Woluntaryzm
Woluntaryzm (z łac. voluntas – wola) – termin wprowadzony przez Ferdinanda Tönniesa[1], oznaczający zespół poglądów szczególnie akcentujących rolę woli w etyce i życiu ludzkim. W woluntaryzmie wola jest najwyższą władzą człowieka[2].
Woluntaryzm przeciwstawia się intelektualizmowi (akcentującemu szczególnie rozum) oraz sentymentalizmowi (akcentującemu szczególnie uczucia i intuicję).
Filozofia
edytujW historii filozofii rolę woli szczególnie akcentowali:
- Immanuel Kant, według którego od charakteru woli zależy wartość moralna czynów,
- Duns Szkot, według którego normy prawdy i dobra zależą od woli Bożej i jako takie mogą być przez Boga zmieniane. Duns Szkot przeciwstawiał się w ten sposób intelektualizmowi tomistycznemu. Podobne poglądy prezentował William Ockham (pocz. XIV w.).
- Arthur Schopenhauer głosił, że wola jest szczególnym rodzajem nadrzędnej rządzącej światem siły.
Woluntaryzm występuje najczęściej w różnych wersjach pragmatyzmu, obecny jest np. u Williama Jamesa, w pewnej mierze w duchowości i etyce jezuickiej[potrzebny przypis].
Przypisy
edytuj- ↑ woluntaryzm, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-28].
- ↑ Michel Esparza, Miłość i szacunek do samego siebie, s. 107. Promic, Warszawa 2012.
Linki zewnętrzne
edytuj- Mark Murphy, Theological Voluntarism, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 12 sierpnia 2012, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).
- Anonim, Voluntarism, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).