Ruma
Ruma je grad u Sremskom okrugu, Srbija.
| Ruma | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Sremski |
| Opština | Ruma |
| Stanovništvo | |
| Geografija | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 22400 |
| Pozivni broj | 022 |
| Registarska oznaka | RU |
Smeštena je u središnjem delu Srema, skoro na južnim obroncima Fruške Gore, na nadmorskoj visini od 111 metara. Kroz Rumu prolazi 45. paralela. Kamen sa oznakom 45. paralele se nalazi u gradskom parku (prema Bregu).
Konfiguraciju terena odlikuju plodna zemlja i pitomi pejzaži centralnog Srema. Nedostatak većeg vodenog toka uspešno su nadoknađivala tri rumska potoka (koji su našli mesto i u grbu grada), a 70-ih godina u neposrednoj blizini Rume izgrađeno je veštačko jezero Borkovac. Pored Rume su uvek prolazile glavne saobraćajne komunikacije, povezujući je sa većim gradskim centrima u njenom susedstvu (Beograd, Novi Sad, Šabac).
Historija
urediNa višeslojnnom arheološkom lokalitetu Adžine njive (Brajkovo 2) otkrivenom 2021. god. potvrđeni su nalazi iz niza epoha ljudskog života na prostoru Rume u trajanju više od osam hiljada godina. Istražene su cjeline iz mlađeg kamenog doba (Starčevačka i Vinčanska kultura), bakarnog i željeznog doba, keltske i rimske civilizacije, slavenskih plemena, srednjevekovnih država, sve do današnjih dana.[1]
Arheološki lokalitet Gomolava kod Hrtkovaca je značajno nalazište iz bronzanog doba, (9. stoljeća prije nove ere). Prvi poznati stanovnici ovog područja iz tog perioda bili su pripadnici ilirsko - panonskih plemena Amantina i Breuka. Dolaskom Kelta u Panoniju područje Rume je naseljavalo pleme Skordiska.
Za vrijeme rimske vladavine lokalno stanovništvo je izgubilo svoj etnički karakter i usvojilo rimsku kulturu. Iz tog vremena je rimsko naselje Basijana kod sela Donji Petrovci, vojni logor sa kulama (CAPVT BASSIANENSE) i izvjestan broj poljoprivrednih imanja poznatih kao "villae rusticae".[2]
Seobama Huna, germanskih plemena, Avara i Slavena srušeno je Rimsko carstvo. U narednim stoljećima područjem su vladali Franačko carstvo, Bugarsko carstvo, Vizantija i Ugarska.
Prema trenutno dostupnim izvorima, ime Rume se prvi put pominje u sremskom defteru osmanskih vlasti iz 1566/1567. Ruma je tada bila samo srednje selo (49 domaćinstava), crkva i tri sveštenika. Stanovnici sela bili su Srbi, koji su živjeli od zemlje i stočarstva dok su plaćali porez svojim osmanskim vlastima.
Tek posle drugog habzburško-osmanskog rata i Požarevačkog mira 1718. godine, selo Ruma i cio sremski kraj su ušli u sastav Habzburške monarhije narednih 200 godina. Habzburzi su 1745. godine uspostavili Vojnu granicu u Sremu, čime je i Srem postao dio Vojne krajine (pogranično područje Habsburške Monarhije). Baron Marko Pejačević odlučio je da izgradi novo sjedište svog posjeda. Odabrao je lokaciju neposredno uz selo Ruma. Tako je 1746. godine na mjestu današnje Rume počelo da raste novo gradsko naselje sa širokim ulicama koje su se ukrštale pod pravim uglom.
Novo doba
urediKada je počeo Drugi svjetski rat, Ruma je bila jedan od centara njemačke manjine u Jugoslaviji. Uprkos tome, mnogi stanovnici Rume su se priključili Narodnooslobodilačkom pokretu, prvo na obližnjoj Fruškoj gori, a kasnije i širom zemlje, dajući svoj doprinos antifašističkoj borbi. U trenutku oslobođenja grada, 27. oktobra 1944. godine, Ruma je imala znatno smanjen broj stanovnika, pošto je veći broj njemačke manjine napustio grad prije oslobođenja. Poslije rata, kolonisti iz različitih dijelova Jugoslavije naselili su prostore opštine Ruma.
Godine 1949. Vazduhoplovni Savez Jugoslavije osnovao je u Rumi pilotsku školu, školu za padobranske instruktore i vazduhoplovno-modelarsku školu. 1950. godine u Rumi je sa velikim uspehom održan međunarodni aeromiting.
Ruma je privredni i kulturni centar istoimene opštine, koju čine teritorije 17 sela, ukupne površine 578 km2 . Po poslednjem popisu stanovništva obavljenom 2002. Ruma ima blizu 36.229 stanovnika, a cela Rumska opština 60.006. Prema nacionalnom određenju najbrojniji su Srbi, a zatim slede pripadnici raznih nacionalnih manjina (Hrvati, Mađari, Nemci itd). Najveći broj stanovništva zaposlen je u industriji i poljoprivredi
Arheološki lokaliteti
uredi- Gomolava u Hrtkovcima
- Basijana u Donjim Petrovcima,
- Adžine njive (Brajkovo 2) u Klenku
Slavni ljudi
uredi- Atanasije Stojković, srpski pisac i naučnik, ruski akademik, profesor i rektor univerziteta u Harkovu
- Slavoljub „Slavko“ Vorkapić (Slavko Vorkapich), američki filmski teoretičar, montažer i reditelj jugoslovenskog porekla, dugogodišnji profesor filma na Univerzitetu Južne Kalifornije; predavao je i na beogradskoj Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju.
- Predrag Ćulibrk, v.d. direktor kompanije M:TEL
- Danilo Pantić, mladi fudbaler Partizana
- Dragana Špehar, atletičarka
- Vladimir Jocić, bivši fudbaler
- Stejpko Gut (1950) svetski poznat džez muzičar, kompozitor, aranžer, dirigent i muzički pedagog;
- Teodor Filipović (Božidar Grujović, 1776-1807) prvi sekretar Praviteljstvujuščeg sovjeta u Karađorđevoj Srbiji;
- Dr Anton Furjaković (1782-1847) prvi školovani rumski lekar;
- Baron Marko Aleksandar Pejačević (1694-1762) osnivač savremene Rume
- Dr Žarko Miladinović (1862-1926) srpski političar, nacionalni tribun Srema, Ministar pošta i telegrafa Kraljevine SHS;
- Nikola Cvejić (1896-1987) operski pevač i vokalni pedagog;
- Aleksandar Berček, glumac
- Brana Crnčević, književnik
Reference
uredi- ↑ „Arheolozi kažu da je ovo mesto kolevka pčelarstva: Lokalitet Adžine njive Brajkovo impresionira bogatstvom nalaza”. nationalgeographic.rs. Pristupljeno 24. 5. 2022.
- ↑ „Ruma”. internet prezentacija. Arhivirano iz originala na datum 2013-10-15. Pristupljeno 5. 6. 2022.
Vanjske veze
uredi- Službena stranica Opštine Ruma
- Informativni internet portal Rume Arhivirano 2021-02-26 na Wayback Machine-u
- Rumaplast A.D. Ruma Arhivirano 2013-06-16 na Wayback Machine-u
- Sportski centar Ruma Arhivirano 2013-07-18 na Wayback Machine-u