Nothing Special   »   [go: up one dir, main page]

Stanisław Jan Kanty Stadnicki

ziemianin polski

Stanisław Jan Kanty Stadnicki herbu Drużyna (ur. 28 lutego 1848 we Lwowie, zm. 16 stycznia 1915 w Wiedniu[1]) – hrabia, ziemianin, poseł na Sejm Krajowy Galicyjski, dożywotni członek austriackiej Izby Panów.

Stanisław Jan Kanty Stadnicki
Ilustracja
Stanisław Jan Kanty Stadnicki (przed 1901)
Herb
Stadnicki Hrabia
Rodzina

Stadniccy

Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1848
Lwów

Data i miejsce śmierci

16 stycznia 1915
Wiedeń

Ojciec

Edward Maria Adolf Stadnicki

Matka

Ludgarda Mniszek

Żona

Otylia Maria Borkowska

Dzieci

Stanisław Adam Stadnicki

Odznaczenia
Order Korony Żelaznej II klasy (Austro-Węgry)
Stanisław Jan Kanty Stadnicki
Data urodzenia

29 lutego 1848

Data śmierci

16 stycznia 1915

poseł do Sejmu Krajowego Galicji
Okres

od 1882
do 1914

Życiorys

edytuj

Był najstarszym synem Edwarda Marii Stadnickiego. Absolwent Gimnazjum Św. Anny w Krakowie. W latach 1865–1869 studiował prawo na UJ.

Ziemianin, właściciel dóbr Krysowice[2][3][4][5][6][7][8]. W tamtejszym pałacu na początku września 1880 Stanisław Stadnicki podejmował przez kilka dni podróżującego po Galicji cesarza Austrii Franciszka Józefa I[9].

Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, do 1887 pełnił funkcje przewodniczącego okręgu przemyskiego, następnie członek Komitetu GTG (23 czerwca 1889 - 12 czerwca 1890) oraz jego wiceprezes (12 czerwca 1890 - 30 czerwca 1900) i prezes (30 czerwca 1900 -18 czerwca 1903)[10]. W 1878 wszedł w skład Rady Powiatowej i Wydziału Powiatowego w Mościskach z grupy większych posiadłości. W 1882 był prezesem Komitetu Wystawy Rolniczo-Przemysłowej w Przemyślu. Został też prezesem Wydziału Okręgowego Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego w Mościskach (pełnił ją aż do śmierci) oraz przystąpił do Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego. W 1882 obrano go posłem na Sejm Krajowy w kurii gmin wiejskich z okręgu Mościska. W kolejnej kadencji sejmowej (1889–95) działał w komisji gospodarstwa krajowego, w komisji tej działał również w kolejnych kadencjach sejmu. W styczniu 1898 został odznaczony Orderem Korony Żelaznej II klasy[11]. Od 1901 należał do Rady Nadzorczej Galicyjsko-Bukowińskiego Akcyjnego Towarzystwa Przemysłu Cukrowniczego w Przeworsku. Szerokim echem odbiło się nieprzejednane stanowisko Stadnickiego w kwestii reformy prawa wyborczego w Galicji, zaprezentowane podczas dyskusji sejmowej w listopadzie 1905, obawiając się wzrostu wpływu radykałów ukraińskich w Galicji Wschodniej wypowiadał się przeciw zasadom powszechności i bezpośredniości wyborów. 1 grudnia 1905 otrzymał nominację cesarską na dożywotniego członka Izby Panów w wiedeńskiej Radzie Państwa[12]. W wyborach sejmowych 1908 był tak skutecznie zwalczany przez działaczy ukraińskich i polskich ludowców, że nie zdobył mandatu z kurii gmin wiejskich w swoim okręgu. Dzięki zakulisowym zabiegom namiestnika Andrzeja Potockiego został natomiast obrany z kurii wielkiej własności w okręgu stryjskim. Od 1909 aż do wybuchu wojny w 1914 pełnił funkcję prezesa Wydziału Rady Powiatowej w Mościskach. W 1908 został mianowany tajnym radcą[13], w 1910 został rzeczywistym tajnym radcą. Ponownie obrany w 1913 posłem z kurii wielkiej własności, tym razem w obwodzie przemyskim, pracował w komisji przygotowującej ostateczny kształt reformy wyborczej, bronił w niej interesów polskiej mniejszości Galicji Wschodniej. Przed 1914 był prezesem zarządu Galicyjskiego Towarzystwa Łowieckiego[14]. Po wybuchu I wojny światowej przystąpił do Naczelnego Komitetu Narodowego.

Zmarł po krótkiej chorobie w Wiedniu. Pogrzeb odbył się 19 stycznia 1915 w Wiedniu, po czym został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Centralnyn[15].

Przypisy

edytuj
  1. dane biograficzne na stronie Sejmu Wielkiego
  2. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 96.
  3. Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 98.
  4. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 96.
  5. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 87.
  6. Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 70.
  7. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 82.
  8. Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 82.
  9. Aleksander Nowolecki: Pamiątka podróży cesarza Franciszka Józefa I po Galicyi i dwudziesto-dniowego pobytu jego w tym kraju. Kraków: Wydawnictwo Czytelni Ludowej H. Nowoleckiego, 1881, s. 110, 125, 126, 127-134.
  10. Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901,s. 737; 1902, s. 822; 1903,s. 822.
  11. Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898. 
  12. Nowi członkowie Izby Panów. „Nowości Illustrowane”. Nr 37, s. 13, 9 września 1905. 
  13. Odznaczenia jubileuszowe. „Kurjer Lwowski”. Nr 561, s. 2, 1 grudnia 1908. 
  14. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1035.
  15. Czas 1915 nr 39

Bibliografia

edytuj