Sybin
Sybin (rum. Sibiu, węg. Nagyszeben, niem. Hermannstadt) – miasto w środkowej Rumunii, w Siedmiogrodzie, stolica okręgu Sybin. Leży nad rzeką Cibin, dopływem Aluty.
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Okręg | |||
Zarządzający | |||
Powierzchnia |
121 km² | ||
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Nr kierunkowy |
02-69 | ||
Kod pocztowy |
550000 | ||
Tablice rejestracyjne |
SB | ||
Położenie na mapie Rumunii | |||
Położenie na mapie okręgu Sybin | |||
45°48′N 24°09′E/45,800000 24,150000 | |||
Strona internetowa |
Historia
edytujSybin został założony w roku 1190 przez saskich kolonistów na terenie ówczesnego Królestwa Węgier. Najprawdopodobniej zostało zbudowane w pobliżu rzymskiego posterunku, Caedonii, opuszczonego w czasach przybycia Sasów[3].
W XIV wieku Sybin był już ważnym ośrodkiem handlu. W 1376 roku rzemieślnicy byli podzieleni na 19 cechów. Miasto było także najważniejszym z siedmiu miast, które dały najpierw niemiecką – Siebenbürgen – a następnie polską – Siedmiogród – nazwę Transylwanii. Znajdował się tu także Universitas Saxorum, zgromadzenie Niemców w Siedmiogrodzie. Zwyczajowo w XVII wieku opisywano Sybin jako najbardziej wysunięte na wschód miasto kultury zachodnioeuropejskiej; było także ważnym skrzyżowaniem szlaków pocztowych biegnących na wschód – do Turcji i dalej do Persji, Chin[3].
Dnia 15 marca 1849 w czasie powstania węgierskiego, w okolicach Sybinu miała miejsce ważna bitwa pod dowództwem gen. Józefa Bema dowodzącego powstańcami węgierskimi przeciw połączonym siłom austriacko-rosyjskim. W 1897 roku na zamówienie Węgrów grupa polskich i węgierskich malarzy pod kierunkiem Jana Styki namalowała poświęcony temu wydarzeniu obraz pod tytułem Panorama siedmiogrodzka.
W XVIII i XIX wieku Sybin stał się ważnym ośrodkiem dla Rumunów zamieszkujących zarówno Siedmiogród, jak i zależne od Turcji Hospodarstwa Wołoskie i Mołdawskie. Swoją siedzibę miał tu Banca Albina, pierwszy bank, którego właścicielem był Rumun, a także ASTRA (Siedmiogrodzkie Stowarzyszenie Literatury i Kultury Rumuńskiej). W latach 60. XIX wieku w Sybinie ulokowano siedzibę prawosławnej rumuńskiej metropolii siedmiogrodzkiej – do tej pory miasto ma status jednego z najważniejszych centrów duchowych Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego[3][4].
Po I wojnie światowej i ostatecznym rozpadzie Austro-Węgier Sybin wszedł w skład Rumunii – potwierdzono to traktatem z Trianon. Część populacji miasta nadal stanowią Węgrzy i Niemcy, chociaż duża część tych ostatnich wyemigrowała do RFN po rumuńskiej rewolucji. Obecnie 2% populacji Sybina to Węgrzy, a 1,6% – Niemcy. Z grona tych ostatnich pochodzi obecny prezydent Rumunii (od 21.12.2014), Klaus Johannis[3], sprawujący poprzednio urząd mera Sybina (2000-2014). Swoje dzieciństwo spędziła w Sybinie Joanna Rawik.
W 2007 roku Sybin pełnił honory Europejskiej Stolicy Kultury.
Transport
edytujSybin jest ważnym węzłem drogowym. Międzynarodowa droga E68/1 krzyżuje się tu z drogami krajowymi nr 7 i 14. W Sybinie znajduje się także międzynarodowy port lotniczy. Miasto jest również węzłem kolejowym, z obsługiwanymi przez CFR Călători połączeniami do Braszowa, Râmnicu Vâlcei, Alba Iulia, Oradei i Bukaresztu. W mieście znajduje się stacja kolejowa Sibiu.
Operatorem komunikacji miejskiej jest Tursib. Obsługuje on jedną podmiejską linię tramwajową do Rășinari, pięć linii trolejbusowych oraz około dwudziestu linii autobusowych.
Muzea
edytuj- Muzeum Brukenthala
- Muzeum historyczne
- Muzeum historii farmacji
- Muzeum historii naturalnej
- Muzeum broni i trofeów myśliwskich
- Muzeum ASTRA
- Muzeum etnografii i sztuki ludowej im. Emila Sigerusa
- Muzeum etnografii powszechnej „Franz Binder”
- Muzeum kultury siedmiogrodzkiej „ASTRA”
- Muzeum techniki ludowej (Muzeum tradycyjnej kultury ludowej „ASTRA”)
Miasta partnerskie
edytujLudzie związani z Sybinem
edytuj- Samuel von Brukenthal – habsburski gubernator Wielkiego Księstwa Siedmiogrodu
- Hermann Oberth – austriacko-niemiecki fizyk i wynalazca
- Mario Bischin – rumuński piosenkarz
- Philipp Johann Ferdinand Schur – niemiecki botanik, założyciel Siedmiogrodzkiego Towarzystwa Nauk Przyrodniczych
- Klaus Iohannis – Prezydent Rumunii
Galeria
edytuj
Widok ogólny centrum Sybina. Od lewej wieża ratuszowa, katedra ewangelicka NMP, kościół kalwiński.
Po prawej katedra prawosławna
Widoki miasta
edytuj-
Sybin według obrazu Fransa Neuhausera z 1808
-
Widok miasta z kościołem kalwińskim
-
Widok miasta z prawosławnym soborem Trójcy Świętej
-
Mały Rynek
Zabytki
edytuj-
Narodowe Muzeum Brukenthala
-
Fragment Małego Rynku
-
Baszta Dulgherilor z XIV wieku
-
Wieża ratuszowa
-
Fragment Starego Miasta, w głębi wieża kościoła farnego
-
Brama Schodowa (Turnul Scărilor)
-
Kościół warowny w Cristian k. Sibiu
Varia
edytuj-
Fragment Dużego Rynku z widokiem na katedrę katolicką i Muzeum Brukenthala
-
Fragment starego miasta
-
Ulica Mitropoliei
-
Bulwar Victoriei
-
Uniwersytet „Lucian Blaga” w Sybinie
-
Collegium Brukenthalau
-
Pomnik Fryderyka Schillera
-
Główna stacja kolejowa w Sybinie
Przypisy
edytuj- ↑ sibiu.ro: VICEPRIMAR CU ATRIBUTII DE PRIMAR FODOR ASTRID CORA. [dostęp 2015-03-01]. (rum.).
- ↑ Rezultate definitive – Recensamantul Populatiei si Locuintelor [online] [dostęp 2023-08-18] (rum.).
- ↑ a b c d TPR.pl: Miasta Rumunii: Sybin. [dostęp 2021-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-20)]. (pol.).
- ↑ Şaguna, primul mitropolit român ortodox din Ardeal. historia.ro. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-29)]..
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona internetowa miasta (rum. • ang. • niem.)
- Sibiu 2007 – Europejska Stolica Kultury (rum. • ang. • niem.)
- Opis miasta na stronie TPR. tpr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)]. (pol. • rum. • ang.)
- Galeria zdjęć (pol.)