Stanisław Gąsienica-Daniel

Syn Józefa i Marii. Mieszka w Zakopanem w dzielnicy Olcza z żoną, mają trójkę dzieci. Syn Szymon jest narciarzem alpejskim^[1].

Ukończył technikum ogrodnicze, wyuczył się też zawodu stolarza. Wojciech Fortuna określa go jako „typowego górala, otwartego na znajomości”^[2].

Był zakopiańskim radnym w latach 1998–2002^[3]. Prowadzi własne przedsiębiorstwo w Zakopanem – warsztat stolarki okienno-budowlanej^[4].

Po raz pierwszy Gąsienica-Daniel skoczył w wieku 7 lat, na Maleńkiej Krokwi, na odległość ok. 15 metrów. Tego samego dnia odbywał się na tym obiekcie trening skoczków Wisły-Gwardii Zakopane i trener Jan Gąsiorowski zaproponował mu wstąpienie do klubu. Otrzymał wówczas czerwone narty skokowe. Trafił do grupy juniorskiej, którą w klubie prowadził Gąsiorowski^[1].

W sezonie 1962/1963 wziął udział w szeregu konkursów w Zakopanem. W otwartym konkursie Juniorów A zajął 25. miejsce. W zawodach z cyklu „Szukamy Młodych Talentów” w tym samym mieście zajął piątą i szóstą lokatę. Na początku stycznia w kolejnych otwartych konkursach juniorów uplasował się na 41. i 16. miejscu. W zawodach SMT powtórzył pozycje piątą i szóstą, a w następnym konkursie był siedemnasty. 9 lutego w Mistrzostwach II Okręgu PZN w sklasyfikowano go na jedenastej pozycji. Dzień później skakał w Kowańcu, gdzie był trzynasty. 2 marca odbyły się Młodzieżowe Mistrzostwa Polski, gdzie okazał się 26. zawodnikiem w kategorii Junior A^[a]. W klasyfikacyjnym konkursie skoków rozegranym 16 marca był szósty^[5].

20 grudnia zwyciężył w zawodach otwarcia sezonu w Zakopanem, w kategorii Junior A. Tydzień później był trzynasty w konkursie „Szukamy olimpijczyka”. W styczniu odniósł zwycięstwo oraz zajął drugie miejsce w klasyfikacyjnych konkursach juniorów A, rozegranych również w Zakopanem. Natomiast w konkursie z okazji XX Rocznicy Wyzwolenia Podhala w Szaflarach zwyciężył^[5]. 30 stycznia w Mistrzostwach II Tatrzańskiego Okręgu PZN zajął drugie miejsce, przegrywając tylko z Adamem Krzysztofiakiem^[6]

Pierwszy skok na Wielkiej Krokwi oddał w wieku 14 lat^[1].

W sezonie 1965/1966 Gąsienica-Daniel zwyciężył większość dużych krajowych konkursów w swojej kategorii wiekowej (Junior A), zazwyczaj wyprzedzając bezpośrednio Krzysztofiaka. Wygrał w konkursie świątecznym rozegranym w drugim dniu Świąt Bożego Narodzenia w Zakopanem. Następnie triumfował w noworocznym konkursie w tym samym miejscu. W styczniu zajął drugie miejsce w konkursie o Mistrzostwo TO PZN na Maleńkiej Krokwi. W analogicznych zawodach na Małej Krokwi był jednak niepokonany. W lutowych Mistrzostwach Nowego Targu również zwyciężył, podobnie jak 3 kwietnia w klasyfikacyjnym konkursie skoków w Zakopanem^[5].

2 stycznia 1967 wygrał w klasyfikacyjnym konkursie Juniorów A i B w Zakopanem^[5]. 12 lutego wystąpił w otwartych zawodach seniorów na Średniej Krokwi i zajął piąte miejsce, będąc najmłodszym zawodnikiem w ścisłej czołówce^[7]. 2 marca zadebiutował w seniorskich Mistrzostwach Polski. Podczas zawodów na normalnej skoczni uplasował się na szóstej lokacie. Wszyscy wyprzedzający go zawodnicy byli co najmniej o pięć lat starsi^[8]. Na Memoriale Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny w dniach 18-19 marca zajął 52. i 25. miejsce^[9].

W sezonie 1967/1968 startował w kategorii Juniora B.

3 stycznia wygrał w klasyfikacyjnym konkursie juniorów wszystkich kategorii w Zakopanem. Dziesięć dni później zdobył srebro w Wojewódzkiej Spartakiadzie Młodzieży, przegrywając z Krzysztofiakiem^[10]. Następnego dnia zwyciężył w seniorskich Mistrzostwach TOZN.

4 lutego 1968 wystartował w pierwszej edycji mistrzostw Europy juniorów w Les Rousses. Zajął tam siódme miejsce po skokach na 66,5 m i 63,5 m^[9]. Na młodzieżowych mistrzostwach Polski zdobył srebro w kategorii Junior B podczas konkursu w Nowym Targu, natomiast w Rabce zdobył brąz^[5]. Inne źródło mówi o dwóch złotych medalach^[1]. Na seniorskich MP zajął ósme miejsce podczas rywalizacji na Skalitem. Oddał wówczas skoki na 68 m i 69,5 m^[5]. 3 marca był drugi podczas międzynarodowego meczu pomiędzy TO PZN a klubem S.C. Motor z NRD^[11]. Zwyciężył tego dnia również konkurs międzynarodowy na Średniej Krokwi. W rywalizacji Memoriału Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny plasował się na 25. i 19. miejscu^[9].

Następnej zimy Gąsienica-Daniel brał już regularnie udział w konkursach seniorów.

Zwyciężył noworoczny konkurs seniorów na Średniej Krokwi. 12 stycznia zajął czwarte miejsce w rozgrywanym na Wielkiej Krokwi konkursie z okazji obchodów Jubileuszu 50-lecia PZN^[5]. Pod koniec miesiąca startował w konkursach Pucharu Beskidów. Zarówno w Szczyrku jak i w Wiśle był trzynasty, natomiast w Zakopanem zajął dziewiątą lokatę^[9]. W lutym odbyły się Mistrzostwa Polski seniorów 1969 w Zakopanem. Na normalnym obiekcie był 37., a na dużej skoczni znalazł się na dziewiątej lokacie^[5]. W krajowym czempionacie juniorów w Wiśle triumfował dwukrotnie w kategorii Junior B^[5]. 2 marca na Mistrzostwach Europy Juniorów w szwedzkim Bollnäs był szósty. Trzy dni później stanął na najniższym stopniu podium Memoriału Czecha i Marusarzówny, po skokach na 99 m i 106,5 m. W drugim z konkursów podczas tego memoriału był dwunasty^[9]. 23 marca odniósł zwycięstwo w zawodach seniorskich o mistrzostwo Tatrzańskiego Okręgowego Związku Narciarskiego na Wielkiej Krokwi, wyprzedzając o ponad 35 punktów drugiego Andrzeja Sztolfa^[12]. W klasyfikacyjnym konkursie w kwietniu był dziewiąty^[5].

 

W tym sezonie wszedł do kadry seniorów.

W igelitowym krajowym konkursie w październiku w Szczyrku był czwarty. W rozegranych również bez śniegu zawodach na Małej Krokwi w listopadzie wygrał. Razem z Tadeuszem Pawlusiakiem i Józefem Przybyłą zdobył na skoczniach Wisły, Szczyrku i Zakopanego Puchar Przyjaźni. Była to impreza, w której brali udział skoczkowie z Polski, Czechosłowacji, ZSRR i NRD. W klasyfikacji indywidualnej Gąsienica-Daniel uplasował się na 10. pozycji^[1].

W tym sezonie zadebiutował w Turnieju Czterech Skoczni biorąc udział w jego 18. edycji. W Oberstdorfie zajął 23. miejsce po skokach na 80 m i 74 m^[9][13], w Garmisch-Partenkirchen został sklasyfikowany na 8. pozycji po skokach na odległość 88 m i 90 m^[14]. W Innsbrucku zajął 50. miejsce, natomiast w Bischofshofen najgorsze w swojej karierze, 71^[13]. W klasyfikacji generalnej uplasował się na 41. lokacie^[15].

Następnie zajął drugie miejsce w zawodach o mistrzostwo Tatrzańskiego Okręgu Narciarskiego, przegrywając tylko z Pawlusiakiem. W styczniu w Zakopanem zajął też drugi stopień podium w trzech innych zawodach – w dwóch konkursach Pucharu Beskidów i w Międzynarodowym Konkursie Skoków o Nagrodę Zakopanego. We wszystkich tych konkursach przegrał tylko ze Tadeuszem Pawlusiakiem^{[16][17][18][19]}. Zdobył też brązowy medal na Zimowej Spartakiadzie Armii Zaprzyjaźnionych odbywającej się w Szpindlerowym Młynie. W kategorii juniorskiej mistrzostw Polski zdobył dwa złote medale^[1].

4 lutego na mistrzostwach Polski w 1970 zdobył złoty medal na Średniej Krokwi po skokach na 70 m i 68,5 m^[1][5].

Gąsienica-Daniel znalazł się w składzie na Mistrzostwa Świata 1970 w Wysokich Tatrach. Odbyły się tam konkursy na normalnej i dużej skoczni. Na normalnej Gąsienica-Daniel zajął 33. miejsce. W pierwszej próbie nie miał okularów, a przed progiem wiał wiatr, więc w momencie odbicia miał słabą widoczność. Przed drugą założył gogle, jednak były one zaparowane. Oddał skoki na odległość 76 m i 77 m^[1].

Na dużej skoczni zdobył brązowy medal, choć nie znajdował się w gronie faworytów. Po pierwszej serii prowadził Tadeusz Pawlusiak, po nienagannym technicznie skoku na 94,5 m. Gąsienica-Daniel był dziewiąty, z kilkoma innymi zawodnikami na tym miejscu. Nieduże różnice punktowe wskazywały, że zawodnicy z czołowej dziesiątki mogą powalczyć o wysoką lokatę. Za swój skok na 92 m otrzymał jednak dosyć niskie noty za styl (16 pkt, 16,5 pkt, 16,5 pkt, 16,5 pkt, 16,5, 17 pkt). W drugiej serii, po podwyższeniu rozbiegu, zaczęto oddawać skoki powyżej 100 m, a dwaj Polacy skoczyli po 100,5 m. Pawlusiak przy lądowaniu popełnił błąd, który pozbawił go szans na medal, dzięki temu jednak Gąsienica-Daniel zajął trzecie miejsce^[1].

W pokazowym konkursie drużynowym polska reprezentacja w składzie Pawlusiak, Gąsienica-Daniel, Józef Przybyła, Adam Krzysztofiak zajęła 5. pozycję (startowało 18 ekip)^[20].

Następnie polska kadra, której członkiem był Gąsienica-Daniel, została zaproszona na konkurs skoków na mamucią skocznię Copper Peak w Ironwood. Zawodnik był wówczas chory na grypę, jednak wystartował w zawodach, zajmując 5. miejsce po skoku na 115 m. W konkursie na Holmenkollen był ósmy, zaś na Odnessbakken drugi. To samo miejsce zajął w radzieckim Kirowsku^[1].

Podczas odbywającego się 8 marca konkursu mistrzostw Polski na dużej skoczni w Wiśle-Malince skoczył 91,5 m i 89 m, co pozwoliło mu drugi tytuł mistrzowski i wyprzedzenie wicemistrza Stanisława Murzyniaka o przeszło 30 pkt^[21]. Dzień wcześniej był najlepszy również w mistrzostwach Śląska^[5]. Pod koniec marca zajął piąte miejsce w Memoriale Czecha i Marusarzówny, będąc drugim spośród reprezentantów Polski^[22].

Przedsezonowe przygotowania kadry prowadzone były na obozach w Wałczu, Cetniewie, Oliwie, a także na skoczni w Warszawie, obiektach w Szczyrbskim Jeziorze, Bańskiej Bystrzycy i w NRD^[23].

W grudniu zajął dziesiąte miejsce w konkursie o Puchar Telewizji na Wielkiej Krokwi^[5].

W 19. Turnieju Czterech Skoczni uplasował się na trzynastym miejscu w Oberstdorfie (z próbami o długości 78,5 m i 80 m), trzydziestym piątym w Ga-Pa (85,5 m i 82,5 m), ponownie na trzynastym w Innsbrucku (dwukrotnie 90 m) i na dwudziestym ósmym w Bischofshofen (90 m i 93 m)^[9][13], dzięki czemu zajął 15. pozycję w klasyfikacji generalnej^[24]. Zajął dobrą lokatę na próbie przedolimpijskiej^[25].

Podczas Memoriału Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny w 1971 zajął drugie i czwarte miejsce, mimo kontuzji ręki, która przeszkadzała mu w osiąganiu dobrych wyników. W tym samym roku w Pucharze Beskidów wygrał konkurs w Szczyrku na Skalitem, a podczas Spartakiady w Zakopanem zajął 9. miejsce, zajmując lepsze miejsce od Hansa Georga Aschenbacha – późniejszego podwójnego mistrza świata z Falun^[1].

Na Mistrzostwach Polski 1971 zdobył srebrny medal na normalnej skoczni w Szczyrku, przegrywając o 0,7 pkt z Janem Kawulokiem po skokach na 75,5 m i 75 m^[26]. Na dużej skoczni w Wiśle był piąty^[5].

Na 20. Turnieju Czterech Skoczni był w konkursach kolejno: 36., 49., 43. i 62.^[13], a w klasyfikacji zajął 47. miejsce^[27]. W styczniu wygrał natomiast regionalne mistrzostwa KTOZN^[5].

W lutym uczestniczył w Igrzyskach Olimpijskich 1972 w Sapporo. Podczas konkursu na normalnym obiekcie skoczył 73,5 m i 72,5 m i zajął 39. miejsce. Na dużej, gdzie miał czternasty numer startowy^[28] był zaś 31. po skokach na 83 m i 86 m^[29].

Wziął udział w mistrzostwach Polski, rozgrywanych 20 lutego na Wielkiej Krokwi. Oficjalnie uzyskał dwukrotnie odległość 107,5 m i notę łączną 245 pkt^[30]. Powinien zdobyć tytuł mistrzowski, jednak wyniki zostały zafałszowane, ponieważ działacze chcieli pokazać, że Wojciech Fortuna – mistrz olimpijski, jest najlepszym skoczkiem również w kraju^[1][31]. Na Średniej Krokwi zdobył swój drugi srebrny medal, tym razem po skokach na 70 m i 72,5 m^[32].

W marcu pojechał na pierwsze w historii mistrzostwa świata w lotach narciarskich. Nie wystartował jednak w konkursie głównym z powodu groźnego upadku, jaki zaliczył w serii próbnej, kiedy zdmuchnęło go z progu i wpadł w styropian, jakim z powodu braku śniegu wyłożony był zeskok od progu do 90 metra^[33][34].

Ostatni w karierze zakopiańczyka, 21. Turniej Czterech Skoczni ukończył na 58. miejscu^[35], najgorszym w karierze. Był wówczas 64. w Oberstdorfie, 59. w Ga-Pa, 53. w Innsbrucku i 70. w Bischofshofen^[13]. W krajowym klasyfikacyjnym konkursie na Średniej Krokwi zajął siedemnaste miejsce^[5]. Na Mistrzostwach Polski 1973 zdobył tytuł wicemistrza na Skalitem, gdzie przegrał o 4,4 pkt z Tadeuszem Pawlusiakiem^[36]. Na dużym obiekcie w Wiśle był szósty^[5]. Na mistrzostwach Śląska uplasował się na dwudziestej pozycji. 4 marca w Szklarskiej Porębie po raz ostatni zwyciężył, zdobywając Puchar Karkonoszy^[5]. Na Memoriale Czecha i Marusarzówny zajął 18. i 3. miejsce^[9]. W kwietniu w krajowym konkursie na Wielkiej Krokwi był czwarty^[5].

Uległ ciężkiej kontuzji w Mühlbach am Hochkönig, w Austrii. Podczas treningu upadł całym ciężarem na prawą rękę, co poskutkowało mocnym naciągnięciem wiązadeł kończyny^[1]. We wrześniu 1973 zajął 63. miejsce w igelitowym Grand Prix Frenštátu pod Radhoštěm^[9]. W styczniu 1974 zajął 21. miejsce w konkursie Pucharu Przyjaźni w Lauschy^[9] oraz 3. w krajowym konkursie w Zakopanem^[5].

Na Mistrzostwach Polski 1974 w Zakopanem zajął 29. miejsce na normalnej skoczni i 15. miejsce na dużej^[5]. Na Memoriale Czecha i Marusarzówny plasował się na pozycjach: dziewiątej i dziesiątej^[9].

W 1975 został wicemistrzem Zakopanego, przegrywając z Markiem Pachem. Srebro zdobył również podczas Mistrzostw Sekcji Narciarskiej Wojewódzkiej Federacji Sportu. W obu przypadkach przegrał z Markiem Pachem^[37][38]. Powrócił do pierwszej dziesiątki Mistrzostw Polski, zajmując ósme miejsce na dużym obiekcie podczas ich edycji w 1975^[5].

18 stycznia 1976 zajął 25. miejsce w konkursie Pucharu Przyjaźni w Zakopanem. W lutym podczas konkursów Pucharu Beskidów był 19. (w Szczyrku) i 22. (w Wiśle)^[9]. Na MP 1976 był 23. i 19.^[5] W marcu startował w konkursach Zimowej Spartakiady w Niemczech, gdzie uplasował się na 14. miejscu w Johanngeorgenstadt i o jedną lokatę niżej w Klingenthal^[9].

15 kwietnia 1977 wraz z Fortuną i Czesławem Janikiem dostał wypowiedzenie z klubu Wisła^[39]. W następnym sezonie reprezentował WKS Zakopane. Na mistrzostwach okręgu beskidzkiego był dwunasty, a na swoich ostatnich mistrzostwach Polski uzyskał pozycje: 23. i 33^[5].

W 1980 podczas Spartakiady w Swierdłowsku zajął 30. miejsce^[9].

• Mistrzostwa Polski juniorów: w kategorii B – srebro i brąz^[5] lub dwa złota^[1] w 1968 oraz dwa złote medale w 1969^[1]
• Mistrzostwa Tatrzańskiego Okręgu Narciarskiego 1969 – zwycięstwo^[1], 1970 – 2. miejsce^[16]
• Mistrzostwa Śląska 1970 – zwycięstwo^[5]
• Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny – 2. miejsce w 1971, 3. miejsce w 1969 i 1973, 4. miejsce w 1971, 5. miejsce w 1970^[9]
• Puchar Beskidów – drugie miejsca w 1970^[9]
• Międzynarodowy Konkurs o Nagrodę Zakopanego w 1970 – 2. miejsce^[9]
• Puchar Przyjaźni 1969 – 10. miejsce w klasyfikacji indywidualne, 1. miejsce w klasyfikacji drużynowej^[1]
• Zimowa Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych 1969 – brązowy medal^[1]
• Zimowa Spartakiada Armii Zaprzyjaźnionych 1971 – 9. miejsce^[1]
• Konkurs na skoczni Copper Peak 1970 – 5. miejsce
• Konkurs na skoczni Holmenkollen 1970 – 8. miejsce
• Konkurs na skoczni Odnessbakken 1970 – 2. miejsce
• Konkurs w Kirowsku – 2. miejsce

• Wojciech Fortuna: Szczęście w powietrzu. Wspomnienia. Kraków: FALL, 2008, s. 7. ISBN 978-83-60117-63-7.