Zhu De
Zhu De (ur. 1 grudnia 1886, zm. 6 lipca 1976) – chiński wojskowy i polityk, jeden z twórców Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, marszałek ChRL.
Yuánshuài 元帥 | |
Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1886 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1927–1976 |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
działacz polityczny |
Odznaczenia | |
Nazwisko chińskie | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1886 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 lipca 1976 |
Głowa państwa Chińskiej Republiki Ludowej[1] | |
Okres |
od 17 stycznia 1975 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Wiceprzewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej | |
Okres |
od 27 września 1954 |
Przynależność polityczna | |
Następca | |
Wiceprzewodniczący Komunistycznej Partii Chin | |
Okres |
od 28 września 1956 |
Przynależność polityczna | |
Przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych | |
Okres |
od 28 kwietnia 1959 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca |
Song Qingling (p.o.) |
Życiorys
edytujPoczątkowo służył w armii cesarskiej w prowincji Junnan; po wybuchu rewolucji Xinhai w 1911 roku walczył po stronie republikańskiej. W latach 1916–1921 był jednym z militarystów działających w Syczuanie, następnie w 1922 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Chin.
Wziął udział w powstaniu w Nanchangu, a po jego upadku przeszedł z niewielkim oddziałem na południe, gdzie spotkał Mao Zedonga[4], któremu następnie pomagał zorganizować bazy partyzanckie w prowincji Jiangxi w latach 1927–1934. Był faktycznym dowódcą wojskowym chińskich komunistów (mówiono wtedy o "oddziałach Zhu-Mao"), a od 1931 roku zasiadał w Biurze Politycznym KPCh. W okresie Wielkiego Marszu poparł konkurenta Mao, Zhanga Guotao, ale po dojściu do Yan’anu i objęciu przez Mao funkcji przewodniczącego Komunistycznej Partii Chin pojednał się z nim. W czasie wojny z Japonią w latach 1937–1945 dowodził siłami komunistycznymi walczącymi pod nazwą 8 Armii jako część armii narodowej. W czasie wojny domowej z Kuomintangiem w latach 1946–50 był głównodowodzącym Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.
W 1955 roku został pierwszym z dziesięciu marszałków ChRL, był pierwszym ministrem obrony ChRL. Odsunięty od funkcji kierowniczych w okresie rewolucji kulturalnej za odmowę upolitycznienia armii i represjonowany. Dzięki wstawiennictwu Zhou Enlaia przywrócony do łask po śmierci Chen Yi w 1972 roku.
W okresie pomiędzy 17 stycznia 1975 a 6 lipca 1976 roku sprawował funkcję Przewodniczącego Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych, będąc formalnie głową państwa.
Jego biografię opracowywała Agnes Smedley, która przekazała mu testamentem cały swój majątek[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Jako przewodniczący Stałego Komitetu Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych
- ↑ Jako Pełniący obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej
- ↑ Jako Pełniąca obowiązki Przewodniczącego Chińskiej Republiki Ludowej
- ↑ C. Martin Wilbur: The Nationalist Revolution: from Canton to Nanking, 1923-28. W: Denis Twitchett: The Cambridge history of China. Cambridge England New York: Cambridge University Press, 1978, s. 674-675. ISBN 978-0-521-23541-9. (ang.).
- ↑ Norman Polmar, Thomas B. Allen: Księga szpiegów. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo MAGNUM sp. z o.o., 2000. ISBN 83-85852-27-1.
Bibliografia
edytuj- Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.
- ISNI: 0000000360902885
- VIAF: 222109395
- LCCN: n81127474
- GND: 118666177
- NDL: 00623840
- BnF: 12210864f
- SUDOC: 03075643X
- NLA: 36607882
- NKC: jx20140612006
- NTA: 140444939
- CALIS: n2004093876
- CiNii: DA08265971
- Open Library: OL1220156A
- PLWABN: 9810665586105606, 9810669750205606
- NUKAT: n2019065054
- J9U: 987007259730505171
- LNB: 000224277
- KRNLK: KAC2019E1883