Tomasz Łychowski

Urodził się w polsko-niemieckiej rodzinie Tadeusza (1898–1950), pochodzącego z Kijowa i Gertrudy z domu Seefeld – Niemki z Chorinchen. Rodzina Tomasza Łychowskiego osiedliła się w Angoli, skąd w 1938 roku powrócili do Polski^[1]. Podczas wojny rodzice Łychowskiego włączyli się w działalność konspiracyjną (Tadeusz Łychowski był członkiem sieci wywiadowczej „Stragan”, do której należał też Ludwik Kalkstein), za co cała rodzina została osadzona na Pawiaku^[2]. Lata powojenne (1945–1948) Łychowscy spędzili w Niemczech, skąd wyemigrowali do Brazylii w 1949. Tam Tomasz Łychowski ukończył studia anglistyczne w filii brytyjskiej uczelni Cambridge (studia w języku angielskim) oraz dydaktykę na Katolickim Uniwersytecie w Rio de Janeiro.

Ze względu na swoje pochodzenie i podróże, biegle włada językami: polskim, portugalskim, niemieckim i angielskim.

Nauczał języka angielskiego w wielu placówkach edukacyjnych, w tym w Instytucie Kultury Angielskiej (Sociedade Brasileira de Cultura Inglesa), Centrum Kultury Angielsko-Amerykańskiej (CCAA), szkołach stanowych i Colégio Pedro II (szkoła federalna założona przez cesarza Pedro II). W latach 1973–77 był sekretarzem lokalnym Uniwersytetu Cambridge w Rio de Janeiro^[3]. Dodatkowo pracował jako specjalista z zakresu opracowywania programów szkolnych w Sekretariacie Stanowym do Spraw Nauczania, w związku z czym w latach 1987-1992 był odpowiedzialny za nauczanie religii w szkołach stanowych w Rio^[4].

Współpracował z czasopismem „Aproximaćões” („Zbliżenia”), wydawanym przez prof. Henryka Siewierskiego^[5]. Pisał też artykuły do pism polonijnych, takich jak „Lud” (Kurytyba), czy „Głos Polski” (Buenos Aires, Argentyna) oraz „Projeções” i „Polonicus” wydawane przez ks. Rektora Zdzisława Malczewskiego^[2]. Przez 30 lat pełnił również różne funkcje w zarządzie Towarzystwa Dobroczynnego Polonia w Rio de Janeiro (Polonia Sociedade Beneficente RJ). Dwukrotnie był wybrany prezesem tego towarzystwa (1978-1979 i 2019-2020). W 1953 r. był jednym z założycieli i pierwszym prezesem Koła Młodzieży Polskiej Świetliki w Rio de Janeiro^[6]. Przez jakiś czas był prezesem sekcji lokalnej BRASPOLU w Rio de Janeiro^[3].

Jego pasjami są poezja i malarstwo, które widać także w jego działalności tłumaczeniowej. Tomasz Łychowski jest tłumaczem wierszy Julii Hartwig, Ryszarda Krynickiego i Ewy Lipskiej^[7], które przełożył dla czasopisma wydawanego przez Brazylijską Akademię Literatury, a także wybranych wierszy Karola Wojtyły^[8], które przetłumaczył dla pisma „Polonicus”.

Jego wiersze były publikowane w ramach wydawanego w Rzeszowie od 1991 roku czasopisma „FRAZA”^[9], a także w „Pamiętniku Literackim”^[10] wydawanym przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

W 2021 roku ma się ukazać esej dotyczący jego poezji autorstwa Henryka Siewierskiego (w ramach publikacji UJ)^{[potrzebny przypis]}.

W 2016 r. otrzymał Nagrodę Literacką Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie z siedzibą w Londynie (razem z prof. Henrykiem Siewierskim i ks. Zdzisławem Malczewskim)^[4].

22 lutego 2014 r. otrzymał Medal Prymasa Polski z rąk rektora Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii – dr Zdzisława Malczewskiego – za aktywne działania polonijne i „zasługi dla Kościoła i narodu”^[11].

• Poezja Julii Hartwig,

• Poezja Ryszarda Krynickiego,
• Poezja Ewy Lipskiej,
• Wybrane wiersze Karola Wojtyły,
• O co nas pytają wielcy filozofowie Leszka Kołakowskiego, I i II seria.

• The Functional-Notional and Cognitive Approach (1980).

• Mój Parnas (wydany na powielaczu, 1956),
• Glimpses/Vislumbres (angielsko-portugalski, 1996),
• Voices/Vozes (angielsko-portugalski, 1998),
• Brisas/Powiewy (portugalsko-polski, 2000),
• Graniczne progi/Limiares de fronteira/Thresholds (polsko-portugalsko-angielski, 2004),
• Encontros/Spotkania (portugalsko-polski, 2006),
• Skrzydła/Asas (polsko-portugalski 2008),
• Recomeço (2014),
• Spojrzenia (2016),
• Brama – O portão (polsko-portugalski, 2020).

• Moja droga na księżyc (2010),
• Post Scriptum (portugalski, 2018).

• M. Bąk, Być jak Tomasz łychowski, czyli filozofia nie z tego świata.
• http://dziennik.com/archiwum/przeglad-polski/emigrant-posiada-multiosobowosc/
• Fotoreportaż z przyznania Nagrody Literackiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie