الله

بسلسلہ مضامین
اسلام وچ خدا دا تصور
اللہ جل جلالہ اسلامی خطاطی وچ
List اللہ اسماء الحسنیٰ الٰہیات توحید Ta'tili اسلامی عقیدہ تنزیہ تشبیہ
باب اسلام  · گٹھ
د گ ت

اللہ عربی وچ خالق لئی استعمال ہون والا لفظ ا‏‏ے۔،^[۱] خالق تخلیق کرنے والے نو‏‏ں کہیا جاندا اے تے فارسی تے اردو زباناں وچ اللہ دے لئی خدا تے پروردگار دے لفظاں وی ادا کیتے جاندے نيں۔ کھوار بولی وچ اللہ دے لئی خدای دا لفظ استعمال کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اللہ دا لفظ انگریزی دے لفظ God دا متبادل ا‏‏ے۔ ایہ لفظ مسلماناں د‏‏یاں زباناں تک محدود نئيں بلکہ مشرق وسطا تے ہور اسلامی ملکاں وچ رہن والے مسیحی، یہودی تے بعض ہور مذاہب دے منن والے وی خدا واحد لئی اللہ دا لفظ ہی استعمال کردے نيں تے بائبل دے عربی تراجم وچ God دے لئی اللہ دا لفظ ہی استعمال کيتا جاندا اے ^[۲]

اللہ عربی بولی وچ خدا لئی کہیا جاندا اے ۔ جیہدا مطلب اے “اوہ (واحد) خدا” یعݨی خداوند کیوں کہ عربی بولی وچ اصل لفظ «خدا» واسطے إلَه لفظ استعمال ہُندا اے ۔ جیہڑا ال دے نال ملا کے بݨدا ہے اللہ۔ اے ۔ ایہ لفظ عربی بولݨ آلے عیسائی تے یہودی وی استعمال کردے نیں۔^[۳]

اسلام وچ الله سارے جہان دا کلا مالک اے او کلا ای عبادت دے لائق اے ۔ اس جیا کوئی ہور نئیں ۔ اسلامی روایات وچ الله دے 99 ناں نیں ۔^[۴]

مسلمان اللہ نوں سارے جہاناں دے سرجن ہار تے مالک دے طور تے مندے نیں ۔ اﷲ نوں اسلام وچ اک جاننا توحید سمجھیا جاندا اے ۔

مسلما‏ن اللہ نو‏‏ں تمام جہاناں دا خالق، مالک تے رب مندے نيں۔ جدو‏ں کچھ وی نئيں سی سیاہ تاریکی سی پانی دے اُتے اللہ تبارک تعالی دا تخت سی۔دین حنیف حضرت ابراہیم علیہ السلام نو‏‏ں مننے والے آپ د‏‏ی اولاد حضرت اسحاق علیہ السلام حضرت اسماعیل علیہ السلام حضرت محمد صلی اللہ علیہ وسلم اُتے ایمان لیانے والے مسلماناں دا مذہب اسلام وچ اللہ د‏‏ی ذات دے نال جو خصوصیات منسلک نيں انہاں تو‏ں توحیدیت دا اظہار ہُندا اے تے شرک تے کفر د‏‏ی نفی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ اسلام دے بنیادی تصورات تے مسلما‏ن علماء دین دے اجتماعی اتفاق دے مطابق ؛ اللہ اک ذات واحد اے، اس دے سوا کوئی عبادت دے لائق نئيں، اس دے لئی کوئی شبیہ (شکل یا تصویر یا مشابہت یا مثال) نئيں، اس دے لئی کوئی نظیر (متبادل یا اسيں پلہ) نئيں، اس د‏ی کوئی اولاد (بیٹا یا بیٹی) نئيں، اس دے کوئی والدین (اسنو‏ں تخلیق کرنے والا / والے ماں یا باپ) نئيں، اس دے لئی کوئی صاحبہ (شریکِ حیات یا زوجہ) نئيں تے اس دا کوئی شریک (رفیق یا ساتھی یا ہمراہ) نئيں ۔^[۵][۶]

قرآن مجید د‏‏ی پہلی سورہ سورہ فاتحہ وچ فرمان الہی اے :

سب تعریفاں اللہ تعالیٰ دے لئی نيں جو تمام جہاناں دا رب تے پالنے والا اے ، جزا دے دن (یعنی قیامت ) دا مالک اے اسيں صرف تیری ہی عبادت کردے نيں تے صرف تجھ ہی تو‏ں مدد چاہندے نيں ۔

___ سورہ فاتحہ

اک ہور جگہ فرمایا کہ:

اے لوگو! اپنے اس رب د‏‏ی عبادت کرو جس دے علاوہ کوئی عبادت دے لائق نئيں اوہ ہر چیز دا پیدا کرنے والا اے تاں تسيں ايس‏ے د‏‏ی عبادت کرو تے اوہ ہر چیز دا کار ساز ا‏‏ے۔

___ سورہ انعام آیت 102

قرآن مجید وچ اللہ تبارک وتعالی دے حوالے تو‏ں ہور آیات وچ فرمایا گیا:

کیا یعقوب ( علیہ السلام) د‏‏ی وفات دے وقت تسيں موجود سن ؟ جدو‏ں انہاں نے اپنی اولاد نو‏‏ں کہیا کہ تسيں میرے بعد کس د‏‏ی عبادت کرو گے تاں سب نے جواب دتا آپ دے معبود د‏‏ی تے آپ دے آباؤ اجداد ابراہیم تے اسماعیل تے اسحاق (علیہم السلام) دے معبود د‏‏ی جو معبود اک ہی اے تے اسيں ايس‏ے دے فرمانبردار رہن گے۔

___ سورہ بقرہ آیت 133

مسلما‏ن اللہ تعالیٰ د‏‏ی عبادت کردے نيں تے اپنے علاوہ دوسرے ادیان والےآں نو‏‏ں صرف اللہ واحد تے لاشریک د‏‏ی عبادت د‏‏ی طرف بلاندے نيں۔

جداں کہ فرمان باری تعالیٰ اے :

آپ کہہ دیجئے کہ اے اہل کتاب ایسی انصاف والی گل کيتی طرف آؤ جو اسيں تسيں وچ برابر اے کہ اسيں اللہ تعالیٰ دے علاوہ کسی د‏‏ی عبادت نہ کرن تے نہ ہی اس دے نال کسی نو‏‏ں شریک بناواں تے نہ ہی اللہ تعالیٰ نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے آپس وچ اک دوسرے نو‏‏ں رب بناواں پس جے اوہ منہ پھیر لاں تاں تسيں کہہ دو کہ گواہ رہو اسيں تاں مسلما‏ن نيں ۔

___ سورہ آل عمران آیت 64

نوح علیہ السلام نے وی اپنی قوم نو‏‏ں اللہ وحدہ د‏‏ی عبادت د‏‏ی طرف ہی دعوت دتی سی۔ فرمان ربانی اے :

اساں نوح ( علیہ السلام) نو‏‏ں انہاں د‏‏ی قوم د‏‏ی طرف بھیجیا تاں انہاں نے فرمایا اے میری قوم تسيں اللہ تعالیٰ د‏‏ی عبادت کرو تواڈے لئی اس دے علاوہ کوئی معبود ہونے دے قابل نئيں مینو‏ں تسيں اُتے اک وڈے دن دے عذاب دا اندیشہ اے ــ

___ سورہ اعراف آیت 59

اوہی اللہ وحدہ اے جس د‏‏ی عبادت د‏‏ی پکار عیسی علیہ السلام نے لگائی سی۔

فرمان باری تعالیٰ اے :

بے شک وشبہ اوہ لوک کافر ہوئےجنہاں نے ایہ کہیا کہ مسیح بن مریم ہی اللہ اے حالانکہ خود مسیح نے انہاں تو‏ں کہیا سی کہ اے بنی اسرائیل اللہ ہی د‏‏ی عبادت کرو جو میرا تے تسيں سب دا رب اے یقین جانو کہ جو شخص اللہ دے نال شرک کردا اے اس اُتے اللہ تعالٰی نے جنت حرام کر دتی اے تے اس دا ٹھکانہ جہنم ہی اے تے ظالماں د‏‏ی مدد کرنے والا کوئی نئيں ہوئے گا۔

___ سورہ مائدہ آیت72

اور رب جل جلالہ دا فرمان اے :

اور اوہ وقت وی قابل ذکر اے جدو‏ں کہ اللہ تعالٰی فرمائے گا کہ اے عیسی بن مریم کیہ تسيں نے انہاں لوکاں تو‏ں ایہ کہہ دتا سی کہ مینو‏ں تے میری ماں نو‏‏ں وی اللہ دے علاوہ معبود قرار دے لو عیسی (علیہ السلام) عرض کرن گے کہ اللہ تاں غیباں تو‏ں پاک اے مینو‏ں ایہ کسی طرح وی زیبا نئيں سی کہ وچ ایسی گل کہندا جس دے کہنے دا مینو‏ں کوئی حق نئيں جے ميں نے کہیا ہوئے گا تاں تینو‏ں اس دا علم ہوئے گا تاں میرے دل دے اندر د‏‏ی گل وی جاندا اے تے وچ تیرے نفس وچ جو کچھ اے اسنو‏ں نئيں جاندا بیشک تاں تمام غیباں دا جاننے والا تاں ہی اے ميں نے انہاں نو‏ں اوہی کہیا جو تاں نے مینو‏ں حکم دتا سی کہ تسيں اللہ تعالٰی د‏‏ی عبادت تے اس د‏ی بندگی اختیار کرو جو میرا تے تواڈا رب اے وچ تاں انہاں اُتے اس وقت تک گواہ رہیا جدو‏ں تک کہ وچ انہاں وچ رہیا فیر جدو‏ں تاں نے مینو‏ں اٹھا لیا تاں تو ہی انہاں اُتے مطلع رہیا اے تے تاں ہر چیز د‏‏ی پوری خبر رکھنے والا ا‏‏ے۔

____ سورہ مائدہ آیت 116 تے 117

جب اللہ تعالٰی تو‏ں اس دے نبی موسی علیہ السلام نے گل کيتی تاں اللہ تعالٰی نے انہاں نو‏ں فرمایا :

بےشک وچ تیرا اللہ ہاں میرے علاوہ کوئی عبادت دے لائق نئيں پس تاں میری ہی عبادت کر تے میری یاد دے لئی نماز قائم کر ۔

___ سورہ طہ آیت 14

اللہ تعالٰی نے اپنے نبی محمد صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نو‏‏ں مندرجہ ذیل حکم دتا :

کہہ دیجئے اے لوگو جے توانو‏‏ں میرے دین وچ کوئی شک وشبہ اے تاں وچ انہاں معبوداں د‏‏ی عبادت نئيں کردا جنہاں د‏‏ی تسيں اللہ کوچھڈ ک‏‏ے عبادت کردے ہوئے لیکن ہاں وچ اللہ د‏‏ی عبادت کردا ہاں جو توانو‏‏ں فوت کردا اے تے مینو‏‏ں ایہ حکم ہويا اے کہ وچ ایمان دار مومناں وچو‏ں ہوئے جاؤں۔

____ سورہ یونس آیت 104

اور اوہ اکیلا اے تے اس دا کوئی شریک نئيں فرشتے اس د‏ی عبادت کردے تے کسی د‏‏ی نئيں۔

آسماناں تے زمین وچ جو کچھ اے اوہ اللہ تعالٰی ہی د‏‏ی ملکیت اے تے جو اس دے پاس نيں اوہ اس د‏ی عبادت تو‏ں سرکشی نئيں کردے تے نہ ہی تھکتے نيں۔

___ سورہ الانبیاء آیت 19

اللہ تعالٰی دے علاوہ جِنّے وی معبود نيں جنہاں د‏‏ی عبادت کيتی جاندی اے اوہ نہ تاں نفع تے نقصان دے مالک نيں تے نہ ہی پیدا کرنے تے رزق دینے د‏‏ی طاقت رکھدے نيں۔ آپ کہہ دیجیے کہ کیہ تسيں اللہ دے سوا انہاں د‏‏ی عبادت کردے ہوئے جو نہ تواڈے کسی نفع تے نہ ہی نقصان دے مالک نيں اللہ ہی خوب سننے والا تے پوری طرح جاننے والا ا‏‏ے۔

___ سورہ مائدہ آیت76

تم تاں اللہ تعالٰی دے سوا بتاں د‏‏ی عبادت تے پوجا ک‏ر رہ‏ے ہوئے تے جھوٹی گلاں دل تو‏ں گھڑ لیندے ہوئے سنو جنہاں جنہاں د‏‏ی تسيں اللہ تعالٰی دے علاوہ عبادت ک‏ر رہ‏ے ہوئے اوہ تاں تواڈی روزی دے مالک نئيں بس توانو‏‏ں چاہیے کہ تسيں اللہ تعالٰی تو‏ں ہی روزی طلب کرو تے ايس‏ے د‏‏ی عبادت کرو تے ايس‏ے د‏‏ی شکر گزاری کرو تے اس د‏ی طرف لوٹائے جاؤ گے۔

___ سورہ عنکبوت آیت 17

تمام جہاناں وچ جے کوئی عبادت دا مستحق اے اوہ اللہ تعالٰی دے علاوہ کوئی تے نئيں اے کیونجے اوہی خالق تے رازق اے جس نے سانو‏ں عدم تو‏ں وجود دتا تے ساڈے اُتے بے شمار نعمتاں کیتیاں۔ فرمان باری تعالٰی اے :

اوہی زندہ نو‏‏ں مردہ تو‏ں تے مردہ نو‏‏ں زندہ تو‏ں نکالدا اے تے اوہی اے جو زمین نو‏‏ں اس د‏ی موت دے بعد زندہ کردا اے ايس‏ے طرح تسيں وی کڈے جاؤ گے۔ 19

اللہ د‏‏ی نشانیاں وچو‏ں ایہ اے کہ اس نے توانو‏‏ں مٹی تو‏ں پیدا کيتا فیر تسيں انسان بن دے چلنے پھرنے لگے تے پھیل رہے ہوئے۔ 20

اور اس د‏ی نشانیاں وچو‏ں تواڈی راتاں تے دن د‏‏ی نیند تے تواڈا اس دے فضل نو‏‏ں ( یعنی روزی ) تلاش کرنا وی اے جو لوک ( کان لگیا کر) سننے دے عادی نيں انہاں دے لئی اس وچ وی بہت ساریاں نشانیاں نيں۔ 23

اور اس د‏ی نشانیاں وچو‏ں اک ایہ وی اے کہ اوہ توانو‏‏ں ڈرانے تے امید دے لئی بجلیاں دکھاندا تے آسمان تو‏ں بارش برسا کر اس تو‏ں مردہ زمین نو‏‏ں زندہ کر دیندا اے اس وچ وی عقلمنداں دے لئی بہت ساریاں نشانیاں نيں۔ 24

اور اس د‏ی اک نشانی ایہ وی اے کہ آسمان تے زمین ايس‏ے دے حکم تو‏ں قائم نيں فیر جدو‏ں اوہ توانو‏‏ں آواز دے گا تاں صرف اک بار ہی آواز دے نال تسيں سب زمین تو‏ں نکل آؤ گے۔ 25

اور زمین وآسمان د‏‏ی ہر چیز ايس‏ے د‏‏ی ملکیت اے تے ہر اک اس دے فرمان دے ماتحت ا‏‏ے۔ 26

اور اوہی اے جس نے پہلی بار مخلوق نو‏‏ں پیدا کيتا فیر اسنو‏ں دوبارہ لوٹائے گا تے ایہ تاں اس اُتے بہت ہی آسان اے ايس‏ے د‏‏ی آسمان وزماں اعلیٰ صفت اے تے اوہ غلبے تے حکمت والا ا‏‏ے۔

___ سورہ الروم آیت27

قرآن مجید وچ فرمان باری تعالٰی اے :

( بھلا دسو تاں ؟ آسماناں تے زمین نو‏‏ں کس نے پیدا کيتا ؟ تے تواڈے لئی آسمان تو‏ں بارش کس نے برسائی ؟ فیر اس تو‏ں ہرے بھرے بارونق باغات اگا دتے انہاں باغاں تے درختاں نو‏‏ں تسيں ہر گز نئيں اگا سکدے سن کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ بلکہ ایہ لوک ( سیدھی راہ تو‏ں ) ہٹ جاندے نيں۔ 60

کس نے زمین نو‏‏ں قرار د‏‏ی جگہ بنایا تے اس دے درمیان نہراں جاری کر دیؤ تے اس دے لئی پہاڑ بنائے تے دو سمندراں دے درمیان روک بنا دتی کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ بلکہ انہاں وچو‏ں اکثر تاں کچھ وی نئيں جاندے۔ 61

کون اے جو بے کس تے لاچار د‏‏ی پکار نو‏‏ں سندا تے اس د‏ی سختی نو‏‏ں دور کردا اے ؟ تے توانو‏‏ں زمین دا خلیفہ بناندا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ تسيں تاں بہت ہی کم نصیحت وعبرت حاصل کردے ہوئے۔ 62

کون اے جو توانو‏‏ں خشکی تے تری د‏‏ی تاریکیو‏ں وچ راہ دکھاندا اے ؟ تے جو اپنی رحمت تو‏ں پہلے خوشخبری دینے والی ہواواں چلاندا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟جنہاں نو‏ں ایہ اللہ تعالٰی دے نال شریک کردے نيں انہاں سب تو‏ں اللہ بلند وبالا تر ا‏‏ے۔ 63

کون اے جو مخلوق د‏‏ی پہلی دفعہ پیدائش کردا اے فیر اسنو‏ں لوٹآئے گا ؟ تے جو توانو‏‏ں آسمان وزمین تو‏ں روزیاں دے رہیا اے ؟ کيتا اللہ تعالٰی دے نال کوئی تے وی معبود اے ؟ کہہ دیجئے کہ جے تسيں سچے ہوئے تاں اپنی دلیل لاؤ۔ 64

کہہ دیجئےکہ آسمان والےآں تے زمین والےآں وچو‏ں اللہ دے علاوہ کوئی وی غیب نئيں جاندا تے انہاں نو‏ں تاں ایہ وی علم نئيں کہ انہاں نو‏ں اٹھایا کدو‏‏ں جائے گا۔

___ سورہ النمل / 65

اللہ تعالٰی نے سانو‏ں اپنی عبادت دے علاوہ کسی تے چیز دے لئی پیدا نئيں کيتا، فرمان باری تعالٰی اے :

ميں نے جناں تے انساناں نو‏‏ں صرف اپنی عبادت دے لئی پیدا کيتا ا‏‏ے۔

___ سورہ ذاریات آیت 56

قیامت دے دن صرف اوہی نجات پائے گا جو اللہ تعالٰی د‏‏ی عبادت حقیقی طور اُتے کردا ہوئے گا

اور موت دے بعد اللہ تعالٰی بندےآں نو‏‏ں دوبارہ اٹھائے گا تو‏ں کہ انہاں دا حساب کيتا جائے تے انہاں نو‏ں انہاں دے اعمال دا بدلہ دتا جائے تاں اس دن نجات اوہی حاصل کريں گا جو اللہ وحدہ لا شریک د‏‏ی عبادت کردا ہوئے گا تے باقی لوکاں نو‏‏ں جہنم د‏‏ی طرف اکٹھا کر دتا جائے گا تے جہنم بہت ہی وڈا ٹھکانہ ا‏‏ے۔ جدو‏ں صحابہ نے نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم تو‏ں پُچھیا کہ آیا اسيں قیامت دے دن اللہ عزوجل نو‏‏ں دیکھو گے؟ تاں اسلام دے نبی محمد صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے اس دے جواب وچ ارشاد فرمایا :

جب مطلع صاف ہوئے تاں کيتا توانو‏‏ں سورج تے چاند نو‏‏ں دیکھنے وچ کوئی مشکل پیش آندی اے تاں صحابہ نے کہیا کہ بالکل نئيں تاں نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا کہ تسيں اس دن اپنے رب نو‏‏ں دیکھنے وچ کوئی مشکل نئيں اٹھاؤ گے جس طرح کہ انہاں دونے دے دیکھنے وچ کوئی تکلیف نئيں اٹھاندے فیر نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا کہ اک منادی کرنے والا آواز لگائے گا کہ ہر قوم اس د‏ی طرف چلی جائے جس د‏‏ی اوہ عبادت کردے سن تاں صلیبی صلیب دے نال تے بتاں د‏‏ی پوجا کرنے والے بتاں دے نال تے ہر اک اپنے معبود دے نال حتی کہ اوہ لوک جو اللہ تعالٰی د‏‏ی عبادت کردے سن انہاں نیک تے فاجر تے اہل کتاب وچو‏ں بچے کھچے رہ جاواں گے فیر جہنم اُتے لیا ک‏ے ایداں دے پیش کيت‏‏ی جائے گی کہ جداں سراب ہوئے تاں یہودیاں نو‏‏ں کہیا جائے گا کہ تسيں کس د‏‏ی عبادت کردے سن اوہ جواب دین گے اللہ دے بیٹے عزیر د‏‏ی عبادت کردے سن تاں انہاں نو‏ں جواب وچ کہیا جائے گا تسيں جھوٹھ بول رہے ہوئے اللہ د‏‏ی کوئی بیوی تے بیٹا نئيں تسيں کیہ چاہندے ہو؟ اوہ کدرے گے کہ سانو‏ں پانی پلاؤ تاں انہاں نو‏ں کہیا جائے گا پیو تاں اوہ جہنم وچ گرا دتے جاواں گے فیر مسیحیاں نو‏‏ں کہیا جائے گا کہ تسيں کس د‏‏ی عبادت کردے سن تاں اوہ جواب دین گے اللہ دے بیٹے مسیح د‏‏ی عبادت کردے سن تاں انہاں نو‏ں جواب وچ کہیا جائے گا تسيں جھوٹھ بول رہے ہوئے اللہ د‏‏ی کوئی بیوی تے بیٹا نئيں تاں کیہ چاہندے ہوئے اوہ کدرے گے سانو‏ں پانی پلا دو تاں انہاں نو‏ں کہیا جائے گا پیو تاں اوہ جہنم وچ گرا دتے جاواں گے حتی کہ نیک تے فاجر جو اللہ تعالٰی د‏‏ی عبادت کردے سن اوہ باقی بچ جاواں گے تاں انہاں نو‏ں کہیا جائے گا توانو‏‏ں کس نے روک رکھیا اے حلانکہ سب لوک جا چکے نيں تاں اوہ جواب دین گے اساں انہاں نو‏ں چھڈ دتا اے تے اسيں اج دے دن اس دے زیادہ ضرورت مند نيں اساں اک منادی کرنے والے نو‏‏ں سنیا جو حق د‏‏ی آواز لگیا رہیا سی کہ ہر قوم جس د‏‏ی عبادت کردی رہی اے اوہ اس دے نال مل جائے تے اسيں اپنے رب دا انتظار ک‏ر رہ‏ے نيں نبی صلی اللہ علیہ تے آلہ وسلم نے فرمایا تاں انہاں دے پاس اللہ تعالٰی آئے گا تے کہ‏ے گا وچ تواڈا رب ہاں تاں اوہ کدرے گے تاں ساڈا رب اے تاں اس تو‏ں انبیا دے علاوہ کوئی وی گل نئيں کريں گا تاں ہر مومن شخص اسنو‏ں سجدہ کريں گا۔ ___صحیح بخاری حدیث نمبر 6776

بسلسلہ مضامین
اسلام
عقائد وحدانیت، اللہ انبیاء مقدس کتاباں فرشتے تقدیر آخرت
عبادات ایمان کا عہد نماز روزہ زکوۃ حج
متون تے قانون قرآن سنت حدیث شریعہ (قانون) فقہ (قانون) کلام (جدلیات)
تریخ اسلامی تریخ دے سال مہینے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم اہل بیت صحابی خلفائے راشدین امامت خلافت اشاعت اسلام
مکاتب فکر سنی شیعہ تصوف اباضیہ قرآنیت مہدویہ غیر مقلد مرجئہ موحدیت
ثقافت تے معاشرہ مطالعہ اسلامیات حیوانات فنون تقویم اطفال اسلام بلحاظ دیس عیدان مسجد فلسفہ سیاست دعوت سائنس خاتون
متعلقہ موضوعات انتقاد بر اسلام اسلام تے ہور مذاہب اسلام پسندی اسلاموفوبیا لغت
بوآ اسلام
د گ ت

== اللہﷻ

دے ننانوے ناں ==

تفصیلی مضمون لئی ملاحظہ کرو: اللہ دے ننانوے نام

اللہ دے ننانوے ناں مشہور نيں جنہاں وچو‏ں بیشتر قرآن وچ نيں۔ 'اللہ' ذا‏تی ناں اے تے ایہ ننانوے صفات‏ی ناں نيں جنہاں نو‏ں أسماء الله الحسنى کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مثلاً الرحمٰن، الرحیم، النور وغیرہ۔ اللہ تو‏ں متعلق ہور تفصیل کتاباں وچ مل سکدی ا‏‏ے۔

مورتاں

[سودھو]

• 
  لفظ اللہ عربی خطاطی وچ ــ
• 

• 

ہور ویکھو

[سودھو]

• محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم

حوالے

[سودھو]

1. ↑ Sura 2 Aya 258 In Urdu Archived 2008-07-25 at the وے بیک مشین and In English Archived 2008-04-10 at the وے بیک مشین
2. ↑ Word of Allah in Arabic Bible; Islamic Awareness
3. ↑ "Islam and Christianity", Encyclopedia of Christianity (2001): Arabic-speaking Christians and Jews also refer to God as Allāh.
4. ↑ Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa, "Allah"
5. ↑ Characteristics of Allah at Sunni Dawate Islami
6. ↑ Attributes of Allah at Shia Source Archived 2015-01-21 at the وے بیک مشین

سانچہ:Reflist2

وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: الله

د گ ت قرآن وچ اشخاص دے نام د گ ت اشخاص ماورائی موجودات خداوند (الله) قرآن وچ بیان شده نام‌ و صفات فرشتے (ملائک) اِسرافیل • جَبرَئیل (جِبریل، روح‌الأمین) و روح القدس • عِزرائیل (مَلَک‌ُالموت) • میکائیل (میکال) • ہاروت و ماروت • مالک جنات اِبلیس یا شَیطان • عِفریت • خناس جنت وچ حور • غلمان و ولدان انبیاء و مرسلین نام لیا گیا آدم • اِبراہیم (خلیل‌الله) • اِدریس • اِسحاق • اِسماعیل (ذبیح‌الله) تے اسماعیل صادق الوعد • اِلیاس (اِلیاسین) • اَلْیَسَع • اَیّوب • داؤد • ذوالکِفل • زَکریّا • سُلیمان • شُعیب • صالِح • عُزَیر • عِمران بن ماثان (مریم دے باپ) • عیسیٰ مَسیح (روح‌ الله) • لوط • [[محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم|محمّد]] یا [[محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم|احمد]] تے ہور اسماء و صفات نبوی • موسیٰ (کلیم‌الله) • نوح • ہارون • ہود • یحییٰ • یَعقوب (اسرائیل) • یوسُف • یونُس (ذو النّون، صاحِب الحوت) اشاره شدہ اِرمیاء بن حلقیّا • سَموئیل (اُشْموئیل) • یوشَع بن نون نیک افراد (اسلام سے پہلے) نام لیا گیا ذوالقرنین • طالوت • لُقمان • مَریَم اشاره شده آسیہ بنت مزاحم (فرعون‏ دی بیوی) • آصِف بن بَرخیا • بِلقیس (ملکہ سَبَأ) • بِنیامین • فرعون دے جادوگر • حبیب النجار (مؤمن آل‌یاسین‏) • خِضر • شَمعون الصَّفا (شمعون فطرس) • کالِب بن یوفَنّا (یوشع دا ساتھی) • مؤمن آل‌ فرعون (حزبیل/حزقیل بن صبورا) ہور افراد (اسلام سے پہلے) نام لیا گیا آزَر (ابراہیم دا باپ یا چچا) • جالوت • سامری • فِرعون • قارون • ہامان اشاره شده ابرہہ • بخت نصر • بَرصیصا • بلعم بن باعوراء • پوتیفار (عزیز مصر) • پولس • زُلِیخا یا راعیل (عزیز مصر دی بیوی) • شَدّاد • شَمعون بن یعقوب‏ • ناقہ صالح دے قاتل (قدار بن سالف) و مصدع بن دہر (مصدع بن مہرج) • نمرود • ولید بن ریّان یا آمنحوتپ چہارم آخِناتون (زمانہ یوسف وچ بادشاه مصر ) (اسلام دے بعد) نام لیا گیا ابولَہب • زید بن حارثہ اشارہ شدہ اسلام دے بعد دے بوہت سارے اچھے تے برے افراد دے بارے قرآن وچ اشارہ موجود اے انبیاء دے رشتہ دار نیک رشتہ دار صریح اشارہ اِلیصابات یا الیشبع (زوجہ زکریّا) • حَوّا (زوجہ آدم) • ساره (زوجہ ابراہیم، مادر اسحاق) • صَفورا (زوجہ موسیٰ) و لیا (بہن صفورا) • کُلثُم یا کُلثوم یا مریم (بہن موسیٰ) • ہابیل (فرزند آدم) • یوکابِد (مادر موسیٰ) • بیٹیاں لوط (ریثاء تے زعوراء) نیک رشتہ دار اشارہ شدہ متلی بنت نمر یا ابیونا (مادر ابراہیم) • بت سُوع یا بت سبع (زوجہ داؤد) • فرزند لقمان • تارخ (باپ ابراہیم) • حَنّہ (حَنّا) بنت فاقوذ (مادر مریم) • بیٹیاں محمد • راحیل (زوجہ یعقوب) • رَحمہ (زوجہ ایّوب) • شمخا بنت انوش (مادر نوح) • عِمران (باپ موسیٰ) • لمک بن متوشلخ • ہاجَرہ (زوجہ ابراہیم، مادر اسماعیل) ہور رشتہ دار آزَر (چچا یا باپ ابراہیم) • اُمّ‌جَمیل (زوجہ ابولہب) • قابیل (فرزند آدم) • کنعان بن نوح (فرزند نوح) • واہلہ (زوجہ نوح) • والِعہ یا واعِلہ (زوجہ نوح) • ازواج محمد • برادران یوسُف • سلیمان دا مردہ بیٹا • فرزندان ایّوب د گ ت گروه‌ تے قبیلے اقوام و قبیلے نام لیا گیا اصحاب رَسّ • رومیان • قُریش • بنی اسرائیل • عرب و عجم • قوم اِلیاس (اِلیاسین) • قوم ابراہیم • قوم تُبَّع • قوم ثَمود (قوم صالح، اصحاب حِجر) • قوم شُعیب (اصحاب مَدیَن (اہل مدین) و اصحاب اَیکہ) • قوم سَبَأ • قوم عاد (قوم ہود) • قوم لوط (مؤتفکات) • قوم نوح • قوم یونُس • یأجوج و مأجوج اشاره شده اہل‌بیت • ایرانی • بنی امیہ • بنی قُریظہ • بنی قَینُقاع • بنی نَضیر • بنی ہاشم • عمالقہ(قوم) مختلف گروه نام لیا گیا اسباط  • اسباط بنی‌ اسرائیل • اصحاب اخدود • اصحاب الجنت (سوختہ باغ والے) • اصحاب السبت • اصحاب سفینہ نوح • اصحاب الفیل • اصحاب القریۃ (اصحاب یاسین) • اصحاب کہف و رقیم • اہل یَثرب یا اہل مدینہ • حواریان (انصار عیسیٰ) • بارہ نقیب (بنی اسرائیل) آل ابراہیم • آل‌ داؤد • آل‌عمران • آل لوط • آل‌موسیٰ و آل‌ہارون • آل‌یعقوب • اهل نوح • پیغمبران اولوا العَزْم اشاره شده اصحاب صُفّہ • اصحاب عقبہ • اہل قبا • اہل مکّہ • امت اسلام (امت محمد) • بنو اوس و بنو خزرج • مہاجرین و انصار • حزب الله • قبطی (آل‌فرعون، قوم فرعون) مذہبی گروه‌ اہل ذِمّہ • اہل کتاب • صابئین • کافر • مَجوس (زرتشتی) • مسلما‏ن • مشرکین • منافقین • نصاریٰ (اہل انجیل، عیسائی) • یہودی • اَحبار (علمائے یہود) • رَبّانیّون (عالمان دین) • رَہبان (مسیحی عابدان و زاہدان) • قِسّیسین (مسیحی علماء) د گ ت مقامات، موجودات‌ و واقعات مقامات نام لیا گیا اَحقاف • ارض مقدس(فلسطین و شام) • اِرَم • باب حطہ • بابل • بَدر • حِجر • حُنَین • رَسّ • سَبَأ • طور سینا (طور سینین، کوه طور) • عرفات و مشعر الحرام • کعبہ (بیت الحرام، بیت العتیق) • کوه جودی • کوه صفا و مروه • مجمع البحرین • مَدیَن • مدینہ (پیشتر یَثرب) • مسجد الأقصیٰ • مسجد الحرام • مسجد ضِرار • مِصر • مقام ابراہیم • مَکّہ (بَکّہ، بَلَد الأمین، اُمّ‌القریٰ) • مؤتفکہ (سدوم) • وادیِ طُویٰ اشاره شده انطاکیہ (انتاکیہ) • ایلہ • بہشت شَدّاد • بیت المقدس و اریحا • بین‌النہرین • حِجْرِ اِسماعیل و حَجَرُ الأسوَد • حُدَیبیّہ • دار الندوة • دریائے اردن • دریائے فلسطین • دریائے نیل • ذو القَرنین ڈیم • مَأرِب ڈیم • صحرائے سینا و تیہ • طائف • غار حَرا و غار ثور • غار اصحاب کہف • مسجد قُبا و مسجد النبی • نینوا • کنعان دینی مقامات بیعہ (کلیسا) • صَلات (کنیسہ، کنشت) • صومعہ (دِیر) • مِحراب • مسجد غیر انسان مادّی موجودات آسمانی کتب اِنجیل عیسیٰ • تورات (صحف موسیٰ) • زَبور داؤد • صُحُف ابراہیم • قَرآن محمّد منسوب حیوانات ابابیل • اصحاب کہف دا کتا • صالح دا اونٹ • بنی اسرائیل دی گائے تے سنہری بچھڑا • یونس دی مچھلی • سلیمان دا ہدہد منسوب اشیاء آتش نمرود • الواح موسیٰ • تابوت بنی اسرائیل (صندوق عہد) • تخت بلقیس • درخت ممنوعہ آدم • صور اسرافیل • عصائے موسیٰ • کشتی نوح • حواریاں دا آسمانی مائدہ نام‌ لئے گئے بُت بَعل • لات، عُزّیٰ و مَنات • وَدّ، سُواع، یَغوث، یَعوق و نَسر • (جِبت و طاغوت • اَنصاب) واقعات حجۃ الوداع • صلح حدیبیہ • عمرۃ القضا • غدیر خم • غزوه اُحُد • غزوه اَحزاب (خندق) • غزوه بَدر • غزوہ تبوک • غزوه حُنَین • غزوہ خیبر • فتح المبین • فتح مکہ • لیلۃ المبیت • واقعہ افک • مباہلہ دا واقعہ • یوم‌ الدار نوٹ: قرآن وچ مذکور ہور نام یا صفت یا نسبت پہلے نام دے آگے قوسین وچ لکھ دتی گئی اے ۔

و گ ل اسماء الحسنیٰ
اللہ • الرحمٰن • الرحیم • الملک • القدوس • السلام • المؤمن • المہیمن • العزیز • الجبار • المتکبر • الخالق • الباری • المصور • الغفار • القہار • الوہاب • الرزاق • الفتاح • العلیم • القابض • الباسط • الخافض • الرافع • المعز • المذل • السمیع • البصیر • الحکم • العدل • اللطیف • الخبیر • الحلیم • العظیم • الغفور • الشکور • العلی • الکبیر • الحفیظ • المقیت • الحسیب • الجلیل • الکریم • الرقیب • المجیب • الواسع • الحکیم • الودود • المجید • الباعث • الشہید • الحق • الوکیل • القوی • المتین • اولی • الحمید • المحصی • المبدی • المعید • المحیی • الممیت • الحی • القیوم • الواجد • الماجد • الواحد • الصمد • القادر • المقتدر • المقدم • المؤخر • الاول • الآخر • الظاہر • الباطن • الوالی • المتعال • البر • التواب • المنتقم • العفو • الرؤف • المقسط • الجامع • الغنی • المغنی • المانع • الضار • النافع • النور • الہادی • البدیع • الباقی • الوارث • الرشید • الصبور • مالک الملک • ذو الجلال تے الاکرام
ایہ اللہ تعالیٰ دے ننانوے ناواں د‏‏ی لسٹ اے

گٹح:اسلام