Zaślaz pospolity

Zaślaz pospolity
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	zaślaz
Gatunek	zaślaz pospolity
	Nazwa systematyczna
	Abutilon theophrasti Medik.; Malvenfam. 28. 1787
Synonimy
	Abutilon avicennae Gaertn.; Sida abutilon L.;
	Abutilon avicennae Gaertn.; Sida abutilon L.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaślaz pospolity, zaślaz włóknisty (Abutilon theophrasti Medik.) – roślina jednoroczna z rodziny ślazowatych (Malvaceae). Pochodzi z północnych Chin. Zasięgiem obejmuje obszar od Europy Południowej na zachodzie, po Tybet na wschodzie. Zawleczony został do Afryki Północnej, Ameryki Północnej i Australii. W Polsce do niedawna klasyfikowany był jako efemerofit, obecnie (2012) uznawany jest za gatunek lokalnie zadomowiony (kenofit)^[4].

Morfologia

Pokrój: Dorasta do 150 cm wysokości. Pędy tworzy proste, wzniesione.
Liście: Duże, okrągławosercowate z zaostrzonymi końcami i karbowonapiłkowanym brzegiem. Pokryte są drobnymi włoskami, które nadają im aksamitny połysk.
Kwiaty: Dekoracyjne, żółte z wycięciem w górnej części, osadzone na długich szypułkach, pojedynczo lub po kilka sztuk w kątach liści w wierzchołkowej części pędu. Kielich kubkowaty i pięciowrębny. Korona kwiatu do 2 cm średnicy, pięciopłatkowa. Pręciki liczne, słupek wielokrotny.
Owoc: Rozłupnia (wielokomorowa torebka) rozpadająca się na 10-15 mniejszych rozłupek.

Biologia i ekologia

Uciążliwy chwast ruderalny i segetalny, występujący głównie na plantacjach roślin uprawianych w szerokich rzędach takich, jak kukurydza zwyczajna, burak cukrowy czy soja warzywna, a w mniejszym stopniu również bawełna, orzacha podziemna, fasola^[5].

Zastosowanie

Roślina lecznicza:
- Surowiec zielarski: korzeń.
- Działanie i zastosowanie: Wywar z korzenia stosowany jest przez medycynę ludową chińską jako środek wzmacniający, napotny, przeciwbiegunkowy i przeciwkaszlowy^[6].

Roślina przemysłowa, dostarcza grubego, łykowatego włókna używanego do wyrobu powroźniczych lin, worków. Pozostałość po wyrobie jest wykorzystywana w przemyśle papierniczym. Nasiono zawiera do ok. 20% oleju, który wykorzystywany jest do celów technicznych w przemyśle technicznym, spożywczym a nawet farmaceutycznym.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-15].
↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
↑ Domaradzki K., Snopczyński T. Jezierska-Domaradzka A. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.), nowy groźny chwast upraw polowych – charakterystyka, występowanie i możliwości zwalczania. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (2) 2008: 267-274.
↑ P. Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1987, s. 367

Bibliografia

Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-09-15].

[Obce2012-4] B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.

[5] Domaradzki K., Snopczyński T. Jezierska-Domaradzka A. Zaślaz pospolity (Abutilon theophrasti Medik.), nowy groźny chwast upraw polowych – charakterystyka, występowanie i możliwości zwalczania. Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (2) 2008: 267-274.

[6] P. Czikow, J. Łaptiew, Rośliny lecznicze i bogate w witaminy, Warszawa 1987, s. 367

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]