Métabolisme

Métabolisme (tina μεταβολισμος ("metabolismos"), kecap basa Yunani pikeun "obah", atawa "ngaragragkeun" (Etymonline)), hartina modifikasi biokimiawi sanyawa kimia na organisme jeung sél, ngawengku biosintésis molekul organik (anabolisme) sarta ngarecahna (katabolisme). Métabolisme biasana mangrupa runtuyan hambalan énzimatik, nu ogé katelah jalur métabolik. Métabolisme total hartina sadaya prosés biokimia na hiji organisme. Métabolisme sél ngawengku sadaya prosés kimia na jero sél.

Jalur-jalur métabolik nu penting di antarana

• Métabolisme karbohidrat
• Métabolisme asam lemak
• Daur asam sitrat (Daur Krébs, daur asam trikarboksilat)

Jalur katabolik nu ngarecah molekul-molekul kompléks jadi sanyawaan basajan:

• Réspirasi sélular, jalur métabolik nu nyiptakeun énergi (ATP jeung NADPH) tina molekul sumber tanaga. Jalur ieu ogé kalibet dina digésti pangan.
  • Katabolisme karbohidrat
    • Glikogénolisis, konversi glikogén jadi glukosa.
    • Glikolisis, konversi glukosa jadi piruvat jeung ATP, teu merlukeun oksigén.
      • Jalur Embden-Meyerhof, jalur umum glikolisis.
      • Jalur Entner-Doudoroff, jalur alternatif glikolisis na sababaraha baktéri.
    • Jalur pentosa fosfat (hexose monophosphate shunt), ngahasilkeun NADPH tina glukosa.
  • Katabolisme protéin, hidrolisis protéin jadi asam amino.
• Réspirasi aérobik
  • Rantay transfer éléktron
  • Fosforilasi oksidatif
• Réspirasi anaérobik,
  • Daur Cori
  • Fermentasi asam laktat
  • Fermentasi
  • Fermentasi étanol

Jalur anabolik nu nyiptakeun bahan wangunan sél jeung sanyawaan tina prékursor nu basajan:

• Glikogenesis
• Glukonéogenesis
• Jalur sintésis porfirin
• Jalur HMG-CoA réduktase, ngahasilkeun koléstérol jeung isoprénoid.
• Métabolisme sekundér, jalur métabolik nu teu penting pikeun tumuwuh, ngembang, atawa baranahan, tapi biasana mibanda fungsi ékologis.
• Fotosintésis
  • Réaksi gumantung cahya (réaksi caang)
  • Réaksi teu gumantung cahya (réaksi poék)
    • Daur Calvin
      • Fiksasi karbon

Jalur métabolisme ubar, modifikasi atawa dégradasi ubar jeung sanyawaan sénobiotik séjénna ngaliwatan sistim énzim nu husus:

• Sistim Sitokrom P450 oksidase
• Sistim monooksigénase ngandung Flavin
• Métabolisme alkohol

Métabolisme nitrogén ngawengku jalur pangbalikan jeung ékskrési nitrogén na organisme, ogé prosés biologis na daur biogéokimia nitrogén:

• daur uréa, penting pikeun ékskrési nitrogén dina wujud uréa
• fiksasi nitrogén biologis
• asimilasi nitrogén
• nitrifikasi
• dénitrifikasi

Ékspérimén kakontrol munggaran ngeunaan métabolisme manusa dilaporkeun ku Santorio Santorio taun 1614 dina bukuna Ars de statica medecina, nu ngajadikeun anjeunna kawentar sa-Éropah. Anjeunna ngagambarkeun runtuyan ékspériménna, nyaéta nimbang dirina na korsi timbangan (tempo gambar), méméh jeung sanggeus dahar, saré, gawé, sanggama, puasa, nginum, sarta ngising. Anjeunna ngajinekkeun yén lolobana dahareun téh béak tina awak alatan perspiratio insensibilis (perspirasi nu teu karasa).

• Métabolomik
• Métabolom
• Laju métabolik basal
• Balukar panas tina dahar
• Téori dunya beusi-walirang, hiji téori "métabolisme heula" ngeunaan asal-usul hirup.
• Biodégradasi

• Metabolism, Cellular Respiration and Photosynthesis - The Virtual Library of Biochemistry and Cell Biology Archived 2005-03-16 di Wayback Machine
• Interactive Flow Chart of the Major Metabolic Pathways Archived 2006-02-18 di Wayback Machine
• The Biochemistry of Metabolism at Rensselaer Polytechnic Institute Archived 2013-11-22 di Wayback Machine
• Flow Chart of Metabolic Pathways at ExPASy
• Santorio Santorio's experiments