2005
2005 (MMV) lâi normaalihe, mon älgim- já nuuhâmpeivin lâi gregoriaanlâš kalender mield lávurdâh. Tot lâi 2000-ihelove kuuđâd ihe.
Tábáhtusah
muteKuovâmáánu
mute- kuovâmáánu 5. peeivi – Zinaida Lindén vuoitij Runeberg-palhâšume kirjestis I väntan på en jordbävning.[1]
Nobel-palhâšumeh
mute
- Fyysiik – Roy J. Glauber, John L. Hall já Theodor W. Hänsch[2]
- Kemia – Yves Chauvin, Robert H. Grubbs já Richard R. Schrock[3]
- Kirjálâšvuotâ – Harold Pinter[4]
- Ráávhu – Aalmugijkoskâsâš aatoomenergiaornijdume IAEA já ton hovdâ Mohamed ElBaradei[5]
- Talhâstieđâ – Robin Warren já Barry Marshall[6]
Čuákánkiäsuh jieškote-uvlágán suorgijn
muteŠoddâmeh
mute- cuáŋuimáánu 29. peeivi – Shahadi Wright Joseph, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee, lávloo já tánssájeijee
Jämimeh
mute- uđđâivemáánu 15. peeivi – Victoria de los Ángeles, katalonialâš oopperalávloo (š. 1923)
- njuhčâmáánu 6. peeivi – Hans Bethe, ive 1967 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim saksalâš-ovtâstumstaatâlâš fysikkár (š. 1906)[7]
- cuáŋuimáánu 4. peeivi – Doris Pettersson, syemmilâš arkkiteht (š. 1926)[8][9]
- kesimáánu 20. peeivi – Jack Kilby, ive 2000 Nobel-fyysiikpalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš šleđgâinsner (š. 1923)[10]
- syeinimáánu 20. peeivi – James Doohan, kanadalâš čaittâleijee (Star Trek) (š. 1920)
- syeinimáánu 21. peeivi – Tamara Lund, syemmilâš oopperalávloo já čaittâleijee (š. 1941)
- roovvâdmáánu 28. peeivi – Richard Smalley, ive 1996 Nobel-kemiapalhâšume finnim ovtâstumstaatâlâš kemist (š. 1943)[11]
Kalender
muteFáádást eres soojijn
muteWikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást 2005.
Käldeeh
mute- ↑ Runeberg-palkinto Zinaida Lindénille. Yle. 5.2.2005. Čujottum 10.2.2021 (suomâkielân)
- ↑ The Nobel Prize in Physics 2005. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2005. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Literature 2005. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Peace Prize 2005. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005. The Nobel Prize. Čujottum 17.3.2021 (eŋgâlâskielân)
- ↑ Hans Bethe nobelprize.org. Čujottum 23.7.2021. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Doris Pettersson Arkkitehtuurmuseo. Čujottum 16.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Doris Pettersson 22 Jan 1926 - 4 Apr 2005 BillionGraves. Čujottum 17.6.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Jack Kilby nobelprize.org. Čujottum 17.7.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Richard E. Smalley nobelprize.org. Čujottum 7.11.2022. (eŋgâlâskielân)