Polska jest jednym z najbardziej zalesionych krajów w Europie. Nasze lasy i parki to raj dla każdego miłośnika przyrody. Podziwiać w nich można różnorodne gatunki drzew ozdobionych pięknymi i szerokimi liśćmi, a także drzewa iglaste, które występują najliczniej. Drzewa liściaste w Polsce w okresie wiosennym i letnim tworzą wspaniałe, bujne korony, dające schronienie przed intensywnie operującymi promieniami słonecznymi, a na jesień przybierają przepiękne barwy..
Zapamiętaj!
- Drzewa liściaste stanowią około 40% powierzchni lasów w Polsce i są ważnym elementem krajobrazu naszego kraju.
- Najczęściej spotykane drzewa liściaste w Polsce to dąb, brzoza, olcha, wierzba, buk, grab, topola, klon, jarzębina i lipa.
- Poznaj cechy charakterystyczne każdego z tych gatunków, w tym ich wygląd, wymagania i zastosowanie.
Drzewa liściaste w Polsce stanowią około 40 procent powierzchni lasów. Występują w bardzo wielu gatunkach, zróżnicowanych przede wszystkim pod względem wyglądu. Ile jest gatunków drzew liściastych? Szacuje się około 200!
Zdecydowanie najliczniej występuje dąb oraz brzoza, wyróżniająca się charakterystyczną białą korą. Często spotykane są także olchy, wierzby, buki, graby i topole. Niektóre z nich rosną w większej liczbie w północnych częściach naszego kraju, a inne w zdecydowanej większości przeważają w lasach znajdujących się na południu Polski.
Dąb to gatunek drzewa z rodziny bukowatych, który na świecie występuje w ponad 600 odmianach. W Polskich lasach najliczniej występuje dąb szypułkowy oraz dąb bezszypułkowy. Gatunek ten wyróżnia się długimi na 12 centymetrów liśćmi, owocami w postaci żołędzi oraz nieregularnym kształtem korony. Dąb osiąga około 40 metrów wysokości.
Jest to długowieczna roślina wiatropylna rosnąca zarówno dziko, jak i w warunkach hodowlanych. Dąb preferuje żyzne i wilgotne gleby oraz dobrze nasłonecznione stanowiska. Rośnie głównie w lasach i parkach, ale bardzo dobre prezentuje się także w dużych przydomowych ogródkach.
Występujący na południu kraju gatunek drzewa wyróżniający się charakterystycznym kształtem liści i bardzo gęstą, kulistą koroną. Klon można spotkać w lasach, parkach, skwerach i ogrodach. Drzewo osiąga do 25 metrów wysokości, posiada płaskie, pięcioklapowe liście, które bywają wykorzystywane w kuchni jako słodka przekąska (po usmażeniu w cieście naleśnikowym).
Klon nie ma specjalnych wymagań. Można go sadzić zarówno w glebie żyznej i wilgotnej, jak i piaszczystej. Gatunek ten świetnie sprawdza się jako dekoracja przydomowego ogrodu.
Jarzębiny nie można pomylić z żadnym innym drzewem. Gatunek ten wyróżnia się bardzo charakterystycznymi, czerwonymi owocami, które wykorzystywane są w kuchni do robienia przetworów. Posiadają sporą ilość witamin i składników poprawiających odporność.
Jarząb pospolity rośnie w glebach żyznych i gliniastych, osiąga do 15 metrów wysokości, posiada gładką i srebrzystą korę. Rośnie głównie w parkach i skwerach, lecz można go spotkać także w przydomowych ogrodach, gdzie pełni rolę pięknej i kolorowej dekoracji. Jarząb jest gatunkiem drzewa, który najlepiej rośnie na stanowiskach dobrze nasłonecznionych lub półcienistych.
Jabłoń to dziko rosnący gatunek drzewa liściastego osiągający do 10 metrów wysokości. Jabłoń dzika wyróżnia się rozłożystą koroną, regularnym kształtem liści oraz niewielkimi, zielonymi owocami, które ze względu na bardzo cierpki smak nie są wykorzystywane do celów kulinarnych. Gatunek ten jest niezwykle odporny na niską temperaturę.
Doskonale znosi długotrwałe okresy suszy. Rośnie dziko głównie na obrzeżach lasów i w okolicach rzek. Preferuje gleby żyzne o odczynie zasadowym. Owoce jabłoni dzikiej zbiera się w okresie jesieni. Znajdują zastosowanie w produkcji win.
Czy wiesz, że…
Największym zagrożeniem dla lasów liściastych jest człowiek? Coraz więcej drzew wycinanych jest pod nasz użytek. Ponadto przenosimy wiele chorób grzybiczych, które nam nie grożą, ale są fatalne dla drzew.
Grab to nizinna roślina osiągająca do 20 metrów wysokości. Wyróżnia się bardzo zagęszczoną koroną, którą zdobią eliptyczne lub jajowate liście. Najliczniej występuje w lasach, parkach, nasadzeniach miejskich oraz domowych ogrodach gdzie stosowany jest jako liściasty żywopłot. Grab ceniony jest za swoje właściwości oczyszczające powietrze.
Najlepiej rośnie na glebach żyznych, gliniastych i gliniasto-piaszczystych na stanowiskach nasłonecznionych. Drzewo grabowe charakteryzuje się dużą twardością, dzięki temu znajduje zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Powstają z niego części maszyn rolniczych, łodzi i statków, a także narzędzia oraz instrumenty klawiszowe.
Głóg jednoszyjkowy oraz dwuszyjkowy bardzo licznie występuje w Polsce jako roślina ogrodowa i parkowa. Owoce głogu zawierają bardzo dużą ilość witamin i składników pozytywnie wpływających na nasze zdrowie, dlatego są powszechnie wykorzystywane w celach kulinarnych. Najczęściej powstają z nich wina, miody, nalewki oraz dżemy.
Głóg doskonale rośnie w dobrze nasłonecznionym miejscu na glebach żyznych i świeżych, o odczynie lekko kwasowym i dużej wilgotności. Jest to ozdobny gatunek drzewa, osiągający zaledwie 4 metry wysokości. Zdobią go piękne białe kwiaty i wąskoeliptyczne liście.
Wierzby można spotkać w praktycznie każdym zakątku Polski. Występują bardzo licznie szczególnie w rejonach północno-wschodnich. Ze względu na to, że nie jest to szczególnie wymagająca roślina pod względem uprawy, można ją sadzić w każdym rodzaju gleby. Najczęściej wierzby spotyka się w parkach miejskich i skwerach, ale bywają także stosowane w przydomowych ogrodach.
Z kory wierzby wytwarza się nalewki i napary o właściwościach leczniczych. Kora wierzby uważana jest za naturalne remedium na przeziębienia, bóle stawów i zaburzenia trawienne. Ze względu na swoje antyseptyczne właściwości napar z kory wierzby jest stosowany do okładów skóry oraz do płukania jamy ustnej.
Buk zwyczajny rośnie w lasach, ogrodach i parkach. Bardzo licznie występuje na południu oraz południowym-zachodzie. Drzewo osiąga do 40 metrów wysokości, zdobią go jajowate i eliptyczne liście o ząbkowanych krawędziach mające długość od 5 do 10 centymetrów. Jest to roślina wieloletnia, która doskonale czuje się na stanowiskach półcienistych lub zacienionych.
Jest to wspaniałe drzewo ozdobne, którego sadzonki można zastosować w dużym, domowym ogrodzie. Drewno bukowe znajduje zastosowanie przede wszystkim w przemyśle meblarskim. Produkuje się z niego materiały drewnopochodne oraz konstrukcje drewniane mebli tapicerowanych.
Najbardziej popularnym gatunkiem w Polsce jest brzoza brodawkowata, osiągająca do 20 metrów wysokości. Wyróżnia się bardzo charakterystyczną, popękaną korą o białym zabarwieniu. Rośnie w glebach piaszczystych na dobrze nasłonecznionych terenach. Bardzo licznie występuje w lasach, parkach i ogrodach. Liście brzozy wykorzystywane są w kuchni do przyrządzania soków i naparów o właściwościach napotnych, diuretycznych, przeciwbólowych i odtruwających.
Ciekawostka
W niektórych wierzeniach brzoza symbolizuje miłość i czystość. Przypisuje się jej właściwości energetyzujące, które uaktywniają się po przytuleniu pnia.
Olcha to popularny gatunek drzewa rosnący głównie na terenach leśnych. Dość często występuje w parkach i nasadzeniach miejskich. Wyróżnia się bardzo rozłożystą koroną ozdobioną ząbkowanymi liśćmi i zwisającymi, cylindrycznymi kotkami. Drzewo preferuje gleby żyzne i wilgotne.
Dorasta do około 30 metrów na stanowiskach półcienistych i zacienionych. Olcha posiada bardzo charakterystyczną, spękaną korę o grafitowym zabarwieniu. Z liści olchy wykonuje się napary, które doskonale wpływają na wszelkie zmiany skórne, przyśpieszając regeneracje naskórka i redukując stan zapalny.
Topola to dwupienny gatunek drzewa, osiągający od 20 do 30 metrów wysokości. Wyróżnia się bardzo szeroką koroną, kwiatostanem w formie długich, zwisających kotków oraz spękaną korą w kolorze ciemnobrązowym. Topole najlepiej rosną na dobrze nasłonecznionych lub półcienistych stanowiskach w urodzajnej glebie. Najczęściej można je spotkać w lasach łęgowych oraz w okolicach rzek.
Lipa wyróżnia się drobnymi kwiatami o żółtym zabarwieniu i bardzo przyjemnym zapachu. Rosną głównie w lasach mieszanych i łęgowych, a także na terenach górskich. Lipa preferuje gleby próchnicze i żyzne oraz stanowiska półcieniste. Wykorzystywana jest także jako roślina ozdobna do przydomowego ogródka, a także w parkach miejskich i skwerach. Osiąga do 30 metrów wysokości.