Tadeusz Kudliński
Tadeusz Kudliński (ur. 10 listopada 1898 w Krakowie, zm. 8 października 1990 tamże) – polski krytyk teatralny i prozaik związany z Krakowem.
 Zdjęcie sprzed 1948 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
prozaik, krytyk teatralny |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujSyn Ignacego i Marii Kazimiery z Wdówków. Naukę rozpoczął w 1905 roku w czteroklasowej Szkole Ćwiczeń c.k. Męskiego Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie. Następnie uczył się w Gimnazjum im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie. 18 kwietnia 1916, w Szkole Kadetów Kawalerii w Mödlingu, zdał zastępczą maturę (maturę gimnazjalną zdał 15 lutego 1917 w Krakowie). Następnie został skierowany do Szkoły Oficerów Artylerii w Simmering pod Wiedniem. W czasie I wojny światowej, 15 kwietnia 1916 zmobilizowany do armii austriackiej, walczył na froncie austriacko-węgierskim i włosko-austriackim. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej[1]. Zdemobilizowany 19 lipca 1922 w stopniu porucznika. Podjął pracę w Bibliotece Jagiellońskiej, a od grudnia 1922 studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim – 9 listopada 1923 otrzymał doktorat na Wydziale Prawa UJ. W okresie międzywojennym od 1931 publikował na łamach „Gazety Literackiej”. W czasie okupacji hitlerowskiej działał w organizacji podziemnej „Unia”, 16 stycznia 1944 został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu Montelupich (uwolniony 5 kwietnia 1944). W okresie stalinowskim był represjonowany, a w latach 1949–1955 więziony za przekonania polityczne. Po roku 1955 publikował na łamach „Tygodnika Powszechnego”. Pisał recenzje spektakli teatralnych. Pozostawił bogate archiwa, dotyczące życia teatralnego w Polsce.
Zmarł w Krakowie. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim (sektor SC8-1-24)[2].
Twórczość
edytujWydał zbiór nowel o sporcie: Pierwsza miłość panny Elo (1928), powieść biograficzną na tle wojennym: Smak świata (1929). Ogłosił dwie powieści współczesne: Wuj Rafał i Spółka (w „Tęczy” 1931) i Wygnańcy Ewy (1932). Pisał także szkice teatralne: Vademecum teatromana, Rodowód teatromana i Pod teatralną szminką.
Artystycznie najdojrzalsze są jego nowele sportowe ze zbioru Pierwsza miłość panny Elo, natomiast w Wuju Rafale dobrze rozwinął zalety swej prozy narracyjnej, w Wygnańcach Ewy w pomysłowo ujętej konstrukcji synchronicznej (na wzór raczej Dos Passosa, niż Joyce’a) dał zajmujący obraz chaosu współczesnej rzeczywistości społecznej. Napisał też wspomnienia („Młodości mej stolica” 1984 Wyd Literackie Kraków Wrocław).
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972)[3],
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)[4],
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (3 grudnia 1975)[3],
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1963)[3],
- Złota Odznaka „Za Pracę Społeczną dla miasta Krakowa” (1963)[3],
- Honorowa Odznaka Działacza Kultury Związku Zawodowego Kolejarzy (12 stycznia 1976)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Tadeusz Kudliński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2020-06-03].
- ↑ GROBONET 2.6 – wyszukiwarka osób pochowanych – Cmentarz parafialny Kraków Salwator [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2020-06-03].
- ↑ a b c d e Lekcja teatru Tadeusza Kudlińskiego [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2020-06-03] (pol.).
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za wybitną pracę organizacyjną w dziedzinie literatury pięknej”.