1774
rok kalendarzowy w XVIII wieku, zwykły (nieprzestępny)
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Rządzący państwami w 1774
Wydarzenia na świecie
edytuj- 20 stycznia – Portugalia: po raz pierwszy zniesiony został trybunał inkwizycji w Goa, oficjalnie z powodów finansowych.
- 29 stycznia – została założona loża wolnomularska Karola pod Trzema Hełmami.
- 14 marca – James Cook wylądował na Wyspie Wielkanocnej.
- 20 kwietnia – James Cook odkrył Wyspy Pallisera w archipelagu Tuamotu na Pacyfiku.
- 10 maja – Ludwik XVI objął tron Francji.
- 1 czerwca – rząd brytyjski nakazał zamknięcie portu w Bostonie, do czasu aż mieszkańcy miasta zapłacą za wyrzucony do zatoki ładunek herbaty z trzech statków, co miało miejsce w czasie protestu społecznego z grudnia 1773 roku przeciwko polityce fiskalnej metropolii, nazwanego herbatką bostońską.
- 14 czerwca – otwarto Kanał Bydgoski.
- 20 czerwca – V wojna rosyjsko-turecka: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Kozłudżą.
- 22 czerwca – Parlament Brytyjski przyjął Ustawę o Quebecu.
- 1 lipca i 20 lipca – V wojna rosyjsko-turecka: bitwa morska pod Kerczem.
- 21 lipca – po sukcesach Suworowa, który wdarł się w bułgarskie posesje Osmanów, zawarto kończący wojnę pomiędzy Rosją a Turcją traktat w Küczük Kajnardży; Moskwie przypadły ziemie na północnym wybrzeżu Morza Czarnego, zwane odtąd „Nową Rosją”, obie strony zaś uznały niepodległość Chanatu Krymskiego (ile były warte gwarancje Katarzyny, okazało się już po 9 latach).
- 1 sierpnia – Joseph Priestley odkrył tlen.
- 2 sierpnia – odbyła się premiera francuskiej wersji opery Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka.
- 4 września – James Cook odkrył Nową Kaledonię.
- 5 września – w Filadelfii zebrał się pierwszy Kongres Kontynentalny.
- 26 października – Filadelfia: zakończył się I Kongres Kontynentalny.
- Benjamin Franklin napisał artykuł proponujący wyjaśnienie skuteczności „uspokajania wody” przy użyciu zjawiska fali kapilarnej.
- Mieszczanin warszawski Piotr Grozmani dotarł do Brazylii.
Urodzili się
edytuj- 17 lutego – Raphaelle Peale, amerykański malarz (zm. 1825)
- 1 marca – Magdalena z Canossy, święta katolicka (zm. 1835)
- 16 marca
- Matthew Flinders, angielski podróżnik i żeglarz (zm. 1814)
- Józef Rzodkiewicz, polski szlachcic, pułkownik, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej (zm. 1828)
- 18 marca
- Gabriel Józef Alojzy Biernacki, polski generał, polityk (zm. 1834)
- Ludovico Gazzoli, włoski kardynał (zm. 1858)
- 29 marca – Franciszek Pawłowski, biskup płocki (zm. 1852)
- 1 kwietnia – Gottfried Daniel Krummacher, pruski teolog kalwiński (zm. 1837)
- 21 kwietnia – Jean-Baptiste Biot, francuski fizyk, matematyk, geodeta i astronom (zm. 1862)
- 28 kwietnia – Francis Baily, angielski astronom (zm. 1844)
- 1 maja – John Reeves, angielski przyrodnik amator, zoolog i botanik (zm. 1856)
- 10 lipca – Franciszek Ksawery Krasicki, polski generał, powstaniec kościuszkowski, napoleoński i listopadowy, naczelnik powstania antyaustriackiego w ziemi sanockiej (zm. 1844)
- 12 lipca – Jozef Dekret-Matejovie, słowacki leśnik (zm. 1841)
- 20 lipca – Auguste Marmont, francuski marszałek (zm. 1852)
- 28 sierpnia – Elżbieta Seton, założycielka Sióstr Miłosierdzia im. św. Józefa, święta katolicka, pierwsza rodzima obywatelka Stanów Zjednoczonych, która została kanonizowana (zm. 1821)
- 8 września – Anna Katarzyna Emmerich, niemiecka mistyczka, stygmatyczka (zm. 1824)
- 11 listopada – Marcin Dunin, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (zm. 1842)
- 21 listopada – Elżbieta Canori Mora, włoska tercjarka, błogosławiona (zm. 1825)
- 25 listopada – Stefan Bellesini, włoski augustianin, błogosławiony katolicki (zm. 1840)
- 28 listopada – Maria Antonina, księżniczka parmeńska, urszulanka, malarka (zm. 1841)
- 17 grudnia – Littleton Waller Tazewell, amerykański polityk, senator ze stanu Wirginia (zm. 1860)
- data dzienna nieznana:
- Magdalena Kim Ŏb-i, koreańska męczennica, święta katolicka (zm. 1839)
Zmarli
edytuj- 7 stycznia – Józef Andrzej Załuski, biskup kijowski, mecenas nauki i kultury, bibliofil, polihistor, współzałożyciel Biblioteki Załuskich (ur. 1702)
- 21 stycznia – Mustafa III, sułtan imperium osmańskiego (ur. 1717)
- 4 kwietnia – Oliver Goldsmith, irlandzki lekarz i pisarz (ur. 1728)
- 17 kwietnia – Antoni Duchnowski, polski ksiądz katolicki, kanonik inflancki (ur. 1708)
- 10 maja – Ludwik XV, król Francji i Nawarry (ur. 1710)
- 16 grudnia – François Quesnay, francuski lekarz, teoretyk ekonomii, twórca szkoły fizjokratycznej (ur. 1694)
Święta ruchome
edytuj- Tłusty czwartek: 10 lutego
- Ostatki: 15 lutego
- Popielec: 16 lutego
- Niedziela Palmowa: 27 marca
- Wielki Czwartek: 31 marca
- Wielki Piątek: 1 kwietnia
- Wielka Sobota: 2 kwietnia
- Wielkanoc: 3 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 4 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 12 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 22 maja
- Boże Ciało: 2 czerwca