly'. Geert Wilders [2] laat sinds de invoering van de ramadag geen dag meer onbenut om te wijzen op de dag dat alles weer witter wordt dan zijn haar. Zijn aanhangers spreken dan ook al van de "dag des voordeels" en willen dat maandag wordt omgedoopt tot witwasdag, omdat de maan een verwerpelijk islamitisch symbool is.
Het daget in het oosten[bewerken]
- In het oosten dag plukt JOU!
Dat de dag in het oosten een dag is als geen ander spreekt voor zich. Er is dan ook wel 1001 nacht over de oosterse dag nagedagt. Het oosterse mystieke levensgevoel wordt elke dag duidelijk: bij de Oosterse McDonalds worden Hamburgers gemaakt van pekingeend als koosjer bestempeld, bij de Oosterse Wasstraat krijgen de Japanse auto's zelfs een dagcrèmespoeling, bij Chinese restaurants wordt de bamiddag gevierd. De oosterse dag treedt merkwaardigerwijze in het westen meest 's nachts op.
Er schijnen - rond 1e kerstdag- drie onwijze kerels uit het oosten te zijn gekomen die door het roken van hasj, het dragen van blingbling en het volgen van een superstar de dag markeerden waarop alles anders zou worden. Dat heeft de mensheid geweten. Hele godsdiensten begonnen met dagelijkse gebeden, met dagelijkse oorlogen, en dagelijkse rituele slachtingen, niet enkel van offerandes maar ook van andere godsdienstigen.
Overigens is in het noorden de dag soms zo lang, dat de zon niet meer ondergaat, en het zuiden kent dagen waarop de Antarcticaanse pinguïns van de kou zelfs vergeten te paren.
Dagwaarde[bewerken]
Feitelijk heeft een dag geen waarde. De nacht daarentegen wel, want dan worden de grote deals gesloten (de duistere praktijken). Toch menen economen te moeten spreken van het begrip dagwaarde. Waaruit die dagwaarde bestaat is onduidelijk: Jomanda meent dat het met instraling van de zon te maken heeft, autohandelaren menen dat dagwaarde gewoon een manier is om geen slooppremie te hoeven uit te betalen, en verzekeringsagenten stellen de dagwaarde altijd op nul, om maar niet te hoeven uitkeren.
Op de financiële beurs worden dagwaarden in zogeheten dagkoersen uitgedrukt. Zoals met veel koersen kunnen die 's nachts - "voor dag en Dow" - zomaar weer verdampen als de ochtendmist.
Dagvulling[bewerken]
Een dag wordt doorgaans gevuld met een etmaal. In 1 etmaal gaan op zijn beurt weer drie eetmalen. Als vullingen (door het malen van het eten) loslaten of afbreken is het tijd voor een tandartsdag, en aldaar te vragen naar minimaal week- of maandvullingen.
De dagvulling bestaat voornamelijk uit onnutte bezigheden, zoals zitten, liggen, staan, benen strekken, weer zitten, typen, nog meer typen, zitten, koffiedrinken, staan, biertje pakken, zitten, typen, zitten en zitten. Voor de rest van de dag staan zogeheten pauzes gepland om bij te komen van het zitten, liggen, staan, benen strekken, weer zitten, typen, nog meer typen, zitten, koffiedrinken, staan, biertje pakken, zitten, typen, zitten en zitten. Deze pauzes worden enerzijds benut door te zitten, benen strekken, weer zitten, koffiedrinken, staan, biertje pakken, weer zitten en benenstrekken, anderzijds door te typen, nog meer te typen, weer te zitten, de benen te strekken en weer te zitten. De dag eindigt doorgaans met een evaluatie van het zitten, liggen, staan, benen strekken, weer zitten, typen, nog meer typen, zitten, koffiedrinken, staan, biertje pakken, zitten, typen, zitten en zitten, hetgeen men het beste zittend of indien getweeën liggend kan doen. Men spreekt dan ook wel van de werkdag.
Dagindeling[bewerken]
Om een beetje te weten hoe laat je opstaat en naar bed gaat, hebben de monniken in duistere kloosters in nog duisterder tijden ooit bedagt om de dag in te delen. Zo ontstonden eigenlijk drie periodes:
- Morgen - het deel van de dag waarop je aan de volgende dag denkt
- Middag - eigenlijk maar een kort moment om 12 uur waarop het midden van de dag wordt gemarkeerd
- Avond - eigenlijk geen dag meer
De conclusie van de monniken was, dat bij deze dagindeling God niet kon bestaan omdat er geen tijd voor over was. Of God bestond wel, en dan kon hij dus alleen 's nachts aanbeden worden. De derde mogelijkheid was, omdat God zei: "En er was licht", dat de dag wel bestond, maar niet gezien kon worden. Maar ook die mogelijkheid werd niet goed begrepen, omdat God waarschijnlijk een duistere deal had gesloten met een gloeilampenfabrikant in het Zuiden des Lands.
Omdat die indeling in drie stukken ook voor de kok van het klooster nog niet duidelijk genoeg was (hoe laat serveerde hij de de dagschotel?), werd de dag verder met uien en uitjes versnipperd in uren, kwartieren en zelfs minuten en seconden. Zo ontstond de snipperdag. Gevolg was verder dat er klokken nodig waren om dit een beetje fatsoenlijk te kunnen regelen. Het verband tussen het woord 'klok' en 'dag' wordt duideljk wanneer we naar de herkomst kijken: 'klok' werd 'tik', 'tik' werd 'tak', en 'tak' werd het Duitse 'Tag', en dat werd vervolgens weer 'dag' in het Nederlands.
Naast een dagindeling bestaat er ook een daguitdeling: dat heet in de volksmond "payday". Niet te verwarren met "D-day", de jaarlijkse stotteraarsdag.
Dag en nacht[bewerken]
Dag en nacht? Nee: dag of nacht! Het is een misvatting te denken dat dag en nacht samengaan. Wie bijvoorbeeld probeert overdag te slapen komt bedrogen uit. Wie probeert 's nachts te dagdromen ook. Het principe dat een dag en nacht een eenheid vormen klopt dus niet. De Chinezen hadden dat door, omdat hun land zo groot was dat de zon overal steeds op bleef komen. Zij ontwikkelden yinyang (ofwel: dag of nacht) als weg naar de verlichting en lagere belastingen voor vervuilende gloeilampen. De Beatles schreven overigens na een bezoek aan de Tibetaanse goeroe Yoko Homo over dit onderwerp hun hit "A Hard Day's Night".
De dagelijkse dag in al haar aspecten[bewerken]
Dagdromen[bewerken]
Dagdromen is de bezigheid die we doorgaans 'werken' noemen. In dagdromen staan we op, ontbijten, stappen op de fiets of in de auto, gaan naar ons werk, zitten ons daar 8 uur of langer nutteloos te maken, vertrekken naar de kroeg of huis, bezatten ons, dalen neer voor de televisie, waarna de droom eindigt en de realiteit van de soap en slaap ons tot onszelf brengen. Veel dagdromen hebben dan ook een nachtmerriekarakter.
De ideale dagdroom is die waarin de dag dus snel voorbij is. [3] De ideale dagdroom is dan ook erg kort, en eindigt vaak met de droom over hoe morgen eruit ziet: "morgen is er weer een dag" is dan ook de meest gedroomde dagdroom. Men spreekt bij dagdromen ook van 'overdag', waarmee men aangeeft dat de droom weer terugkeert, en de dag overdag plaatsvindt.
"Dag 't nie..."[bewerken]
"Dag 't nie..." is een gevleugelde uitspraak geworden. De oorsprong is onduidelijk. Wel wordt hij nu te pas en te onpas zelfs 's nachts gebezigd:
- Stelletje: "Heb je condooms bij je?" - ""Dag 't nie..."
- Op vakantie: "Heb je het waakvlammetje uitgedaan en de buren de huissleutel gegeven? " - "Dag 't nie..."
- In de kroeg: "Wil je een glaasje limonade?" - "Dag 't nie..."
- In het pretpark: "Doen we de achtbaan nog es?" - "Dag 't nie..."
- Rechtszaal: "Bekent de verdagte schuld?" - "Dag 't nie..."
- Op straat: "Gaat meneer deze wielklem/parkeerbon/kapot achterlicht/... betalen?" - ""Dag 't nie..."
- Lelijke homo's: "Ben je homo?" - "Dag 't nie..."
- Lelijke hetero's: "Ben je hetero?" - "Dag 't nie..."
- Mooie hetero's: "Ben je homo?" - "Dag 't nie..."
- Supermarkt: "Spaart u geen zegeltjes?" - "Dag 't nie..."
- Een eendagsvlieg die vandaag zijn dag niet heeft? - "Dag 't nie..."
Gedagten[bewerken]
Gedagten bestaan uit onnutte breinactiviteit, die gemeten worden kan met een diameter (Van het latijnse 'dia'='dag'). Ieder mens heeft wel eens gedagten. Veel gedagten zijn basaal: "Ik moet poepen", "Ik wil neuken", "Ik heb honger", "Ik moet toch eens Mein Kampf lezen en er een essay over schrijven in een peer-reviewed tijdschrift". Andere gedagten zijn zo uniek dat men ze toeschrijft aan een stoornis, zoals: "Ik geloof in God", "Oncyclopedia is eigenlijk best lastig te lezen", "Ik wil seks met de hond van mijn buurjongen", "Ik wil een sigaret voor ik dood ga", "Jomanda heeft me genezen, maar van het ingestraalde water moest ik overgeven.... vast een bijwerking....".
Soms zijn gedagten diep: "Ik zit in de put", "Ik besta, dus ik besta", "Hoelang is een Chinees", "Deze zin klopt", "De vorige zin klopt niet", "Zin van het leven? Doe normaal ... ik heb zin in een biertje of twee of drie of vier of ...."
Als gedagten niet goed werken spreekt men van een off-day. Die uit zich in dagbespiegelingen als: "Dag 't nie...", of "Dagemaarglukkigzijt". Als gedagten zich niet willen uiten kan de raad worden gevraagd op de dagafdeling van een psychiatrisch instituut (de dageraad). Veel artsen daar draaien overigens alleen dagdiensten, en hebben dus 364 dagen per jaar vakantie.
Het hebben van gedagten is niet altijd wenselijk. Zo kan men ook de gedagte hebben om eens een dag over te slaan. Door het slikken van vidagra kan dit worden bereikt: men denkt niet meer aan de slappe dag maar slechts aan de strakke dag erna. Zie ook onder: 'The day after'.
Triviale dagen[bewerken]
De dag in de stripverhalen[bewerken]
Dit kopje behoeft eigenlijk geen uitgebreide toelichting, immers kent iedereen Dagobert Duck.
“Rare jongens, die eenden”
The day after[bewerken]
De film "The day after" geeft een beeld van hoe rampzalig een dag feitelijk is. Aspecten uit deze film die bijzondere aandagt vragen zijn:
- Wat seks met de night before tot gevolgen heeft
- Hoe 24 uur later de vorige 24 uur in een ander licht komen te staan (het daglicht, dat soms niet verdragen wordt).
Verder een saaie film. Interessanter is de film: "The millennium after" die op een regenachtige namiddag (gevolg van dagelijkse klimaatverandering die 'weer' genoemd wordt) wordt vertoond in de betere bioscopen.
Zo'n dag![bewerken]
Bijzondere dagen:
- Moederdag - de dag dat we het ouderlijk huis willen verlaten [4].
- Vaderdag - moederdag voor alleenstaande vaders.
- Valentijnsdag - de dag dat we de bloemetjes buiten zetten (meestal tulpen, omdat die slechts 1 dag goed bljven, en de dag erna in de groene afvalbak kunnen.)
- Dag van de ... (vul maar in, er is bijna elke dag wel een dag van de ...-dag)
- Verjaardag - een contradictio in terminis: zou eigenlijk verdagjaar moeten zijn, dan valt er wat te vieren.
- Sterfdag - we gaan elke dag een beetje doder.
- Schrikkeldag - de dag waarop schrikkeldraad is uitgevonden, wordt eens per vier jaar herdagt en volgens vast patroon: het is de dag die voor 30 februari valt.
- Bevrijdingsdag - de dag waarop je je echtscheiding eindelijk rond hebt, of waarop blijkt dat er toch geen gaatje in het condoom zat.
- Nationale feestdag - even niet zitten, liggen, staan, benen strekken, weer zitten, typen, nog meer typen, zitten, koffiedrinken, staan, biertje pakken, zitten, typen, zitten en zitten.
Dagen van de week beknopt besproken[bewerken]
| DAGEN VAN DE WEEK |
Opvallend is dat de maandag na de zondag komt. Het had natuurlijk best andersom gekund. Ook opvallend is dat na maandag geen woensdag-gehaktdag komt. Vrijdag is niet wat het woord zegt een dag om te vrijen, maar een dag voor gratis parkeren tijdens het happy hour. De zondag is bij veel culturen een rustdag, hoewel sommigen dat ook op zaterdag ervaren. De schrijver dezes heeft echter de dinsdag als rustdag, omdat hij dan bijkomt van het woeste weekend dat doorgaans pas maandags eindigt.
Voor velen is de opvolging van dagen een crime: men weet niet meer of men nu donderdags of vrijdags koopzondag heeft, en wanneer het groene of grijze vuil aan de straat moet. Laat staan dat men dan weet aan welke kant van de straat dat dan moet!
De 8e dag (vroeger: aardedag) is helaas door Zevendedagsadventisten geschrapt uit onze kalender, onder het mom van "twee rustdagen maakt lui en goddeloos". De 8e dag volgde vroeger op de zon- en maandag, en wanneer men op die dag in Stonehenge was, kon men de aarde tussen de zon en maan zien staan. Op dit gegeven baseerden de Beatles overigens hun hit "Eight Days A Week"
Zie ook[bewerken]
Bronvermeldingen, literatuur, voetnoten, dagelijkse routines[bewerken]
- ↑ "En er was daglicht"
- ↑ Recent werd bekend dat een nieuw wetsvoorstel in de maak is waarop op oneven dagen de hoofddoekjes links op straat moeten lopen en op even dagen rechts.
- ↑ De winterdag is dan ook uren korter dan de zomerdag. Dat komt doordat bij koude alles krimpt, dus is een koude winterdag korter.
- ↑ Niet te verwarren met schoonmoeder- of secretaressedag
- Dagbladen (zoals "De Dag", "De Morgen", "De Middag", "De Avonden", "Le Jour", "Niet van Gisteren")
- Dagrecreatiewegwijzer voor de dagjestoerist - uitgave van de dagjesrecreantenvereniging "Geen dag zonder gezelligheid" (GDZG)
- DaG (pseudoniem van Dan Grown) - "The Dag Vinci Code"
- "Dogs, Digs, Dags and Ducks" - tijdschrift voor dagelijkse dierverzorging voor blinden en analfabeten - rijk geïllustreerd met dagelijkse kiekjes van dagelijkse hond-, kat- en eenduitlatingen
- Zie ook de Beatles hit "Yesterday". (Of beter: luister ook...)
Dagsluiting 1[bewerken]
“Moeten we het morgen alweer hebben over gisteren?”
Dagsluiting 2[bewerken]
“Dag vogels, dag vissen, dag bloemen”
Dagsluiting 3[bewerken]
“Marc groet ook de nacht”
 |
Ingelijste versie: 18 januari 2010 |
Dit sublieme artikel is de glorieuze overwinnaar van een Kool en geldt daarmee als voorbeeld voor eenieder die perfectie nastreeft! Het artikel is daarom ingelijst op de Hoofdpagina en in de Lijst der Giganten.
| |