Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Goździk ogrodowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 14 użytkowników)
Linia 1:
{{Takson infobox
|nazwa = Goździk ogrodowy
|obrazekgrafika = Gartennelke 1.jpg
|opis grafiki =
| systematyka_ref=<ref name=apweb>{{cytuj stronę |url=http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/orders/caryophyllalesweb.htm | tytuł=Caryophyllales | opublikowany=Angiosperm Phylogeny Website | data dostępu=2009-10-07 | autor = Stevens P.F. | rok=2001– | język=en}}</ref>.
|alt grafiki =
|domena=[[eukarionty]]
|systematyka ref = <ref name="ruggiero" /><ref name="apweb" />
| królestwo=[[rośliny]]
|domena = [[eukarionty]]
| klad1= [[rośliny naczyniowe]]
|królestwo klad3= [[rośliny nasienne]]
|podkrólestwo = [[rośliny zielone]]
| klasa= [[okrytonasienne]]
|nadgromada = [[rośliny telomowe]]
| rząd=[[goździkowce]]
|gromada klad1= [[rośliny naczyniowe]]
| rodzina = [[goździkowate]]
|podgromada = [[rośliny nasienne]]
|rodzaj=[[goździk]]
|nadklasa klasa= [[okrytonasienne]]
|gatunek=goździk ogrodowy
|klasa = ''[[Magnoliopsida]]''
|łacina=Dianthus caryophyllus
|nadrząd = [[Goździkowce|goździkopodobne]]
|autor=[[Karol Linneusz|L.]]
| rząd = [[goździkowce]]
|cytat=[[Species Plantarum|Sp. pl. 1:410. 1753]]
| rodzina = [[goździkowate]]
|commons=Category:Dianthus caryophyllus
|rodzaj = [[goździk]]
|gatunek = goździk ogrodowy
|łacinanazwa łacińska = Dianthus caryophyllus
|autor = [[Karol Linneusz|L.]]
|cytat = [[Species Plantarum|Sp. pl. 1:410. 1753]]
|synonimy =
|wikispecies =
|commons = Category:Dianthus caryophyllus
|wikisłownik = goździk ogrodowy
}}
[[Plik:Dianthus caryophyllus L (Clove pink).JPG|thumb|thumb|Odmiana ogrodowa]]
[[Plik:W carnation4051.jpg|thumb|Odmiana o pełnych kwiatach]]
'''Goździk ogrodowy''' (''Dianthus caryophyllus'' [[L.]]) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[terofit|rośliny jednorocznej]] lub [[roślina dwuletnia|dwuletniej]], należący do rodziny [[goździkowate|goździkowatych]]. Pochodzi z południowej Europy ([[Dalmacja]]<ref name=A>{{cytuj książkę|imię=Zbigniew|nazwisko=Podbielkowski |tytuł=Słownik roślin użytkowych|miejsce=Warszawa |rok=1989 |wydawca=PWRiL|isbn = 83-09-00256-4}}</ref>). W Polsce nie występuje w stanie dzikim, jest natomiast często uprawiany jako [[rośliny ozdobne|roślina ozdobna]]<ref name=klucz>{{Cytuj książkę|imię=Lucjan |nazwisko=Rutkowski |tytuł=Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej |miejsce=Warszawa |rok=2006 |wydawca= Wyd. Naukowe PWN |isbn = 83-01-14342-8}}</ref>. Uprawiany był już od czasów starożytnych<ref name=E>{{Cytuj książkę |nazwisko=zbiorowe |tytuł=Rośliny ogrodowe |wydawca=Könemann |data=2005 |isbn=978-3-8331-1916-3 Botanica2005}}</ref>. Oprócz typowej formy gatunku uprawiane są liczne [[mieszaniec|mieszańce]] z innymi gatunkami<ref name=klucz/>.
[[Plik:Dianthus caryophyllus0.jpg|150px|left|thumb|Torebki z nasionami]]
 
=== Morfologia ===
; [[Pokrój]]: [[Roślina darniowa]] tworząca luźne kępki o wysokości 40-8040–80 cm. Cały pęd pokryty jest woskiem i ma sinozielony kolor.
; [[Łodyga]]:Wzniesiona, rozgałęziająca się, sztywna, naga. Tworzy kolanka, w których wyrastają liście. W kolankach tych łatwo dochodzi do złamania łodygi.
; [[Liść|Liście]]: [[Ulistnienie]] naprzeciwległe. Liście lancetowate, całobrzegie, ostro zakończone, bez [[przylistek|przylistków]], o szerokości do 2-102–10 mm. Są zrośnięte nasadami i podobnie jak łodyga pokryte woskiem.
; [[Kwiat]]y: Na łodydze wyrasta jeden lub kilka tylko silnie i przyjemnie pachnących dużych kwiatów w kolorze białym, różowym , czerwonym i ich odcieniach<ref name=E/>. Zielony lub fioletowo nabiegły, cylindryczny kielich składa się z 5 zrośniętych działek i jest 2-42–4 razy dłuższy od łusek podkielichowych. Korona u typowego gatunku składa się z 5 czerwonych, ząbkowanych płatków, wewnątrz niej 1 słupek i 10 pręcików<ref name=A/>. Kwiaty kwitną od czerwca do września.
; [[Owoc]]: [[Torebka (botanika)|Torebka]] otwierająca się 4-ząbkami. [[nasiono|Nasiona]] drobne, liczne.
 
=== Zastosowanie ===
Uprawiany jako [[roślina ozdobna]], zwykle na kwiat cięty, lub na rabatach<ref name=B>{{cytuj książkę|imię=Bolesław |nazwisko=Chlebowski |imię2=Kazimierz |nazwisko2=Mynett |tytuł=Kwiaciarstwo|miejsce=Warszawa |rok=1983 |wydawca= PWRiL |isbn = 83-09-00544-X}}</ref>.. W szklarniach uprawiany jest przez cały rok. W uprawie znajdują się liczne [[kultywar]]y o różnych barwach. Uprawne odmiany zazwyczaj posiadają [[kwiat pełny|pełne kwiaty]] w różnych kolorach, również wielobarwne. Dzieli się je na 2 grupy<ref name=B/>:
** goździki powtarzające kwitnienie, np. odmiana `Tige de Fer` (zimotrwała), `Chabaud`,
** goździki nie powtarzające kwitnienia, m.in. odmiany : `Grenadin`, `Malmaison`.
 
=== Uprawa ===
Wymaga słonecznych stanowisk i gliniasto-piaszczystych gleb o stałej wilgotności<ref name=B/>. Uprawiany jest przeważnie z nasion, czasami przez podział bryły korzeniowej. W gruncie może być uprawiany jako roślina jednoroczna, lub dwuletnia<ref name=B/>. Przy uprawie jednorocznej nasiona wysiewa się do półciepłego [[inspekt]]u w marcu i wysadza na stałe miejsce na początku maja w rozstawie 20-2520–25 x 25-3025–30 cm<ref name=B/>. Przy uprawie dwuletniej nasiona wysiewa się do gruntu od maja do czerwca, siewki wymagają pikowania gdy mają 3-43–4 liście<ref name=B/>. Do gruntu wysadza się pod koniec lipca lub z początkiem sierpnia. Zakwitają następnego roku<ref name=B/>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy|stopień= ===}}
<ref name="ruggiero">{{Ruggiero |data dostępu = 2020-02-20}}</ref>
<ref name="apweb">{{Angiosperm Phylogeny Website |strona = orders/caryophyllalesweb.htm |tytuł = Caryophyllales |data dostępu = 2009-10-07}}</ref>
}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Goździkowate]]
Linia 44 ⟶ 59:
[[Kategoria:Ozdobne rośliny jednoroczne]]
[[Kategoria:Ozdobne rośliny szklarniowe]]
[[Kategoria:Taksony opisane przez Karola Linneusza]]
 
[[ar:قرنفل شائع]]
[[az:Bağ qərənfili]]
[[zh-min-nan:Chián-jiông-hoe]]
[[bg:Градински карамфил]]
[[de:Landnelke]]
[[et:Aednelk]]
[[el:Γαριφαλιά]]
[[en:Dianthus caryophyllus]]
[[es:Dianthus caryophyllus]]
[[fr:Œillet commun]]
[[ko:카네이션]]
[[hi:डायनथस कैरीओफ़िलस]]
[[hsb:Zahrodna nalika]]
[[hr:Karanfil]]
[[id:Anyelir]]
[[is:Nellika]]
[[it:Dianthus caryophyllus]]
[[jv:Anyelir]]
[[lt:Tikrasis gvazdikas]]
[[hu:Kerti szegfű]]
[[ms:Pokok Bunga Teluki]]
[[nah:Caxtillān xōchitl]]
[[nl:Tuinanjer]]
[[ja:カーネーション]]
[[pt:Craveiro]]
[[ro:Garoafă]]
[[ru:Гвоздика садовая]]
[[scn:Galòfaru]]
[[fi:Tarhaneilikka]]
[[zh:康乃馨]]