Burkina Faso

Nagsasabtan: 13°N 2°W / 13°N 2°W / 13; -2

Burkina Faso
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: "Unité-Progrès-Justice" ("Panagkaykaysa, Rang-ay, Hustisia")
Nailian a kanta: Une seule Nuit/ Ditanyè  (Pranses) Maysa Laeng a Rabii/Himno ti Balligi – Thomas Sankara
Lokasion ti  Burkina Faso  (nangisit nga asul) – idiay Aprika  (nakusnaw nga asul ken nangisit a kolordapo) – idiay ti Kappon ti Aprika  (nakusnaw nga asul)  —  [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Ouagadougou 12°20′N 1°40′W / 12.333°N 1.667°W / 12.333; -1.667
Opisial a sasao	Pranses
Mabigbig a rehional a sasao	Mòoré, Mandinka (Bambara)
Grupgrupo ti etniko (1995)	Mossi 47.9% Fulani 10.3% Lobi 6.9% Bobo 6.9% Mande 6.7% Senufo 5.3% Grosi 5% Gurma 4.8% Tuareg 3.1%
Nagan dagiti umili	Burkinabé (ti pay Burkinabè ken Burkinabe)
Gobierno	Semi-presidensial a republika
• Presidente	Paul-Henri Sandaogo Damiba
• Bise Presidente ti Burkina Faso	Sidsoré Kader Ouédraogo
• Kangrunaan a Ministro	Albert Ouédraogo
Lehislatura	Nailian nga Asemblia
Wayawaya
• manipud iti Pransia	5 Agosto 1960
Kalawa
• Dagup	274,200 km2 (105,900 sq mi) (Maika-74)
• Danum (%)	0.146%
Populasion
• Karkulo idi 2021	21,510,181[1] (Maika-64)
• Senso idi 2006	14,017,262
• Densidad	57.4/km2 (148.7/sq mi) (Maika-145)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2020
• Dagup	$45.339 bilion
• Tunggal maysa a tao	$2,207[2]
GDP (nominal)	Karkulo idi 2020
• Dagup	$16.226 bilion
• Tunggal maysa a tao	$792[2]
Gini (2020)	38.9[3] kalalainganna
HDI (2019)	0.452[4] ababa · Maika-182
Kuarta	Laud nga Aprikano a CFA a pranko[5] (XOF)
Sona ti oras	UTC+0
• Kalgaw (DST)	saan a mapalpaliiw
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	226
Kodigo ti ISO 3166	BF
TLD ti internet	.bf
Ti datos ditoy ket karkulo para iti 2005 a tawen a pinataud babaen ti Internasional a Pundo ti Panguartaan idi Abril 2005.

Ti Burkina Faso (Pranses: [buʁkina faso]) – ken ammo pay iti ababa a porma ti naganna ti Burkina – ket maysa a napalikmutan ti daga a pagilian idiay Laud nga Aprika. Daytoy ket napalikmutan babaen dagiti innem a pagilian: ti Mali iti amianan, ti Niger iti daya, ti Benin iti abagatan a daya, ti Togo ken ti Ghana iti abagatan, ken ti Côte d'Ivoire iti abagatan a laud. Ti kapitolio ti pagilian ket ti Ouagadougou.

Ti kadakkel daytoy ket 274,200 kuadrado kilometro (105,900 sq mi) nga addaan iti nakarkulo a populasion iti sumurok a 21,510,181. Daytoy ket dati a tinawtawgan iti Republika ti Akin-ngato a Volta, daytoy ket nanaganan manen idi 4 Agosto 1984, babaen ni Presidente Thomas Sankara, a kayatna a sawen ket "ti daga dagiti agtaktakder a tattao" kadagiti nangruna a patneng a pagsasao ti pagilian iti Mòoré ken Dioula. Iti pannakaisimbolo, ti "Burkina" ket mabalin a maipatarus iti, "tattao iti integridad", manipud iti pagsasao a Mòoré ken "Faso", ken "ama a daga" iti Dioula. Dagiti agtataeng ti Burkina Faso ket tinawtawagan a kas dagiti Burkinabè.

Ti Burkina Faso ket natagtagitao manipud idi 14,000 ken 5000 BC babaen dagiti agan-anup-agburburas ti pagilian idiay rehion ti amianan a laud ti pagilian. Dagiti taltalon a pagtataengan ket nagparparangda idi baetan ti 3600 ken 2600 BC. A tattan ket ti tengnga a Burkina Faso a nangruna a binukel idi dagiti Mossi a pagarian. Dagitoy a pagarian ti Mossi ket nagbalin a Pranses a protektorado idi 1896. Kalpasan ti pannakagun-od ti waywaya manipud iti Pransia idi 1960, ti pagilian ket napan kadagiti adu a panagbalbaliw ti gobierno aginggana idi dimteng ti agdama a pormana, ti semi-presidensial a republika. Ti presidente ket ni Blaise Compaoré.

Daytoy ket kameng ti Kappon ti Aprika, Komunidad dagiti Estado ti Sahel-Sahara, La Francophonie, Organisasion ti Islamiko a Pagtitinnulongan ken Ekonomiko a Komunidad dagiti Estado ti Aprika.

• de Turégano, Teresa Hoefert, Aprikano a Sinema ken Europa: Asideg a panakakita ti Burkina Faso, (European Press Academic Publishing, 2004)
• Engberg-Perderson, Lars, Panakadangran ti Panagrang-ay: Dagiti Politika, Gangandat, ken Enbironmento idiay Burkina Faso, (Praeger Publishers, 2003)
• Englebert, Pierre, Burkina Faso: Saan a Natalinaay a Panakaestado ti Laud nga Aprika, (Perseus, 1999)
• Howorth, Chris, Panagipatakder manen ti Lokal a Langa ti Daga: Panangimaton ti Enbironmento idiay Burkina Faso, (Ashgate, 1999)
• McFarland, Daniel Miles ken Rupley, Lawrence A, Naipakasaritaan a Diksionario ti Burkina Faso, (Scarecrow Press, 1998)
• Manson, Katrina ken Knight, James, Burkina Faso (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga), (Bradt a Pagsurotan ti Panagbaniaga, 2011)
• Roy, Christopher D ken Wheelock, Thomas G B, Daga dagiti Agtaytayab a Maskara: Arte ken Kutura idiay Burkina Faso: Ti Thomas G.B. Wheelock nga Urnong, (Prestel Publishing, 2007)
• Sankara, Thomas, Agsasao ni Thomas Sankara: Ti Burkina Faso a Rebolusion 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)
• Sankara, Thomas, Dakami ti Agtawtawid ti Rebolusion ti Lubong: Dagiti Bitla ti Rebolusion ti Burkina Faso 1983–1987, (Pathfinder Press, 2007)

Dagiti midia a mainaig iti Burkina Faso iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Burkina Faso manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

• Burkina Faso a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
• Burkina Faso iti Curlie (iti Ingles)
• Wikimedia Atlas iti Burkina Faso
• Premier Ministère opisial a portal ti gobierno (iti Pranses)