Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]
Wikipedia

Reja (mitologia): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 79.186.251.159) i przywrócono wersję 58944895 autorstwa Thraen
Znaczniki: Zastąpiono usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2013-05}}{{Tytani}}
{{Postać religijna infobox
|imię = Reja
|imię oryginalne = Ῥεία
|grafika = Rhea MKL1888.png
|opis grafiki = Rhea, 1888
|tytuł = bogini płodności, opiekunka dzieci
|inne imiona = ''Rea'', ''Rheía'', ''Rhéa''
|występowanie = [[mitologia grecka]]
|przydomek =
|atrybut = [[rydwan]] ciągnięty przez dwa lwy
|wcielenie zwierzęce =
|siedziba =
|teren kultu = [[starożytna Grecja]]
|szczególne miejsce kultu =
|nazwa święta =
|odpowiednik = [[Ops]] (rzymski)
|ojciec = [[Uranos]]
|matka = [[Gaja (mitologia)|Gaja]]
|mąż = [[Kronos]]
|ż>
|rodzeństwo = [[Kronos]], [[Okeanos]], [[Krios]], [[Hyperion (tytan)|Hyperion]], [[Kojos]], [[Japet (tytan)|Japet]], [[Teja (tytanida)|Teja]], [[Temida (tytanida)|Temida]], [[Fojbe (tytanida)|Fojbe]], [[Mnemosyne (mitologia)|Mnemosyne]], [[Tetyda (tytanida)|Tetyda]]
|dzieci = [[Demeter]], [[Hades]], [[Hera]], [[Hestia (mitologia)|Hestia]], [[Posejdon]], [[Zeus]], [[Daktylowie]]
|commons =
|wikisłownik =
}}
'''Reja''' (także '''Rea'''; [[język grecki|gr.]] {{grc|Ῥεία}} Rheía, {{grc|Ῥέα}} Rhéa, [[łacina|łac.]] Rhea) – w [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] jedna z [[tytani]]d, bogini płodności. Opiekunka dzieci.
 
Uchodziła za córkę [[Uranos]]a (Nieba) i [[Gaja (mitologia)|Gai]] (Ziemi). W najwcześniejszej tradycji była silnie kojarzona z Gają i [[Kybele]], Wielką Matką, w klasycznej mitologii stała się rodzicielką wielu bogów i bogiń. Była siostrą i żoną [[Kronos]]a, matką [[Demeter]], [[Hades]]a, [[Hera|Hery]], [[Hestia (mitologia)|Hestii]], [[Posejdon]]a i [[Zeus]]a, a także [[Daktylowie|Daktylów]]. Jej [[mitologia rzymska|rzymską]] odpowiedniczką była [[Ops]].
 
W sztuce Rea jest zwykle przedstawiana w [[rydwan]]ie ciągniętym przez dwa lwy, czasem w identyczny sposób, co Kybele.
 
Kronos, brat Rei, a później mąż, [[kastracja|wykastrował]] ich ojca Uranosa. Po tym czynie Kronos ponownie uwięził [[Hekatonchejrowie|hekatonchejrów]] i [[cyklopi|cyklopów]] i nakazał pilnować więźniów potworowi [[Campe]]. On i Rea zasiedli na tronie jako Król i Królowa bogów.
 
Kronos spłodził z Reą kilkoro dzieci: Hestię, Demeter, Herę, Hadesa, Posejdona, ale wszystkie połknął zaraz po narodzinach, ponieważ dowiedział się od swoich rodziców, że jedno z jego potomków odbierze mu tron. Lecz gdy narodził się Zeus, Rea wraz z Uranosem obmyśliła plan ocalenia dziecka, tak, by Kronos mógł ponieść karę za zło wyrządzone jego ojcu i własnym dzieciom. Rea narodziła Zeusa na [[Kreta|Krecie]], a Kronosowi podała do połknięcia kamień zawinięty w pieluchy.
 
[[Plik:Pergamonmuseum - Antikensammlung - Pergamonaltar 37.JPG|thumb|240px| Rea jadąca na lwie, fryz pergameńskiego ołtarza, [[Muzeum Pergamońskie]] w [[Berlin]]ie]]
Rea schowała Zeusa w grocie na [[Ida (góry)|Górze Ida]] na Krecie. Istnieją różne wersje mitu o tym, co później działo się z dzieckiem:
# Był pod opieką Gai,
# Był karmiony przez kozę imieniem [[Amalteja]], podczas gdy grupa [[Korybanci|Korybantów]], żołnierzy lub pomniejszych bóstw tańczyła, krzyczała i klaskała w ręce, aby Kronos nie słyszał dziecięcego płaczu,
# Był pod opieką nimfy [[Adamantea|Adamantei]], która karmiła go kozim mlekiem. Podczas gdy Kronos wędrował po ziemi, niebie i morzu i pożerał dzieci Rei, Adamantea ukrywała Zeusa spuszczając go na linie z drzewa, tak aby dziecko znalazło się pomiędzy niebem, ziemią i morzem, niewidoczny dla ojca.
 
Zeus pokonał Kronosa i zmusił go do wyplucia swych połkniętych dzieci, a następnie, po [[Tytanomachia|tytanomachii]] zrzucił ojca z tronu.
 
[[Plik:Mycenae lion gate dsc06382.jpg|thumb|left|[[Lwia Brama]] w [[Mykeny|Mykenach]] reprezentująca boginię]]
Według [[Homer]]a, Rea była matką bogów, choć nie tak uniwersalną matką jak Kybele, z którą później była utożsamiana. Pierwotnym centrum jej kultu była [[Kreta]], gdzie według mitu schowała Zeusa przed Kronosem.
 
Najczęściej spotykanymi symbolami Rei są księżyc i łabędź. We wcześniejszej mitologii symbolizowały ją dwa lwy ciągnące jej powóz. Były one często rzeźbione na miejskich bramach, z których najsłynniejsza jest [[Lwia Brama]] w [[Mykeny|Mykenach]].
 
== Zobacz też ==
[[Rea Sylwia]] – matka [[Romulus i Remus|Romulusa]] i [[Romulus i Remus|Remusa]]
 
{{Tytani}}
 
[[Kategoria:Tytani w mitologii greckiej]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Reja_(mitologia)”